Xoán Carlos I de España
 | Este artigo (ou sección) está desactualizado(a). A información fornecida mudou ou é insuficiente. |
.jpg)
Xoán Carlos I de España,[1] nado en Roma o 5 de xaneiro de 1938, foi rei de España entre 1975 e 2014,[2] mantendo tras a súa abdicación o título de rei só con carácter honorífico.
Foi proclamado o 22 de novembro de 1975, trala morte de Francisco Franco, de acordo coa Lei de Sucesión na Xefatura do Estado de 1947. A Constitución española, ratificada por referendo popular o 6 de decembro de 1978 e promulgada o 27 de decembro do mesmo ano, recoñéceo expresamente como rei de España e lexítimo herdeiro da dinastía histórica de Borbón, outorgándolle a xefatura do Estado. A Carta Magna confire á súa dignidade o rango de símbolo da unidade nacional. Anteriormente á súa proclamación, desempeñara funcións interinas na xefatura do Estado durante a enfermidade de Franco.
Ao longo do seu reinado, o rei gozou dun elevado apoio popular tanto en España como en Iberoamérica. Con todo, en 2012 esta tendencia cambiou de forma drástica e o apoio reduciuse ata o punto de que, en abril de 2013, un 53% da poboación desaprobaba a forma en que desempeñaba as súas funcións, aínda que mantendo unha valoración positiva superior con respecto ás diferentes partes do organigrama político español.
O papel do rei durante a Transición española e a súa intervención para frear o intento de Golpe de Estado de 1981, o seu apoio á unidade europea e a súa contribución á hora de estreitar relacións diplomáticas, foron obxecto de diversas homenaxes, recoñecementos, premios e galardóns internacionais como o Premio Carlomagno (1982),[3] o Premio Félix Houphouët-Boigny para a Procura da Paz da Unesco (1995),[4] a «Medalla da Democracia» da Universidade Yeshiva (1997),[5] o Premio «Estadista Mundial» da Fundación Appeal of Conscience (1997)[6] ou o Premio Estatal da Federación Rusa (2011),[7] entre outros.[8][9] Sobre o seu papel durante os primeiros anos do seu reinado, a revista Time publicaría que o rei Xoán Carlos xurdiu «como un dos heroes máis improbables e inspiradores da liberdade do século XX, desafiando un intento de vez militar que buscaba subverter á nova democracia posfranquista de España».[10]
O 2 de xuño de 2014, anunciou a súa abdicación á coroa de España.[11] Sucedeuno o seu fillo Filipe VI tras a aprobación por parte das Cortes Xerais da Lei de Abdicación, que se fixo efectiva o 19 de xuño de 2014.[2]
O 3 de agosto de 2020 anunciou a súa saída de España, que fixera efectiva no día anterior,[12] fuxindo dos escándalos de diversos tipos nos que se ve involucrado e que van sendo revelados, emitindo a Casa Real unha mensaxe.[13]
Traxectoria
[editar | editar a fonte]Primeiros anos
[editar | editar a fonte]Bautizado como Juan Carlos Alfonso Víctor María de Borbón e Borbón-Dúas Sicilias, Xoán Carlos I é neto por vía paterna de Afonso XIII, fillo do matrimonio habido entre Juan de Borbón y Battenberg, conde de Barcelona, e de María de las Mercedes de Borbón-Dúas Sicilias, princesa das Dúas Sicilias.
Juanito, como o chaman os seus máis próximos para diferencialo do seu pai, Juan de Borbón,[14] naceu, como se desprende dun comunicado da Casa Real Española, nun apartamento do edificio situado no número 122 do viale dei Parioli de Roma (Italia), cidade onde vivían os seus pais, durante o exilio da Familia Real, ausente de España desde a proclamación da Segunda República en 1931. Foi bautizado o 26 de xaneiro de 1938 na capela da Orde de Malta de Roma polo cardeal secretario de Estado da Santa Sé, monseñor Eugenio Pacelli, futuro papa Pío XII. A súa avoa paterna, a raíña Vitoria Uxía, foi a madriña, e o seu avó materno, Carlos Tancredo de Borbón-Dúas Sicilias, príncipe das Dúas Sicilias e infante de España, o padriño. En 1942 trasladouse xunto co resto da súa familia a Lausana, en Suíza.
Nunha entrevista celebrada o 25 de agosto de 1948 entre Franco e o conde de Barcelona no golfo de Biscaia, acordouse que o príncipe trasladaríase a España para cursar alí os seus estudos. O 8 de novembro de 1948, aos dez anos de idade, Xoán Carlos pisou por primeira vez territorio español. Alí estudaría durante ese ano académico. Tralo verán de 1949, con todo, a deterioración das relacións entre Franco e Juan de Borbón levarían a este último a decidir que o seu fillo non volvese polo momento a España.
