Ջրագնդակ

Ջրագնդակ (անգլ.՝ Water polo), թիմային սպորտաձև գնդակով, որտեղ երկու հակառակորդ թիմեր փորձում են գնդակը մտցնել հակառակորդի դարպասը։ Խաղերը անցկացվում են լողավազաններում։ Ոչ պաշտոնական, ընկերական հանդիպումները կարող են անցկացվել բացօթյա լողավազաններում։ Այն հայտնաբերվել է XIX դարի երկրորդ կեսին Մեծ Բրիտանիայում Վիլյամ Վիլսոնի կողմից։ Խաղի ստեղծման նախադրյալը հանդիսացավ ռեգբին։ Խաղի նախորդ տարբերակներում թույլատրվում էր գնդակի համար պայքարը ուժի միջոցով՝ հակառակորդին կարելի էր պահել ջրի տակ, որպեսզի խլեն գնդակը։ Դարպասապահը գտնվում էր դաշտից դուրս, և պետք է աշխատել որսալ գնդակը։ Խաղը ձեռք բերեց ժամանակակից տեսք 1880-ական թվականներին։ Ջրագնդակ խաղում են աշխարհի գրեթե բոլոր երկրներում։ Խաղը առավել հայտնի է Հունգարիայում և նախկին Հարավսլավիայում։

Ջրագնդակ
Տեսակ	թիմային մարզաձև, ջրային մարզաձևեր, գնդակով խաղ և օլիմպիական մարզաձև
Մարմին	ՖԻՆԱ
Ծագման երկիր	Մեծ Բրիտանիայի և Իռլանդիայի միացյալ թագավորություն
Թիմ փոքր	14
Սեռ	արական, իգական, առանձին առաջնություններ
Կարգավիճակ	թիմային, գնդակով խաղ
Հարմարանք	ձրագնդակի գնդակ
Վայր	20x30 մ, ձրագնդակի դաշտ
Առաջին առաջնություն	1880 թվական, Անգլիա
Օլիմպիական խաղեր	սկսած 1900 թվականից
Water polo Վիքիպահեստում

Նկարագրություն

Ջրագնդակի լոգոն օլիմպիական խաղերում

Միաժամանակ յուրաքանչյուր 2 թիմից խաղին մասնակցում են 7 մարզիկ՝ 6 խաղացող և մեկ դարպասապահ։ Գլխարկների գույնը որոշվում է վիճակահանությամբ։ Դարպասապահը հագնում է կարմիր գույնի գլխարկ, գլխարկի համարները 1 կամ 13 է, ինչպես նաև 15։ Երկու թիմերն էլ կարող են կատարել փոփոխություններ կախված խաղի ելքից։

Խաղը կազմված է 4 խաղակեսից։ Յուրաքանչյուր խաղակես օլիմպիական ջրագնդակում տևում է մաքուր 8 րոպե։ Այսինքն, ժամանակը կանգ է առնում, երբ խաղը կանգնեցվում է։ Թմերից յուրաքանչյուրը կարող է գնդակը պահել իր մոտ 30 վայրկյանից ոչ ավելի։ Ամեն անգամ, երբ թիմը, որը տիրում է գնդակին, փորձում է գրավել հակառակորդ թիմի դարպասը, գնդակը նետելով դեպի դարպասը, վարկյանաչափը սկսում է հաշիվը 0-ից և թիմերին տրվում է 30 վայրկյան գնդակին նորից տիրելու համար։ Թիմերից յուրաքանչյուրը կարող է վերցնել 2 րոպեանոց թայմաութ հիմնական ժամանակում և մեկ թայմաութ ավելացված ժամանակում։ Թայմաութ կարող է վերցնել այն թիմը, որը տիրում է գնդակին։

Լողավազանի չափերը խաղի համար ֆիքսված չեն և կարող են փոփոխվել 20х10 մետրից մինչև 30х20 մետր։ Լողավազանի փոքրագույն խորությունը կարող է լինի 1.8 մետր։ Վերջին նշված կանոնները հաճախ չեն պահպանվում սիրողական և պատանեկական մրցաշարերում։ Ջրագնդակում դարպասի երկարությունը 3 մետր է, իսկ բարձրությունը 90 սանտիմետր։ Խաղի համար նախատեսված գնդակը սովորաբար լինում է դեղին գույնի։ Դաշտի կենտրոնը նշվում է սպիտակ գծով։ Դարպասից 5 մետր հեռավորության վրա նշվում է 5 մետրանոց հարվածի (ռուս.՝ пенальти) նշակետը՝ դեղին գծով, որտեղից, խախտման դեպքում իրականացվում է դարպասի գրավման փորձեր։ Դարպասից 2 մետր հեռավորության վրա անցնում է կարմիր նշագիծը, որը գոտի է, որտեղ հակառակորդ թիմի հարձակվող խաղացողները իրավունք չունեն լողալ առանց գնդակի։

Յուրաքանչյուր թիմից մեկ խաղացող հանդես է գալիս որպես դարպասապահ։ Դարպասապահը այն միակ խաղացողն է թիմում, որը կարող է դիպչել գնդակին 2 ձեռքով։ Դարպսապահը ի տարբերություն մյուս խաղացողների պետք է միշտ մնա իր համար նախատեսված գոտում։

Գնդակը ընթանում է դեպի դարպասը

Խաղացողները կարող են գնդակը փոխանցել իրենց թիմակիցներին կամ լողալ, գնդակը տանելով իր հետ (դրիբլինգ)։ Չի թույլատրվում հարձակվել այն խաղացողի վրա, որը չի տիրում գնդակին։ Բացի այդ, նաև չի թույլատրվում գնդակը պահել ջրի տակ այն ժամանակ, երբ պաշտպանը հարձակվում է գնդակը տիրող խաղացողի վրա։ Արգելված է խեղդել, քաշել կամ պահել խաղացողին, երբ նրա մոտ գնդակ չկա՝ դա համարվում է կոպիտ խախտում։ Կատարելով կոպիտ խախտում, խաղացողը հեռանում է խաղադաշտից 20 վայրկյանով կամ մինչև հակառակորդ թիմի հարձակման ավարտը։ Տուգանային ժամանակի ավարտից հետո խաղացողը կարող է վերադառնալ խաղին։ Ոչ կոպիտ սխալը պատժվում է ազատ նետմամաբ, այսինքն այն նետմամբ, որը կարող է ուղղված լինել անմիջապես դեպի հակառակորդի դարպասը, եթե կանոնների խախտումը տեղի է ունեցել 5 մետրանոց նշագծի մեջ։ Խաղացողը, որը ունի 3 կատարած կոպիտ սխալ, որի հետևանքով հեռացվել է խաղից 20 վայրկյանով, հեռացվում է խաղից մինչև խաղի ավարտը, այն պայմանով, որ նրան կարող են փոխարինել թիմի այլ խաղացողներ։ Հեռացված խաղացողը նստում է պահեստայինների նստարանին՝ արձակած գլխարկով։

Դաշտի կառուցվածքը

Ջրագնդակ մարզաձևը խաղացողներից պահանջում է հիանալի ֆիզիկական պատրաստվածություն և բարձր կոորդինացիա։

