Jump to content

«Փոթորիկ (պիես)»–ի խմբագրումների տարբերություն

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Content deleted Content added
չ ծանոթագրության կաղապարում ամսաթվի թարգմանություն/ձևաչափի ուղղում
Ավելացրեք 1 գիրք Վիքիպեդիա:Ստուգելիություն (20240915)) #IABot (v2.0.9.5) (GreenC bot
(5 intermediate revisions by 2 users not shown)
Տող 81. Տող 81.
* «Փոթորիկ» – Ուիլյամ Փիթերս
* «Փոթորիկ» – Ուիլյամ Փիթերս


=== Էկրանավորումներ ===
=== Էկրանավորումներ ===
* [[1905 թվական|1905]] – [[Փոթորիկ (ֆիլմ,, 1905)|Փոթորիկ]]/Tempest, ռեժիսորներ՝ [[Հերբերթ Բիրբոմ Թրի]], [[Չարլզ Ուրան]], Մեծ Բրիտանիա
* [[1905 թվական|1905]] – [[Փոթորիկ (ֆիլմ,, 1905)|Փոթորիկ]]/Tempest, ռեժիսորներ՝ [[Հերբերթ Բիրբոմ Թրի]], [[Չարլզ Ուրան]], Մեծ Բրիտանիա
* [[1908 թվական|1908]] – [[Փոթորիկ (ֆիլմ,, 1908)|Փոթորիկ]]/Tempest, ռեժիսոր՝ Պերսի Սթոու, Մեծ Բրիտանիա
* [[1908 թվական|1908]] – [[Փոթորիկ (ֆիլմ,, 1908)|Փոթորիկ]]/Tempest, ռեժիսոր՝ Պերսի Սթոու, Մեծ Բրիտանիա
Տող 107. Տող 107.
* Ջոն Ֆաուլզի «Հավաքորդը» վեպում նույնպես հանդիպում են պիեսի հերոսների անունները։
* Ջոն Ֆաուլզի «Հավաքորդը» վեպում նույնպես հանդիպում են պիեսի հերոսների անունները։
* 2011 թվականի «Այն, ինչ պետք է» ({{lang-en|«Hunky Dory»}}) բրիտանական ֆիլմի սյուժեն ծավալվում է դպրոցականների կողմից «Փոթորիկ» պիեսի բեմադրման ֆոնին։
* 2011 թվականի «Այն, ինչ պետք է» ({{lang-en|«Hunky Dory»}}) բրիտանական ֆիլմի սյուժեն ծավալվում է դպրոցականների կողմից «Փոթորիկ» պիեսի բեմադրման ֆոնին։
* Ամերիկացի հեղինակ-կատարող [[Բոբ Դիլան]]ի երեսուներեքերորդ ստուդիական ալբոմը կոչվում է «''Tempest''» (2012)։ Չնայած երաժիշտը նշել է. «Շեքսպիրի վերջին պիեսը կոչվել է ''The Tempest'', իսկ իմ ձայնագրության խորագիրը պարզապես ''Tempest'' է։ ԴՐանք երկու տարբեր վերնագրեր են»<ref>{{cite web|url=https://www.rollingstone.com/music/news/bob-dylan-on-his-dark-new-album-tempest-20120801|title=Bob Dylan on His Dark New Album, 'Tempest'|author=Gilmore, Mikal|date=2012 թ․ օգոստոսի 1|work=|publisher=[[Rolling Stone]]|accessdate=2012 թ․ սեպտեմբերի 18|lang=|archiveurl=https://www.webcitation.org/6Bl5w1Use?url=http://www.rollingstone.com/music/news/bob-dylan-on-his-dark-new-album-tempest-20120801|archivedate=2012 թ․ հոկտեմբերի 28}}</ref>։
* Ամերիկացի հեղինակ-կատարող [[Բոբ Դիլան]]ի երեսուներեքերորդ ստուդիական ալբոմը կոչվում է «''Tempest''» (2012)։ Չնայած երաժիշտը նշել է. «Շեքսպիրի վերջին պիեսը կոչվել է ''The Tempest'', իսկ իմ ձայնագրության խորագիրը պարզապես ''Tempest'' է։ ԴՐանք երկու տարբեր վերնագրեր են»<ref>{{Cite web |author=Gilmore, Mikal |date=2012 թ․ օգոստոսի 1 |title=Bob Dylan on His Dark New Album, 'Tempest' |url=https://www.rollingstone.com/music/news/bob-dylan-on-his-dark-new-album-tempest-20120801 |archiveurl=https://www.webcitation.org/6Bl5w1Use?url=http://www.rollingstone.com/music/news/bob-dylan-on-his-dark-new-album-tempest-20120801 |archivedate=2012 թ․ հոկտեմբերի 28 |accessdate=2012 թ․ սեպտեմբերի 18 |publisher=[[Rolling Stone]]}}</ref>։
* Սև ծխի կերպարը «[[Կորուսյալները (հեռուստասերիալ)|Կորուսյալները]]» հեռուստասերիալում։
* Սև ծխի կերպարը «[[Կորուսյալները (հեռուստասերիալ)|Կորուսյալները]]» հեռուստասերիալում։
* [[Warhammer 40,000]] հորինված ֆանտաստիկ տիեզերքում Պրոսպերոն ու Կալիբանը Հազարավոր որդիների ու Խավարի հրեշտակների լեգեոնների մոլորակներն են։
* [[Warhammer 40,000]] հորինված ֆանտաստիկ տիեզերքում Պրոսպերոն ու Կալիբանը Հազարավոր որդիների ու Խավարի հրեշտակների լեգեոնների մոլորակներն են։
Տող 123. Տող 123.
{{refbegin|2}}
{{refbegin|2}}
* И. Рацкий. «Буря» У. Шекспира // У. Шекспир. Буря. — СПб.: Азбука-классика. 2009. ISBN 978-5-9985-0320-7.
* И. Рацкий. «Буря» У. Шекспира // У. Шекспир. Буря. — СПб.: Азбука-классика. 2009. ISBN 978-5-9985-0320-7.
* {{Ռուսերեն հոդված |ref=harv |автор=Auberlen, Eckhard |заглавие=''The Tempest'' and the Concerns of the Restoration Court: A Study of ''The Enchanted Island'' and the Operatic ''Tempest'' |год=1991 |язык=en |издание=Restoration: Studies in English Literary Culture, 1660–1700 |тип=journal |том=15 |страницы=71—88 |issn=1941-952X}}
* {{статья
* {{Cite news |last=Avery |first=Susan |date=2006 թ․ մայիսի 1 |title=Two ''Tempest''s, Both Alike: Shakespearean indignity |url=http://nymag.com/news/intelligencer/16801/ |access-date=2015 թ․ փետրվարի 22 |newspaper=New York Magazine }}
|заглавие=''The Tempest'' and the Concerns of the Restoration Court: A Study of ''The Enchanted Island'' and the Operatic ''Tempest''
* {{Cite news |last=Billington |first=Michael |date=1989 թ․ հունվարի 1 |title=In Britain, a Proliferation of Prosperos |url=https://www.nytimes.com/1989/01/01/theater/stage-view-in-britain-a-proliferation-of-prosperos.html?sec=&spon=&partner=permalink&exprod=permalink |accessdate=2008 թ․ դեկտեմբերի 20 |work=The New York Times |=Michael Billington (critic) }}
|издание=Restoration: Studies in English Literary Culture, 1660–1700
* {{Cite book |last1=Blades |first1=James |title=The New Grove Dictionary of Music and Musicians |last2=Holland |first2=James |publisher=Oxford University Press |year=2003 |isbn=978-0-19-517067-2 |editor1-last=Sadie |editor1-first=Stanley |volume=5 |location=Oxford |chapter=Celesta |editor2-last=Tyrrell |editor2-first=John}}
|том=15
*{{Cite book |last=Brode |first=Douglas |url=https://archive.org/details/shakespeareinmov0000brod |title=Shakespeare in the Movies: From the Silent Era to Today |publisher=Berkley Boulevard Books |year=2001 |isbn=0-425-18176-6 |location=New York }}
|страницы=71—88
* {{Cite book |last=Bullough |first=Geoffrey |title=Romances: ''Cymbeline'', ''The Winter's Tale'', ''The Tempest'' |publisher=Routledge and Kegan Paul |year=1975 |isbn=9780710078957 |series=Narrative and Dramatic Sources of Shakespeare |<!-- authorlink -->=Geoffrey Bullough}}
|issn=1941-952X
* {{Ռուսերեն հոդված |ref=harv |автор=Carey-Webb, Allen |заглавие=Shakespeare for the 1990s: A Multicultural Tempest |год=1993 |язык=und |издание=The English Journal |издательство=National Council of Teachers of English |том=82 |номер=4 |страницы=30—5 |issn=0013-8274 |doi=10.2307/820844 |jstor=820844 |oclc=1325886}}
|ref=harv
* {{Ռուսերեն հոդված |ref=harv |автор=Cartelli, Thomas |заглавие=After ''The Tempest'': Shakespeare, Postcoloniality, and Michelle Cliff's New, New World Miranda |год=1995 |язык=en |издание=Contemporary Literature |издательство=University of Wisconsin Press |тип=journal |том=36 |номер=1 |страницы=82—102 |issn=0010-7484 |doi=10.2307/1208955 |jstor=1208955 |oclc=38584750}}
|язык=en
* {{Cite book |last=Chambers |first=Edmund Kerchever |title=William Shakespeare: A Study of Facts and Problems |publisher=Clarendon Press |year=1930 |volume=2 |location=Oxford |<!-- authorlink -->=Edmund Kerchever Chambers}}
|тип=journal
* {{Cite book |last=Coursen |first=Herbert |url=https://archive.org/details/tempestguidetopl0000cour |title=The Tempest: A Guide to the Play |publisher=Greenwood Press |year=2000 |isbn=0-313-31191-9 |location=Westport }}
|автор=Auberlen, Eckhard
* {{Cite news |last=Coveney |first=Michael |date=2011 թ․ օգոստոսի 11 |title=Obituary: John Wood: Ferociously intelligent actor who reigned supreme in Stoppard and Shakespeare |url=https://www.theguardian.com/stage/2011/aug/10/john-wood-obituary |newspaper=[[The Guardian]] |page=34 }}
|год=1991}}
* {{Ռուսերեն հոդված |ссылка=http://www.thebookseller.com/news/margaret-atwood-announces-hag-seed-322956 |ref=harv |автор=Cowdrey, Katherine |заглавие=Margaret Atwood reveals title and jacket for ''Hag-Seed'' |год=2016 |язык=en |издание=The Bookseller |тип=journal |месяц=2 |число=23 }}
* {{cite news
* {{Ռուսերեն հոդված |ref=harv |автор=Croyden, Margaret |заглавие=Peter Brook's ''Tempest'' |год=1969 |язык=en |издание=The Drama Review |тип=journal |том=13 |номер=3 |страницы=125—128 |doi=10.2307/1144467 |jstor=1144467}}
|title = Two ''Tempest''s, Both Alike: Shakespearean indignity
* {{Cite book |last=Dawson |first=Anthony |url=https://archive.org/details/cambridgecompani00well_687 |title=The Cambridge Companion to Shakespeare on Stage |publisher=Cambridge University Press |year=2002 |isbn=0-521-79711-X |editor1-last=Wells |editor1-first=Stanley |location=Cambridge |pages=[https://archive.org/details/cambridgecompani00well_687/page/174 174]–93 |chapter=International Shakespeare |editor2-last=Stanton |editor2-first=Sarah }}
|last = Avery
* {{Cite book |last=Dobson |first=Michael |url=https://archive.org/details/makingofnational00dobs |title=The Making of the National Poet: Shakespeare, Adaptation and Authorship, 1660–1769 |publisher=Oxford University Press |year=1992 |isbn=978-0-19-818323-5 |location=Oxford }}
|first = Susan
* {{Ռուսերեն հոդված |ref=harv |автор=Dolan, Frances E. |заглавие=The Subordinate('s) Plot: Petty Treason and the Forms of Domestic Rebellion |год=1992 |язык=en |издание=Shakespeare Quarterly |издательство=Johns Hopkins University Press |тип=journal |том=43 |номер=3 |страницы=317—340 |issn=0037-3222 |doi=10.2307/2870531 |jstor=2870531 |oclc=39852252}}
|newspaper = New York Magazine
* {{Cite book |last=Dymkowski |first=Christine |title=The Tempest |publisher=Cambridge University Press |year=2000 |isbn=978-0-521-78375-0 |location=Cambridge}}
|date = 2006 թ․ մայիսի 1