Tras un ano en Estoril, Juan de Borbón accedeu a que Xoán Carlos regresase a España no outono de 1950 para continuar os seus estudos, nesta ocasión acompañado do seu irmán máis novo Afonso. Para o verán de 1954, Xoán Carlos terminara o bacharelato. Posteriormente realizou a súa instrución militar na Academia Xeral Militar de Zaragoza (1955-1957), na Escola Naval Militar de Marín en Pontevedra (1957-1958) e finalmente na Academia Xeral do Aire de San Javier en Murcia (1958-1959).
Durante as vacacións de Semana Santa de 1956, o 29 de marzo, Xoves Santo, na residencia familiar de Estoril, chamada aínda hoxe Vila Giralda, a Xoán Carlos, que xa tiña 18 anos cumpridos, disparóuselle accidentalmente un revólver mentres xogaba no faiado da casa co seu irmán máis novo, Afonso, o que causaría a morte de Afonso.[15][16] O irmán máis vello do conde de Barcelona e tío de Xoán Carlos, Jaime de Borbón, solicitaría meses despois unha investigación xudicial do suceso; petición cualificada polo historiador Paul Preston como de inaudita «insensibilidade e pura malevolencia» e que seguramente foi motivada por procurarse beneficios políticos á súa propia causa.[17][18]
O 13 de setembro de 1961 anunciouse oficialmente o compromiso de Xoán Carlos coa princesa Sofía de Grecia. Oito meses despois, o 14 de maio de 1962, a parella contraía matrimonio en Atenas polos ritos ortodoxo e católico. Con anterioridade á súa celebración, Franco manifestara o seu interese en que Xoán Carlos e Sofía vivisen en España,[19] de modo que, a principios de 1963, e malia a oposición inicial de Juan de Borbón, o matrimonio trasladábase a Madrid para fixar a súa residencia no Palacio da Zarzuela.
O 5 de marzo de 1966, celebrouse unha reunión do Consello Privado do Conde de Barcelona en Estoril para conmemorar o vinte e cinco aniversario da morte de Afonso XIII, á que fora invitado Xoán Carlos. A reunión debía ser un acto de reafirmación dos dereitos dinásticos de Juan de Borbón. Pese a que dous meses antes, Xoán Carlos declarara que «xamais» aceptaría a Coroa mentres vivise o seu pai, decidiu non asistir á reunión a instancias da súa esposa, Sofía de Grecia, utilizando como pretexto unha indisposición. Juan de Borbón considerou aquel feito como unha ruptura da unidade dinástica por parte de Xoán Carlos.[20]
Príncipe de España (1969-1975)
[editar | editar a fonte]
En virtude da Lei de Sucesión na Xefatura do Estado de 1947, Franco nomeou a Xoán Carlos como sucesor a título de rei, nomeamento ratificado polas Cortes Españolas o 22 de xullo de 1969, ante as que o novo príncipe prestaría xuramento o mesmo día de gardar e facer gardar as Leis Fundamentais do Reino e os principios do Movemento Nacional, é dicir, o ideario franquista.[21] Porén, baseouse nas facultades que ditas leis lle outorgaban para impulsar o cambio de réxime e facilitar a chegada da democracia.[22]
Seguindo as regras dinásticas, a sucesión debese recaer no seu pai, Juan de Borbón e Battenberg, terceiro fillo e herdeiro do rei Afonso XIII. Con todo, as non moi cordiais relacións entre Juan e Franco determinaron o salto na liña de sucesión e o nomeamento de Xoán Carlos como príncipe de España, título de novo cuño co que Franco pretendía salvar distancias con respecto á monarquía liberal. Devandito salto foi aceptado polo príncipe Xoán Carlos, creando un conflito interno na Casa Real de Borbón. O Conde de Barcelona non renunciaría oficialmente aos seus dereitos sucesorios ata 1977.
