Գծանավը մեծ զինված ռազմանավ է հիմնականում հրետանային կարողությամբ, բարձր տրամաչափի հրետանոթներով։ 19-րդ դարի վերջին և 20-րդ դարի սկզբներին գծանավերը ամենահզոր ռամանավերն էին և դրանք եղանակ էին ստեղծում ռազմական նավատորմ ունեցող տերությունների զորքի կազմում։

HMS Dreadnought

Գծանավ բառացի նշանակում է նավ գծի վրա և գալիս է միջնադարից, երբ նավերը պատրասվում էին փայտից[1]։

Գծանավերը եղել են նավատորմերի խորհրդանիշերը երկար տարիներ և այն գլխավոր դերակատարում է ունեցել ճակատամարտերում[2]։ Գծանավերի արտադրության գլխավոր մրցավազքը Եվրոպայում սկսվել է 1890-ական թվականներից և իր գագաթնակետին հասել 1905 թվականի Ցուսիմայի ճակատամարտում[3][4][5], որի արդյունքը հիմնականում ազդեց HMS Dreadnought գծանավի ստեղծման վրա[6][7]:Dreadnought գծանավը հեղափոխեց գծանավերի պատմությունը։ Արդեն գծանավերը արտադրվում էին հիմնականում երկաթից

1920-ականներին 1930-ականներին կնքվեցին մի շարք ռազմածովային պայմանագրեր, որոնցով սահմանափակվեցին գծանավերի քանակը, սակայն տեխնիկական նորամուծությունները շարունակվեցին։ Երկրորդ համաշխարհային պատերազմի ընթացծքում գծանավերի դերը փոքրացավ, իրենց տեղը զիջելով օդային զենքերին։

Ծանոթագրություններ

խմբագրել
  1. "battleship" The Oxford English Dictionary. 2nd ed. 1989. OED Online. Oxford University Press. April 4, 2000.
  2. Sondhaus, L. Naval Warfare 1815–1914, ISBN 0-415-21478-5.
  3. Herwig pp. 35, 41, 42.
  4. Mahan 1890/Dover 1987 pp. 2, 3.
  5. Preston (1982) p. 24.
  6. Breyer p. 115.
  7. Massie (1991) p. 471.
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից  (հ․ 3, էջ 106