Jump to content

Մաքս Քլինգեր

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Մաքս Քլինգեր
գերմ.՝ Max Klinger
Ծնվել էփետրվարի 18, 1857(1857-02-18)[1][2][3][…]
ԾննդավայրԼայպցիգ, Սաքսոնիայի թագավորություն, Գերմանական միություն[4]
Վախճանվել էհուլիսի 5, 1920(1920-07-05)[1][5][6][…] (63 տարեկան)
Մահվան վայրԳրոսենա, Նաումբուրգ, Գերմանիա[7] և Նաումբուրգ, Գերմանիա[4]
Քաղաքացիություն Գերմանիա
ԿրթությունPetri school Leipzig?, Academy of Fine Arts, Karlsruhe? (1875) և Պրուսիայի արվեստի ակադեմիա (1876)
Մասնագիտությունքանդակագործ, նկարիչ, համալսարանի դասախոս, գրող, նկարիչ-փորագրող, volunteer serving one year, exlibrist և վիզուալ արտիստ
Ոճսիմվոլիզմ[8][9]
Ուշագրավ աշխատանքներParaphrase on the Finding of a Glove?
ՈւսուցիչKarl Gussow?, Ludwig des Coudres? և Emile Wauters?
Պարգևներ
Գիտության և արվեստի Բաբարիական Մաքսիմիլիանի շքանշան և Արվեստի և գիտության ոլորտում ունեցած վաստակի շքանշան
ԱնդամակցությունԲեռլինի սեցեսիոն[10], Մյունխենի գեղարվեստի ակադեմիա, Բեռլինի գեղարվեստի ակադեմիա և Վիեննական սեցեսիոն
Համատեղ ապրողԷլզա Ասենիեֆ
 Max Klinger Վիքիպահեստում

Մաքս Քլինգեր (գերմ.՝ Max Klinger, փետրվարի 18, 1857(1857-02-18)[1][2][3][…], Լայպցիգ, Սաքսոնիայի թագավորություն, Գերմանական միություն[4] - հուլիսի 5, 1920(1920-07-05)[1][5][6][…], Գրոսենա, Նաումբուրգ, Գերմանիա[7] և Նաումբուրգ, Գերմանիա[4]), գերմանացի նկարիչ, քանդակագործ, փորագրանկարիչ, գրող։ Սիմվոլիզմի ներկայացուցիչ։

Կենսագրություն

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Մաքս Քլինգերը մասնագիտական կրթություն ստացել է Կարլսռուեում։ Դեռ ուսանողական տարիներից նրա համար առանձնահատուկ գրավչություն են ունեցել Ադոլֆ ֆոն Մենցելի և Ֆրանսիսկո Գոյայի փորագրանկարները։ Նա իր ուժերը փորձել է փորագրանկարչության բնագավառում և կարճ ժամանակամիջոցում դարձել ինքնատիպ փորագրանկարիչ։ 1880-ական թվականների սկզբներից անցել է քանդակագործական աշխատանքներ ստեղծելուն[11]։ 1883–1893 թվականներին ապրել է Հռոմում, խորությամբ ուսումնասիրել անտիկ շրջանի ու Վերածննդի ժամանակների կերպարվեստը՝ կրելով որոշակի ազդեցություն[11]։

Էլզա Ասենիյեֆ, 1900.

Քլինգերի ամենահամբավված ստեղծագործությունը «Փոխակերպություններ կանացի մի ձեռնոց գտնելու կապակցությամբ» ընդհանուր խորագիրը կրող, տասը փորագրանկարներից բաղկացած նկարաշարն է (1881 թ.), որտեղ արվեստագետն արտացոլել է սահադաշտում կանացի մի ձեռնոց գտնելու առթած երազներն ու խոհերը, սիրո ու երազային կնոջ մասին ռոմանտիկ պատկերացումները և դրանց միջոցով արտահայտել է իր «ես»-ը։

Նկարիչը շատ է ճամփորդել, տևական ժամանակահատվածներով եղել է Եվրոպայի արվեստի կենտրոններում։ 1893 թվականին վերադարձել է հայրենի Լայպցիգ ու անցել համեմատաբար նստակյաց կյանքի։ 1897-ից գլխավորապես կենտրոնացել է քանդակագործական աշխատանքներ ստեղծելու վրա։