O xeneral Franco é verdadeiramente unha figura decisiva historicamente e politicamente para España. El é un dos que nos sacou e resolveu a nosa crise de 1936. Logo disto, el actuou politicamente para sacarnos da Segunda Guerra Mundial. E por isto, durante os últimos trinta anos, el sentou as bases para o desenvolvemento de hoxe día (...). Para min é un exemplo vivente, día a día, polo seu desempeño patriótico ao servizo de España e, por isto, eu teño por el un gran afecto e admiración.Entrevista concedida nos xardíns do Palacio da Zarzuela para a televisión francesa.[23]
Xoán Carlos I asumiu interinamente a xefatura do Estado entre o 19 de xullo ao 2 de setembro de 1974, e despois desde o 30 de outubro ao 20 de novembro de 1975 por enfermidades de Franco. O 9 de xullo de 1974, Franco era ingresado por unha flebite na perna dereita. Antes de partir cara ao hospital, chamou ao presidente do Goberno, Carlos Arias Navarro, e ao presidente das Cortes Españolas, Alejandro Rodríguez de Valcárcel, para que preparasen o traspaso interino de poderes ao príncipe. Con todo, dous días máis tarde, Xoán Carlos, que non quería un traspaso interino por parte de Franco, intentou persuadir a Arias para que fixese ver ao ditador que debía traspasarlle o poder de xeito definitivo. Ante a negativa do presidente do Goberno, o príncipe pediu a Franco que non asinase o decreto de traspaso. O 19 de xullo, o estado do ditador agravouse, polo que Arias acudiu ao hospital para que aprobase o traspaso. O xenro de Franco, Cristóbal Martínez-Bordiú, intentou impedir que Arias entrase na habitación do xefe do Estado. Finalmente conseguiu acceder, tras o cal convenceu ao ditador para que cedese o poder de xeito interino, o que provocou a furia do marqués de Villaverde e da esposa do ditador, Carmen Polo. Xoán Carlos asumía por primeira vez a xefatura do Estado de xeito interino.
Tras un novo empeoramento da saúde de Franco, o 23 de outubro de 1975, Valcárcel e Arias Navarro acudiron á Zarzuela para propoñer ao príncipe que asumise de novo interinamente a xefatura do Estado. Xoán Carlos negouse se a substitución non era definitiva. O 30 de outubro, Franco padeceu unha peritonite. Informado da gravidade do seu estado polo equipo médico que o atendía, o ditador ordenou a súa substitución por parte do príncipe Xoán Carlos, o que este aceptou, unha vez tivo a certeza de que a enfermidade do ditador era terminal.
Reinado (1975-2014)
[editar | editar a fonte]
Ao anunciarse a morte de Francisco Franco (20 de novembro de 1975), xurou acatar os Principios do Movemento Nacional, destinados a perpetuar o franquismo. Foi proclamado rei de España polas Cortes Españolas como Xoán Carlos I de España o 22 de novembro de 1975 e exaltado ao trono o 27 de novembro cunha cerimonia de unción chamada: «Misa de Espírito Santo» (o equivalente a unha coroación) celebrada na histórica Igrexa de San Jerónimo o Real de Madrid. Pese a xurar fidelidade ás leis do Movemento, coa súa actitude, promoveu e alentou [22][24] a Lei para a Reforma Política, que foi votada polo Congreso dos Deputados o 18 de novembro de 1976 e aprobada en referendo cun abafador apoio do 94%, o que iniciou a Transición española cara á democracia.
O 14 de maio de 1977, o seu pai, o Conde de Barcelona, renunciou aos seus dereitos dinásticos históricos e á xefatura da Casa Real na persoa de Xoán Carlos, unha vez que constatou a imposibilidade de acceder persoalmente ao trono. Con esta renuncia renovábase a dinastía histórica; e desta forma, trala proclamación de Xoán Carlos I como rei de España e coa renuncia de Juan de Borbón y Battenberg aos seus dereitos, Filipe converteuse en herdeiro da Coroa e asumiu o título de príncipe de Asturias o 1 de novembro de 1977. Juan de Borbón efectuou a súa renuncia nun acto onde estivo presente, entre moitos, Landelino Lavilla en calidade de Notario Maior do Reino; tras a cerimonia Juan declarou que renunciaba «con moito amor a España e agarimo polo meu fillo».[25][26]
Durante o reinado de Xoán Carlos aprobouse a Constitución española, que define as funcións do rei, suprimindo toda participación política da Coroa e convertendo España nunha monarquía parlamentaria de corte europeo occidental; así mesmo, o artigo 57 da Constitución recoñeceuno como o herdeiro lexítimo da «dinastía histórica».[26] A Constitución foi ratificada nun referendo (6 de decembro) e o rei sancionouna o 27 de decembro.
