An diofar eadar na mùthaidhean a rinneadh air "A' Bheurla Ghallda"

← Mùthadh nas sine Deasachadh nas ùire →

Content deleted Content added

Inline

Mùthadh on 10:48, 23 dhen Ògmhios 2015

Beurla Gallda
Air a bhruidhinn an:	Alba a'Ghalldachd Gallaibh Arcaibh Sealtainn Èirinn a'Tuath Aontroim An Dùn Doire, Poblachd na h-Èireann Dùn na nGall Sasainn Bearraig
Sluagh:	1.5 millean (Alba); 30,000 (Eirinn)
Ginteil Seorsachadh:	Innd-Eòrpach Gearmanach Gearmanach Siar Angleach a'Bheurla Gallda
Samhlaidhean nam cànan
ISO 639-3	sco

'S e a’ Bheurla Ghallda (anns a chainnt fhèin Scots san latha an diugh agus Inglis gu h-eachdraidheal) cànan Tiùtonach a tha air a bhruidhinn anns a Ghalldachd, Arcaibh agus Sealtainn ann an Alba agus Ulaidh an Eirinn ( far an e 'Ullans' a bhios iad ag èigheachd air ann an còmhlan oifigeach ach 'se 'Scots' a chanas an sluagh fhein ris ).

Eachdraidh a' Chànain

'S e a’ Bheurla Ghallda an sean chànan aig Lodainn (agus an sean Rìoghachd Sasannach anns an robh Lodainn mus d'fhuair na Gàidheil smachd air, Northumbria) agus 'se a-chuir fhas den Ghàidhlig ann an Galldachd Alba. Aig aon àm 'se seo am prìomh cànan ann an Alba agus 'se a bhiodh air a cleachdadh mar cànan oifigeil leis na Rìghrean agus am Pàrlamaid ach tha e air crìonadh an dèidh do dh'Alba aonachadh le Sasainn ann an 1707 agus tha Beurla Shasainn air an aite aige a ghabhal mar prìomh cànan an t-sluagh mhòr de dh'Albannaich. Bha toir bàrdachd ainmeil air a sgriobhadh 'sa chànan agus 'se Raibeart Burns am Bàrd is ainmeil a dh'obair 'sa chànan - chanadh a chuid mhòr de dhaoine gur e' am prìomh bàrd aig na h-Albannaich.

'Se 'Inglis' a bh'aig na gall a bhitheadh ga bhruithinn air an cànan aca ach mun 15mh-16mh linn thoisich iad ag èigheachd 'Scots' air ged a se seo an t-ainm a bh'air a' Ghàidhlig aig an àm. An deidh seo se 'Erse' no 'Irish' a bha aca air gàidhlig na h-Alba. Tha feadhainn ann an t-saoghal a' Ghàidhlig a chleachdas an nua-fhacal connspaideach 'Albais' mar ainm a' Bheurla Gallda ged nach e seo ainm a tha freagarrach a rèir eachdraidh an dùthaich agus nan Gaidheil.

Aistean co-cheangailte

Ceanglaichean a-mach

An Wikipedia 'sa Bheurla Gallda
Scots Language Centre
“The Dialect of the Southern Counties of Scotland” (1873) - leabhar comasach le James A.H. Murray (WebArchive)