Պատմություն

Շոտլանդացի Վիլիամ Վիլսոն, ջրագնդակի առաջին կանոններ ստեղծողը

Ջրագնդակի պատմությունը ունի իր արմատները հին ժամանակներից։ Ճապոնիայում կար մի խաղ, որը ինչ-որ չափով կարելի է համարել, որպես ջրագնդակի հեռավոր ազգական։ Մասնակիցները նստած ծղոտե տակառների վրա, իրար էին փոխանցում ուռճացված կաշի, որը փոխարինում էր գնդակին։ Հենց խաղի անունը, նույնպես, եկել է Արևելքից։ Ավելի քան երկու հարյուր տարի առաջ, եվրոպացիները Մոնղոլիաից ներմուծեցին գնդակով խաղ «polo»: Եվրոպայում, այս խաղը դարձավ հիմնադիրը շատ այսօրվա գնդակով խաղերի (ֆուտբոլ, ձեռքի գնդակ, վոլեյբոլ, մոտոբոլ)։ Ջրագնդակը ի սկզբանե խաղում էին զվարճանքի համար, բայց 19-րդ դարի երկրորդ կեսին այն սկսվում է ձևավորվել որպես սպորտաձև։ 1869 թվականին Լոնդոնում կայացավ առաջին ցուցադրական խաղը, որը մեծ ուշադրության արժանացավ սպորտային երկրպագուների մոտ։ Սակայն, միասնական կանոնների բացակայությունը խոչընդոտում էր սպորտաձևի ձևավորմանը և հանգեցնում վեճերի ու շփոթություն մրցույթի ընթացքում։ Արդյունքում, 1870 թվականից Անգլիայում ստեղծվեց հատուկ հանձնաժողով, որը զարգացրեց խաղի կանոնները։ Ջրագնդակի առաջին կանոնները մշակվել են 1876 թվականին։ Դրանց հեղինակն էր շոտլանդացի Վ․ Վիլսոնը։ Նույն տարում թիավարման ակումբում՝ Բորնմութում, անցկացրել են առաջին խաղը այդ կանոններով։ Նաև 1890 թվականին ջրագնդակ սկսեցին խաղալ Ամերիկայում։

Ջրագնդակը առաջին հնագույն օլիմպիական մարզաձևերից է։ Առաջին անգամ մտցվել է օլիմպիական խաղերի մեջ 1900 թվականին։ Կանանց ջրագնդակը մտցվել է օլիմպիական ծրագիր 2000 թվականին, կանանց ավստրալիական թիմի քաղաքական բողոքարկումից հետո։ Տղամարդկանց ջրագնդակում հայտնի հունգարացի Դյոժ Դյարմատին հաղթել է 5 օլիմպիական մեդալ (ոսկի` 1952, 1956, 1964, արծաթ` 1948, բրոնզ` 1960), սահմանելով ոչ մեկի կողմից դեռևս չգերազանցված ռեկորդ։ Առաջին խորհրդային ջրագնդորդը, որը հայտնվել է ջրային սպորտաձևերի փառքի սրահում (գտնվում է ԱՄՆ-ի Փորթ-Լոդերդեյլ քաղաքում), դարձել է Ալեքսանդր Բարկալովը, նրան հետևեցին Ալեքսանդր Կաբանովը, Ալեքսանդր Դոլգուշինը և Եվգենի Շարոնովը։

Ջրագնդակի տղամարդկանց աշխարհի առաջնությունը անցկացվում է 1973 թվականից, իսկ կանանց աշխարհի առաջնությունը` 1986 թվականից։ Տղամարդկանց անցած 10 աշխարհի առաջնություններում մրցանակային տեղերը զբաղեցրել են միայն եվրոպական հավաքականները (չեմպիոն էին դառնում 6 տարբեր թմեր)։ Կանանց աշխարհի առաջնություններում եվրոպական թմերը չունեին այդպիսի առավելություն, հաջող էին հանդես գալիս ամերիկյան, ավստրալիական և կանադական թմերը։ 2011 թվականին առաջին անգամ հաղթող են ճանաչվել չինացիները։

Ջրագնդակը Օլիմպիական խաղերում

Ջրագնդակը առաջին անգամ մտցվել է օլիմպիական խաղերի մեջ 1900 թվականին Փարիզում։ Սկզբում մրցակցությունը եղել է միայն տղամարդկանց միջև։ Եվ միայն, 2000 թվականին Սիդնեյում անցկացվող ամառային օլիմպիական խաղերի ծրագիր է մտցվել կանանց ջրագնդակը։

Մրցույթի մրցանակակիրներ

Տղամարդիկ

Տարի	Անցկացման վայրը	Եզրափակիչ			Խաղ երրորդ տեղի համար
		1-ին տեղ	Հաշիվ	2-րդ տեղ	3-րդ տեղ	Հաշիվ	4-րդ տեղ
1900	Ֆրանսիա Փարիզ	Միացյալ Թագավորություն	7 : 2	Բելգիա	Ֆրանսիա
Ֆրանսիա
1904	ԱՄՆ Սենտ-Լուիս	ԱՄՆ		ԱՄՆ	ԱՄՆ
1908	Միացյալ Թագավորություն Լոնդոն	Միացյալ Թագավորություն	9 : 2	Բելգիա	Շվեդիա
Նիդերլանդներ
1912	Շվեդիա Ստոկհոլմ	Միացյալ Թագավորություն		Շվեդիա	Բելգիա		Ավստրո-Հունգարիա
1920	Բելգիա	Միացյալ Թագավորություն		Բելգիա	Շվեդիա		ԱՄՆ
1924	Ֆրանսիա Փարիզ	Ֆրանսիա		Բելգիա	ԱՄՆ		Շվեդիա
1928	Նիդերլանդներ Ամստերդամ	Գերմանիա	5 : 2	Հունգարիա	Ֆրանսիա	8 : 1	Միացյալ Թագավորություն
1932	ԱՄՆ Լոս-Անջելես	Հունգարիա		Գերմանիա	ԱՄՆ		Ճապոնիա
1936	Գերմանիա Բեռլին	Հունգարիա		Գերմանիա	Բելգիա		Ֆրանսիա
1948	Միացյալ Թագավորություն Լոնդոն	Իտալիա		Հունգարիա	Նիդերլանդներ		Բելգիա
1952	Միացյալ Թագավորություն Լոնդոն	Հունգարիա		Հարավսլավիա	Իտալիա		ԱՄՆ
1956	Ավստրալիա Մելբուռն	Հունգարիա		Հարավսլավիա	ԽՍՀՄ		Իտալիա
1960	Իտալիա Հռոմ	Իտալիա		ԽՍՀՄ	Հունգարիա		Հարավսլավիա
1964	Ճապոնիա Տոկիո	Հունգարիա		Հարավսլավիա	ԽՍՀՄ		Իտալիա
1968	Մեքսիկա Մեխիկո	Հարավսլավիա	13 : 11	ԽՍՀՄ	Հունգարիա	9 : 4	Իտալիա
1972	Գերմանիա Մյունխեն	ԽՍՀՄ		Հունգարիա	ԱՄՆ		Գերմանիա
1976	Կանադա Մոնրեալ	Հունգարիա		Իտալիա	Նիդերլանդներ		Ռումինիա
1980	ԽՍՀՄ Մոսկվա	ԽՍՀՄ		Հարավսլավիա	Հունգարիա		Իսպանիա
1984	ԱՄՆ Լոս-Անջելես	Հարավսլավիա		ԱՄՆ	Գերմանիա		Իսպանիա
1988	Հարավային Կորեա Սեուլ	Հարավսլավիա	9 : 7	ԱՄՆ	ԽՍՀՄ	14 : 13	Գերմանիա
1992	Իսպանիա Բարսելոնա	Իտալիա	9 : 8	Իսպանիա	Միացյալ թիմ	8 : 4	ԱՄՆ
1996	ԱՄՆ	Իսպանիա	7 : 5	Խորվաթիա	Իտալիա	20 : 18	Հունգարիա
2000	Ավստրալիա Սիդնեյ	Հունգարիա	13 : 6	Ռուսաստան	Հարավսլավիա	8 : 3	Իսպանիա
2004	Հունաստան Աթենք	Հունգարիա	8 : 7	Սերբիա	Ռուսաստան	6 : 5	Հունաստան
2008	Չինաստան Պեկին	Հունգարիա	14 : 10	ԱՄՆ	Սերբիա	6 : 4	Չեռնոգորիա
2012	Միացյալ Թագավորություն Լոնդոն	Խորվաթիա	8 : 6	Իտալիա	Սերբիա	12 : 11	Չեռնոգորիա