A Coroa, símbolo da permanencia e unidade da Patria, non pode tolerar, en forma algunha, accións ou actitudes de persoas que pretendan interromper pola forza o proceso democrático que a Constitución votada polo pobo español determinou no seu día a través de referendo.Discurso televisado do rei Xoán Carlos na madrugada do 24 de febreiro de 1981
Un dos momentos máis graves aos que tivo que facer fronte o rei Xoán Carlos I foi o intento de golpe de Estado do 23 de febreiro de 1981, o coñecido como «23-F». Ese día, durante a segunda votación da investidura do candidato á Presidencia do Goberno Leopoldo Calvo-Sotelo, produciuse a toma do Congreso dos Deputados por parte de forzas da Garda Civil ao mando do tenente coronel Antonio Tejero. Simultaneamente na Capitanía Xeneral da III Rexión Militar (Valencia) o tenente xeneral Jaime Milans del Bosch ocupou as rúas da cidade con tanques e houbo diversos conatos noutros puntos, tales como a toma dos estudios de Televisión Española en Prado del Rey (Madrid).
A intervención televisiva de Xoán Carlos I desautorizando o golpe acabou coa insurrección, que pensaba contar co apoio da Coroa, e contribuíu a aumentar o seu carisma entre sectores políticos que ata entón non eran moi afines á forma de goberno monárquica. Logo deste conflito a monarquía quedou definitivamente consolidada.
O 9 de febreiro de 2012, o semanario alemán Der Spiegel publicou un cable diplomático desclasificado por Alemaña segundo o cal o rei mostraría simpatía polos golpistas durante un encontro co entón embaixador de Alemaña en España, Lothar Lahn.[27] En resposta, Rafael Spottorno, xefe da Casa do Rei, desmentiu esta atribuída simpatía e afirmou: «nin a Súa Maxestade nin a Casa Real acostuman valorar escritos ou opinións de terceiros, que é unha responsabilidade exclusiva dos seus autores e que, neste caso, non se compadecen coa realidade duns feitos, cuxo desenvolvemento e corolario final son de público coñecemento».[28]
En 1992, ante as especulacións acerca de que Xoán Carlos mantiña unha relación sentimental coa catalá Marta Gayá, tanto o xefe da Casa do Rei, Sabino Fernández Campo, como o presidente do Goberno, Felipe González, manifestaron a súa preocupación sobre que se puidese ter orquestrado unha campaña contra o rei.[29]
A publicación en 1993 polo aristócrata José Luis de Vilallonga de «El Rey», última biografía autorizada ata o momento polo rei Xoán Carlos, suscitou controversia, por canto a edición española omitía comentarios de Xoán Carlos I sobre o 23-F que si aparecían noutras edicións europeas do libro, do mesmo xeito que poñía en boca de Vilallonga comentarios que noutras edicións atribuíanse ao propio Xoán Carlos.[30] Vilallonga declarara meses antes nunha entrevista que o rei pediulle que, respecto do 23-F, no libro, «dixese eu [por Vilallonga] case todas as cousas».[31]
Xunto á crise económica, preocúpame tamén enormemente a desconfianza que parece estar estendéndose nalgúns sectores da opinión pública respecto de a credibilidade e prestixio dalgunhas das nosas institucións. Necesitamos rigor, seriedade e exemplaridade en todos os sentidos. Todos, sobre todo as persoas con responsabilidades públicas, temos o deber de observar un comportamento adecuado, un comportamento exemplar. Cando se producen condutas irregulares que non se axustan á legalidade ou á ética, é natural que a sociedade reaccione. Afortunadamente vivimos nun Estado de Dereito, e calquera actuación censurable deberá ser xulgada e sancionada con arranxo á lei. A xustiza é igual para todos.Mensaxe de Noiteboa do rei Xoán Carlos de 24 de decembro de 2011
O 12 de decembro de 2011, tralas informacións aparecidas nos medios de comunicación achega da probable imputación por malversación, fraude, prevaricación, falsidade e branqueo de capitais do xenro do rei, Iñaki Urdangarin, duque consorte de Palma de Mallorca, A Zarzuela anunciou que o apartaba de todos os actos institucionais, por entender que a súa conduta non fora «exemplar».[32] Ademais, durante a súa tradicional mensaxe de Noiteboa, o rei insistiu na necesidade dun comportamento exemplar por parte de todas as persoas con responsabilidades públicas, tralo que afirmou que «a xustiza é igual para todos», o que se interpretou como unha alusión á probable imputación do seu xenro.[33] Porén, tralo seu discurso na solemne apertura da X Lexislatura, o 27 de decembro, o rei Xoán Carlos lamentou que se tivese personalizado a súa mensaxe de Nadal.[34] Dous días máis tarde, o xuíz instrutor José Castro imputaba a Iñaki Urdangarin.