@@ Loidhne 23: / Loidhne 23: @@
 |-
 | valign="top"|[[Ginteil Seorsachadh]]:
-|[[Indo-Eòrpach]]<br />
+|[[Cànanan Innd-Eòrpach|Innd-Eòrpach]]<br />
 &nbsp;[[Gearmanach]]<br />
 &nbsp;&nbsp;[[Gearmanach Siar]]<br />
@@ Loidhne 33: / Loidhne 33: @@
 |[[ISO 639]]-3||sco
 |}
-'S e a '''Bheurla Ghallda''' (anns a chainnt fhèin ''Scots'' san latha an diugh agus ''Inglis'' gu h-eachdraidheal) cànan [[Tiùtonach]] a tha air a bhruidhinn anns a [[a'Ghalldachd|Ghalldachd]], [[Arcaibh]] agus [[Sealtainn]] ann an [[Alba]] agus [[Ulaidh]] an [[Eirinn]] ( far an e 'Ullans' a bhios iad ag èigheachd air ann an còmhlan oifigeach ach 'se 'Scots' a chanas an sluagh fhein ris ).
+'S e a’ '''Bheurla Ghallda''' (anns a chainnt fhèin ''Scots'' san latha an diugh agus ''Inglis'' gu h-eachdraidheal) cànan [[Tiùtonach]] a tha air a bhruidhinn anns a [[a'Ghalldachd|Ghalldachd]], [[Arcaibh]] agus [[Sealtainn]] ann an [[Alba]] agus [[Ulaidh]] an [[Eirinn]] ( far an e 'Ullans' a bhios iad ag èigheachd air ann an còmhlan oifigeach ach 'se 'Scots' a chanas an sluagh fhein ris ).
 == Eachdraidh a' Chànain ==
-'Se am Beurla Gallda an sean chànan aig [[Lodainn]] (agus an sean Rìoghachd [[Sasannach]] anns an robh Lodainn mus d'fhuair na Gàidheil smachd air, [[Rìoghachd Northumbria|Northumbria]]) agus 'se a-chuir fhas den Ghàidhlig ann an [[a' Ghalldachd|Galldachd]] [[Alba]]. Aig aon àm 'se seo am prìomh cànan ann an [[Alba]] agus 'se a bhiodh air a cleachdadh mar cànan oifigeil leis na [[Rìghrean na h-Alba|Rìghrean]] agus am [[Pàrlamaid]] ach tha e air crìonadh an dèidh do dh'Alba aonachadh le [[Sasainn]] ann an [[1707]] agus tha [[Beurla]] Shasainn air an aite aige a ghabhal mar prìomh cànan an t-sluagh mhòr de dh'Albannaich. Bha toir [[bàrdachd]] ainmeil air a sgriobhadh 'sa chànan agus 'se [[Raibeart Burns]] am Bàrd is ainmeil a dh'obair 'sa chànan - chanadh a chuid mhòr de dhaoine gur e' am prìomh bàrd aig na h-Albannaich.
+'S e a’ Bheurla Ghallda an sean chànan aig [[Lodainn]] (agus an sean Rìoghachd [[Sasannach]] anns an robh Lodainn mus d'fhuair na Gàidheil smachd air, [[Rìoghachd Northumbria|Northumbria]]) agus 'se a-chuir fhas den Ghàidhlig ann an [[a' Ghalldachd|Galldachd]] [[Alba]]. Aig aon àm 'se seo am prìomh cànan ann an [[Alba]] agus 'se a bhiodh air a cleachdadh mar cànan oifigeil leis na [[Rìghrean na h-Alba|Rìghrean]] agus am [[Pàrlamaid]] ach tha e air crìonadh an dèidh do dh'Alba aonachadh le [[Sasainn]] ann an [[1707]] agus tha [[Beurla]] Shasainn air an aite aige a ghabhal mar prìomh cànan an t-sluagh mhòr de dh'Albannaich. Bha toir [[bàrdachd]] ainmeil air a sgriobhadh 'sa chànan agus 'se [[Raibeart Burns]] am Bàrd is ainmeil a dh'obair 'sa chànan - chanadh a chuid mhòr de dhaoine gur e' am prìomh bàrd aig na h-Albannaich.
 'Se 'Inglis' a bh'aig na gall a bhitheadh ga bhruithinn air an cànan aca ach mun 15mh-16mh linn thoisich iad ag èigheachd 'Scots' air ged a se seo an t-ainm a bh'air a' Ghàidhlig aig an àm. An deidh seo se 'Erse' no 'Irish' a bha aca air gàidhlig na h-Alba. Tha feadhainn ann an t-saoghal a' Ghàidhlig a chleachdas an nua-fhacal connspaideach 'Albais' mar ainm a' Bheurla Gallda ged nach e seo ainm a tha freagarrach a rèir eachdraidh an dùthaich agus nan [[Gaidheil]].