* {{Cite book |last=Forsyth |first=Neil |url=https://archive.org/details/cambridgecompani00jack_577 |title=The Cambridge Companion to Shakespeare on Film |publisher=Cambridge University Press |year=2000 |isbn=0-521-63975-1 |editor-last=Jackson |editor-first=Russell |location=Cambridge |pages=[https://archive.org/details/cambridgecompani00jack_577/page/n289 274]–94 |chapter=Shakespeare the Illusionist: Filming the Supernatural }}
|url = http://nymag.com/news/intelligencer/16801/
* {{Cite book |last=Gallois |first=Jean |title=The New Grove Dictionary of Music and Musicians |publisher=Oxford University Press |year=2003 |isbn=978-0-19-517067-2 |editor1-last=Sadie |editor1-first=Stanley |volume=5 |location=Oxford |chapter=Ernest Chausson |editor2-last=Tyrrell |editor2-first=John}}
|access-date = 2015 թ․ փետրվարի 22
* {{Cite book |last=Gay |first=Penny |url=https://archive.org/details/cambridgecompani00well_687 |title=The Cambridge Companion to Shakespeare on Stage |publisher=Cambridge University Press |year=2002 |isbn=0-521-79711-X |editor1-last=Wells |editor1-first=Stanley |location=Cambridge |pages=[https://archive.org/details/cambridgecompani00well_687/page/155 155]–73 |chapter=Women and Shakespearean Performance |editor2-last=Stanton |editor2-first=Sarah }}
|ref = harv
* {{Cite book |last=Gibson |first=Rex |title=The Tempest |publisher=Cambridge University Press |year=2006 |isbn=0-521-53857-2 |series=Cambridge Student Guides |location=Cambridge |<!-- authorlink -->=Rex Gibson}}
}}
* {{Cite book |last=Gielgud |first=John |url=https://archive.org/details/sirjohngielgudli0000john |title=Sir John Gielgud: A Life in Letters |publisher=Arcade Publishing |year=2005 |isbn=978-1-55970-755-8 |editor-last=Mangan |editor-first=Richard }}
* {{cite news
* {{Cite book |last=Greenhalgh |first=Susanne |url=https://archive.org/details/cambridgecompani00shau |title=The Cambridge Companion to Shakespeare and Popular Culture |publisher=Cambridge University Press |year=2007 |isbn=978-0-521-60580-9 |editor-last=Shaughnessy |editor-first=Robert |location=Cambridge |pages=[https://archive.org/details/cambridgecompani00shau/page/175 175]–98 |chapter=Shakespeare overheard: performances, adaptations, and citations on radio }}
|title = In Britain, a Proliferation of Prosperos
* {{Ռուսերեն հոդված |ref=harv |автор=Gurr, Andrew |заглавие=The Tempest's Tempest at Blackfriars |год=1989 |язык=und |издание=Shakespeare Survey |издательство=Cambridge University Press |том=Shakespeare Survey |страницы=91—102 |isbn=0-521-36071-4 |doi=10.1017/CCOL0521360714.009}}
|last = Billington
* {{Cite book |last=Halliday |first=F.E. |url=https://archive.org/details/shakespearecompa0000hall_w8v9 |title=A Shakespeare Companion 1564–1964 |publisher=Penguin |year=1964 |isbn=0-7156-0309-4 |location=Baltimore |=F. E. Halliday }}
|first = Michael
* {{Cite book |last=Hirst |first=David L. |url=https://archive.org/details/tempest00hirs |title=The Tempest: Text and Performance |publisher=Macmillan |year=1984 |isbn=978-0-333-34465-1 }}
| = Michael Billington (critic)
* {{Cite web |last=Hitchings |first=Henry |date=2016 թ․ նոյեմբերի 18 |title=The Tempest: Theatre's traditional virtues endure in tech-heavy show |url=https://www.standard.co.uk/goingout/theatre/the-tempest-theatre-review-theatres-traditional-virtues-endure-in-the-rscs-technologyheavy-show-a3398786.html |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20170506084932/http://www.standard.co.uk/goingout/theatre/the-tempest-theatre-review-theatres-traditional-virtues-endure-in-the-rscs-technologyheavy-show-a3398786.html |archive-date=2017 թ․ մայիսի 6 |accessdate=2019 թ․ հոկտեմբերի 2 |website=Evening Standard }}
|work = The New York Times
* {{Cite book |last=Howard |first=Tony |title=The Cambridge Companion to Shakespeare on Film |publisher=Cambridge University Press |year=2000 |isbn=0-521-63975-1 |editor-last=Jackson |editor-first=Russell |location=Cambridge |chapter=Shakespeare's Cinematic Offshoots}}
|date = 1989 թ․ հունվարի 1
* {{Cite book |last=Howard |first=Tony |url=https://archive.org/details/shakespeareoxfor0000unse |title=Shakespeare: An Oxford Guide |publisher=Oxford University Press |year=2003 |isbn=0-19-924522-3 |editor1-last=Wells |editor1-first=Stanley |location=Oxford |pages=[https://archive.org/details/shakespeareoxfor0000unse/page/607 607]–619 |chapter=Shakespeare on Film and Video |editor2-last=Orlin |editor2-first=Lena Cowen }}
|accessdate = 2008 թ․ դեկտեմբերի 20
* {{Cite book |title=The Cambridge Companion to Shakespeare on Film |publisher=Cambridge University Press |year=2000 |isbn=0-521-63975-1 |editor-last=Jackson |editor-first=Russell |location=Cambridge}}
|url = https://www.nytimes.com/1989/01/01/theater/stage-view-in-britain-a-proliferation-of-prosperos.html?sec=&spon=&partner=permalink&exprod=permalink
* {{Cite book |last=Jacobs |first=Arthur |url=https://archive.org/details/arthursullivanvi0000jaco_b3q8 |title=Arthur Sullivan – A Victorian Musician |publisher=Oxford University Press |year=1986 |isbn=0-19-282033-8 |location=Oxford }}
|ref = harv
* {{Cite news |last=Jordison |first=Sam |date=2014 թ․ ապրիլի 24 |title=''The Tempest'' Casts Strange Spells at the Cinema |url=https://www.theguardian.com/books/booksblog/2014/apr/24/the-tempest-cinema-shakespeare-reading-group |newspaper=[[The Guardian]] }}
}}
* {{Cite book |last=Kennedy |first=Michael |title=The Works of Ralph Vaughan Williams |publisher=Oxford University Press |year=1992 |isbn=0-19-816330-4 |location=Oxford |<!-- authorlink -->=Michael Kennedy (music critic)}}
* {{cite book
* {{Cite book |last=Shakespeare |first=William |title=The Tempest |publisher=Methuen |year=1958 |editor1-last=Kermode |editor1-first=Frank |series=The Arden Shakespeare, second series |ol=6244436M |display-authors=0 |<!-- authorlink -->=William Shakespeare}}
|chapter = Celesta
* {{Cite news |last=La Rocco |first=Claudia |date=2013 թ․ սեպտեմբերի 10 |title=On a Diverse Island, a Play About a Magical One |url=https://www.nytimes.com/2013/09/10/theater/reviews/the-tempest-at-the-delacorte-enlists-200-new-yorkers.html |newspaper=[[The New York Times]] |page=C3 }}
|last1 = Blades
* {{Ռուսերեն հոդված |ссылка=http://diamond.boisestate.edu/gas/sullivan/interviews/lawrence.html |ref=harv |автор=Lawrence, Arthur H. |заглавие=An illustrated interview with Sir Arthur Sullivan |год=1897 |язык=und |издание=The Strand Magazine |том=xiv |номер=84 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20141213011108/http://diamond.boisestate.edu/gas/sullivan/interviews/lawrence.html |archivedate=2014-12-13 }} {{Cite web |title=Արխիվացված պատճենը |url=http://diamond.boisestate.edu/gas/sullivan/interviews/lawrence.html |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20141213011108/http://diamond.boisestate.edu/gas/sullivan/interviews/lawrence.html |archive-date=2014 թ․ դեկտեմբերի 13 |accessdate=2019 թ․ հոկտեմբերի 2 }}
|first1 = James
* {{Cite book |last=Malone |first=Edmond |title=An Account of the Incidents, from which the Title and Part of the Story of Shakespeare's Tempest were derived, and its true date ascertained |publisher=C. and R. Baldwin, New Bridge-Street |year=1808 |location=London |<!-- authorlink -->=Edmond Malone}}
|last2 = Holland
* {{Cite book |last=Marsden |first=Jean I. |url=https://archive.org/details/cambridgecompani00well_687 |title=The Cambridge Companion to Shakespeare on Stage |publisher=Cambridge University Press |year=2002 |isbn=0-521-79711-X |editor1-last=Wells |editor1-first=Stanley |location=Cambridge |pages=[https://archive.org/details/cambridgecompani00well_687/page/21 21]–36 |chapter=Improving Shakespeare: from the Restoration to Garrick |editor2-last=Stanton |editor2-first=Sarah }}
|first2 = James
* {{Cite news |last=McElroy |first=Steven |date=2006 թ․ նոյեմբերի 24 |title=A New Theater Company Starts Big |url=https://www.nytimes.com/2006/11/24/arts/24arts.html |newspaper=[[The New York Times]] |department=Arts, Briefly |page=E2 }}
|title = The New Grove Dictionary of Music and Musicians
*{{Cite book |last=Moody |first=Jane |url=https://archive.org/details/cambridgecompani00well_687 |title=The Cambridge Companion to Shakespeare on Stage |publisher=Cambridge University Press |year=2002 |isbn=0-521-79711-X |editor1-last=Wells |editor1-first=Stanley |location=Cambridge |pages=[https://archive.org/details/cambridgecompani00well_687/page/37 37]–57 |chapter=Romantic Shakespeare |editor2-last=Stanton |editor2-first=Sarah }}
|editor1-last = Sadie
* {{Ռուսերեն հոդված |ref=harv |автор=Morse, Ruth |заглавие=Monsters, Magicians, Movies: ''The Tempest'' and the Final Frontier |год=2000 |язык=en |издание=Shakespeare Survey |издательство=Cambridge University Press |тип=journal |том=53, Shakespeare and Narrative |страницы=164—174 |isbn=9781139052740 |issn=0080-9152 |doi=10.1017/CCOL0521781140.014}}
|editor1-first = Stanley
* {{Cite book |last=Muir |first=Kenneth |title=The Sources of Shakespeare's Plays |publisher=Routledge |year=2005 |isbn=0-415-35299-1 |series=Routledge Library Editions – Shakespeare}}
|editor2-last = Tyrrell
* {{Ռուսերեն հոդված |ref=harv |автор=Nixon, Rob |заглавие=Caribbean and African Appropriations of ''The Tempest'' |год=1987 |язык=en |издание=Critical Inquiry |издательство=The University of Chicago Press |тип=journal |том=13 |номер=3 |страницы=557—578 |issn=0093-1896 |doi=10.1086/448408 |oclc=37521707}}
|editor2-first = John
* {{Ռուսերեն հոդված |ref=harv |автор=Orgel, Stephen |заглавие=Prospero's Wife |год=1984 |язык=en |издание=Representations |тип=journal |том=8 |номер=October |страницы=1—13 |doi=10.1525/rep.1984.8.1.99p00753}}
|year = 2003
* {{Cite book |last=Orgel |first=Stephen |url=https://archive.org/details/tempest00will |title=The Tempest |publisher=Oxford University Press |year=1987 |isbn=978-0-19-953590-3 |series=The Oxford Shakespeare |location=Oxford }}
|volume = 5
* {{Cite book |last=Orgel |first=Stephen |url=https://archive.org/details/cambridgecompani00shau |title=The Cambridge Companion to Shakespeare and Popular Culture |publisher=Cambridge University Press |year=2007 |isbn=978-0-521-60580-9 |editor-last=Shaughnessy |editor-first=Robert |location=Cambridge |pages=[https://archive.org/details/cambridgecompani00shau/page/67 67]–92 |chapter=Shakespeare Illustrated }}
|location = Oxford
* {{Ռուսերեն հոդված |ref=harv |автор=Phillips, James E. |заглавие=''The Tempest'' and Renaissance Idea of Man |год=1964 |язык=und |издание=Shakespeare Quarterly |издательство=Folger Shakespeare Library |том=15 |номер=2 |страницы=147—159 |issn=1538-3555 |doi=10.2307/2867886 |jstor=2867886}}
|publisher = Oxford University Press
* {{Cite book |last=Pilkington |first=Ace G. |title=The Fantastic Made Visible: Essays on the Adaptation of Science Fiction and Fantasy from Page to Screen |publisher=McFarland & Company |year=2015 |isbn=978-0786496198 |editor1-last=Kapell |editor1-first=Matthew Wilhelm |pages=43–59 |chapter=Forbidden Planet: Aliens, Monsters and Fictions of Nuclear Disaster |editor2-last=Pilkington |editor2-first=Ace G.}}
|isbn = 978-0-19-517067-2
* {{Cite book |last=Pollard |first=Alfred W. |title=Shakespeare folios and quartos: a study in the bibliography of Shakespeare's plays, 1594–1685 |publisher=Martino |year=2002 |isbn=978-1-57898-300-1 |edition=reprint |<!-- authorlink -->=Alfred W. Pollard}}
|ref = harv
* {{Cite book |last=Rozakis |first=Laurie |url=https://archive.org/details/completeidiotsgu0000roza |title=The Complete Idiot's Guide to Shakespeare |publisher=Alpha Books |year=1999 |isbn=0-02-862905-1 |location=New York }}
}}
* {{Ռուսերեն հոդված |ссылка=http://peabody.yale.edu/sites/default/files/documents/scientific-publications/ypmP221_2000.pdf |ref=harv |автор=Ruffo, Sandra; Krapp, Traudl; Gable, Michael F. |заглавие=The genus ''Maera'' (Crustacea: Amphipoda: Nelitidae) from Bermuda |год=2000 |язык=en |издание=Postilla |тип=journal |номер=221 |страницы=1—35 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20160629160354/http://www.peabody.yale.edu/sites/default/files/documents/scientific-publications/ypmP221_2000.pdf |archivedate=2016-06-29 }}
*{{cite book
* {{Ռուսերեն հոդված |ref=harv |автор=Saccio, Peter |заглавие=American Shakespeare Theatre, Stratford, Connecticut |год=1980 |язык=en |издание=Shakespeare Quarterly |издательство=Johns Hopkins University Press |тип=journal |том=31 |номер=2 |страницы=187—191 |issn=0037-3222 |doi=10.2307/2869526 |jstor=2869526}}
|title = Shakespeare in the Movies: From the Silent Era to Today
* {{Cite book |title=The New Grove Dictionary of Opera |publisher=Oxford University Press |year=1992 |isbn=978-0-19-522186-2 |editor-last=Sadie |editor-first=Stanley |location=Oxford}}
|url = https://archive.org/details/shakespeareinmov0000brod
* {{Cite book |title=The New Grove Dictionary of Music and Musicians |publisher=Oxford University Press |year=2003 |isbn=978-0-19-517067-2 |editor1-last=Sadie |editor1-first=Stanley |location=Oxford |editor2-last=Tyrrell |editor2-first=John}}
|last = Brode
* {{Cite book |last=Sanders |first=Julie |title=Shakespeare and Music: Afterlives and Borrowings |publisher=Polity Press |year=2007 |isbn=978-0-7456-3297-1 |location=Cambridge}}
|first = Douglas
* {{Cite book |last=Schoch |first=Richard W. |url=https://archive.org/details/cambridgecompani00well_687 |title=The Cambridge Companion to Shakespeare on Stage |publisher=Cambridge University Press |year=2002 |isbn=0-521-79711-X |editor1-last=Wells |editor1-first=Stanley |location=Cambridge |pages=[https://archive.org/details/cambridgecompani00well_687/page/58 58]–75 |chapter=Pictorial Shakespeare |editor2-last=Stanton |editor2-first=Sarah }}
|publisher = Berkley Boulevard Books
* {{Cite book |title=The Cambridge Companion to Shakespeare and Popular Culture |publisher=Cambridge University Press |year=2007 |isbn=978-0-521-60580-9 |editor-last=Shaughnessy |editor-first=Robert |location=Cambridge}}
|location = New York
* {{Cite news |last=Simon |first=Lizzie |date=2013 թ․ սեպտեմբերի 2 |title=The Teeming ''Tempest'' |url=https://www.wsj.com/articles/the-teeming-tempest-1378161603 |newspaper=The Wall Street Journal |department=New York Culture }}
|year = 2001
* {{Cite web |last=Spencer |first=Charles |date=2003 թ․ հունվարի 23 |title=A Most Magical Prospero |url=https://www.telegraph.co.uk/culture/theatre/drama/3588941/A-most-magical-Prospero.html |website=The Telegraph }}
|isbn = 0-425-18176-6
* {{Cite news |last=Sullivan |first=Arthur |date=1881 թ․ հոկտեմբերի 27 |title=English Composers and Musicians |url=http://diamond.boisestate.edu/gas/sullivan/letters/001.html |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20150319222426/http://diamond.boisestate.edu/gas/sullivan/letters/001.html |archiveurl=https://web.archive.org/web/20150319222426/http://diamond.boisestate.edu/gas/sullivan/letters/001.html |archive-date=2015 թ․ մարտի 19 |archivedate=2015 թ․ մարտի 19 |access-date=2012 թ․ ապրիլի 4 |newspaper=The Times |at=p. 8, col. C |issue=30336 |df=dmy-all }}
|ref = harv
* {{Cite book |last=Thomson |first=Peter |url=https://archive.org/details/cambridgecompani00well_687 |title=The Cambridge Companion to Shakespeare on Stage |publisher=Cambridge University Press |year=2002 |isbn=0-521-79711-X |editor1-last=Wells |editor1-first=Stanley |location=Cambridge |pages=[https://archive.org/details/cambridgecompani00well_687/page/137 137]–54 |chapter=The Comic Actor and Shakespeare |editor2-last=Stanton |editor2-first=Sarah }}
}}
* {{Cite book |last=Tovey |first=Donald Francis |title=A Companion to Beethoven's Pianoforte Sonatas |publisher=Ams Pr |year=1931 |isbn=978-0-404-13117-3}}
* {{cite book
* {{Cite web |last=Tuttle |first=Raymond |year=1996 |title=Michael Nyman: Noises, Sounds & Sweet Airs |url=http://www.classical.net/music/recs/reviews/a/arg40842a.php |accessdate=2008 թ․ դեկտեմբերի 21 }}
|title = Romances: ''Cymbeline'', ''The Winter's Tale'', ''The Tempest''
* {{Cite book |last1=Vaughan |first1=Virginia Mason |title=The Tempest |last2=Vaughan |first2=Alden T. |publisher=The Arden Shakespeare |year=1999 |isbn=978-1-903436-08-0 |series=The Arden Shakespeare, Third Series}}
|last = Bullough
* {{Ռուսերեն հոդված |ref=harv |автор=Vaughan, Alden T. |заглавие=William Strachey's "True Reportory" and Shakespeare: A Closer Look at the Evidence |год=2008 |язык=en |издание=Shakespeare Quarterly |издательство=Johns Hopkins University Press |тип=journal |том=59 |номер=3 |страницы=245 |issn=1538-3555 |doi=10.1353/shq.0.0017}}
|first = Geoffrey
* {{Cite book |title=The Cambridge Companion to Shakespeare on Stage |publisher=Cambridge University Press |year=2002 |isbn=0-521-79711-X |editor1-last=Wells |editor1-first=Stanley |location=Cambridge |editor2-last=Stanton |editor2-first=Sarah}}
|<!-- authorlink -->= Geoffrey Bullough
* {{Cite book |url=https://archive.org/details/shakespeareoxfor0000unse |title=Shakespeare: An Oxford Guide |publisher=Oxford University Press |year=2003 |isbn=0-19-924522-3 |editor1-last=Wells |editor1-first=Stanley |location=Oxford |editor2-last=Orlin |editor2-first=Lena Cowen }}
|series = Narrative and Dramatic Sources of Shakespeare
* {{Cite book |last=Wilson |first=Christopher R. |title=The New Grove Dictionary of Opera |publisher=Oxford University Press |year=1992 |isbn=978-0-19-522186-2 |editor-last=Sadie |editor-first=Stanley |volume=4 |location=Oxford |chapter=William Shakespeare}}
|publisher = Routledge and Kegan Paul
* {{Cite web |last=Ylirotu |first=Jeremias |year=2005 |title=Sibelius: Incidental Music for the Tempest, op. 109 |url=http://www.sibelius.fi/english/musiikki/nayttamo_myrsky.htm |accessdate=2008 թ․ դեկտեմբերի 7 |archive-date=2015-09-24 |archive-url=https://web.archive.org/web/20150924101650/http://www.sibelius.fi/english/musiikki/nayttamo_myrsky.htm |url-status=dead }}
|year = 1975
* {{Ռուսերեն հոդված |ref=none |автор=Bowling, Lawrence E. |заглавие=The Theme of Natural Order in ''The Tempest'' |год=1951 |язык=und |издание=College English |издательство=National Council of Teachers of English |том=12 |номер=4 |страницы=203—209 |issn=0010-0994 |doi=10.2307/372626 |jstor=372626}}
|isbn = 9780710078957