Durante a súa declaración ante o xuíz instrutor en Palma, os días 25, 26 e 27 de febreiro de 2012, Urdangarin manifestou que o rei pediulle que abandonase os seus negocios en marzo de 2006. Con todo, o 16 de abril de 2012, fixéronse públicos tres correos electrónicos escritos por Urdangarin e achegados ao xuíz instrutor polo seu ex-socio, Diego Torres, que implicarían ao rei en negocios a favor do seu xenro con posterioridade a esa data.[35]
O 14 de abril de 2012, Xoán Carlos I sufriu unha fractura de cadeira durante unha cacería de elefantes á que fora invitado en Botswana, o que levantou críticas desde distintos ámbitos debido a que ocorreu na peor semana da crise económica española de 2008-2012 e tras un discurso no que o rei pedira "rigor" e "sacrificios" aos españois. Mentres que o Partido Popular e o Partido Socialista non quixeron valorar publicamente o contratempo,[36] Esquerda Plural, Unión Progreso e Democracia e Esquerra Republicana de Catalunya anunciaron que preguntarían ao Goberno por este asunto no Congreso dos Deputados.[37] O lendakari, Patxi López, afirmou que «non estaría mal» unha desculpa pública por parte do monarca.[38]
O 18 de abril, ao saír do hospital onde foi intervido, o rei desculpouse publicamente por eses feitos, situación sen precedentes desde que comezase o seu reinado,[39] cualificada como un episodio absolutamente novo en toda a historia da realeza.[40]
Presidentes de España no seu reinado
[editar | editar a fonte]- Carlos Arias Navarro (1974-1976): presidiu as primeiras reformas democráticas. As súas continuas desafeccións ao ritmo e intensidade dos cambios impulsados polo monarca e a súa insistencia en preservar o legado de Francisco Franco, propiciaron finalmente o seu cesamento. O 1 de xullo de 1976, tras unha tensa reunión co rei, Arias Navarro presentou finalmente a súa dimisión.
- Adolfo Suárez (1976-1981), UCD: apoiado por un grupo de políticos da súa xeración, que chegaran ás conviccións democráticas por diversos camiños, entre 1976 e 1979, desmontou o réxime franquista mediante a estratexia das sucesivas e profundas reformas internas estritamente acordes coa letra das Leis do Movemento. Fitos claves no seu período foron a aprobación do Proxecto de reforma política e as primeiras eleccións xerais libres (1977), das que emerxeron unhas Cortes constituíntes que redactaron e aprobaron a Constitución española (1978) aínda vixente. Dimitiu en 1981 cansado da crecente presión dos partidos de esquerda e das tensións no seu propio partido, UCD.
- Leopoldo Calvo-Sotelo (1981-1982), UCD: durante o seu mandato, a decisión máis relevante foi a adhesión de España á Organización do Tratado do Atlántico Norte (OTAN), que foi moi disputada pola oposición dirixida polo Partido Socialista Obreiro Español. No seu curto período abortáronse as últimas intentounas golpistas. Tamén, produciuse a aprobación da tan esperada Lei do Divorcio.
- Felipe González (1982-1996), PSOE: os feitos máis destacables da súa longa presidencia foron o ingreso na OTAN, do que antes era opositor e que foi revalidado por un referendo en 1986, o ingreso na Comunidade Económica Europea (actual Unión Europea) e a celebración dos Xogos Olímpicos de Barcelona 1992. A súa profunda modernización económica, social e de infraestruturas, apoiada por sucesivas maiorías absolutas, viuse empanada nos seus últimos anos por unha profunda crise económica, un estado de corrupción case xeneralizado e a súa posible, aínda que non demostrada, implicación no GAL, unha trama de terrorismo de Estado contra ETA. No referente ás súas relacións co monarca, a percepción externa é que foron bastante cordiais, aínda que ocorreron feitos puntuais como un escándalo de espionaxe ilegal a diversas figuras entre as que se atopaba o rei.
.jpg)
- José María Aznar (1996-2004), PP: En liñas xerais, tanto con Felipe González como con José María Aznar, a medida que a Transición á democracia ía deixando paso a varias décadas de normalidade democrática, observábase que o papel político do rei diminuía. Tres días antes das eleccións de 2004, ás que Aznar decidira non presentarse, ocorreron os atentados terroristas do 11-M en Madrid. Nesta xornada de loito, o Rei dirixiu un discurso á nación.[41]
- José Luis Rodríguez Zapatero (2004-2011), PSOE.
- Mariano Rajoy (2011-2018), PP.
Abdicación
[editar | editar a fonte]- Artigo principal: Abdicación de Xoán Carlos I.
