Շիգաձե

Շիգաձե
Բնակավայր
	Շիգաձե
	չինարեն՝ 日喀则市; տիբեթերեն՝ གཞིས་ཀ་རྩེ
Երկիր	Չինաստան
Համայնք	Տիբեթի ինքնավար շրջան
Ներքին բաժանում	Սամդրուբցե, Նամլինգ, Գյանգձե, Տինգրի, Սակյա, Լհաձե, Նգամրինգ, Շետոնգմյոն, Բենանգ, Ռինբունգ, Կանգմար, Դինգյե, Ջոնգբա, Չոմո, Գյիրոնգ, Նյալամ, Սագա և Գամբա
Մակերես	179 902,6 կմ²
Բնակչություն	▲798 153 մարդ (2020)
Ժամային գոտի	UTC+8
Հեռախոսային կոդ	0892
Փոստային դասիչ	857000
Ավտոմոբիլային կոդ	藏D
Պաշտոնական կայք	rkzw.cn
	Շիգաձե (Չինաստան)
	Շիգաձե (Չինաստան)
	Շիգաձե Վիքիպահեստում

Շիգաձե (հնացած՝ Շիգատզե, Ժիկացզե, Շիգացզե, Շիխացզե, տիբեթերեն՝ གཞིས་ཀ་རྩེ་, չինարեն՝ 日喀则, փինյին՝ Rìkāzé, Պալլադիի տառադարձության համակարգ՝ Жикацзэ), քաղաքային օկրուգ Տիբեթի ինքնավար շրջանում։

Պատմություն

Ու-Ցանգ պատմական տարածքի մի մասն է։

1959 թվականին կազմավորվել են Շիգաձեի (日喀则专区) և Գյանգձեի (江孜专区) հատուկ մարզերը։ 1964 թվականին Գյանգձեի հատուկ մարզը բռնակցվել է Շիգաձեին։ 1970 թվականին Շիգաձեի հատուկ մարզը վերանվանվել է Շիգաձե օկրուգ.

2014 թվականին Շիգաձե օկրուգը վերափոխվել է քաղաքային օկրուգի։

Վարչատարածքային բաժանում

Շիգաձե օկրուգը բաժանված է 1 քաղաքային ենթակայության շրջանի և 17 գավառների։

Քարտեզ

#	Կարգավիճակ	Անվանում	Հիերոգլիֆներ	Փինյին	Տիբեթերեն	Վայլի	Բնակչություն (2003)	Մակերես (կմ²)	Բնակչության խտություն (/կմ²)
1	Շրջան	Սամդրուբցե	桑珠孜区	Sāngzhūzī qū	བསམ་འགྲུབ་རྩེ་ཆུས།	bsam ’grub rtse	90000	3654	25
2	Գավառ	Նամլինգ	南木林县	Nánmùlín xiàn	རྣམ་གླིང་རྫོང་	rnam gling rdzong	70000	8113	9
3	Գավառ	Գյանգձե	江孜县	Jiāngzī xiàn	རྒྱལ་རྩེ་རྫོང་	rgyal rtse rdzong	60000	3859	16
4	Գավառ	Տինգրի	定日县	Dìngrì xiàn	དིང་རི་རྫོང་	ding ri rdzong	50000	13859	4
5	Գավառ	Սակյա	萨迦县	Sàjiā xiàn	ས་སྐྱ་རྫོང་	sa skya rdzong	40000	7510	5
6	Գավառ	Լհաձե	拉孜县	Lāzī xiàn	ལྷ་རྩེ་རྫོང་	lha rtse rdzong	50000	4505	11
7	Գավառ	Նգամրինգ	昂仁县	Ángrén xiàn	ངམ་རིང་རྫོང་	ngam ring rdzong	50000	20105	2
8	Գավառ	Շետոնգմյոն	谢通门县	Xiètōngmén xiàn	བཞད་མཐོང་སྨོན་རྫོང་	bzhad mthong smon rdzong	40000	13960	3
9	Գավառ	Բենանգ	白朗县	Báilǎng xiàn	པ་སྣམ་རྫོང་	pa snam rdzong	40000	2806	14
10	Գավառ	Ռինբունգ	仁布县	Rénbù xiàn	རིན་སྤུངས་རྫོང་	rin spungs rdzong	30000	2123	14
11	Գավառ	Կանգմար	康马县	Kāngmǎ xiàn	ཁང་དམར་རྫོང་	khang dmar rdzong	20000	6165	3
12	Գավառ	Դինգյե	定结县	Dìngjié xiàn	གདིང་སྐྱེས་རྫོང་	gding skyes rdzong	20000	5816	3
13	Գավառ	Ջոնգբա	仲巴县	Zhòngbā xiàn	འབྲོང་པ་རྫོང་	'brong pa rdzong	10000	43594	0
14	Գավառ	Չոմո	亚东县	Yàdōng xiàn	གྲོ་མོ་རྫོང་	gro mo rdzong	10000	4306	2
15	Գավառ	Գյիրոնգ	吉隆县	Jílóng xiàn	སྐྱིད་གྲོང་རྫོང་	skyid grong rdzong	10000	9009	1
16	Գավառ	Նյալամ	聂拉木县	Nièlāmù xiàn	གཉའ་ལམ་རྫོང་	gnya' lam rdzong	10000	7903	1
17	Գավառ	Սագա	萨嘎县	Sàgā xiàn	ས་དགའ་རྫོང་	sa dga' rdzong	10000	12411	1
18	Գավառ	Գամբա	岗巴县	Gǎngbā xiàn	གམ་པ་རྫོང་	gam pa rdzong	10000	3936	3