* {{Cite book |last=Buchanan |first=Judith |title=Shakespeare on Film |publisher=Pearson |year=2005 |isbn=0-582-43716-4 |location=Harlow}}
|ref = harv
* {{Cite book |last=Buchanan |first=Judith |url=https://archive.org/details/shakespeareonsil0000buch_c0f4 |title=Shakespeare on Silent Film: An Excellent Dumb Discourse |publisher=Cambridge University Press |year=2009 |isbn=0-521-87199-9 |location=Cambridge }}
}}
* {{Ռուսերեն հոդված |ref=none |автор=Cantor, Paul A. |заглавие=Shakespeare's The Tempest: The Wise Man as Hero |год=1980 |язык=und |издание=Shakespeare Quarterly |издательство=Folger Shakespeare Library |том=31 |номер=1 |страницы=64—75 |issn=0037-3222 |doi=10.2307/2869370 |jstor=2869370}}
* {{статья
* {{Ռուսերեն հոդված |ref=none |автор=Gilman, Ernest B. |заглавие='All eyes': Prospero's Inverted Masque |год=1980 |язык=und |издание=Renaissance Quarterly |издательство=The University of Chicago Press |том=33 |номер=2 |страницы=214—230 |issn=0034-4338 |doi=10.2307/2861118 |jstor=2861118 |oclc=37032182}}
|заглавие=Shakespeare for the 1990s: A Multicultural Tempest
* {{Cite book |title=''The Tempest'': A Case Study in Critical Controversy |publisher=Bedford/St. Martin's |year=2008 |isbn=978-0312457525 |editor-last1=Graff |editor-first1=Gerald |edition=2nd |location=London |editor-last2=Phelan |editor-first2=James}}
|издание=The English Journal
* {{Ռուսերեն հոդված |ref=none |автор=Grant, Patrick |заглавие=The Magic of Charity: A Background to Prospero |год=1976 |язык=en |издание=The Review of English Studies |издательство=Oxford University Press |тип=journal |том=XXVII |номер=105 |страницы=1—16 |issn=1471-6968 |doi=10.1093/res/XXVII.105.1}}
|том=82
* {{Cite book |last1=Knight |first1=G. Wilson |title=Shakespearean Dimensions |publisher=Harvester |year=1984 |isbn=978-0710806284}}
|номер=4
* {{Cite book |last=Sagar |first=Keith |title=Literature and the Crime Against Nature |url=https://archive.org/details/literaturecrimea0000saga |publisher=Chaucer Press |year=2005 |location=London |chapter=The Crime Against Caliban}}
|страницы=30—5
* {{Cite book |last=Yates |first=Frances A. |url=https://archive.org/details/shakespeareslast0000yate |title=Shakespeare's Last Plays: A New Approach |publisher=Routledge & Kegan Paul |year=1975 |isbn=978-0710081001 |location=London }}
|издательство=National Council of Teachers of English
* {{Cite book |last=Yates |first=Frances A. |url=https://archive.org/details/occultphilosophy0000yate |title=The Occult Philosophy in the Elizabethan Age |publisher=Routledge & Kegan Paul |year=1979 |isbn=978-0415254090 |location=London }}
|issn=0013-8274
* {{Ռուսերեն հոդված |ref=none |автор=Zimbardo, Rose Abdelnour |заглавие=Form and Disorder in The Tempest |год=1963 |язык=und |издание=Shakespeare Quarterly |издательство=Folger Shakespeare Library |том=14 |номер=1 |страницы=49—56 |issn=0037-3222 |doi=10.2307/2868137 |jstor=2868137}}
|doi=10.2307/820844
* {{Cite web |last=Macaulay |first=Alastair |year=2013 |title=American Ballet Theater Opens Its Fall Season |url=https://www.nytimes.com/2013/11/01/arts/dance/american-ballet-theater-opens-its-fall-season.html |website=[[The New York Times]] }}
|oclc=1325886
|jstor=820844
|ref=harv
|язык=und
|автор=Carey-Webb, Allen
|год=1993}}
* {{статья
|заглавие=After ''The Tempest'': Shakespeare, Postcoloniality, and Michelle Cliff's New, New World Miranda
|издание=Contemporary Literature
|том=36
|номер=1
|страницы=82—102
|издательство=University of Wisconsin Press
|issn=0010-7484
|oclc=38584750
|doi=10.2307/1208955
|jstor=1208955
|ref=harv
|язык=en
|тип=journal
|автор=Cartelli, Thomas
|год=1995}}
* {{cite book
|title = William Shakespeare: A Study of Facts and Problems
|last = Chambers
|first = Edmund Kerchever
|<!-- authorlink -->= Edmund Kerchever Chambers
|publisher = Clarendon Press
|location = Oxford
|year = 1930
|volume = 2
|ref = harv
}}
* {{cite book
|title = The Tempest: A Guide to the Play
|url = https://archive.org/details/tempestguidetopl0000cour
|last = Coursen
|first = Herbert
|publisher = Greenwood Press
|location = Westport
|year = 2000
|isbn = 0-313-31191-9
|ref = harv
}}
* {{cite news
|title = Obituary: John Wood: Ferociously intelligent actor who reigned supreme in Stoppard and Shakespeare
|last = Coveney
|first = Michael
|newspaper = [[The Guardian]]
|date = 2011 թ․ օգոստոսի 11
|page = 34
|url = https://www.theguardian.com/stage/2011/aug/10/john-wood-obituary
|ref = harv
}}
* {{статья
|заглавие=Margaret Atwood reveals title and jacket for ''Hag-Seed''
|издание=The Bookseller
|ссылка=http://www.thebookseller.com/news/margaret-atwood-announces-hag-seed-322956
|ref=harv
|язык=en
|тип=journal
|автор=Cowdrey, Katherine
|число=23
|месяц=2
|год=2016}}
* {{статья
|заглавие=Peter Brook's ''Tempest''
|издание=The Drama Review
|том=13
|номер=3
|страницы=125—128
|doi=10.2307/1144467
|jstor=1144467
|ref=harv
|язык=en
|автор=Croyden, Margaret
|год=1969
|тип=journal}}
* {{cite book
|chapter = International Shakespeare
|title = The Cambridge Companion to Shakespeare on Stage
|url = https://archive.org/details/cambridgecompani00well_687
|last = Dawson
|first = Anthony
|pages = [https://archive.org/details/cambridgecompani00well_687/page/174 174]–93
|editor1-last = Wells
|editor1-first = Stanley
|editor2-last = Stanton
|editor2-first = Sarah
|location = Cambridge
|publisher = Cambridge University Press
|year = 2002
|isbn = 0-521-79711-X
|ref = harv
}}
* {{cite book
|title = The Making of the National Poet: Shakespeare, Adaptation and Authorship, 1660–1769
|url = https://archive.org/details/makingofnational00dobs
|last = Dobson
|first = Michael
|publisher = Oxford University Press
|location = Oxford
|year = 1992
|isbn = 978-0-19-818323-5
|ref = harv
}}
* {{статья
|заглавие=The Subordinate('s) Plot: Petty Treason and the Forms of Domestic Rebellion
|издание=Shakespeare Quarterly
|издательство=Johns Hopkins University Press
|том=43
|номер=3
|страницы=317—340
|issn=0037-3222
|oclc=39852252
|doi=10.2307/2870531
|jstor=2870531
|ref=harv
|язык=en
|тип=journal
|автор=Dolan, Frances E.
|год=1992}}
* {{cite book
|title = The Tempest
|last = Dymkowski
|first = Christine
|year = 2000
|publisher = Cambridge University Press
|location = Cambridge
|isbn = 978-0-521-78375-0
|ref = harv
}}
* {{cite book
|chapter = Shakespeare the Illusionist: Filming the Supernatural
|title = The Cambridge Companion to Shakespeare on Film
|url = https://archive.org/details/cambridgecompani00jack_577
|last = Forsyth
|first = Neil
|pages = [https://archive.org/details/cambridgecompani00jack_577/page/n289 274]–94
|editor-last = Jackson
|editor-first = Russell
|year = 2000
|location = Cambridge
|publisher = Cambridge University Press
|isbn = 0-521-63975-1
|ref = harv
}}
* {{cite book
|chapter = Ernest Chausson
|last = Gallois
|first = Jean
|title = The New Grove Dictionary of Music and Musicians
|editor1-last = Sadie
|editor1-first = Stanley
|editor2-last = Tyrrell
|editor2-first = John
|year = 2003
|volume = 5
|location = Oxford
|publisher = Oxford University Press
|isbn = 978-0-19-517067-2
|ref = harv
}}
* {{cite book
|chapter = Women and Shakespearean Performance
|title = The Cambridge Companion to Shakespeare on Stage
|url = https://archive.org/details/cambridgecompani00well_687
|last = Gay
|first = Penny
|pages = [https://archive.org/details/cambridgecompani00well_687/page/155 155]–73
|editor1-last = Wells
|editor1-first = Stanley
|editor2-last = Stanton
|editor2-first = Sarah
|location = Cambridge
|publisher = Cambridge University Press
|year = 2002
|isbn = 0-521-79711-X
|ref = harv
}}
* {{cite book
|title = The Tempest
|series = Cambridge Student Guides
|last = Gibson
|first = Rex
|<!-- authorlink -->= Rex Gibson
|publisher = Cambridge University Press
|year = 2006
|location = Cambridge
|isbn = 0-521-53857-2
|ref = harv
}}
* {{cite book
|title = Sir John Gielgud: A Life in Letters
|url = https://archive.org/details/sirjohngielgudli0000john
|last = Gielgud
|first = John
|editor-last = Mangan
|editor-first = Richard
|publisher = Arcade Publishing
|year = 2005
|isbn = 978-1-55970-755-8
|ref = harv
}}
* {{cite book
|chapter = Shakespeare overheard: performances, adaptations, and citations on radio
|title = The Cambridge Companion to Shakespeare and Popular Culture
|url = https://archive.org/details/cambridgecompani00shau
|last = Greenhalgh
|first = Susanne
|pages = [https://archive.org/details/cambridgecompani00shau/page/175 175]–98
|editor-last = Shaughnessy
|editor-first = Robert
|location = Cambridge
|publisher = Cambridge University Press
|year = 2007
|isbn = 978-0-521-60580-9
|ref = harv
}}
* {{статья
|заглавие=The Tempest's Tempest at Blackfriars
|издание=Shakespeare Survey
|том= 41
|страницы=91—102
|издательство=Cambridge University Press
|doi=10.1017/CCOL0521360714.009
|том=Shakespeare Survey
|isbn=0-521-36071-4
|ref=harv
|язык=und
|автор=Gurr, Andrew
|год=1989}}
* {{cite book
|title = A Shakespeare Companion 1564–1964
|url = https://archive.org/details/shakespearecompa0000hall_w8v9
|last = Halliday
|first = F.E.
|<!-- authorlink -->= F. E. Halliday
|year = 1964
|location = Baltimore
|publisher = Penguin
|isbn = 0-7156-0309-4
|ref = harv
}}
* {{cite book
|title = The Tempest: Text and Performance
|url = https://archive.org/details/tempest00hirs
|last = Hirst
|first = David L.
|year = 1984
|publisher = Macmillan
|isbn = 978-0-333-34465-1
|ref = harv
}}
* {{cite web
|title = The Tempest: Theatre's traditional virtues endure in tech-heavy show
|last = Hitchings
|first = Henry
|website = Evening Standard
|date = 2016 թ․ նոյեմբերի 18
|url = https://www.standard.co.uk/goingout/theatre/the-tempest-theatre-review-theatres-traditional-virtues-endure-in-the-rscs-technologyheavy-show-a3398786.html
|ref = harv
|accessdate = 2019 թ․ հոկտեմբերի 2
|archive-date = 2017 թ․ մայիսի 6
|archive-url = https://web.archive.org/web/20170506084932/http://www.standard.co.uk/goingout/theatre/the-tempest-theatre-review-theatres-traditional-virtues-endure-in-the-rscs-technologyheavy-show-a3398786.html
|dead-url = yes
}}
* {{cite book
|chapter = Shakespeare's Cinematic Offshoots
|title = The Cambridge Companion to Shakespeare on Film
|last = Howard
|first = Tony
|editor-last = Jackson
|editor-first = Russell
|year = 2000
|location = Cambridge
|publisher = Cambridge University Press
|isbn = 0-521-63975-1
|ref = harv
}}
* {{cite book
|chapter = Shakespeare on Film and Video
|title = Shakespeare: An Oxford Guide
|url = https://archive.org/details/shakespeareoxfor0000unse
|last = Howard
|first = Tony
|editor1-last = Wells
|editor1-first = Stanley
|editor2-last = Orlin
|editor2-first = Lena Cowen
|pages = [https://archive.org/details/shakespeareoxfor0000unse/page/607 607]–619
|year = 2003
|location = Oxford
|publisher = Oxford University Press
|isbn = 0-19-924522-3
|ref = harv
}}
* {{cite book
|title = The Cambridge Companion to Shakespeare on Film
|editor-last = Jackson
|editor-first = Russell
|year = 2000
|location = Cambridge
|publisher = Cambridge University Press
|isbn = 0-521-63975-1
|ref = harv
}}
* {{cite book
|title = Arthur Sullivan – A Victorian Musician
|url = https://archive.org/details/arthursullivanvi0000jaco_b3q8
|last = Jacobs
|first = Arthur
|year = 1986
|publisher = Oxford University Press
|location = Oxford
|isbn = 0-19-282033-8
|ref = harv
}}
* {{cite news
|title = ''The Tempest'' Casts Strange Spells at the Cinema
|last = Jordison
|first = Sam
|newspaper = [[The Guardian]]
|date = 2014 թ․ ապրիլի 24
|url = https://www.theguardian.com/books/booksblog/2014/apr/24/the-tempest-cinema-shakespeare-reading-group
|ref = harv
}}
* {{cite book
|title = The Works of Ralph Vaughan Williams
|last = Kennedy
|first = Michael
|<!-- authorlink -->= Michael Kennedy (music critic)
|publisher = Oxford University Press
|location = Oxford
|year = 1992
|isbn = 0-19-816330-4
|ref = harv
}}
* {{cite book
|title = The Tempest
|last = Shakespeare
|first = William
|<!-- authorlink -->= William Shakespeare
|display-authors = 0
|editor1-last = Kermode
|editor1-first = Frank
|editor1-link =
|series = The Arden Shakespeare, second series
|publisher = Methuen
|year = 1958
|ol = 6244436M
|ref = {{harvid|Kermode|1958}}
}}
* {{cite news
|title = On a Diverse Island, a Play About a Magical One
|last = La Rocco
|first = Claudia
|newspaper = [[The New York Times]]
|date = 2013 թ․ սեպտեմբերի 10
|page = C3
|url = https://www.nytimes.com/2013/09/10/theater/reviews/the-tempest-at-the-delacorte-enlists-200-new-yorkers.html
|ref = harv
}}
* {{статья
|заглавие=An illustrated interview with Sir Arthur Sullivan
|издание=The Strand Magazine
|том=xiv
|номер=84
|ссылка=http://diamond.boisestate.edu/gas/sullivan/interviews/lawrence.html
|archiveurl=https://web.archive.org/web/20141213011108/http://diamond.boisestate.edu/gas/sullivan/interviews/lawrence.html
|archivedate=2014-12-13
|ref=harv
|язык=und
|автор=Lawrence, Arthur H.
|год=1897}} {{Cite web |url=http://diamond.boisestate.edu/gas/sullivan/interviews/lawrence.html |title=Արխիվացված պատճենը |accessdate=2019 թ․ հոկտեմբերի 2 |archive-date=2014 թ․ դեկտեմբերի 13 |archive-url=https://web.archive.org/web/20141213011108/http://diamond.boisestate.edu/gas/sullivan/interviews/lawrence.html |dead-url=yes }}
* {{cite book
|title = An Account of the Incidents, from which the Title and Part of the Story of Shakespeare's Tempest were derived, and its true date ascertained
|last = Malone
|first = Edmond
|<!-- authorlink -->= Edmond Malone
|year = 1808
|location = London
|publisher = C. and R. Baldwin, New Bridge-Street
|ref = harv
}}
* {{cite book
|chapter = Improving Shakespeare: from the Restoration to Garrick
|title = The Cambridge Companion to Shakespeare on Stage
|url = https://archive.org/details/cambridgecompani00well_687
|last = Marsden
|first = Jean I.
|pages = [https://archive.org/details/cambridgecompani00well_687/page/21 21]–36
|editor1-last = Wells
|editor1-first = Stanley
|editor1-link =
|editor2-last = Stanton
|editor2-first = Sarah
|year = 2002
|location = Cambridge
|publisher = Cambridge University Press
|isbn = 0-521-79711-X
|ref = harv
}}
* {{cite news
|title = A New Theater Company Starts Big
|last = McElroy
|first = Steven
|newspaper = [[The New York Times]]
|department = Arts, Briefly
|date = 2006 թ․ նոյեմբերի 24
|page = E2
|url = https://www.nytimes.com/2006/11/24/arts/24arts.html
|ref = harv
}}
*{{cite book
|chapter = Romantic Shakespeare
|title = The Cambridge Companion to Shakespeare on Stage
|url = https://archive.org/details/cambridgecompani00well_687
|last = Moody
|first = Jane
|pages = [https://archive.org/details/cambridgecompani00well_687/page/37 37]–57
|editor1-last = Wells
|editor1-first = Stanley
|editor2-last = Stanton
|editor2-first = Sarah
|year = 2002
|location = Cambridge
|publisher = Cambridge University Press
|isbn = 0-521-79711-X
|ref = harv
}}
* {{статья
|заглавие=Monsters, Magicians, Movies: ''The Tempest'' and the Final Frontier
|издание=Shakespeare Survey
|издательство=Cambridge University Press
|том=53, Shakespeare and Narrative
|страницы=164—174
|issn=0080-9152
|doi=10.1017/CCOL0521781140.014
|isbn=9781139052740
|ref=harv
|язык=en
|тип=journal
|автор=Morse, Ruth
|год=2000}}
* {{cite book
|title = The Sources of Shakespeare's Plays
|series = Routledge Library Editions – Shakespeare
|last = Muir
|first = Kenneth
|year = 2005
|publisher = Routledge
|isbn = 0-415-35299-1
|ref = harv
}}
* {{статья
|doi=10.1086/448408
|заглавие=Caribbean and African Appropriations of ''The Tempest''
|издание=Critical Inquiry
|том=13
|номер=3
|страницы=557—578
|издательство=The University of Chicago Press
|issn=0093-1896
|oclc=37521707
|ref=harv
|язык=en
|тип=journal
|автор=Nixon, Rob
|год=1987}}
* {{статья
|заглавие=Prospero's Wife
|издание=Representations
|том=8
|номер=October
|страницы=1—13
|doi=10.1525/rep.1984.8.1.99p00753
|ref=harv
|язык=en
|автор=Orgel, Stephen
|год=1984
|тип=journal}}
* {{cite book
|title = The Tempest
|url = https://archive.org/details/tempest00will
|series = The Oxford Shakespeare
|last = Orgel
|first = Stephen
|publisher = Oxford University Press
|year = 1987
|location = Oxford
|isbn = 978-0-19-953590-3
|ref = harv
}}
* {{cite book
|chapter = Shakespeare Illustrated
|title = The Cambridge Companion to Shakespeare and Popular Culture
|url = https://archive.org/details/cambridgecompani00shau
|last = Orgel
|first = Stephen
|pages = [https://archive.org/details/cambridgecompani00shau/page/67 67]–92
|editor-last = Shaughnessy
|editor-first = Robert
|location = Cambridge
|publisher = Cambridge University Press
|year = 2007
|isbn = 978-0-521-60580-9
|ref = harv
}}
* {{статья
|заглавие=''The Tempest'' and Renaissance Idea of Man
|издание=Shakespeare Quarterly
|издательство=Folger Shakespeare Library
|том=15
|номер=2
|issn=1538-3555
|doi=10.2307/2867886
|страницы=147—159
|ref=harv
|jstor=2867886
|язык=und
|автор=Phillips, James E.
|год=1964}}
* {{cite book
|chapter = Forbidden Planet: Aliens, Monsters and Fictions of Nuclear Disaster
|last = Pilkington
|first = Ace G.
|pages = 43–59
|title = The Fantastic Made Visible: Essays on the Adaptation of Science Fiction and Fantasy from Page to Screen
|editor1-last = Kapell
|editor1-first = Matthew Wilhelm
|editor2-last = Pilkington
|editor2-first = Ace G.
|publisher = McFarland & Company
|year = 2015
|isbn = 978-0786496198
|ref = harv
}}
* {{cite book
|title = Shakespeare folios and quartos: a study in the bibliography of Shakespeare's plays, 1594–1685
|last = Pollard
|first = Alfred W.
|<!-- authorlink -->= Alfred W. Pollard
|edition = reprint
|publisher = Martino
|year = 2002
|isbn = 978-1-57898-300-1
|ref = harv
}}
* {{cite book
|title = The Complete Idiot's Guide to Shakespeare
|url = https://archive.org/details/completeidiotsgu0000roza
|last = Rozakis
|first = Laurie
|year = 1999
|location = New York
|publisher = Alpha Books
|isbn = 0-02-862905-1
|ref = harv
}}
* {{статья
|заглавие=The genus ''Maera'' (Crustacea: Amphipoda: Nelitidae) from Bermuda
|издание=Postilla
|номер=221
|страницы=1—35
|ссылка=http://peabody.yale.edu/sites/default/files/documents/scientific-publications/ypmP221_2000.pdf
|archiveurl=https://web.archive.org/web/20160629160354/http://www.peabody.yale.edu/sites/default/files/documents/scientific-publications/ypmP221_2000.pdf