O 2 de xuño de 2014 Xoán Carlos I manifestou a súa disposición a renunciar no seu fillo Filipe de Borbón e Grecia, que asumirá o cargo co nome de Filipe VI. A abdicación prodúcese de acordo coa fórmula recolleita na Carta Magna, concretamente no título segundo da mesma (Da Coroa española) en favor do seu fillo. Para que se produza dita sucesión será necesaria a aprobación dunha lei orgánica (ex artigo 57.5 da Constitución) que previsiblemente apoiará cerca do 90% dos deputados e senadores das Cortes Xerais.[42]
Coa abdicación de Xoán Carlos[43] deuse unha situación pouco común na historia da monarquía española, como é a convivencia de dous monarcas, e non prevista na Constitución de 1978, xa que nela só se indica que para que se dea este caso requírese un desenvolvemento lexislativo mediante Lei Orgánica. Ante esta situación, o Goberno de Mariano Rajoy emitiu un Real Decreto,[44] polo cal, o rei e a raíña saíntes, Xoán Carlos e Sofía de Grecia conservarían os títulos de rei e raíña respectivamente, cos mesmos honores que ten o herdeiro da Coroa, o príncipe ou a princesa de Asturias, actualmente Leonor de Borbón.
Vida privada e familiar
[editar | editar a fonte] |
O 14 de maio de 1962 casou coa princesa Sofía de Grecia e Dinamarca en Atenas, coa que tivo tres fillos: a infanta Elena, duquesa de Lugo, a infanta Cristina e o seu sucesor o rei Filipe VI. Os seus oito netos son: Felipe Juan Froilán e Victoria Federica (fillos da infanta Elena e o seu exmarido Jaime de Marichalar), Juan Valentín, Pablo Nicolás, Miguel e Irene (fillos da infanta Cristina e o seu marido, Iñaki Urdangarin) e Leonor e Sofía (fillas do rei Filipe VI e a súa dona, a raíña Letizia Ortiz).
A residencia oficial da Familia Real é o Palacio Real de Madrid, pero se reserva para as cerimonias oficiais. Os Reis residen no Palacio da Zarzuela e a familia do rei Filipe reside tamén dentro do recinto da Zarzuela, nunha construción recente chamada Pavillón do Príncipe; as infantas Elena e Cristina viven en residencias privadas en Madrid e Washington, respectivamente.
O Rei Xoán Carlos é afeccionado ao esquí e a vela.
Foi gañador do Premio Carlomagno en 1982 e do Premio Simón Bolívar en 1983, e recibiu doutoramentos honoris causa en universidades como as de Boloña (1988), Oxford (1986), Cambrigde (1988), Harvard (1983) ou Sorbona (1985).
Títulos
[editar | editar a fonte]A Constitución Española, no seu título II, artigo 56, parágrafo 2, designa o título de rei para Xoán Carlos I, podendo facer uso doutros títulos e dignidades, xeralmente referidas a entidades históricas, e que estiveron tradicionalmente asociadas á Coroa española:[45]
- Rei de España, de Galicia, de Castela, de León, de Aragón, das Dúas Sicilias (referidas a Sicilia e Nápoles), de Xerusalén, de Navarra, de Granada, de Toledo, de Valencia, de Sardeña, de Córdoba, de Córsega, de Murcia, de Xaén, dos Algarves, de Alxeciras, das Illas Canarias, das Indias Orientais e Occidentais, das Illas e Terra Firme do Mar Océano
- Arquiduque de Austria
- Duque de Borgoña, de Brabante, de Milán, de Atenas e Neopatria
- Conde de Habsburgo, de Flandres, do Tirol, do Rosellón, e de Barcelona
- Señor de Biscaia e de Molina
- Rei Católico (o Súa Católica Maxestade)
- Capitán Xeneral das Reais Forzas Armadas e o seu Comandante Supremo
- Soberano Gran Mestre da Insigne Orde do Vélaro de Ouro
- Cabaleiro da Orde de San Xavier
- Cabaleiro da Orde da Anunciada
- Cabaleiro da Orde da Xarreteira
- Bailío Gran Cruz de Xustiza con Colar da Orde de Constantino e Xurxo de Grecia
- Bailío Gran Cruz de Honra e Devoción da Soberana Orde Militar de Malta
- Gran Colar da Raíña de Saba
- Gran Cordón da Orde Suprema do Crisantemo do Xapón
- Gran Colar da Dinastía de Reza de Irán
- Gran Cruz da Lexión de Honor e da Orde Nacional de Mérito.
E mesmo de cantas Ordes discirne o Estado Español (Montesa, Alcántara, Calatrava e Santiago entre outras moitas).