Կանայք

Տարի	Անցակացման վայրը	Եզրափակիչ			Խաղ երրորդ տեղի համար
		1-ին տեղ	Հաշիվ	2-րդ տեղ	3-րդ տեղ	Հաշիվ	4-րդ տեղ
2000	Ավստրալիա Սիդնեյ	Ավստրալիա	4 : 3	ԱՄՆ	Ռուսաստան	4 : 3	Նիդերլանդներ
2004	Հունաստան Աթենք	Իտալիա	10 : 9	Հունաստան	ԱՄՆ	6 : 5	Ավստրալիա
2008	Չինաստան Պեկին	Նիդերլանդներ	9 : 8	ԱՄՆ	Ավստրալիա	9 (3) : 9 (2)	Հունգարիա
2012	Միացյալ Թագավորություն Լոնդոն	ԱՄՆ	8 : 5	Իսպանիա	Ավստրալիա	13 : 11	Հունգարիա

Մեդալների աղյուսակ

Մեդալների ընդհանուր թիվը
Տեղը	Երկիր	Ոսկի	Արծաթ	Բրոնզ	Ընդհանուր
1	Հունգարիա	9	3	3	15
2	Իտալիա	4	2	2	8
3	Միացյալ Թագավորություն	4	0	0	4
4	Հարավսլավիա	3	4	0	7
5	ԱՄՆ	2	6	5	13
6	ԽՍՀՄ	2	2	3	7
7	Գերմանիա	1	2	0	3
	Իսպանիա	1	2	0	3
8	Խորվաթիա	1	1	0	2
9	Ֆրանսիա	1	0	3	4
10	Ավստրալիա	1	0	2	3
	Նիդերլանդներ	1	0	2	3
11	Բելգիա	0	4	2	6
12	Ռուսաստան	0	1	2	3
	Շվեդիա	0	1	2	3
13	Հունաստան	0	1	0	1
14	Սերբիա	0	0	2	2

Երկրներ

Տղամարդիկ

Երկրներ	1900	1904	1908	1912	1920	1924	1928	1932	1936	1948	1952	1956	1960	1964	1968	1972	1976	1980	1984	1988	1992	1996	2000	2004	2008	2012	Տարիներ
Ավստրալիա										13	17	9	13	9		12	11	7	5	8	5		8	9	8	7	15
Ավստրիա				4					6		13																3
Արգենտինա							9			9	13		9														4
Բելգիա	2		2	3	2	2	5		3	4	6		13	7													11
Բուլղարիա																11		12									2
Բրազիլիա					6			5			13		13	13	13				12								7
Միացյալ Թագավորություն	1		1	1	1	10	4		8	13	9	7														12	11
Հունգարիա				5		5	2	1	1	2	1	1	3	1	3	2	1	3		5	6	4	1	1	1	5	21
Գերմանիա	5						1	2	2		13										7	9		5	10		9
Հունաստան					6	10				13					14	13		10	8	9	10	6	10	4	7	9	14
Եգիպտոս										7	9			9	15									12			5
Հնդկաստան										9	17																2
Իրան																	12										1
Իռլանդիա						8	9																				2
Իսլանդիա									13																		1
Իսպանիա					8	8	9			8	8				9	10		4	4	6	2	1	4	6	5	6	16
Իտալիա					11	10				1	3	Y	1	4	4	6	2	8	7	7	1	3	5	8	9	2	19
Ղազախստան																							9	11		11	3
Կանադա																16	9		10						11		4
Չինաստան																			9	11					12		3
Կուբա															8	9	7	5			8						5
Լյուքսեմբուրգ							9																				1
Մալթա							5		13																		2
Մեքսիկա											17				11	13	10										4
Նիդերլանդներ			4		5	7	5		5	3	5		8	8	7	7	3	6	6		9	10	11				17
ԱՄԷ													9														1
Պորտուգալիա											17																1
Ռուսաստան																						5	2	3			3
Ռումինիա											Y	17	8	5		8	4	9				11				10	8
Սերբիա																									3	3	2
Սինգապուր												10															1
Սլովակիա																							12				1
ԽՍՀՄ											7	3	2	3	2	1	8	1		3							9
ԱՄՆ		1; 2; 3			4	3	5	3	9	9	4	5	7	9	5	3		2	2	2	4	7	6	7	2	8	22
Ուկրաինա																						12					1
Ուրուգվայ									13	13																	2
Ֆրանսիա	3; 3; 5; 5			5	9	1	3		4	6			9							10	11						10
Խորվաթիա																						2	7	10	6	1	4
Չեռնոգորիա																									4	4	2
Չեխոսլովակիա					11	6	9		9												12						5
Չիլի										13																	1
Շվեյցարիա					9	10	9		9	13																	5
Շվեդիա			3	2	3	4			7	5	9							11									8
Հարավսլավիա									9	9	2	2	4	2	1	5	5	2	1	1							11
Հարավաֆրիկյան Հանրապետություն											9		9														2
Հարավային Կորեա																				12							1
Ճապոնիա								4	13				13	9	12	13			11								7
Բոլոր երկրները։ 52	4	1	4	6	12	13	14	5	16	18	21	10	16	13	15	16	12	12	12	12	12	12	12	12	12	12	304

Կանայք

Երկրներ	2000	2004	2008	2012	Տարիներ
Ավստրալիա	1	4	3	3	4
Միացյալ Թագավորություն				8	1
Հունգարիա		6	4	4	3
Հունաստան		2	8		2
Իսպանիա				2	1
Իտալիա		1	6	7	3
Ղազախստան	6	8			2
Կանադա	5	7			2
Չինաստան			5	5	2
Նիդերլանդներ	4		1		2
Ռուսաստան	3	5	7	6	4
ԱՄՆ	2	3	2	1	4
Բոլոր երկրները։ 10	6	8	8	8	40

Տղամարդկանց ջրագնդակի աշխարհի առաջնություն

Տղամարդկանց ջրագնդակի աշխարհի առաջնություն, որը անցկացվում է ՖԻՆԱ կազմակերպության հովանու ներքո։ Այն համարվում է ամենահեղինակավոր մրցաշարերից մեկը՝ ջրագնդակի օլիմպիական մրցաշարից հետո, տղամարդկանց ազգային հավաքականների համար։ Անցկացվում է ջրային սպորտաձևերի աշխարհի առաջնության շրջանակներում, լինելով առաջնության ծրագրի սպորտաձևերից մեկը։ Առաջին մրցաշարը անցկացվել է 1973 թվականին։

Աշխարհի առաջնության մեդալակիրները

Տարի	Անցկացման վայր	Ոսկի	Արծաթ	Բրոնզ
1973	Հարավսլավիա Բելգրադ	Հունգարիա	ԽՍՀՄ	Հարավսլավիա
1975	Կոլումբիա Կալի	ԽՍՀՄ	Հունգարիա	Իտալիա
1978	Գերմանիա	Իտալիա	Հունգարիա	Հարավսլավիա
1982	Էկվադոր Գուայակիլ	ԽՍՀՄ	Հունգարիա	Գերմանիա
1986	Իսպանիա Մադրիդ	Հարավսլավիա	Իտալիա	ԽՍՀՄ
1991	Ավստրալիա Պերթ	Հարավսլավիա	Իսպանիա	Հունգարիա
1994	Իտալիա Հռոմ	Իտալիա	Իսպանիա	Ռուսաստան
1998	Ավստրալիա Պերթ	Իսպանիա	Հունգարիա	Հարավսլավիա
2001	Ճապոնիա Ֆուկուոկա	Իսպանիա	Հարավսլավիա	Ռուսաստան
2003	Իսպանիա Բարսելոնա	Հունգարիա	Իտալիա	Սերբիա և Չեռնոգորիա
2005	Կանադա Մոնրեալ	Սերբիա և Չեռնոգորիա	Հունգարիա	Հունաստան
2007	Ավստրալիա Մելբուռն	Խորվաթիա	Հունգարիա	Իսպանիա
2009	Իտալիա Հռոմ	Սերբիա	Իսպանիա	Խորվաթիա
2011	Չինաստան Շանհայ	Իտալիա	Սերբիա	Խորվաթիա
2013	Իսպանիա Բարսելոնա	Հունգարիա	Չեռնոգորիա	Խորվաթիա
2015	Ռուսաստան Կազան

Մեդալների աղյուսակ

Մեդալների ընդհանուր թիվը
Տեղը	Երկիր	Ոսկի	Արծաթ	Բրոնզ	Ընդհանուր
1	Հունգարիա	3	6	1	10
2	Իտալիա	3	2	1	6
3	Իսպանիա	2	3	1	6
4	ԽՍՀՄ/Ռուսաստան	2	1	3	6
5	Հարավսլավիա	2	0	2	4
6	Հարավսլավիա/Սերբիա և Չեռնոգորիա	1	1	2	4
7	Սերբիա	1	1	0	2
8	Խորվաթիա	1	0	3	4
9	Չեռնոգորիա	0	1	0	1
10	Գերմանիա	0	0	1	1
	Հունաստան	0	0	1	1

Կանանց ջրագնդակի աշխարհի առաջնություն

Կանանց ջրագնդակի աշխարհի առաջնություն, որը անցկացվում է ՖԻՆԱ կազմակերպության հովանու ներքո։ Այն համարվում է ամենահեղինակավոր մրցաշարերից մեկը՝ ջրագնդակի օլիմպիական մրցաշարից հետո, կանանց ազգային հավաքականների համար։ Անցկացվում է ջրային սպորտաձևերի աշխարհի առաջնության շրջանակներում, լինելով առաջնության ծրագրի սպորտաձևերից մեկը։ Առաջին մրցաշարը անցկացվել է 1986 թվականին։

Աշխարհի առաջնության մեդալակիրները

Տարի	Անցկացման վայր	Ոսկի	Արծաթ	Բրոնզ
1986	Իսպանիա Մադրիդ	Ավստրալիա	Նիդերլանդներ	ԱՄՆ]
1991	Ավստրալիա Պերթ	Նիդերլանդներ	Կանադա	ԱՄՆ
1994	Իտալիա Հռոմ	Հունգարիա	Նիդերլանդներ	Իտալիա
1998	Ավստրալիա Պերթ	Իտալիա	Նիդերլանդներ	Ավստրալիա
2001	Ճապոնիա Ֆուկուոկա	Իտալիա	Հունգարիա	Կանադա
2003	Իսպանիա Բարսելոնա	ԱՄՆ	Իտալիա	Ռուսաստան
2005	Կանադա Մոնրեալ	Հունգարիա	ԱՄՆ	Կանադա
2007	Ավստրալիա Մելբուրն	ԱՄՆ	Ավստրալիա	Ռուսաստան
2009	Իտալիա Հռոմ	ԱՄՆ	Կանադա	Ռուսաստան
2011	Չինաստան Շանհայ	Հունաստան	Չինաստան	Ռուսաստան
2013	Իսպանիա Բարսելոնա	Իսպանիա	Ավստրալիա	Հունգարիա
2015	Ռուսաստան Կազան

Տղամարդկանց ջրագնդակի Եվրոպայի առաջնություն

Ջրագնդակի Եվրոպայի առաջնություն, միջազգային մրցաշար եվրոպական՝ տղամարդկանց ազգային հավաքականների միջև։ Այն անցկացվում է 2 տարին 1 անգամ ԼԵՆ-ի հովանու ներքո։ Առաջին մրցաշարը անց է կացվել 1926 թվականին Հունգարիայի մայրաքաղաք Բուդապեշտում։ Բոլորից շատ՝ 12 անգամ, Եվրոպայի չեմպիոն է դարձել Հունգարիայի ազգային հավաքականը։ Ներկայումս գործող չեմպիոն է համարվում Սերբիայի հավաքականը։ Մինչև 1997 թվականը Եվրոպայի ջրագնդակի առաջնություն անց էր կացվում ջրային սպորտաձևերի Եվրոպայի առաջնության հետ միասին, բայց 1999 թվականից այն սկսեց անցկացվել որպես առանձին մրցաշար։

1985 թվականից տղամարդկանց առառնությանը զուգահեռ անց է կացվում նաև կանանց ջրագնդակի առաջնությունը։

Մեդալների աղյուսակ

Տեղը	Երկիր	Ոսկի	Արծաթ	Բրոնզ	Ընդհանուր
1	Հունգարիա	12	6	5	23
2	Սերբիա Սերբիա և Չեռնոգորիա Հարավսլավիա	3 1 2 6	1 0 8 9	1 0 4 5	5 1 14 20
3	Ռուսաստան ԽՍՀՄ	0 5 5	0 3 3	1 2 3	1 10 11
4	Իտալիա	3	2	6	11
5	Գերմանիա	0 0 2 2	3 1 0 4	2 0 1 3	5 1 3 9
6	Խորվաթիա	1	2	0	3
7	Չեռնոգորիա	1	1	0	2
8	Նիդերլանդներ	1	0	1	2
9	Շվեդիա	0	3	0	3
10	Ֆրանսիա	0	1	0	1
11	Իսպանիա	0	1	3	4
12	Բելգիա	0	0	3	3
13	Ավստրիա	0	0	1	1
Ընդհանուր		31	32	30	93

Կանանց ջրագնդակի Եվրոպայի առաջնություն

Կանանց ջրագնդակի Եվրոպայի առաջնություն, միջազգային մրցաշար եվրոպական՝ կանաց ազգային հավաքականների միջև։ Այն անցկացվում է 2 տարին 1 անգամ ԼԵՆ-ի հովանու ներքո։ Առաջին մրցաշարը անց է կացվել 1985 թվականին Նորվեգիայի մայրաքաղաք Օսլոում։ Բոլորից շատ՝ 5 անգամ, Եվրոպայի չեմպիոն է դարձել Իտալիայի ազգային հավաքականը։ Ներկայումս գործող չեմպիոն է համարվում Իտալիայի հավաքականը։ Մինչև 1997 թվականը Եվրոպայի ջրագնդակի առաջնություն անց էր կացվում ջրային սպորտաձևերի Եվրոպայի առաջնության հետ միասին, բայց 1999 թվականից այն սկսեց անցկացվել որպես առանձին մրցաշար։

Մեդալների աղյուսակ

Տեղը	Երկիր	Ոսկի	Արծաթ	Բրոնզ	Ընդհանուր
1	Իտալիա	5	2	1	8
2	Նիդերլանդներ	4	3	3	10
3	Ռուսաստան	3	2	3	8
4	Հունգարիա	2	5	5	12
5	Իսպանիա	1	1	0	2
6	Հունաստան	0	2	0	2
7	Ֆրանսիա	0	0	2	2
8	Գերմանիա	0 0 0	0 0 0	0 1 1	0 1 1
Ընդհանուր		15	15	15	45

Աշխարհի գավաթ

Ջրագնդակի աշխարհի գավաթ, մրցաշար, որը անցկացվում է տղամարդկանց և կանանց ջրագնդակի ազգային հավաքականների միջև։

Մրցաշարը անց է կացվում 1979 թվականից ՖԻՆԱ-ի հովանու ներքո։ Մինչև 1999 թվականը մրցաշարը անցկացվում էր 2 տարին 1 նագամ, բայց 2002 թվականից սկսած այն անց է կացվում 4 տարին 1 ագամ։

