«Ադրիանապոլիս»–ի խմբագրումների տարբերություն

Content deleted Content added
No edit summary
 
(One intermediate revision by one other user not shown)
Տող 8.
}}
 
'''Ադրիանապոլիս''' կամ ''Ադրիանուպոլիս'Էդիրնե''' ({{lang-bg|Одрин}}; {{lang-el|Αδριανούπολη}} ''Ադրիանուպոլի''), քաղաք [[Թուրքիա]]յի եվրոպական մասում, [[Մարիցա (գետ)|Մարիցա]], Թունճա և Արտաս գետերի միախառնման վայրում։ Ունի 46,1 հզ. բն. (1965)։
 
== Տնտեսություն ==
Տող 14.
 
== Պատմություն ==
Ա. կառուցել է Հռոմի Ադրիանոս (117–138) կայսրը
 
Քաղաքը հիմնադրվել է հռոմեական [[Հադրիանոս]] կայսեր կողմից, որի անվամբ էլ կոչվում է։ [[378]] թվականի [[օգոստոսի 9]]-ին հռոմեական ուժերը [[Վաղես]] կայսեր գլխավորությամբ մարտի բռնվեցին [[գոթեր]]ի հետ։ Ճակատամարտում հռոմեացիները կրեցին ջախջախիչ պարտություն, իսկ կայսրը զոհվեց մարտի դաշտում։
Տող 29.
 
== Ազգային կազմ ==
Բյուզանդական կայսրության օրոք քաղաքն ունեցել է հունական, բուլղարական և հայկական խառը բնակչություն։ Ադրիանապոլիսի հայ համայնքը ձևավորվել է դեռևս Բյուզանդական կայսրության վաղ շրջանում։ Մեզ հասած հայկական մշակույթի հուշարձաններից է «Ադրիանուպոլսի ավետարան»֊ը (1007)։ Հայերի թիվն Ադրիանապոլիսում ավելացավ, երբ Ղրիմում հաստատված Անիի հայերը XIII–XIV դդ. Լեհաստանի և Մոլդավիայի վրայով անցան Բալկաններ։ 1550-ին սուլթան Սուլեյման I պատվերով հայազգի Սինան ճարտարապետը կառուցեց Ա֊ի նշանավոր մզկիթը։
 
Չնայած Օսմանյան կայսրության երկարատև կառավարման, քաղաքում մուսուլմանները՝ հատկապես թուրքերը երբեք մեծամասնություն չեն կազմել։ [[XX դար]]ի սկզբին քաղաքի բնակչության հարաբերական մեծամասնություն կազմել են [[հույներ]]ը՝ 27,5%։
Տող 45.
* 2 հազար այլ
 
Առաջին համաշխարհային պատերազմի նախօրյակին Ադրիանապոլիսում բնակվում էին հայեր, հույներ, թուրքեր։ Հայերի թիվը մոտ 3 հզ. էր։ Հիմնականում զբաղվում էին տնայնագործությամբ և առևտրով։ Նրանք ապրում էին Գալեիչի, Աթ փազար, Գարաղաճ թաղամասերում, որոնք ունեին իրենց եկեղեցիները (Մ. Թորոս, Մ. Կարապետ, Ս. Լուսավորիչ), վարժարաններն ու մանկապարտեզները։ Ադրիանապոլիսի հայերից 700 հոգի 1915-ին մեկ շաբաթվա ընթացքում՝ հոկտեմբեի 15–21, աքսորվեցին Գոնիա, Էսկի֊Շեհիր, Հալեպ, Դամասկոս և Դեր Էլ֊Զոր։ 1916-ի փետրվարի 16-ին բռնությունները կրկնվեցին։ Առաջին համաշխարհային պատերազմից, հատկապես թուրքերի կողմից Ադրիանապոլիս վերագրավվելուց հետո հայերի մեծ մասը գաղթեց Հունաստան և Բուլղարիա։ Հ. Հ. Պարոնյանի ծննդավայրն է։ 1885֊ին այստեղ տպագրվել է «Խիկար» հանդեսը։
 
Քաղաքի քրիստոնյա և հրեա բնակչության մեծ մասը լքեց քաղաքը [[1923]] թ.-ին։ Ներկայումս քաղաքի բնակչության 95%-ը թուրք է, իսկ մնացածը մուսուլման գնչու։