Nomeamentos en homenaxe ao rei
[editar | editar a fonte]Numerosos lugares, infraestruturas e obxectos foron nomeados en homenaxe ao rei Xoán Carlos I, na propia España, así como no resto do mundo. Entre os máis significativos están: a Base Antártica Juan Carlos I na illa Livingston (Illas Shetland do Sur), o Buque de Proxección Estratéxica Juan Carlos I (pertencente á Armada Española), o Parque Juan Carlos I en Madrid, a Universidade Rei Xoán Carlos en Móstoles ou o Centro Rey Juan Carlos I de España (The King Juan Carlos I of Spain Center) en Nova York (Estados Unidos).
Ascendencia
[editar | editar a fonte]Notas
[editar | editar a fonte]- ↑ Biografía de Xoán Carlos I
- ↑ 2,0 2,1 "El Rey renuncia y abre el proceso sucesorio". Arquivado dende o orixinal o 24 de setembro de 2019. Consultado o 05 de xuño de 2014.
- ↑ Crespo MacLennan, xullo (2004). España en Europa, 1945-2000. Del ostracismo a la modernidad. Ed. Marcial Pons Historia
- ↑ «El Rey, premio de la Paz de la Unesco por "evitar la guerra civil" según Kissinger», El País, 11 de xaneiro de 1995
- ↑ «El Rey reitera en Nueva York la autocrítica por el decreto de expulsión de los judíos», El País, 9 de abril de 1997
- ↑ «El Rey alerta contra actitudes intolerantes», El País, 11 de abril de 1997
- ↑ «Viaxe de traballo da Súa Maxestade o Rei á Federación de Rusia», Casa da Súa Maxestade o Rei. Consultado o 20 de xullo de 2012
- ↑ «La familia Kennedy se une a los homenajes que recibe el Rey en Estados Unidos», El País, 12 de abril de 1997
- ↑ «Sarkozy elogia la aportación del Rey Juan Carlos a la democracia en España», El Día, 2 de maio de 2008
- ↑ «Beyond Soccer: The Poignance (and Royalty) of Spain’s Soft Power», Time, 5 de xullo de 2012 (en inglés)
- ↑ Ana, Romero. "El Rey abdica". El Mundo. Consultado o 2 de xuño de 2014.
- ↑ "Juan Carlos I visitou esta fin de semana Sanxenxo antes de abandonar España". Pontevedra Viva. 4 de agosto de 2020.
- ↑ Gil, Andrés (2020-08-03). "La huida de Juan Carlos encadena tres generaciones seguidas de Borbones fuera de España". elDiario (en castelán). Consultado o 2020-08-04.
- ↑ Preston, Paul (2004). "In Search of a Lost Crown, 1931-1948". Juan Carlos: A People's King (en inglés). Londres: HarperCollins. ISBN 9780002556323.
- ↑ "El Rey Juan Carlos I y [[Felipe Juan Froilán de Marichalar y Borbón|Froilán]]: Accidentes reales con armas de fuego". Arquivado dende o orixinal o 27 de maio de 2014. Consultado o 05 de xuño de 2014.
- ↑ Apezarena, José y Castilla, Carmen (1993). Así es el príncipe: vida del futuro rey de España. Ediciones Rialp
- ↑ Preston, Paul (2004). "The Tribulations of a Young Soldier, 1955-1960". Juan Carlos: A People's King (en inglés). Londres: HarperCollins. ISBN 9780002556323.
- ↑ Reseña de la obra de Paul Preston localizado en Google Bookk
- ↑ Preston, Paul (2004). "A Life Under Surveillance, 1960-1966". Juan Carlos: A People's King (en inglés). Londres: HarperCollins. ISBN 9780002556323.
- ↑ Preston, Paul (2004). "A Life Under Surveillance, 1960-1966". Juan Carlos: A People's King (en inglés). Londres: HarperCollins. ISBN 9780002556323.
- ↑ "Juan Carlos I jura como sucesor de Franco". Youtube. Vídeo subido o 12 de decembro de 2008. Consultado o 25 de febreiro de 2014.
22 de xullo de 1969. O príncipe Don Xoán Carlos xura como sucesor a Franco e manifesta que a lexitimidade que acepta é a do 18 de xullo de 1936.
- ↑ 22,0 22,1 a situación deu certa vantaxe ao proxecto reformista de Xoán Carlos e Fernández-Miranda(...) O Rei servíase do seu prerrogativa de nomear procuradores para substituír aos franquistas que ían falecendo con liberais de confianza (...)A presidencia da Comisión de Leis Fundamentais pasou do veterano falanxista Raimundo Fernández Custa ao opuedista liberal Gregorio López Bravo. Esta comisión empezara a estudar proxectos de leis de reunión e asociación e unha reforma do código penal...Juan Carlos Paul Preston
- ↑ "El Rey defiende en un vídeo la figura de Franco". 2 de xaneiro de 2012. Consultado o 24 de marzo de 2014.