Մրցանակակիրներ

Տղամարդիկ

Տարի	Քաղաք	1–ին տեղ	2–րդ տեղ	3-րդ տեղ
1979	Հարավսլավիա Ռիեկա	Հունգարիա	ԱՄՆ	Հարավսլավիա
1981	ԱՄՆ Լոնգ–Բիչ	ԽՍՀՄ	Հարավսլավիա	Կուբա
1983	ԱՄՆ Մալիբու	ԽՍՀՄ	Գերմանիա	Իտալիա
1985	Գերմանիա Դույսբուրգ	Գերմանիա	ԱՄՆ	Իսպանիա
1987	Հունաստան Սալոնիկ	Հարավսլավիա	ԽՍՀՄ	Գերմանիա
1989	Գերմանիա Բեռլին	Հարավսլավիա	Իտալիա	Հունգարիա
1991	Իսպանիա Բարսելոնա	ԱՄՆ	Հարավսլավիա	Իսպանիա
1993	Հունաստան Աթենք	Իտալիա	Հունգարիա	Ավստրալիա
1995	ԱՄՆ Ատլանտա	Հունգարիա	Իտալիա	Ռուսաստան
1997	Հունաստան Աթենք	ԱՄՆ	Հունաստան	Հունգարիա
1999	Ավստրալիա Սիդնեյ	Հունգարիա	Իտալիա	Իսպանիա
2002	Հարավսլավիա Բելգրադ	Ռուսաստան	Հունգարիա	Հարավսլավիա
2006	Հունգարիա Բուդապեշտ	Սերբիա և Չեռնոգորիա	Հունգարիա	Իսպանիա
2010	Ռումինիա Օռադյա	Սերբիա	Խորվաթիա	Իսպանիա
2014	Ղազախստան Ալմաթի	Սերբիա	Հունգարիա	Խորվաթիա

Կանայք

Տարի	Քաղաք	1-ին տեղ	2-րդ տեղ	3-րդ տեղ
1979	ԱՄՆ Մերսեդ	ԱՄՆ	Նիդերլանդներ	Ավստրալիա
1980	Պորտուգալիա Բրեդա	Նիդերլանդներ	ԱՄՆ	Կանադա
1981	Ավստրալիա Բրիսբեն	Կանադա	Նիդերլանդներ	Ավստրալիա
1983	Կանադա Կվեբեկ	Նիդերլանդներ	ԱՄՆ	Ավստրալիա
1984	ԱՄՆ Իրվայն	Ավստրալիա	ԱՄՆ	Նիդերլանդներ
1988	Նոր Զելանդիա Կրայստչերչ	Նիդերլանդներ	Հունգարիա	Կանադա
1989	Նիդերլանդներ Էյնդխովեն	Նիդերլանդներ	ԱՄՆ	Հունգարիա
1991	ԱՄՆ Լոնգ–Բիչ	Նիդերլանդներ	Ավստրալիա	ԱՄՆ
1993	Իտալիա Կատանիա	Նիդերլանդներ	Իտալիա	Հունգարիա
1995	Ավստրալիա Սիդնեյ	Ավստրալիա	Նիդերլանդներ	Հունգարիա
1997	Ֆրանսիա Նանսի	Նիդերլանդներ	Ռուսաստան	Ավստրալիա
1999	Կանադա Վիննիպեգ	Նիդերլանդներ	Ավստրալիա	Իտալիա
2002	Ավստրալիա Պերթ	Հունգարիա	ԱՄՆ	Կանադա
2006	Չինաստան Տյանցզին	Ավստրալիա	Իտալիա	Ռուսաստան
2010	Նոր Զելանդիա Կրայստչերչ	ԱՄՆ	Ավստրալիա	Չինաստան
2014	Ռուսաստան Խանտի–Մանսիյսկ	ԱՄՆ	Ավստրալիա	Իսպանիա

Աշխարհի լիգա

Ջրագնդակի աշխարհի լիգա, կոմերցիոն մրցույթ ջրագնդակ սպորտաձևում՝ ազգային հավաքականների միջև։ Առաջնությունը ացկացվում է ՖԻՆԱ–ի հովանու ներքո՝ 2002 թվականից տղամարդկանց, 2004–ից կանանց միջև։ Մրցաշարը անց է կացվում սպորտաձևի ճանաչվածությունը բարձրացնելու համար։

Մրցակցության համակարգը

Աշխարհի լիգայի խաղարկությունը ընթանում է 2 փուլով։ Առաջին փուլը իրենից ներկայացնում է մի շարք տարածքային մրցույթների շարք։ Ամեն տարածաշրջանից մեկ կամ երկու ամենալավ թիմերը անցնում են սուպեր–եզրափակիչ։ Այդ տարածաշրջաններն են՝ Ամերիկա, Աֆրիկա, Ասիա և Օվկանիա, և մի քանի խումբ Եվրոպայից։ Առաջնությունը կազմակերպող երկրները մասնակցում են սուպեֆինալին մրցույթից դուրս։

Սուպեր–եզրափակչի մասնակիցները (սովորաբար 8 թիմ) բաժանվում են 2 խմբի։ Ըստ խաղերի արդյունքների խմբերում ձևավորվում են քառորդ եզրափակչի զույգեր։ Քառորդ եզրափակչի հաղթողները շարունակում են պայքարը Փլեյ–օֆի մեդալների համար, իսկ պարտվողները զբաղեցնում են 5–8–րդ տեղերը։

Աշխարհի առաջնության մրցանակակիրների համար սահմանված են դրամական պարգևներ։ Տղամարդկանց մոտ հաղթողը պարգևատրվում է 100000 դոլարով, իսկ կանանց հաղթողը՝ 50000 դոլար։

Մրցանակակիրներ

Տղամարդիկ

Տարի	Սուպեր–եզրափակչի անցկացման վայրը	1–ին տեղ	2–րդ տեղ	3–րդ տեղ
2002	Հունաստան Պատրի	Ռուսաստան	Իսպանիա	Հունգարիա
2003	ԱՄՆ Նյու–Յորք	Հունգարիա	Իտալիա	ԱՄՆ
2004	ԱՄՆ Լոնգ–Բիչ	Հունգարիա	Սերբիա և Չեռնոգորիա	Հունաստան
2005	Սերբիա և Չեռնոգորիա Բելգրադ	Սերբիա և Չեռնոգորիա	Հունգարիա	Գերմանիա
2006	Հունաստան Աթենք	Սերբիա և Չեռնոգորիա	Իսպանիա	Հունաստան
2007	Գերմանիա Բեռլին	Սերբիա	Հունգարիա	Ավստրալիա
2008	Իտալիա Գենույա	Սերբիա	ԱՄՆ	Ավստրալիա
2009	Չեռնոգորիա Պադգորիցա	Չեռնոգորիա	Խորվաթիա	Սերբիա
2010	Սերբիա Նիշ	Սերբիա	Չեռնոգորիա	Խորվաթիա
2011	Իտալիա Ֆլորենցիա	Սերբիա	Իտալիա	Խորվաթիա
2012	Ղազախստան Ալմաթի	Խորվաթիա	Իսպանիա	Իտալիա
2013	Ռուսաստան Չելյաբինսկ	Սերբիա	Հունգարիա	Չեռնոգորիա
2014	ԱՄԷ Դուբայ	Սերբիա	Հունգարիա	Չեռնոգորիա

Կանայք

Տարի	Սուպեր–եզրափակչի անցկացման վայրը	1-ին տեղ	2-րդ տեղ	3-րդ տեղ
2004	ԱՄՆ Լոնգ–Բիչ	ԱՄՆ	Հունգարիա	Իտալիա
2005	Ռուսաստան Կիրիշի	Հունաստան	Ռուսաստան	Ավստրալիա
2006	Հունաստան Աթենք	ԱՄՆ	Իտալիա	Ռուսաստան
2007	Գերմանիա Բեռլին	ԱՄՆ	Ավստրալիա	Հունաստան
2008	Իսպանիա Սանտա–Կրուս–դե–Տեներիֆե	Ռուսաստան	ԱՄՆ	Ավստրալիա
2009	Ռուսաստան Կիրիշի	ԱՄՆ	Կանադա	Ավստրալիա
2010	ԱՄՆ Լա–Խոյա	ԱՄՆ	Ավստրալիա	Հունաստան
2011	Չինաստան Տյանցզին	ԱՄՆ	Իտալիա	Ավստրալիա
2012	Չինաստան Չանշու	ԱՄՆ	Ավստրալիա	Հունաստան
2013	Չինաստան Պեկին	Չինաստան	Ռուսաստան	ԱՄՆ
2014	Չինաստան Կունշան	ԱՄՆ	Իտալիա	Ավստրալիա

