Հիպարքոս
Հիպարքոս Ίππαρχος | |
---|---|
Ծնվել է | մոտ մ. թ. ա. 190 Նիկեա, Բյութանիա[1] |
Մահացել է | մոտ մ. թ. ա. 120 ենթդ․ Հռոդոս, Հին Հունաստան |
Քաղաքացիություն | Պերգամոնի թագավորություն |
Մասնագիտություն | աստղագետ, մաթեմատիկոս և աշխարհագրագետ |
Գործունեության ոլորտ | աստղագիտություն |
Տիրապետում է լեզուներին | հին հունարեն[2] |
Պարգևներ | |
Hipparchus Վիքիպահեստում |
Հիպարքոս (հուն․՝ Ίππαρχος ο Ρόδιος of Ίππαρχος ο Νικαεύς, մոտ մ.թ.ա. 180-190, Նիկեա - մ.թ.ա. 125, Հռոդոս), հույն գիտնական, աստղագիտության հիմնադիրներից։
Կատարել է երկնքի առաջին համակարգված դիտումներն ու հետազոտությունները։ Բացահայտել է Արեգակի և Լուսնի շարժման օրինաչափությունները, որոշել Լուսնի հեռավորությունը Երկրից, կազմել Արեգակի խավարումների ցուցակը և 850 աստղի դիրքերի աստղացուցակը, տվել այդ աստղերի դասակարգումն ըստ տեսանելի 6 մեծությունների (պայծառություններ)։
Բացահայտել է պրեցեսիայի երևույթը, որոշել աստղային ու արևադարձային տարիների տևողությունները, խավարածրի թեքությունը հասարակածի նկատմամբ։ Առաջինն է օգտագործել աշխարհագրական կոորդինատները՝ լայնությունն ու երկայնությունը։ Հիպարքոսի աշխատությունները բնագրով չեն պահպանվել, դրանց մասին հիմնական տեղեկությունները պարունակվում են Պտղոմեոսի «Ալմազն ստում»։
Ծանոթագրություններ
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից (հ․ 6, էջ 415)։ |
Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Հիպարքոս» հոդվածին։ |
|