- ↑ Palacio Atard, Vicente (1988). Real Academia de la Historia, ed. Juan Carlos I y el advenimiento de la democracia. Madrid: Espasa Calpe. p. 108. ISBN 84-239-6260-1. Consultado o 2 de xuño de 2014.
- ↑ 14 de mayo: don Juan renuncia a sus derechos dinásticos
- ↑ 26,0 26,1 Por outro, é unha decidida reafirmación da lexitimidade dinástica do rei, máis que fronte a vellos preitos dinásticos -hoxe en día xa non suscitados- en canto á persoa de Xoán Carlos, quen, como consecuencia da renuncia aos dereitos sucesorios efectuada polo seu pai, Juan de Borbón, en 1977, converteuse na Monarquía re-instaurada en 1978 no lexítimo Rei de España, continuador da dinastía histórica.[1]
- ↑ "Did Spanish King Sympathize with Coup Attempt?" (en inglés). Der Spiegel. 09.02.2012.
- ↑ "La Casa Real desmiente que el Rey mostrara 'comprensión' por los golpistas". www.elmundo.es (en castelán). Consultado o 11 de decembro de 2018.
- ↑ Preston, Paul (2004). "Living in the Long Shadow of Success, 1981-2002". Juan Carlos: A People's King (en inglés). Londres: HarperCollins. ISBN 9780002556323.
- ↑ La edición española del libro «El Rey» omite declaraciones de don Juan Carlos sobre el 23-F, El Mundo, 25 de abril de 1993, p. 14.
- ↑ «El Rey dice que su padre supo siempre que no iba a reinar», El Mundo, 11 de xaneiro de 1993, p. 10.
- ↑ "Zarzuela aparta a Urdangarin de sus actos oficiales porque su comportamiento "no le parece ejemplar"". RTVE. 12.12.2011.
- ↑ "El Rey, sobre el 'caso Urdangarin': "La justicia es igual para todos"". El País. 26.12.2011.
- ↑ "El Rey lamenta que se haya personalizado su discurso de Navidad". El País. 27.12.2011.
- ↑ "El rey y la infanta mediaron en negocios de Urdangarin, según revelan 'El Mundo' y 'El País'". RTVE. 17.04.2012.
- ↑ Respaldo o silencio en público, inquietud creciente en privado, El País, 15 de abril de 2012.
- ↑ Cuatro partidos preguntan al Gobierno en el Congreso por el viaje del Rey, El País, 16 de abril de 2012.
- ↑ Rubalcaba afirma que "lo leal es hablar en privado con el Rey" de sus errores, El País, 16 de abril de 2012.
- ↑ El rey se disculpa: "Lo siento mucho, me he equivocado. No volverá a ocurrir", 20 minutos, 18 de abril de 2012.
- ↑ "Lo siento mucho, me he equivocado y no volverá a ocurrir" Univision, 18 de abril de 2012.
- ↑ Discurso del rey sobre los atentados del 11 de marzo de 2004 alojado en Wikisource
- ↑ [2]
- ↑ BOE: Ley Orgánica 3/2014, de 18 de junio, por la que se hace efectiva la abdicación de Su Majestad el Rey Don Juan Carlos I de Borbón.
- ↑ Real Decreto 470/2014, de 13 de junio, por el que se modifica el Real Decreto 1368/1987, de 6 de noviembre, sobre régimen de títulos, tratamientos y honores de la Familia Real y de los Regentes.
- ↑ Royal Styles Spain. En heráldica.org
Véxase tamén
[editar | editar a fonte] |
Wikimedia Commons ten máis contidos multimedia na categoría: Xoán Carlos I de España  |
Outros artigos
[editar | editar a fonte]Ligazóns externas
[editar | editar a fonte]| Predecesor: Juan de Borbón y Battenberg |
Príncipe titular de Asturias 1941-1975 |
Sucesor: Filipe VI de España |
| Predecesor: Creación do título |
 Príncipe de España 1969-1975 |
Sucesor: Abolición do título |
| Predecesor: Afonso XIII de Borbón (como Rei) |
 Rei de España 1975 - 2014 |
Sucesor: Filipe VI de España |
| Predecesor: Francisco Franco (como Xefe de Estado) |
.svg){kind=small} Xefe de Estado de España 1975 - 2014 |
Sucesor: Filipe VI de España |
| Control de autoridades |
|
|---|
