Կատմանդուի հովիտ
Կատմանդու (հովիտ), հովիտ Նեպալում, որտեղ հանգրվանել են աշխարհի ամենանշանավոր բուդդիստական և հինդու տաճարներից մի քանիսը։ 2015 թվականի ապրիլին Նեպալում տեղի ունեցած երկրաշարժից Կատմանդուն տուժել է[1]։ Երկրաշարժը դարձել է շատերի մահվան պատճառը։
| Կատմանդուի հովիտ | |
|---|---|
 | |
| Տեսակ | հովիտ |
| Երկիր |  Նեպալ |
| Վարչատարածք | Բագմատի Պրադեշ |
| Մակերես | 167,37 հեկտար և 70,29 հեկտար |
| Կազմված է | Basantapur Durbar Square?, Patan Durbar Square?, Bhaktapur Durbar Square?, Swayambhunath?, Boudhanath?, Pashupatinath Temple? և Changu Narayan Temple? |
| Լեռնաշղթա | Հիմալայներ |
| Ջրլիցի ափին | Bagmati River? |
| Անվանված է | Կատմանդու |
 | |
 | |
 | |
Նկարագրություն
խմբագրելՀովտում են տեղակայված երեք քաղաքներ՝ Պանաոտի, Բհակտապուրը և Նեպալի մայրաքաղաք Կատմանդուն։ Հովիտն այդպես է կոչվել ի պատիվ իր կենտրոնական Դուրբաթ հրապարակում գտնվող նշանավոր տաճարի։ Փայտե երկհարկանի տաճարը կոչվում է Կաստմանդապ, որը սանսկրիտից թարգմանվում է որպես «փայտածածկ ապաստարան»։ Ասում են, որ տաճարը կառուցվել է մեկ ծառի փայտից, և շինարարության ժամանակ չեն օգտագործվել ո՛չ մեխեր, ո՛չ էլ խեչակներ։
Սրբազան ուխտավայրից ամենահինը հրաշակերտ ու խորհրդավոր Սվայամբհունաթ ստուպան է։ Իր ոսկե սրաձողով, հսկայական սպիտակ գմբեթով և չորս ճակատներից յուրաքանչյուրի վրա նկարագրված ամենատես աչքերով այն բարձրանում է Կատմանդու նայող բլրի վրա։ Ստուպան (բուդդայական սրբավայրերի համար օգտագործվող եզրույթ) գտնվում է ուխտագնացության վայրում, որը չափազանց կարևորվել է բուդդիստների և հինդուների համար՝ սկսած 5-րդ դարից, իսկ տաճարային համալիրը լի է աղոթքների շշունջներով, ուխտավայրերով, փոքր տաճարներով։ Պանաոտիում՝ Կատմանդու հովտի ամենագեղեցիկ քաղաքում, կան չորս ստուպաներ, որոնք ենթադրաբար կառուցվել են մ.թ.ա. 3-րդ դարում բուդդիստական հնդիկ կայսեր Աշոկա Մեծի (մ.թ.ա. 304-232 թթ.) դուստր Չարումատիի հրամանով[2]։
Ստուպաները տեղակայված են քաղաքի չորս կողմերում գտնվող գերեզմանաբլուրներին՝ քաղաքին մենաստանային կերպար հաղորդելով Պանաոտիին։ Բհակտապուրը, որը հայտնի է նաև որպես «բարեպաշտների քաղաք», որի հսկայական հրապարակը լիքն է հին արվեստի և ճարտարապետության նմուշներով, դեկորատիվ տաճարներով, մենաստաններով, պալատներով, հուշարձաններով, իսկ հորիզոնում վեր է խոյանում Հիմալայները[3]։
Նյուարս
խմբագրելՆյուարսեցիները Կատմանդու հովտի քաղաքակրթության հիմնադիրներն էին։ Նրանց լեզուն այսօր հայտնի է որպես նևար լեզու[4]։ Նյուարսցիները հասկացվել են որպես տարբեր էթնիկ խմբերի նախնիներ։ Գիտնականները նույնպես նրանց ներկայացնում են որպես ազգ[3]։
Ծանոթագրություններ
խմբագրել- ↑ «Nepal Disaster Risk Reduction Portal». Government of Nepal. Վերցված է 2015 թ․ մայիսի 5-ին.
- ↑ Մարկ Տրուման, Աշխարհի հրաշալիքները, 100 ամենատեսարժան վայրերն աշխարհում, Զանգակ -97, 2009 թ.
- ↑ 3,0 3,1 http://publishing.cdlib.org/ucpressebooks/view?docId=ft6k4007rd&chunk.id=d0e550&toc.depth=1&toc.id=d0e550&brand=ucpress
- ↑ von Furer-Haimendorf, Christoph (1956). «Elements of Newar Social Structure». Journal of the Royal Anthropological Institute. Royal Anthropological Institute of Great Britain and Ireland. 86: 15. doi:10.2307/2843991. JSTOR 2843991.