|archivedate=2016-06-29
|ref=harv
|язык=en
|тип=journal
|автор=Ruffo, Sandra; Krapp, Traudl; Gable, Michael F.
|год=2000}}
* {{статья
|заглавие=American Shakespeare Theatre, Stratford, Connecticut
|издание=Shakespeare Quarterly
|издательство=Johns Hopkins University Press
|том=31
|номер=2
|issn=0037-3222
|doi=10.2307/2869526
|страницы=187—191
|jstor=2869526
|ref=harv
|язык=en
|тип=journal
|автор=Saccio, Peter
|год=1980}}
* {{cite book
|title = The New Grove Dictionary of Opera
|editor-last = Sadie
|editor-first = Stanley
|editor-link =
|year = 1992
|publisher = Oxford University Press
|location = Oxford
|isbn = 978-0-19-522186-2
|ref = harv
}}
* {{cite book
|title = The New Grove Dictionary of Music and Musicians
|editor1-last = Sadie
|editor1-first = Stanley
|editor2-last = Tyrrell
|editor2-first = John
|year = 2003
|location = Oxford
|publisher = Oxford University Press
|isbn = 978-0-19-517067-2
|ref = harv
}}
* {{cite book
|title = Shakespeare and Music: Afterlives and Borrowings
|last = Sanders
|first = Julie
|year = 2007
|location = Cambridge
|publisher = Polity Press
|isbn = 978-0-7456-3297-1
|ref = harv
}}
* {{cite book
|chapter = Pictorial Shakespeare
|title = The Cambridge Companion to Shakespeare on Stage
|url = https://archive.org/details/cambridgecompani00well_687
|last = Schoch
|first = Richard W.
|pages = [https://archive.org/details/cambridgecompani00well_687/page/58 58]–75
|editor1-last = Wells
|editor1-first = Stanley
|editor2-last = Stanton
|editor2-first = Sarah
|year = 2002
|location = Cambridge
|publisher = Cambridge University Press
|isbn = 0-521-79711-X
|ref = harv
}}
* {{cite book
|title = The Cambridge Companion to Shakespeare and Popular Culture
|editor-last = Shaughnessy
|editor-first = Robert
|location = Cambridge
|publisher = Cambridge University Press
|year = 2007
|isbn = 978-0-521-60580-9
|ref = harv
}}
* {{cite news
|title = The Teeming ''Tempest''
|last = Simon
|first = Lizzie
|newspaper = The Wall Street Journal
|date = 2013 թ․ սեպտեմբերի 2
|department = New York Culture
|url = https://www.wsj.com/articles/the-teeming-tempest-1378161603
|ref = harv
}}
* {{cite web
|title = A Most Magical Prospero
|last = Spencer
|first = Charles
|date = 2003 թ․ հունվարի 23
|website = The Telegraph
|url = https://www.telegraph.co.uk/culture/theatre/drama/3588941/A-most-magical-Prospero.html
|ref = harv
}}
* {{cite news
|title = English Composers and Musicians
|last = Sullivan
|first = Arthur
|newspaper = The Times
|date = 1881 թ․ հոկտեմբերի 27
|issue = 30336
|at = p. 8, col. C
|url = http://diamond.boisestate.edu/gas/sullivan/letters/001.html
|ref = harv
|access-date = 2012 թ․ ապրիլի 4
|archive-url = https://web.archive.org/web/20150319222426/http://diamond.boisestate.edu/gas/sullivan/letters/001.html
|archive-date = 2015 թ․ մարտի 19
|dead-url = yes
|df = dmy-all
|archiveurl = https://web.archive.org/web/20150319222426/http://diamond.boisestate.edu/gas/sullivan/letters/001.html
|archivedate = 2015 թ․ մարտի 19
}}
* {{cite book
|chapter = The Comic Actor and Shakespeare
|title = The Cambridge Companion to Shakespeare on Stage
|url = https://archive.org/details/cambridgecompani00well_687
|last = Thomson
|first = Peter
|pages = [https://archive.org/details/cambridgecompani00well_687/page/137 137]–54
|editor1-last = Wells
|editor1-first = Stanley
|editor2-last = Stanton
|editor2-first = Sarah
|location = Cambridge
|publisher = Cambridge University Press
|year = 2002
|isbn = 0-521-79711-X
|ref = harv
}}
* {{cite book
|title = A Companion to Beethoven's Pianoforte Sonatas
|last = Tovey
|first = Donald Francis
|publisher = Ams Pr
|year = 1931
|isbn = 978-0-404-13117-3
|ref = harv
}}
* {{cite web
|title = Michael Nyman: Noises, Sounds & Sweet Airs
|last = Tuttle
|first = Raymond
|year = 1996
|url = http://www.classical.net/music/recs/reviews/a/arg40842a.php
|accessdate = 2008 թ․ դեկտեմբերի 21
|ref = harv
}}
* {{cite book
|title = The Tempest
|series = The Arden Shakespeare, Third Series
|last1 = Vaughan
|first1 = Virginia Mason
|last2 = Vaughan
|first2 = Alden T.
|publisher = The Arden Shakespeare
|year = 1999
|isbn = 978-1-903436-08-0
|ref = harv
}}
* {{статья
|заглавие=William Strachey's "True Reportory" and Shakespeare: A Closer Look at the Evidence
|издание=Shakespeare Quarterly
|издательство=Johns Hopkins University Press
|том=59
|номер=3
|issn=1538-3555
|doi=10.1353/shq.0.0017
|страницы=245
|ref=harv
|язык=en
|тип=journal
|автор=Vaughan, Alden T.
|год=2008}}
* {{cite book
|title = The Cambridge Companion to Shakespeare on Stage
|editor1-last = Wells
|editor1-first = Stanley
|editor2-last = Stanton
|editor2-first = Sarah
|year = 2002
|location = Cambridge
|publisher = Cambridge University Press
|isbn = 0-521-79711-X
|ref = harv
}}
* {{cite book
|title = Shakespeare: An Oxford Guide
|url = https://archive.org/details/shakespeareoxfor0000unse
|editor1-last = Wells
|editor1-first = Stanley
|editor2-last = Orlin
|editor2-first = Lena Cowen
|year = 2003
|location = Oxford
|publisher = Oxford University Press
|isbn = 0-19-924522-3
|ref = harv
}}
* {{cite book
|chapter = William Shakespeare
|title = The New Grove Dictionary of Opera
|editor-last = Sadie
|editor-first = Stanley
|editor-link =
|last = Wilson
|first = Christopher R.
|year = 1992
|volume = 4
|publisher = Oxford University Press
|location = Oxford
|isbn = 978-0-19-522186-2
|ref = harv
}}
* {{cite web
|title = Sibelius: Incidental Music for the Tempest, op. 109
|last = Ylirotu
|first = Jeremias
|year = 2005
|url = http://www.sibelius.fi/english/musiikki/nayttamo_myrsky.htm
|accessdate = 2008 թ․ դեկտեմբերի 7
|ref = harv
}}
* {{статья
|заглавие=The Theme of Natural Order in ''The Tempest''
|издание=College English
|издательство=National Council of Teachers of English
|том=12
|номер=4
|страницы=203—209
|doi=10.2307/372626
|issn=0010-0994
|jstor=372626
|ref=none
|язык=und
|автор=Bowling, Lawrence E.
|год=1951}}
* {{cite book
|title = Shakespeare on Film
|last = Buchanan
|first = Judith
|publisher = Pearson
|location = Harlow
|year = 2005
|isbn = 0-582-43716-4
|ref = none
}}
* {{cite book
|title = Shakespeare on Silent Film: An Excellent Dumb Discourse
|url = https://archive.org/details/shakespeareonsil0000buch_c0f4
|last = Buchanan
|first = Judith
|publisher = Cambridge University Press
|location = Cambridge
|year = 2009
|isbn = 0-521-87199-9
|ref = none
}}
* {{статья
|заглавие=Shakespeare's The Tempest: The Wise Man as Hero
|издание=Shakespeare Quarterly
|издательство=Folger Shakespeare Library
|том=31
|номер=1
|страницы=64—75
|doi=10.2307/2869370
|issn=0037-3222
|jstor=2869370
|ref=none
|язык=und
|автор=Cantor, Paul A.
|год=1980}}
* {{статья
|заглавие='All eyes': Prospero's Inverted Masque
|издание=Renaissance Quarterly
|том=33
|номер=2
|страницы=214—230
|издательство=The University of Chicago Press
|doi=10.2307/2861118
|issn=0034-4338
|oclc=37032182
|jstor=2861118
|ref=none
|язык=und
|автор=Gilman, Ernest B.
|год=1980}}
* {{cite book
|title = ''The Tempest'': A Case Study in Critical Controversy
|editor-last1 = Graff
|editor-first1 = Gerald
|editor-last2 = Phelan
|editor-first2 = James
|publisher = Bedford/St. Martin's
|location = London
|year = 2008
|edition = 2nd
|isbn = 978-0312457525
|ref = none
}}
* {{статья
|заглавие=The Magic of Charity: A Background to Prospero
|издание=The Review of English Studies
|издательство=Oxford University Press
|том=XXVII
|номер=105
|страницы=1—16
|doi=10.1093/res/XXVII.105.1
|issn=1471-6968
|ref=none
|язык=en
|автор=Grant, Patrick
|год=1976
|тип=journal}}
* {{cite book
|title = Shakespearean Dimensions
|last1 = Knight
|first1 = G. Wilson
|author-link =
|publisher = Harvester
|year = 1984
|isbn = 978-0710806284
|ref = none
}}
* {{cite book
|chapter = The Crime Against Caliban
|last = Sagar
|first = Keith
|title = Literature and the Crime Against Nature
|location = London
|publisher = Chaucer Press
|year = 2005
|ref = none
}}
* {{cite book
|title = Shakespeare's Last Plays: A New Approach
|url = https://archive.org/details/shakespeareslast0000yate
|last = Yates
|first = Frances A.
|publisher = Routledge & Kegan Paul
|location = London
|year = 1975
|isbn = 978-0710081001
|ref = none
}}
* {{cite book
|title = The Occult Philosophy in the Elizabethan Age
|url = https://archive.org/details/occultphilosophy0000yate
|last = Yates
|first = Frances A.
|publisher = Routledge & Kegan Paul
|location = London
|year = 1979
|isbn = 978-0415254090
|ref = none
}}
* {{статья
|заглавие=Form and Disorder in The Tempest
|издание=Shakespeare Quarterly
|издательство=Folger Shakespeare Library
|том=14
|номер=1
|страницы=49—56
|doi=10.2307/2868137
|issn=0037-3222
|jstor=2868137
|ref=none
|язык=und
|автор=Zimbardo, Rose Abdelnour
|год=1963}}
* {{cite web
|title = American Ballet Theater Opens Its Fall Season
|last = Macaulay
|first = Alastair
|website = [[The New York Times]]
|year = 2013
|url = https://www.nytimes.com/2013/11/01/arts/dance/american-ballet-theater-opens-its-fall-season.html
|ref = none
}}
{{refend}}
{{refend}}



