«Ադրիանապոլիս»–ի խմբագրումների տարբերություն

Դիտել պատմությունը

← Նախորդ տարբ

Content deleted Content added

ՎիզուալԵլատեքստ

07:53, 5 հունվարի 2022-ի տարբերակ խմբագրել Kareyac (Քննարկում \| ներդրում) 193 326 edits No edit summary ← Նախորդ տարբ		Ընթացիկ տարբերակը 09:16, 21 Հուլիսի 2024-ի դրությամբ խմբագրել հետ շրջել Armenmir (Քննարկում \| ներդրում) 69 138 edits No edit summary Պիտակ՝ Վիզուալ խմբագիր
(3 intermediate revisions by 3 users not shown)
Տող 8. }} '''Ադրիանապոլիս''' կամ ''~~Ադրիանուպոլիս~~'Էդիրնե''' ({{lang-bg\|Одрин}}; {{lang-el\|Αδριανούπολη}} ''Ադրիանուպոլի''), քաղաք [[Թուրքիա]]յի եվրոպական մասում, [[Մարիցա (գետ)\|Մարիցա]], Թունճա և Արտաս գետերի միախառնման վայրում։ Ունի 46,1 հզ. բն. (1965)։ == Տնտեսություն == Տող 14. == Պատմություն == Ա. կառուցել է Հռոմի Ադրիանոս (117–138) կայսրը Քաղաքը հիմնադրվել է հռոմեական [[Հադրիանոս]] կայսեր կողմից, որի անվամբ էլ կոչվում է։ [[378]] թվականի [[օգոստոսի 9]]-ին հռոմեական ուժերը [[Վաղես]] կայսեր գլխավորությամբ մարտի բռնվեցին [[գոթեր]]ի հետ։ Ճակատամարտում հռոմեացիները կրեցին ջախջախիչ պարտություն, իսկ կայսրը զոհվեց մարտի դաշտում։ Տող 29. == Ազգային կազմ == Բյուզանդական կայսրության օրոք քաղաքն ունեցել է հունական, բուլղարական և հայկական խառը բնակչություն։ Ադրիանապոլիսի հայ համայնքը ձևավորվել է դեռևս Բյուզանդական կայսրության վաղ շրջանում։ Մեզ հասած հայկական մշակույթի հուշարձաններից է «Ադրիանուպոլսի ավետարան»֊ը (1007)։ Հայերի թիվն Ադրիանապոլիսում ավելացավ, երբ Ղրիմում հաստատված Անիի հայերը XIII–XIV դդ. Լեհաստանի և Մոլդավիայի վրայով անցան Բալկաններ։ 1550-ին սուլթան ~~Սելիմ~~Սուլեյման I պատվերով հայազգի Սինան ճարտարապետը կառուցեց Ա֊ի նշանավոր մզկիթը։ Չնայած Օսմանյան կայսրության երկարատև կառավարման, քաղաքում մուսուլմանները՝ հատկապես թուրքերը երբեք մեծամասնություն չեն կազմել։ [[XX դար]]ի սկզբին քաղաքի բնակչության հարաբերական մեծամասնություն կազմել են [[հույներ]]ը՝ 27,5%։ Տող 45. * 2 հազար այլ Առաջին համաշխարհային պատերազմի նախօրյակին Ադրիանապոլիսում բնակվում էին հայեր, հույներ, թուրքեր։ Հայերի թիվը մոտ 3 հզ. էր։ Հիմնականում զբաղվում էին տնայնագործությամբ և առևտրով։ Նրանք ապրում էին Գալեիչի, Աթ փազար, Գարաղաճ թաղամասերում, որոնք ունեին իրենց եկեղեցիները (Մ. Թորոս, Մ. Կարապետ, Ս. Լուսավորիչ), վարժարաններն ու մանկապարտեզները։ Ադրիանապոլիսի հայերից 700 հոգի 1915-ին մեկ շաբաթվա ընթացքում՝ հոկտեմբեի 15–21, աքսորվեցին Գոնիա, Էսկի֊Շեհիր, Հալեպ, Դամասկոս և Դեր Էլ֊Զոր։ 1916-ի փետրվարի 16-ին բռնությունները կրկնվեցին։ Առաջին համաշխարհային պատերազմից, հատկապես թուրքերի կողմից Ադրիանապոլիս վերագրավվելուց հետո հայերի մեծ մասը գաղթեց Հունաստան և Բուլղարիա։ Հ. Հ. Պարոնյանի ծննդավայրն է։ 1885֊ին այստեղ տպագրվել է «Խիկար» հանդեսը։ Քաղաքի քրիստոնյա և հրեա բնակչության մեծ մասը լքեց քաղաքը [[1923]] թ.-ին։ Ներկայումս քաղաքի բնակչության 95%-ը թուրք է, իսկ մնացածը մուսուլման գնչու։ Տող 59. [[Կատեգորիա:Թուրքիայի հռոմեական քաղաքներ]] [[Կատեգորիա:Թուրքիայի քաղաքներ]] [[Կատեգորիա:Էդիրնեի մարզի բնակավայրեր]]