Ջրագնդակի կանոնները

Ջրագնդակի կանոնները տարածվում են Լեն-ի և ՖԻՆԱ-ի բոլոր մրցաշարերին։

Կանոն 1. Խաղադաշտ և սարքավորում

Կանոն 1.1

Կազմակերպիչ կազմակերպությունը պետք է պատասխանատու լինի խաղադաշտի ճիշտ դասավորման, բոլոր ցուցանակների տեղադրման համար պետք է ապահովի բոլոր նախատեսված հարմարանքները և սարքավորումները։

Կանոն 1.2

Եթե խաղը վարում է մեկ մրցավար, ապա մրցավարը պետք է լինի այն կողմում, որտեղ գտնվում է պաշտոնական սեղանը, իսկ եզրային դատավորները պետք է լինեն հակառակ կողմում։

Կանոն 1.3

Տղամարդկանց խաղերի ժամանակ դարպասագծերի միջև հեռավորությունը պետք է լինի ոչ պակաս, քան 20 մետր, և ոչ ավելի, քան 30 մետր։ Աղջիկների խաղերի ժամանակ պետք է լինի ոչ պակաս, քան 20 մետր և ոչ ավելի, քան 25 մետր։ Լայնությունը պետք է լինի ոչ պակաս, քան 10 մետր, և ոչ ավելի, քան 20 մետր։

Կանոն 1.4

Խաղադաշտի չափն ու դասավորությունը
- Տղամարդկանց 30 x 20 մ
- Կանանց 25 x 20 մ
Խաղադաշտի երկու կողմերում պետք է հստակ նշվի հետևյալը.
- Սպիտակ ցուցանակ՝ նշանակում է դաշտի եզրագիծ
- Կարմիր ցուցանակ՝ 2 մ
- Դեղին ցուցանակ՝ 5 մ
- Կանաչ ցուցանակ՝ կենտրոն։

Կանոն 1.5

Բավարար տարածք պետք է տրամադրվի մրցավարներին, որպեսզի հնարավորություն ունենան ազատ տեղաշարժվելու ամբողջ խաղադաշտի եզրագծով։

Կանոն 1.6

Քարտուղարը պետք է տրամադրի առանձին սպիտակ, կապույտ, կարմիր և դեղին դրոշներ, յուրաքանչյուրի չափը 0.35 մ x 0.20 մ։

Կանոն 2. Դարպասներ

Կանոն 2.1

Դարպասաձողի հաստությունը պետք է լինի 7.5 սմ։ Երկու ուղղահայաց դարպասաձողերի հեռավորությունը պետք է լինի 3 մ, հորիզոնական դարպասաձողը ջրի մակարդակից բարձր պետք է լինի 0.9 մ։

Կանոն 3. Գնդակը

Կանոն 3.1

Գնդակը պետք է լինի կլոր և ջրամեկուսիչ, պետք է ունենա օդախցիկ։

Կանոն 3.2

Գնդակի կշիռը պետք է լինի ոչ պակաս, քան 400 գրամ և ոչ ավելի, քան 450 գրամ։

Կանոն 4. Գլխարկներ

Կանոն 4.1

Գլխարկները պետք է լինեն հակապատկեր գույնի կամ կոնտրաստի, հաստատված մրցավարների կողմից, ինչպես նաև գնդակի գույներին։ Թիմերը կարող են մրցավարների կողմից պահանջել, և կրել սպիտակ կամ կապույտ գլխարկներ։ Դարպասապահները պետք է կրեն կարմիր գլխարկներ։ Գլխարկները պետք է ամրացվեն կզակի տակ։ Եթե խաղացողը կորցնում է գլխարկը խաղի ընթացքում, ապա այդ խաղացողին պետք է փոխարինել այն ժամանակ, երբ այդ խաղացողի թիմը տիրապետումն է գնդակին։ Գլխարկները պետք է կրվի ամբողջ խաղի ընթացքում։

Կանոն 4.2

Գլխարկները պետք է ունենան ականջի պահպանիչ, որոնք պետք է լինեն նույն գույնի ինչպիսին թիմինն է, բացառությամբ դարպասապահի, որը կարող է ունենալ կարմիր պաշտպանիչներ։

Կանոն 4.3

Գլխարկները պետք է համարակալված լինեն երկու կողմերից համարներով 10 սմ բարձրությամբ։ Դարպասապահը հագնում է #1 գլխարկը, մյուս գլխարկները պետք է համարակալված լինեն 2-ից մինչև 13-ը։ Փոխարինող դարպասապահը պետք է կրի կարմիր գույնի գլխարկ համարակալված 13 համարով։ Խաղացողին չի թույլատրվում փոխել իր գլխարկը խաղի ընթացքում, բացառությամբ մրցավարի թույլտվության և քարտուղարի իրազեկման։

Կանոն 4.4

Միջազգային խաղերի համար, գլխարկների վրա է ցուցադրվում են երկրի միջազգային կոդը երեք տառից, և կարող է ցուցադրվել ազգային դրոշը։ Երկրի կոդը պետք է ունենա 4սմ բարձրություն։

Կանոն 5. Թիմերը և փոխարինողները

Կանոն 5.1

Յուրաքանչյուր թիմ կազմված է յոթ խաղացողներից, որոնցից մեկը պետք է լինի դարպասապահ և կրի դարպասապահի գլխարկ, և ոչ ավելի, քան վեց պահեստային խաղացողներ, որոնք կարող են խաղալ որպես փոխարինող։

Կանոն 5.2

Բոլոր խաղացողները, որոնք խաղը սկսելուց առաջ, տվյալ պահին չեն խաղում, մարզիչները և պաշտոնատար անձինք, բացառությամբ գլխավոր մարզիչի, պետք է նստած լինեն պահեստայինների նստարանին և չպետք է տեղաշարժվեն, բացառությամբ ընդմիջումների ընթացքում կամ timeout-ների ընթացքում։ Հարձակվող թիմի գլխավոր մարզիչին թույլատրվում է տեղաշարժվել մինչև 5 մետրանոց գիծ՝ ցանկացած պահի։

Թիմերը պետք է փոխեն կողմերը միայն երկրորդ խաղակեսից հետո և լրացուցիչ ժամանակի երկրորդ խաղակեսին։ Երկու թիմերի պահեստային նստարանները պետք է գտնվեն պաշտոնական սեղանի հակառակ կողմում։

Կանոն 5.3

Թիմի ավագը պետք է խաղա թիմի հիմնական կազմում և պատասխանատու լինի իր թիմի լավ վարքի ու կարգապահության համար։

Կանոն 5.4

Խաղացողները պետք է կրեն ոչ թափանցիկ լողազգեստ և հեռացնեն մարմնից բոլոր այն առարկաները, որոնք կարող են վնասվածք հասցնել։

Կանոն 5.5

Խաղացողները չպետք է ունենան մարմնի վրա որևէ քսուք, յուղի կամ ցանկացած նման նյութի։ Եթե մրցավարը նկատեց նման բան խաղից առաջ, ապա կարգադրում է այն հեռացնել, ընդ որում խաղի սկիզբը չի հետաձգվում։ Եթե նման դեպք նկատվում է խաղի ժամանակ, ապա խաղացողը հեռացվում է խաղից և փոխարինող խաղացողին թույլատրվում մտնել դաշտ անմիջապես։

Կանոն 5.6

Խաղի ցանկացած ժամանակ մի խաղացողը կարող է փոխարինվել մյուսով, ընդ որում փոխարինվող խաղացողը գալիս է մուտքի տարածք, և միայն այդ ժամանակ փոխարինողը իրավունք ունի դաշտ մուտք։ Եթե այս օրենքով դարպասապահի փոխարիում է կատարվում, ապա փոխարինողը պարտավոր է կրել դարպասապահի գլխարկ։ Այս կանոնով չի թույլատրվում փոխարինում, մրցավարի տուգանային հարված նշանակելու և տուգանային հարված կատարելու դեպքում, բացառությամբ timeout-ի։

Կանոն 5.7

Փոխարինողը կարող է մուտք գործել խաղադաշտ ցանկացած տեղից.