00:41, 16 Սեպտեմբերի 2024-ի տարբերակ

Փոթորիկ
անգլ.՝ The Tempest
Տեսակդրամատիկական ստեղծագործություն
Ժանրտրագիկոմեդիա
Ձևպիես
ՀեղինակՈւիլյամ Շեքսպիր
Երկիր Անգլիայի թագավորություն
Բնագիր լեզուանգլերեն և վաղ ժամանակակից անգլերեն
Գրվել է1611
Առաջին
ներկայացման վայր
Palace of Whitehall?
ԿերպարներProspero?, Miranda?, Ariel?, Caliban?, Ferdinand?, Gonzalo?, Stephano?, Կերես, Յունոնա, Իրիս, Francisco?, Trinculo?, Alonso?, Sycorax? և Antonio?
ՀրատարակչությունEdward Blunt (publisher)?
Հրատարակվել է1623
Թվային տարբերակprojekt-gutenberg.org/shakespr/sturm2/sturm2.html(գերմ.), commons.wikimedia.org/w/index.php?title=File:Shakespeare_-_Œuvres_complètes,_traduction_Guizot,_Didier,_1864,_tome_1.djvu&page=303(ֆր.), commons.wikimedia.org/w/index.php?title=File:Shakespeare_-_Œuvres_complètes,_traduction_Hugo,_Pagnerre,_1865,_tome_2.djvu&page=189(ֆր.), commons.wikimedia.org/w/index.php?title=File:Shakespeare_-_Œuvres_complètes,_Laroche,_1842,_vol_1.djvu&page=27(ֆր.) և commons.wikimedia.org/w/index.php?title=File:Shakespeare_-_Œuvres_complètes,_traduction_Montégut,_Hachette,_1867,_tome_1.djvu&page=14(ֆր.)
 The Tempest
Ուիլյամ Հոգարթ, Կալիբան

«Փոթորիկ» (անգլ.՝ The Tempest), Վիլյամ Շեքսպիրի պիեսներից, որ ավանդաբար համարվում է հեղինակի վերջին ստեղծագործություններից մեկը, որ նա գրել է ինքնուրույն[1][2] (առաջին բեմադրությունը տեղի է ունեցել 1611 թվականին, առաջին անգամ հրատարակվել է 1623 թվականին)։ Ըստ ժանրի այն տրագիկոմեդիա է, ողբերգական տարրերով պիես, բայց ունի երջանիկ ավարտ։ Անգլիացի գրականագետներն այս և Շեքսպիրի ուշ շրջանի մի քանի այլ ստեղծագործությունների ժանրը բնորոշում են որպես «Շեքսպիրի ուշ շրջանի վեպեր» (Shakespeare's late romances):

Սյուժե

Կախարդ Պրոսպերոն՝ Միլանի օրինական հերցոգը, Նեապոլի թագավորի օգնությամբ գահընկեց է արվում իր եղբոր՝ Անտոնիոյի կողմից։ Պրոսպերոն ու իր փոքր աղջիկը՝ Միրանդան, արտաքսվում են Միլանից։ Նրանց նստեցնում են անցք ունեցող նավ և ուղարկում բաց ծով։ Նեապոլի մեծատոհմիկ Գոնզալոն Անտոնիոյից գաղտնի Պրոսպերոյին է փոխանցում ջուր, ուտելիք ու նրա կախարդական գրքերը։ Պրոսպերոն ու Միրանդան ընկնում են կղզի։ Այդտեղ կախարդն անմարմին ոգի Արիելին փրկում է տանջանքներից, որոնց նրան դատապարտել էր կախարդուհի Սիկորաքսան։ Արիելը դառնում է Պրոսպերոյի աղախինը, որը մշտապես խոստանում է ազատել նրան։ Սիկորաքսայի որդին՝ վայրենի Կալիբանը, որը կղզու միակ բնակիչն է, կատարում է սև աշխատանքը Պրոսպերոյի համար։ Ատելով իր ստրկությունը՝ Կալիբանը մտածում է, որ Պրոսպերոն գրավել է իրավամբ իրեն պատկանող կղզին։

Վրեժ լուծելու նպատակով Պրոսպերոն կախարդանքի օգնությամբ փոթորիկ է առաջացնում ծովում։ Իրեն գահընկեց արած եղբայրը՝ Անտոնիոն, Ալոնզոյի և նրա որդի Ֆերդինանդի, Սեբաստյան եղբոր և Գոնզալոյի հետ նավով վերադառնում է Ալոնզոյի դուստր Կլարիբելի ու Թունիսի թագավորի հարսանիքից։ Նավը խորտակվում է, իսկ նրա ուղևորները, բաժանվելով մի քանի խմբի, հայտնվում են կղզում։ Սլոնզոյի որդի Ֆերդինանդը կարծում է, որ միայն ինքն է փրկվել։ Նա հանդիպում է Միրանդային և սիրահարվում նրան։ Սակայն Պրոսպերոն ձևացնում է, թե չի հավատում Ֆերդինանդի զգացմունքների անկեղծությանն ու նրան ենթարկում է փորձությունների։ Միևնույն ժամանակ Անտոնիոն Սեբաստյանին համոզում է սպանել Ալոնզոյին, որ դառնա թագավոր։ Նրանց դավադրության իրականացմանը խանգարում է Արիելը Պրոսպերոյի հրամանով։

Պալատական և հարբեցող Ստեֆանոն ու ծաղրածու Տրինկուլոն հանդիպում են Կալիբանին։ Վերջինս կարծում է, թե նրանք ընկել են լուսնից, և նրանց դրդում է սպանել Պրոսպերոյին և տիրել կղզուն։ Սակայն դավադրությունն անհաջողություն է կրում. անտեսանելի ոգի Արիելը նրանց ճանապարհին կախում է գեղեցիկ հագուստներ։ Ստեֆանոն ու Տրինկուլոն տարվում են դրանցով ու հրաժարվում իրենց սկզբնական մտադրությունից։ Արիելը հարպիայի կերպարով հայտնվում է Ալոնզոյի, Անտոնիոյի ու Սեբաստյանի առաջ և Պրոսպերոյի հրամանով նրանց մեղադրում հանցանք կատարած լինելու մեջ։ Աստիճանաբար բոլոր հերոսները Պրոսպերոյի կամքով հավաքվում են նրա շուրջը։ Պրոսպերոն ներում է Ալոնզոյին և վերադարձնում նրա որդուն, որին նա մեռած էր համարում։ Ալոնզոն օրհնում է Ֆերդինանդին ու Միրանդային։ Պրոսպերոն ներում է նաև Անտոնիոյին ու Սեբաստյանին, բայց զգուշացնում է, որ գիտի Ալոնզոյի դեմ նրանց հանցավոր մտադրության մասին։ Պրոսպերոն բոլորի հետ պատրաստվում է գնալ Նեապոլ, ապա Միլան, որտեղ նա նորից պետք է կառավարեր։ Արիելին, որ վերջապես ստանում է իր երկար սպասված ազատությունը, հանձնարարվում է նախապատրաստել բարենպաստ եղանակ ծով դուրս գալու համար։

Վերջաբանում բոլորովին մենակ մնացած Պրոսպերոն, դիմելով հանդիսատեսին, հրաժարվում է կախարդանքից։

Գործող անձինք

  • Ալոնզո, Նեապոլի թագավոր
  • Սեբաստյան, նրա եղբայրը
  • Պրոսպերո, Միլանի օրինական դուքս
  • Միրանդա, Պրոսպերոյի դուտրը
  • Անտոնիո, Պրոսպերոյի եղբայրը
  • Ֆերդինանդ, Նեապոլի թագավորի որդին
  • Գոնզալո, Նեապոլի թագավորի խորհրդականը
  • Ադրիան, Ֆրանսիսկո, պալատականներ
  • Կալիան, վայրենի, ստրուկ
  • Տրինկուլո, ծաղրածու
  • Ստեֆանո, պալատական
  • Նավապետ
  • Բոցման
  • Նավաստիներ
  • Արիել, օդի ոգի (կանացի դեր, 20-րդ դարից՝ նաև տղամարդ)
  • Իրիդա, Ցերերա, Յունոնա, հավերժահարսեր, հնփվորներ – ոգիներ
  • Այլ ոգիներ, Պրոսպերոյի ենթականեր

Գործողությունները տեղի են ունենում նավի վրա, ծովում և կղզում։

Հայտնի բեմադրություններ

The Tempest (1908)

Գոյություն ունի գրավոր վկայություն այն մասին, որ «Փոթորիկը» խաղացել են «Թագավորի ծառաները» (Շեքսպիրի թատերախումբը) Ուայթհոլ պալատում Բոլոր սրբերի տոնի նախօրեին՝ 1611 թվականի նոյեմբերի 1-ին։ Հարոլդ Բլումը Shakespeare: Invention of the Human աշխատությունում պնդում է, որ այդ վկայությունը, «ինչպես հայտնի է, կեղծ է», բայց հաստատել է, որ 1611 թվականը պիեսի հրատարակման տարին է։ «Փոթորիկը» եղել է Շեքսպիրի այն ութ պիեսներից մեկը, որոնք խաղացել են արքունիքում 1612-1613 թվականների ձմեռվա ընթացքում՝ Ելիզավետա Ստյուարտի և Պֆալցի կուրֆյուրստ Ֆրիդրիխ V-ի ամուսնության տոնան ժամանակ։ Ընդհուպ մինչև Ռեստավրացիան տեղի ունեցած հետագա բեմադրությունների մասին ոչինչ հայտնի չէ։ Սակայն Ուիլյամ Դավենանտը 1667 թվականին պիեսի՝ Ջոն Դրայդենի հետ համատեղ կատարված մշակման իր նախաբանում պնդում է, որ «Փոթորիկը» բեմադրվել է «Բլեքֆրայերս» (անգլ.՝ Blackfriars Theatre) թատրոնում։ Պիեսի ռեմարկների ուշադիր ուսումնասիրությունը ցույց է տալիս, թե հնարավոր է, որ այն ստեղծվել է հատուկ «Բլեքֆրայերսի», ոչ թե «Գլոբուսի» համար[3]։ Մինչև 20-րդ դարը պիեսը տպագրվել է և բեմադրվել ավելի հաճախ Դրայդեն-Դավենանտի մշակմամբ և «Կախարդված կղզին» (անգլ.՝ The Enchanted Island) խորագրով։ Բեմադրությանը մասնակցել են Դևիդ Գարիկը, Թոմաս Շեդուելը, Ջ. Քեմբլն ու այլք։ Բնօրինակով մի քանի անգամ բեմադրվել է 1746 թվականին «Դրուրի Լեյնում» (Լոնդոն)։

20-րդ դար (Շեքսպիրի տեքստը)

