Krajnoradny zarjad

Krajnoradny zarjad Budyskeho wokrjesa na Dwórnišćowej w Budyšinje

Krajnoradny zarjad (němsce Landratsamt, skrótka LRA) je w někotrych krajach Němskeje pomjenowanje za zarjadnistwo jednoho wokrjesa, w druhich krajach maja město toho wokrjesne zarjadnistwo.

Wuraznje so krajnoradny zarjad we wokrjesnych porjadach krajow Badensko-Württembergska, Bayerska, Sakska a Durinska tak mjenuje. Wokrjesny porjad Porynsko-Pfalcy wužiwa pomjenowanje „wokrjesne zarjadnistwo“ (Kreisverwaltung). W Braniborskej, Mecklenburgsko-Předpomorskej, Sewjerorynsko-Westfalskej, Posaarskej, Saksko-Anhaltskej a Schleswigsko-Holsteinskej rěka wotpowědny zarjad „krajny rada“, tež hdyž njewobsteji z jeničkeho čłowjeka, ale wulka ličba zastojnikow w mjenje „krajneho rady“ jedna. Zwonka juristiskeho wužiwanja móže pak tež w tutych krajach wo „krajnoradnym zarjedźe“, „wokrjesnym zarjadnistwje“ abo „wokrjesnym domje“ (Kreishaus) rěč być.

Krajnoradny zarjad, wokrjesny zarjad resp. „krajny rada“ je w najwjace zwjazkowych krajach komunalny samozarjadniski zarjad kaž tež niši statny zarjadniski zarjad, ma potajkim dwójnu funkciju. We wobłuku nišeho statneho zarjadniskeho zarjada nima wokrjesny sejmik prawo soburěčenja. Tu płaći statna zarjadniska hierarchija. Krajnoradny zarjad z krajnym radu na čole je tu na wukazy předstajenych statnych zarjadow (wobwodnych knježerstwow a ministerstwow) wjazany.

W krajach z połnokomunalizaciju (Delnja Sakska, Posaarska, Sakska a Saksko-Anhaltska) so nadawki nišeho statneho zarjadniskeho zarjada jako přenjesene nadawki wot wokrjesa wukonjeja. Přez to dóstanu demokratiske gremije wokrjesa směrnicowu kompetencu. Wliw statnych srjedźnych a wyšich zarjadow so na prawniski a fachowy dohlad wobmjezuje. „Krajnoradny zarjad“ móže tež pomjenowanje twarjenja być, w kotrymž wokrjesny zarjad sedźi abo prjedy sedźeše, njewotwisnje wot toho, hač tam sedźacy zarjad tež tak rěka.