• ընդմիջումների ժամանակ,
• երբ գրանցվել է դարպասի գրավում,
• timeout-ի ժամանակ,
• փոխարինելու վնասվածք ստացած խաղացողին։

Կանոն 5.8

Փոխարինող խաղացողը պետք է պատրաստ լինի փոխարինելու իր թիմակցին առանց հետաձգման։ Եթե փոխարինողը պատրաստ չէ, խաղը պետք է շարունակել առանց փոխարինման և ցանկացած ժամանակ փոխարինողը կարող է մտնել դաշտ մուտքի տարածքից։

Կանոն 5.9

Եթե դարպասապահը փոխարինվել է, ապա կարող է, խաղալ ցանկացած դիրքում։

Կանոն 5.10

Եթե դարպասապահը վնասվածքի պատճառով պետք է լքի խաղը, ապա մրցավարները թույլ են տալիս անհապաղ փոխարինել նրան խաղացողներից մեկով, որը պետք է կրի դարպասապահի գլխարկ։

Կանոն 6. Պաշտոնատար անձինք

Կանոն 6.1

ՖԻՆԱ-ի միջոցառումներին մասնակցող պաշտոնատար անձինք են՝ երկու մրցավարներ, երկու եզրային մրցավարներ, ժամապահներ և քարտուղարներ, յուրաքանչյուրը իր լիազորություններով և պարտականություններով։

Կանոն 6.2

Կախված կարևորության աստիճանից, խաղերը կարելի է վերահսկել չորսից ութ պաշտոնյաներով, որոնք են՝

• մրցավարներ և եզրային դատավորներ, երկու մրցավարներ և երկու եզրային դատավորներ, կամ երկու մրցավար, առանց եզրային դատավորների, կամ մեկ մրցավար և երկու եզրային դատավոր,
• ժամապահներ և քարտուղարներ, մեկ ժամապահ և մեկ քարտուղար։ Ժամապահը պետք է արձանագրի յուրաքանչյուր թիմի գնդակի պահման ժամկետները։ Քարտուղարը պետք է արձանագրի կոնկրետ ժամանակահատվածներում փաստացի տեղի ունեցող խաղային պահերը, վերահսկի timeout-ները և ընդմիջումների միջև ժամանակահատվածները, արձանագրի խաղը համապատասխան 10.1 կանոնի։

Կանոն 7. Մրցավարները

Կանոն 7.1

Մրցավարները պետք է բացարձակ վերահսկողություն իրականացնի խաղի ընթացքում։ Նրանց իշխանությունը ուժի մեջ մտնում ամբողջ ժամանակ, երբ խաղացողները և մրցավարները գտնվում են լողավազանում։ Մրցավարների բոլոր որոշումները վերջնական են։

Կանոն 7.2

Մրցավարը պետք է սուլիչով ազդարարի խաղի սկիզբը, հայտարարի խփված գոլերը, ազատ նետումը, անկյունից նետումը, չեզոք նետումը և կանոնների խախտումը։

Կանոն 7.3

Մրցավարները պետք է ձեռնպահ մնա հայտարարելու այն խախտումները որ իրենց կարծիքով, առավելություն կտա հարձակվող թիմին։ Մրցավարները չպետք է հայտարարի սովորական խախտում, երբ դեռ կա հնարավորություն խաղարկելու գնդակը։ Մրցավարները կիրառում են այդ սկզբունքը լիարժեք չափով։ Նրանք չպետք է, օրինակ, հայտարարեն սովորական խախտում ի հօգուտ մի խաղացողի, որը գնդակով է և ընթանում է դեպի հակառակորդի դարպասը, քանի որ դա համարվում է առավելություն պաշտպանվող թիմին։

Կանոն 7.4

Մրցավարը իրավունք ունի ջրից հեռացնել ցանկացած խաղացողի, եթե խաղացողը հրաժարվում է լքել խաղադաշտը, ապա մրցավարը իրավունք ունի դադարեցնել խաղը։

Կանոն 7.5

Մրցավարը իրավունք ունի հեռացնել լողավազանից ցանկացած խաղացողի, փոխարինողի, հանդիսատեսի կամ պաշտոնատար այլ անձանց, որոնք խանգարում են մրցավարներին կատարել իրենց պարտականությունները պատշաճ և անկողմնակալ ձևով։

Կանոն 7.6

Մրցավարը իրավունք ունի դադարեցնել խաղը ցանկացած ժամանակ, եթե, նրա կարծիքով, խաղացողների կամ հանդիսատեսի պահվածքը կարող է հանգեցնել անախորժությունների։

Կանոն 8. Եզրային դատավորներ

Կանոն 8.1

Եզրային դատավորները պետք է գտնվեն այն կողմում, որտեղ պաշտոնական սեղանն է, յուրաքանչյուրը դարպասի գծի վրա։

Կանոն 9. Ժամապահներ

Կանոն 9.1

Ժամապահների պարտականություններն են

• արձանագրել խաղի ճշգրիտ ժամկետները, րոպեանոց դադարները, խաղակեսերի միջև ընկած ժամանակահատվածները,
• արձանագրել թիմերի գնդակին տիրելու ժամանակները,
• արձանագրել խաղից հեռացման ժամանակները, հեռացված խաղացողի ետ մտնելու ժամանակը,
• պարզորոշ հայտարարում է խաղի վերջին րոպեն և լրացուցիչ ժամանակի երկրորդ խաղակեսի վերջին րոպեն,
• յուրաքանչյուր րոպեական դադարից 45 վայրկյան հետո սուլիչի ազդակ տա։

Կանոն 9.2

Ժամապահը պետք է ազդանշան տա խաղակեսի ավարտի համար և նրա ազդանշանը միանգամից պետք է մտնի ուժի մեջ, բացառությամբ այն դեպքում՝

• երբ մրցավարը նշանակել է տուգանային հարված,
• եթե գնդակը գտնվում է օդում և անցնում է դարպասի գիծը, (համարվում է գոլ)։

Կանոն 10. Քարտուղարներ

Կանոն 10.1

Քարտուղարների պարտականությունները.

• արձանագրել խաղը, այդ թվում՝ խաղացողներին, հաշիվը, րոպեանոց դադարները, խաղից հեռացումները, տուգանային հարվածները, անհատական խախտումները,
• վերահսկել հեռացված խաղացողների ժամանակը, ազդարարել նրանց մուտքը համապատասխան դրոշ բարձրացնելով,
• ազդարարել և կարմիր դրոշը բարձրացնել, երբ խաղադաշտ են մտնում սխալ տեղից,
• ազդարարել, առանց հապաղելու, և բարջրացնել կարմի դրոշը, երբ խաղացողը կատարել է երրորդ անձնական խախտումը։

Կանոն 11. Խաղի տևողությունը

Կանոն 11.1

Խաղի պետք է կազմված լինի չորս խաղակեսից՝ յուրաքանչյուրը ութ րոպե մաքուր ժամանակ։ Ժամանակը պետք է սկսել, երբ խաղացողը կպչում է գնդակին, մրցավարների սուլիչի պահին խաղի ժամանակը կանգնեցվում է։

Կանոն 11.2

Առաջին և երրորդ խաղակեսերից հետո նշանակվում է 2 րոպեանոց ընդմիջում, և հինգ րոպեանոց ընդմիջում՝ երկրորդ խաղակեսից հետո, երբ թիմերը փոխում են կողմերը։

Կանոն 11.3

Եթե հաշիվը հավասար է ապա նշանակվում է լրացուցիչ երկու՝ երեք րոպեանոց խաղակեսեր, հինգ րոպե հանգստից հետո։ Ընդմիջումը տևում է երկու րոպե։ Եթե երկու լրացուցիչ խաղակեսից հետո հաշիվը հավասար է, ապա նշանակվում է տուգանային հարվածներ։

