Rairiz de Veiga

Rairiz de Veiga é un concello da provincia de Ourense, pertence á comarca da Limia. Segundo o padrón municipal, en 2014 tiña 1.456 habitantes (1.767 en 2003).

Rairiz de Veiga

Localización
42°04′59″N 7°49′56″O
Estado	España
Comunidade autónoma	Galicia
Provincia	provincia de Ourense
Capital	Rairiz de Veiga
Poboación
Poboación	1.220 (2023) (16,92 hab./km²)
Xeografía
Parte de	Mancomunidade Voluntaria de Concellos da Comarca da Limia
Superficie	72,1 km²
Altitude	622 m
Comparte fronteira con	A Bola Xinzo de Limia Porqueira Vilar de Santos A Merca Allariz Verea
Organización política
• Alcaldesa	Asunción Morgade (2015–)
Eleccións municipais en Rairiz de Veiga
Código INE	32067

Demografía

Censo total	1.456 (2014)
Menores de 15 anos	80 (5,49 %)
Entre 15 e 64 anos	780 (53,57 %)
Maiores de 65 anos	596 (40,93 %)

Evolución da poboación de Rairiz de Veiga   Fontes: INE e IGE.
1900	1930	1950	1981	2004	2009	2011	2012	2013	2014	2015	2016	2017	2018	2019	2020	2021	2022	2023
4.084	4.151	4.463	4.114	1.788	1.673	1.622	1.568	1.527
(Os criterios de rexistro censual variaron entre 1900 e 2004, e os datos do INE e do IGE poden non coincidir.)

Xeografía

O concello ten unha superficie de 72,39 km², e abrangue 8 parroquias. Atópase na Limia Alta, a unha altitude entre 600 e 1000 m. Ocupa parte dos terreos antigamente anegados pola lagoa de Antela, conservándose algunhas charcas, como as Veigas da Ponte Liñares. As Veigas da Saínza, Ordes e Congostro forman unha valgada enchoupada, de pouca drenaxe. A zona está dentro da zona especial de conservación (ZEC) de Veiga de Ponteliñares. Estas veigas adoitan ser zonas húmidas nas tempadas de choiva, permitindo unha grande riqueza biolóxica nos pastos e nas carballeiras. É por iso que está está incluída na Rede Natura 2000. Ademais forma parte da reserva da biosfera Área de Allariz. Alí atópase a carballa da Rocha.

Historia

Na zona foron achados restos de palafitas, construcións propias de poboados á beira de lagos e lagoas feitas con madeira e barro, de planta circular e paramentos de cestería. Durante a cultura castrexa houbo asentamentos como o castro de Monte Albán (parroquia de Sabariz), escavado a comezos do s. XX por Florentino López Cuevillas e Vicente Risco, e onde apareceu un enxoval con numerosas pezas de cerámica campaniforme e outros materiais.

Quedou bastante pegada da romanización de Galicia, ao pasar por aquí a Vía Nova ou Vía XVIII do itinerario de Antonino entre Braga e Astorga, que cruzaba o río Limia na Ponte Pedriña.

Na idade media construíuse a Torre de Celme, da que non quedan restos. Xa na idade moderna construíronse o pazo de Santa María de Ordes, un conxunto de casas grandes e capela, na actualidade reformado. respecto á arquitectura relixiosa, a igrexa de Guillamil é de estilo románico. As de Lampaza e Rairiz de Veiga son do s. XVIII con portada renacentista. As de Candás, Congostro, Ordes e Sabariz son barrocas.

Durante o antigo réxime na xurisdición de Rairiz de Veiga impartían xustiza o Conde de Moctezuma (parroquias de Congostro e Ordes) e o Conde de Monterrei. O actual concello constituíuse coa división territorial de España en 1833.

Galería de imaxes

Artigo principal: Galería de imaxes de Rairiz de Veiga.

• 
  Igrexa de Santo André de Guillamil.
• 
  Igrexa de Santo André de Guillamil.

Lugares de Rairiz de Veiga

Para unha lista completa de todos os lugares do concello de Rairiz de Veiga vexa: Lugares de Rairiz de Veiga.