  • Նոր դրամատիկական թատրոն (Բեռլին, 1906)
  • Շեքսպիրի հիշատակին նվիրված թատրոն (Ստրատֆորտ ըփոն Էյվոն, 1951, Պրոսպերո՝ Մ. Ս. Ռեդգրեյվ, Կալիբան՝ Գրիֆիթ, Միրանդա՝ Փենվերդին)
  • Նույն տեղում (1957, ռեժիոր, նկարիչ և կոմպոզիտոր՝ Փիթեր Բրուք, Պրոսպերո՝ Ջոն Գիլգուդ, Արիել՝ Բրեֆորդ, Տրինկուլո՝ Ռևիլ, Միրանդա՝ Էրիս, Կալիբան՝ Քլյունե, Ֆերդինանդ՝ Ջոնսոն)
  • Յոհանեսբուրգյան խաղացանկային թատրոն (1957, պրոսպերո՝ Բոլտեր, Արիել՝ Քրիշտոք)
  • Գեղարվեստական թատրոն, Մյունխեն (1914)
  • Նյու Յորք (1946, ռեժիսոր՝ Ուեբստեր)
  • American Shakespeare Theatre (1981, ռեժիսոր՝ Ջերալդ Ֆրիդմեն)
  • Royal Shakespeare Company (1982, ռեժիսոր՝ Ռոն Դենիելս)
  • Օլդ Վիք (1988, ռեժիսոր՝ Ջոնաթան Միլլեր, Պրոսպերո՝ Մաքս ֆոն Սյուդով)
  • Շեքսպիրյան թագավորական թատրոն (Royal Shakespeare Company, 1993, Սեմ Մենդես, Արիել՝ Simon Russell Beale, Պրոսպերո՝ Ալեք Մաքքոուեն
  • the Globe Theatre (2000, Պրոսպերո՝ Վանեսա Ռեդգրեյվ, Կալիբան՝ Ջասպեր Բրիտոն (Jasper Britton)։

Մշակույթում

Երաժշտության մեջ

  • 17-րդ դարի վերջին և 18-րդ դարի սկզբին Անգլիայում Շեքսպիրի «Փոթորիկ» պիեսի (լիբրետիստների մշակմամբ) հիման վրա ստեղծվել են բազմաթիվ կիսաօպերաներ։ Պիեսի սյուժեն օգտագործած կոմպոզիտորների թվում են եղել անգլիացի հայտնի կոմպոզիտորներ Մեթյու Լոքն ու Հենրի Պյորսելը։
  • Բեթհովենը Շեքսպիրի «Փոթորիկ» պիեսի երաժշտական մարմնավորումն է համարել op. 31 № 2, d-moll (1802) սոնետի առաջին մասն ու «Ապասիոնատան» op. 57, f-moll (1804)։ Երբ Բեթհովենի ընկերն ու նրա կենսագիր Անտոն Շինդլերը հարցրել է, թե ինչպիսին է «Ապասիոնատայի» բովանդակությունը, կոմպոզիտորն ասել է. «Կարդացեք միայն Շեքսպիրի «Փոթորիկը»։ Ինչպես նշում է ակադեմիկոս Բ. Ասաֆևը, «մենք, ըստ հենց կոմպոզիտորի անգին նկատառման, ունենք Շեքսպիրի «Փոթորկի» պոետական գաղափարի արտացոլումը։ <...> «Ապասիոնատայում» ոչ միայն սերն է, այլև գրեթե ամենուր՝ «բնությունն իր տիեզերական կերպարով», որ արթնացրել է մոգական հերոսի, այսինքն՝ Պրոսպերոյի արվեստով... Բեթհովենն ինքը դարձել է Պրոսպերոն՝ կյանքի տարերքի վերստեղծոցն արվեստում. նա ոչ թե գրում երաժշտություն Շեքսպիրի պիեսի համար, այլ երաժշտական տեսանկյունից արտացոլում է նույն պոետական գաղափարը» (Բ. Ասաֆև, Երաժշտական ձևը որպես գործընթաց, Լ., 1971. էջ 290–291)։
  • Էկտոր Բեռլիոզի «Լելիո, կամ զարթոնք դեպի կյանք», op. 14b մոնոդրամայի վեցերորդ մասը վերնագրված է «Ֆանտազիա Շեքսպիրի «Փոթորկի» թեմայով» (Fantaisie sur la 'Tempête' de Shakespeare)։
  • Յան Սիբելիուսի վերջին աշխատանքներից մեկը եղել է երաժշտությունը «Փոթորիկ» ստեղծագործության համար։
  • Պյոտր Չայկովսկին գրել է «Փոթորիկ» սիմֆոնիկ ֆանտազիան։
  • «Փոթորիկ» ստեղծագործության համար գրած երաժշտությունը (1861) եղել է անգլիացի կոմպոզիտոր Արթուր Սալիվանի դիպլոմային աշխատանքը։
  • Կայա Սաարահոն Շեքսպիրի պիեսի մի հատվածի հիման վրա գրել է «The Tempest Songbook» ստեղծագործությունը, որ կազմված է հինգ մասից՝ Ariel’s Hail, Caliban’s Dream, Miranda’s Lament, Prospero’s vision, Ferdinand’s Comfort։
  • Թոմաս Ադեսը գրել է «Փոթորիկ» օպերան։

Կերպարվեստում

Ժիլլո Սենտ Էվր, «Միրանդան շախմատ է խաղում Ֆերդինանդի հետ՝ կատակով նրան մեղադրելով խաբելու մեջ», 1822

Էկրանավորումներ

Այլ

  • Fahrenheit համակարգչային խաղում գլխավոր հերոս Լուկաս Քեյնի ամենասիրելի գրքերից մեկը Շեքսպիրի «Փոթորիկն» է, որը նա մոռացել է սրճարանում՝ իր սեղանի մոտ։
  • Ջոն Ֆաուլզի «Մոգը» վեպում «Փոթորիկ» դրաման ու նրա հերոսները հիշատակվում են ամբողջ ստեղծագործության ընթացքում։
  • «Կորուստների փոթորիկ» անիմեն «Փոթորիկ» պիեսի սյուժեի վերապատմումն է, ինչպես նաև ունի բազմաթիվ հղումներ Շեքսպիրի «Համլետ» ողբերգությանը։
  • Դեն Սիմմոնսի «Տրոյա» շարքում, որոյ ընդգրկված են «Իլիոն» և «Օլիմպոս» ստեղծագործությունները, բազմիցս հիշատակվում են «Փոթորիկ» պիեսի հերոսներ Պրոսպերոն, Կալիբանը։
  • Ջոն Ֆաուլզի «Հավաքորդը» վեպում նույնպես հանդիպում են պիեսի հերոսների անունները։
  • 2011 թվականի «Այն, ինչ պետք է» (անգլ.՝ «Hunky Dory») բրիտանական ֆիլմի սյուժեն ծավալվում է դպրոցականների կողմից «Փոթորիկ» պիեսի բեմադրման ֆոնին։
  • Ամերիկացի հեղինակ-կատարող Բոբ Դիլանի երեսուներեքերորդ ստուդիական ալբոմը կոչվում է «Tempest» (2012)։ Չնայած երաժիշտը նշել է. «Շեքսպիրի վերջին պիեսը կոչվել է The Tempest, իսկ իմ ձայնագրության խորագիրը պարզապես Tempest է։ ԴՐանք երկու տարբեր վերնագրեր են»[4]։
  • Սև ծխի կերպարը «Կորուսյալները» հեռուստասերիալում։
  • Warhammer 40,000 հորինված ֆանտաստիկ տիեզերքում Պրոսպերոն ու Կալիբանը Հազարավոր որդիների ու Խավարի հրեշտակների լեգեոնների մոլորակներն են։
  • «Գրադարանավարները» սերիալի երկրորդ եթերաշրջանի անտագոնիստը Պրոսպերոն է, որին դուր չի գալիս Շեքսպիրի կողմից առաջարկված վերջաբանն իր պատմության համար։
  • Յուրի Օլեշայի «Երեք հաստլիկներ» հեքիաթի հերոսներից մեկը, որ զինագործ է ու գլխավոր խռովարարը, կրում է Պրոսպերո անունը։
  • Անգլիացի գրող Օլդոս Հաքսլիի «Չքնաղ նոր աշխարհ» (անգլ.՝ Brave New World, 1932) հակաուտոպիական վեպի վերնագիրը վերցված է «Փոթորիկ» պիեսի «How beauteous mankind is! O brave new world…» («Ինչ գեղեցիկ է մարդկությունը / Օ, չքնաղ նոր աշխարհ») արտահայտությունից (ինչն ինքնին գրավել է կրթյալ մարդկանց ուշադրությունը, որի հույսն էլ ուներ հիմնականում հեղինակը)։ Դրանից բացի վեպի հերոս Ջոնն օգտագործում է մեջբերումներ պիեսից։ Բայց եթե Շեքսպիրի մոտ խոսը վերաբերում է թեկուզ հորինված, բայց իսկապես գեղեցիկ աշխարհի մասին, ապա Հաքսլին այդ և դրանից հետո հրատարակված «Brave New World Revisited» («Նոր այցելություն չքնաղ նոր աշխարհ») (1958) վեպերում ցույց է տալիս, որ իրեն ժամանակակից աշխարհում ամեն ինչ տեղի է ունենում հակառակ, և այդ հասարակությունը դառնում է ավելի ամբողջատիրական։
  • Life Is Strange: Before The Storm համակարգչային խաղի 2-րդ էպիզոդում գլխավոր հերոսները դպրոցի դրամատիկական խմբակի ուժերով բեմադրում են «Փոթորիկ» պիեսը։ Հիմնական տարբերությունն այն է, որ Պրոսպերոն և Արիելն այդ բեմադրության մեջ կանայք են։ Երկրորդ էպիզոդի վերնագիրը հղում է Օլդոս Հաքսլիի հակաուտոպիական վեպին՝ «Օ, չքնաղ նոր աշխարհ», իսկ երրորդ էպիզոդի վերնագիրը «Փոթորիկ» պիեսի հերոսի խոսքն է՝ «Դժոխքը դատարկ է»։
  • Silent Hill Origins խաղում կա Կալիբան հերոս։
  • «Ականավոր ջենտլմենների լիգա» կոմիքսում հիշատակվում են Պրոսպերոն, Կալիբանն ու Արիելը՝ որպես Լիգայի առաջին կազմի անդամներ։

Ծանոթագրություններ

  1. Orgel, 1987, էջեր 63–64
  2. Vaughan, Vaughan, էջեր 1–6
  3. Halliday, F.E. (1964). A Shakespeare Companion 1564—1964. Baltimore: Penguin. ISBN 0-7156-0309-4. p. 486
  4. Gilmore, Mikal (2012 թ․ օգոստոսի 1). «Bob Dylan on His Dark New Album, 'Tempest'». Rolling Stone. Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ հոկտեմբերի 28-ին. Վերցված է 2012 թ․ սեպտեմբերի 18-ին.

Գրականություն

Արտաքին հղումներ

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Փոթորիկ (պիես)» հոդվածին։