Զբոսաշրջություն

Գյանգձեն հայտնի է իր մեծ վանքով և վերակառուցված բերդով (ձոնգ)։

Այն տարածքում, որտեղ գտնվում է Շիգաձեն, կան մշակութային, պատմական և կրոնական նշանակություն ունեցող շատ վանքեր, մասնավորապես Սակյա վանքը համանուն գավառում։

Տնտեսություն

Գերաղի Չաբյեր-Ցակա լիճը գտնվում է Շիգաձեում, որը լիթիումի ամենամեծ աղբյուրն է ողջ Չինաստանում^[2]։

Տրանսպորտ

Երկաթուղային

Լհասա-Շիգաձե երկաթուղին միացնում է Սամդրուբցե և Լհասա կայարանները, այնուհետև Ցինհայ-Տիբեթ երկաթգծով միանում է մնացած Չինաստանի հետ։ Շիգաձեից Լհասա ողջ ճանապարհը տևում է երեք ժամ։

Ժամանակացույցը կազմված է այնպես, որ մեկ օրում կարելի է ուղևորվել Լհասա և վերադառնալ^[3]։

Օդային

Շիգաձեի խաղաղության օդանավակայանը բացվել է 2010 թվականի հոկտեմբերի 30-ին։ Օդանավակայանը գտնվում է Ցզյանդան ավանում՝ 3782 մ բարձրության և Սամդրուբցեից 43 կմ հեռավորության վրա^[4]։ 2020 թվականից օդանավակայանն ունակ է ընդունելու տարեկան 230 հազար ուղևորի^[5]։

Ճանապարհային

Հիմնական մայրուղիները Գոդաո 318-ն ու 219-ն են։

Կլիմա

Շիգաձեն ունի խոնավ ցամաքային կլիմա (Կյոպպենի կլիմաների դասակարգում՝ Dwb):

Շիգաձեի կլիմայական տվյալները
Ամիս	հունվ	փետ	մարտ	ապր	մայ	հուն	հուլ	օգոս	սեպ	հոկ	նոյ	դեկ	Տարի
Միջին բարձր °C (°F)	5.6 (42.1)	7.9 (46.2)	10.9 (51.6)	15.2 (59.4)	18.9 (66)	22.2 (72)	20.8 (69.4)	19.7 (67.5)	18.5 (65.3)	15.1 (59.2)	10.3 (50.5)	6.8 (44.2)	14.33 (57.78)
Միջին օրական °C (°F)	−3.7 (25.3)	−0.8 (30.6)	2.8 (37)	7.3 (45.1)	11.0 (51.8)	14.9 (58.8)	14.7 (58.5)	13.9 (57)	12.1 (53.8)	6.9 (44.4)	1.0 (33.8)	−2.7 (27.1)	6.45 (43.6)
Միջին ցածր °C (°F)	−13.0 (8.6)	−9.4 (15.1)	−5.3 (22.5)	−0.7 (30.7)	3.2 (37.8)	7.6 (45.7)	8.7 (47.7)	8.1 (46.6)	5.7 (42.3)	−1.2 (29.8)	−8.3 (17.1)	−12.2 (10)	−1.4 (29.49)
Տեղումներ մմ (դյույմ)	0 (0)	0 (0)	2 (0.08)	3 (0.12)	15 (0.59)	60 (2.36)	129 (5.08)	146 (5.75)	58 (2.28)	7 (0.28)	2 (0.08)	0 (0)	422 (16.62)
աղբյուր: Climate-Data.org^[6]

Պատկերասրահ

Սակյա (վանք)
Վանք՝ Շիգաձեից Էվերեստ տանող ճանապարհին
Չո Օյուն Տինգրիից
Շիգաձեի վանահոր լուսանկարը, մոտ 1910 թվական
Տիբեթյան բանակի զինվորները մասնակցում են շքերթի մոտ 1938 թվականին: Նրանք զինված են Լի-Էնֆիլդ հրացաններով: