Վլադիմիր Ֆեոդորովիչ Դերյուժինսկի (ռուս.՝ Владимир Федорович Дерюжинский, 1861[1][2], Սմոլենսկ, Ռուսական կայսրություն - դեկտեմբերի 21, 1920(1920-12-21)), ռուս իրավաբան և հրապարակախոս, վարչական իրավունքի պրոֆեսոր, Սենատոր, գաղտնի խորհրդական։

Վլադիմիր Դերյուժինսկի
Ծնվել է1861[1][2]
Սմոլենսկ, Ռուսական կայսրություն
Մահացել էդեկտեմբերի 21, 1920(1920-12-21)
Քաղաքացիություն Ռուսական կայսրություն
Մասնագիտությունիրավաբան և համալսարանի դասախոս
Հաստատություն(ներ)Տարտուի համալսարան
Գործունեության ոլորտիրավունք[3] և Վարչական իրավունք[3]
Ալմա մատերՄոսկվայի պետական համալսարան
Տիրապետում է լեզուներինռուսերեն[3]

Սերգեյ և Նիկոլայ Դերյուժինսկիների եղբայրն է, քանդակագործ Գլեբ Դերյուժինսկու հայրը։

Կենսագրություն

խմբագրել

Ծնվել է 1861 թվականի մարտի 27-ին Սմոլենսկում. նահանգային դատախազ Ֆյոդոր Տիմոֆեևիչ Դերյուժինսկու (բելառուս ազնվականներից) և նրա կնոջ՝ Եկատերինա Նիկոլաևնայի որդին, որը պատկանում էր Մուրոմցևների ազնվական ընտանիքին։

Վերա Բունինայի (գրողի կնոջ) և Նատալյա Իլյինայի (փիլիսոփա Իվան Իլյինի կնոջը) զարմիկն է։ Նա ամուսնացավ Սոֆյա Անտոնովնա Արցիմովիչի՝ սենատոր Ա.Ա.Արցիմովիչի դստեր հետ[4]։

1878 թվականին ավարտել է Սմոլենսկի գիմնազիան, 1883 թվականին ավարտել է Մոսկվայի համալսարանի իրավաբանական ֆակուլտետը՝ իրավաբանի որակավորմամբ։ Նա երկու տարի մնացել է համալսարանում՝ վարչական իրավունքի ամբիոնում. 1884-1885 թվականներին եղել է արտասահմանում, որտեղ իրավաբանական հարցեր է ուսումնասիրել Փարիզի և Հայդելբերգի համալսարաններում։ 1884 թվականին թարգմանել է (Ամմոնի հետ) Մենի «Հին օրենք և սովորույթ» գիրքը։

Ռուսաստան վերադառնալուց հետո Դերյուժինսկին նշանակվել է Մոսկվայի համալսարանի ասիստենտ, 1886 թվականին ուսանողներին դասավանդել է վարչական իրավունքի ընդհանուր դասընթաց, իսկ 1889 թվականից՝ մի շարք հատուկ դասընթացներ։

1891 թվականին նշանակվել է Դորպատի համալսարանի վարչական իրավունքի պրոֆեսորի պաշտոնակատար։

1895 թվականին նշանակվել է «Արդարադատության նախարարության» ամսագրի խմբագիր և Ալեքսանդր Կայսերական ճեմարանի վարչական իրավունքի ուսուցիչ։

Նա մեկ ուսումնական տարի Ռազմական իրավունքի ակադեմիայում դասախոսել է վարչական իրավունք։

1896 թվականի մայիսին Խարկովի համալսարանում պաշտպանել է իր մագիստրոսական թեզը։ «Անգլիայում անձնական ազատության հիմնական երաշխիքների և դրանց ժամանակավոր սահմանափակման մասին» ակնարկների շնորհիվ, որը հրատարակվել է 1895 թվականին Յուրիևում, ստացել է վարչական իրավունքի մագիստրոսի աստիճան։

1897 թվականից խմբագրել է «Աշխատանքային օգնություն» ամսագիրը, որը հրատարակվել է Պետրոգրադի պետական տպարանում Խնամակալության կոմիտեի կողմից։

1917 թվականի մայիսին Դերյուժինսկին հրաժարական տվեց՝ պատճառաբանելով ժամանակի սղությունը և առաջարկելով նոր խմբագիր նշանակել Վ. Ն. Պոլովցևային։

1900 թվականին Դերյուժինսկին դարձավ Ռուսաստանի կանանց պաշտպանության նորաստեղծ ընկերության անդամ, որը նախագահում էր Օլդենբուրգի արքայադուստր Եվգենիա Մաքսիմիլիանովնան։

1902 - 1916 թվականներին եղել է Պետերբուրգի համալսարանի իրավագիտության ֆակուլտետի վարչական իրավունքի ամբիոնի գործող պրոֆեսոր, 1905 թվականի հունվարի 1-ին ստացել է ակտիվ պետական խորհրդականի կոչում[5]։

1917 թվականի մայիսին գաղտնի խորհրդական Վլադիմիր Ֆյոդորովիչ Դերյուժինսկին Ժամանակավոր կառավարության կողմից նշանակվեց սենատոր։

1917 թվականի Հոկտեմբերյան հեղափոխությունից հետո Դերյուժինսկիների ընտանիքը ցրվեց աշխարհով մեկ. Վ. Ֆ. Դերյուժինսկին և նրա դուստրը մնացին Խորհրդային Ռուսաստանում, նրա կինն ու որդին՝ Բորիսը, հայտնվեցին Կոպենհագենում, իսկ որդին՝ Գլեբը տեղափոխվեց ԱՄՆ, որտեղ ցուցադրեց իր մեծ տաղանդը՝ որպես քանդակագործ[6]։

Ստանալով լավ հոնորարներ՝ նա թղթեր ձևակերպեց, որոնք թույլ էին տալիս հորն ու քրոջը գալ նրա մոտ Ամերիկայի Միացյալ Նահանգներ, բայց 1920 թվականի դեկտեմբերի 21-ին ռուսական փախստականների Բեյուկ Դերե ճամբարում (Թուրքիա) Վլադիմիր Ֆեդորովիչ Դերյուժինսկին մահացավ տիֆից` այդպես էլ չհասնելով Ամերիկա։

Աշխատություններ

խմբագրել

Դերյուժինսկին Բրոքհաուզի և Էֆրոնի հանրագիտարանային բառարանում իրավագիտության վերաբերյալ բազմաթիվ հոդվածների հեղինակ է[7][8]։ Նրա ստեղծագործությունների մեծ մասը, ի լրումն վերը թվարկված հրապարակումների, տպագրվել են «Իրավական տեղեկագիր», «Ռուսական միտք», «Բանբեր Եվրոպա», «Ազգային կրթության նախարարության ամսագիր» ամսագրերում։

  • Древний закон и обычай: Исслед. по истории древнего права / Сэр Генри Сомнер Мэн; Пер. с англ. А. Аммона и В. Дерюжинского; Под ред. Максима Ковалевского. — Москва: ред. «Юрид. вестн.», 1884. — [8], 312 с.
  • Частная школа политических наук в Париже / [В. Дерюжинский]. — Москва: тип. А.И. Мамонтова и К°, 1885. — 14 с.
  • Призрение прокаженных во Франции / [В. Дерюжинский]. — [Санкт-Петербург, 1889]. — 22 с.
  • Заметки об общественном призрении. — Москва: тип. «Рус. вед.», 1893. — 87 с.
  • Habeas corpus акт и его приостановка по английскому праву: Очерк основ. гарантий личной свободы в Англии и их врем. ограничения / В.Ф. Дерюжинский. — Юрьев (б. Дерпт): типо-лит. Г. Лакмана, 1895. — XII, 392, XXIV с.
  • Ответ г. профессору И.Т. Тарасову: (Как иногда оцениваются дис. на учен. степ.) / В. Дерюжинский. — Санкт-Петербург: тип. Правительствующего сената, 1895. — 28 с.
  • Заметки об общественном призрении / В.Ф. Дерюжинский. — Москва: кн. маг. Гросман и Кнебель (И. Кнебель), 1897. — 115 с. — (Вопросы науки, искусства, литературы и жизни; № 10)
  • Лекции по полицейскому праву / В. Ф. Дерюжинский. — Санкт-Петербург: Н. Фалеев, 1899. — [2], 286, [1] с.
  • Народное образование в России. — [Санкт-Петербург]: тип. АО «Брокгауз-Ефрон», [1900]. — 22 с.
  • Международная борьба с торговлею женщинами / В. Ф. Дерюжинский. — Санкт-Петербург: Сенат. тип., 1902. — 38 с.
  • Материалы по пересмотру установленных для охраны государственного порядка исключительных законоположений. — Санкт-Петербург, [1905]—[1906]. — Записка профессора В. Ф. Дерюжинского, командированного за границу для изучения некоторых вопросов по охранению в западно-европейских государствах порядка и спокойствия. — 1905. — [2], 38 с.
  • Административные суды в государствах Западной Европы: из «Журнала Министерства Юстиции» (июнь 1906 г.) / [соч.] профессора Санкт-Петербургского университета В. Ф. Дерюжинского. — Санкт-Петербург: Сенатская тип., 1906.
  • Из истории политической свободы в Англии и Франции: [Соч.] В. Ф. Дерюжинского, проф. С.-Петерб. ун-та. — Санкт-Петербург: тип. М. М. Стасюлевича, 1906. — VI, [2], 328 с.
  • Новые явления в развитии английской демократии / [Соч.] В. Ф. Дерюжинского, проф. С.-Петерб. ун-та. — Санкт-Петербург: тип. спб. акц. общ. «Слово», 1906. — 38 с.
  • Призрение бедных в Англии / [Соч.] В. Ф. Дерюжинского, проф. С.-Петерб. ун-та. — Санкт-Петербург: Гос. тип., 1906. — [2], 49 с.
  • Полицейское право: Пособие для студентов / [Соч.] В.Ф. Дерюжинского, проф. С.-Петерб. ун-та. — 2-е изд., доп. — Санкт-Петербург: Сенат. тип., 1908. — XII, 552 с.
  • Очерки политического развития современной Англии / [Соч.] В. Ф. Дерюжинского, проф. Имп. С.-Петерб. ун-та. — Санкт-Петербург: тип. М. Стасюлевича, 1911. — VIII, 227 с.
  • Пятый международный конгресс по борьбе с торгом женщинами / В. Ф. Дерюжинский. — Санкт-Петербург: Сенат. тип., 1914. — 13 с.
  • О гражданском долге в демократии. — Ростов н/Д: [б. и.], 1919. — 23 с.

Գրականություն

խմբագրել
  • Дерюжинский, Владимир Федорович // Энциклопедический словарь Брокгауза и Ефрона : в 86 т. (82 т. и 4 доп.). — СПб., 1890—1907.

Ծանոթագրություններ

խմբագրել
  1. 1,0 1,1 Дерюжинский, Владимир Федорович (ռուս.) // Энциклопедический словарьСПб.: Брокгауз — Ефрон, 1893. — Т. X. — С. 478.
  2. 2,0 2,1 MAK (польск.)
  3. 3,0 3,1 3,2 Չեխիայի ազգային գրադարանի կատալոգ
  4. «ЦГА Москвы, Церковь Георгиевская на Красной Горке» (ռուսերեն). Արխիվացված օրիգինալից 2021 թ․ սեպտեմբերի 30-ին. Վերցված է 2021 թ․ սեպտեմբերի 30-ին.
  5. Дерюжинский Владимир Федорович Արխիվացված 2022-03-07 Wayback Machine // Список гражданским чинам IV класса. Исправлен по 1-е сентября 1909 года. — С. 1090.
  6. Биография Արխիվացված 2014-04-13 Wayback Machine на сайте «Искусство и архитектура русского зарубежья»
  7. Дерюжинский // Малый энциклопедический словарь Брокгауза и Ефрона : в 4 т. — СПб., 1907—1909.
  8. Владимир Фёдорович Дерюжинский