Կանոն 12. Րոպեանոց դադար TIMEOUTS

Կանոն 12.1

Յուրաքանչյուր թիմ մեկ խաղի ընթացքում կարող է պահանջել, երկու՝ մեկ րոպեանոց դադար (timeouts)։ Խաղի ցանկացած պահին, եթե տվյալ թիմը տիրում է գնդակին, մարզիչը իրավունք ունի րոպեանոց դադար վերցնել։

Կանոն 12.2

Րոպեանոց դադարից հետո խաղը պետք է վերսկսել դաշտի մեջտեղից, բացառությամբ, եթե timeout պահանջվել է տուգանային հարվածից առաջ կամ անկյունային նետումից առաջ, որը պետք է պահպանվի։

Կանոն 13. Խաղի սկիզբ

Կանոն 13.1

Ծրագրի մեջ նշված առաջին թիմը կրում է սպիտակ գլխարկ, և սկսում է խաղը մրցավարական սեղանի ձախ կողմում, հակաոակորդ թիմը կրում է մուգ գլխարկ, և սկսում խաղը մրցավարական սեղանի աջ կողմում։

Կանոն 13.2

Ամեն խաղասկզբից առաջ խաղացողները պետք է զբաղեցնեն իրենց տեղերը դարպասագծի մոտ։

Կանոն 13.3

Համոզվելուց հետո, որ թիմերը պատրաստ են, մրցավարը սկսում է խաղը դաշտի կենտրոնից։

Կանոն 13.4

Եթե մրցավարը նկատի, որ գնդակը ջուրն է ընկել ի հօգուտ թիմերից մեկի, կարող է կանգեցնել խաղը և նետել վիճաբանական՝ դաշտի կենտրոնից։

Կանոն 14. Դարպասի գրավում (գոլ)

Կանոն 14.1

Դարպասի գրավում արձանագրվում է, երբ գնդակը ամբողջովին հատում է դարպասի գիծը։

Կանոն 14.2

Գոլ կարող են խփել դաշտի ցանկացած մասից, բացառությամբ դարպասապահի, որը իրավունք չունի գնդակին դիպչել կիսադաշտից այն կողմ։

Պատկերասրահ

• 
  5 մետրանոց տուգանային հարված
• 
  ԽՍՀՄ-Հունգարիա 1980 թվականի Մոսկվայում տեղի ունեցող աշխարհի առաջնություն
• 
  4-2 խաղային տակտիկան
• 
  5-1 խաղային տակտիկան
• 
  Խաղային տակտիկա
• 
  Մելբուռն 2007 կանանց ջրագնդակի առաջնություն
• 
  Առաջնություն Ճապոնիայում
• 
  Առաջնություն Ճապոնիայում
• 
  Ընկերական հանդիպում 2009 թվական
• 
  Մրցավարը(առաջին պլան) և քարտուղարները (հետին պլան)
• 
  Գերմանական նամականիշ, 1968 թվական
• 
  Ջրագնդակի առաջնությունը 1900 թվականին
• 
  1904 թվականին անցկացվող ջրագնդակի օլիմպիական խաղեր
• 
  1908 թվականին Լոնդոնում անցկացվող օլիմպիական խաղեր
• 
  Դրվագ 2008 թվականին կայացած Սերբիա-Հունաստան խաղից
• 
  Դրվագ Հունաստան (սև)-Հունգարիա (սպիտակ) հանդիպումից
• 
  2004 թվականի Աթենքում տեղի ունեցող կանանց ջրագնդակի օլիմպիական խաղեր
• 
  Խաղի համար նախատեսված գլխարկ
• 
  Խաղի համար նախատեսված գլխարկ
• 
  Դարպասապահի գլխարկը
• 
  Խաղադաշտը
• 
  Խաղի համար նախատեսված գնդակ
• 
  Խաղի համար նախատեսված գնդակ
• 
  Խաղացողը պատրաստվում է հարվածին
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• Պատկեր:Escudo del Club Waterpolo Murcia.jpg
• 
• 
• 
• 
• 
  Դրվագ «Օլիմպիա»-«Արմադա» խաղից
• 
  Դրվագ «Օլիմպիա»-«Սպիտակ» խաղից
• 
  Դրվագ «Օլիմպիա»-«Gyumri Wp» խաղից
• 
  Դրվագ «Օլիմպիա»-«Gyumri Wp» խաղից
• 
  Վանաձորի «Օլիմպիա» թիմը Տուապսեի միջազգային մրցաշարում
• 
  Վանաձորի «Օլիմպիա» թիմը Տուապսեի միջազգային մրցաշարում

Կոնտակտային տվյալներ

• Հասցե։ Հայաստան, Երևան, Սայաթ-Նովայի պողոտա, 31 շենք (Կենտրոն վարչական շրջան Երևանում)
• Հեռախոս։ +374-10-588522

Ֆիլմեր

• «Ազատության անպարտելիությունը», 2006, ԱՄՆ
• «Ջրագնդակ», 1980, ԽՍՀՄ

Գրականություն

• Անատոլի Ենդովիցկի-«Ջրագնդակը` իմ ճակատագիրն է»
• Սերգեյ Ֆրոլով-«Ջրագնդակ»
• Իլյա Պետրովիչ Շտեմլեր-«Ջրագնդակի ուղեցույց»
• Մ. Ն. Մաքսիմովա, Մ. Ն. Մարինիչ, Ն. Ժ. Բուլգակովա-«Ջրային սպորտաձևեր»
• Ա. Պ. Գիլդ, Բ. Ա. Գոյհման, Ֆ. Մ. Տալիշեվ-«Ջրագնդորդի մարզումները»
• Իլյա Պավլովիչ Շտեմլեր- «Հարձակումը-հաղթանակի մարտավարությունն է»
• Շտեյնբախ Վալերի Լվովիչ-«Ջրագնդակի ուղեցույց»
• Ջեսսի Ռասսել-«Տղամարդկանց ջրագնդակի առաջնությունը ամառային 2008 թվականի օլիմպիական խաղերում»
• Ջեսսի Ռասսել-«Կանանց ջրագնդակի առաջնությունը ամառային 2008 թվականի օլիմպիական խաղերում»
• Ջեսսի Ռասսել-«Ջրագնդակը 2008 թվականի ամառային օլիմպիական խաղերում»
• Ջեսսի Ռասսել-«Ջրագնդակը 2000 թվականի ամառային օլիմպիական խաղերում»
• Ջեսսի Ռասսել-«Տղամարդկանց ջրագնդակը 2009 թվականի ամառային միջազգային ուսանողական առաջնությունում»
• Ջեսսի Ռասսել-«Տղամարդկանց ջրագնդակը 2011 թվականի ամառային միջազգային ուսանողական առաջնությունում»
• Ջեսսի Ռասսել-«Լողավազան»

Աղբյուրներ

ՀՋՖ Արխիվացված 2015-02-03 Wayback Machine

Արտաքին հղումներ

• Ջրագնդակը օլիմպիական խաղերում Արխիվացված 2008-12-05 Wayback Machine (անգլ.)
• ՖԻՆԱ-ի պաշտոնական կայք (անգլ.)
• Լեն-ի պաշտոնական կայք Արխիվացված 2013-03-09 Wayback Machine (անգլ.)
• Ջրագնդակը ՖԻՆԱ-ի կայքում Արխիվացված 2010-06-29 Wayback Machine (անգլ.)
• Ռուսաստանի ջրագնդակի ֆեդերացիա
• waterpolo-world
• Հայաստանի ջրագնդակի ֆեդերացիա
• Հայաստանի ջրագնդակի ֆեդերացիայի տեղեկատու «Սփյուռ պլյուս» Արխիվացված 2015-02-03 Wayback Machine

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Ջրագնդակ» հոդվածին։