Ինչպես նշել են Ջորջո դե Կիրիկոն և անվանի այլ արվեստագետներ, Քլինգերի արվեստը չափազանց կարևոր օղակ է 19-րդ դարի սիմվոլիզմից (խորհրդապաշտությունից) 20-րդ դարի մետաֆիզիկական արվեստին ու սյուրռեալիզմին անցնելու շարժման մեջ։

22369-րդ համարանիշը կրող աստղակերպը (աստերոիդը) ի պատիվ նրա՝ անվանվել է «Քլինգեր»[12]։

Ստեղծագործություններ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Քլինգերի «Կյանք» (1881-1884 թթ.), «Դրամաներ» (1883 թ.), «Սեր» (1887 թ.), «Մահվան մասին» (1889, 1898-1910 թթ.) օֆորտաշարերում վառ իրական կերպարները, սոցիալական սուր խնդիրների արծարծումը, զուգորդված են ֆանտաստիկային ու ողբերգական հոռետեսությանը։ Նրա գեղանկարչության մեջ ավելի պարզորոշ են «մոդեռն» ոճի, միստիկական սիմվոլիկայի և նատուրալիզմի գծերը («Քրիստոսը Օլիմպոսում», 1897 թ., XIX և XX դդ. պատկերասրահ, Վիեննա)։ Քլինգերը ձգտել է բազմագույն քանդակագործության վերաստեղծմանը («Բեթհովեն», մարմար, գիպս, բրոնզ, 1886-1902 թթ., կերպարվեստի թանգարան, Լայպցիգ)։

Պատկերասրահ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  • Համբույր, (1887)
    Համբույր, (1887)
  • Սիզիփոս (1914)
    Սիզիփոս (1914)
  • Ängste Տագնապներ (1893)
    Ängste Տագնապներ (1893)
  • Entführung Առևանգում (1893)
    Entführung Առևանգում (1893)
  • "Ein Leben 'Ins Nichts zurück' (Opus VIII, Blatt 15-15), "Մի կյանք": Վերադարձ դեպի Ոչնչություն
    "Ein Leben 'Ins Nichts zurück' (Opus VIII, Blatt 15-15), "Մի կյանք": Վերադարձ դեպի Ոչնչություն
  • l' Heure bleue,1890, huile sur toile(1857-1920)
    l' Heure bleue,1890, huile sur toile(1857-1920)
  • Das Urteil des Paris Պարիսի վճիռը(1886-7)
    Das Urteil des Paris Պարիսի վճիռը(1886-7)
  • Landschaft an der Unstrut, Բնապատկեր (1912)
    Landschaft an der Unstrut, Բնապատկեր (1912)
  • Beethoven Torso, Բեթհովեն, 1902, bronze
    Beethoven Torso, Բեթհովեն, 1902, bronze
  • Athlete, Մարզիկը (1901)
    Athlete, Մարզիկը (1901)

Գրականություն

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  • Gibson, Michael. "Symbolism". Köln: Benedikit Taschen Verlag. 1995. 3-8228-9324-2.

Ծանոթագրություններ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
  2. ↑ 2,0 2,1 Encyclopædia Britannica
  3. ↑ 3,0 3,1 Discogs — 2000.
  4. ↑ 4,0 4,1 4,2 4,3 4,4 4,5 Archivio Storico Ricordi — 1808.
  5. ↑ 5,0 5,1 5,2 Max Klinger (նիդերլ.)
  6. ↑ 6,0 6,1 6,2 Max Klinger — OUP, 2006. — ISBN 978-0-19-977378-7
  7. ↑ 7,0 7,1 7,2 Deutsche Nationalbibliothek Record #118563335 // Gemeinsame Normdatei (գերմ.) — 2012—2016.
  8. ↑ Cassou J., Brunel P., Claudon F., Pillement G., Richard L. Encyclopédie du symbolisme — 1979. — ISBN 2-85056-129-0
  9. ↑ RKDartists (նիդերլ.)
  10. ↑ https://sammlung.staedelmuseum.de/de/person/berliner-secession
  11. ↑ 11,0 11,1 Birmingham Museum of Art (2010). Birmingham Museum of Art: Guide to the Collection. London, UK: GILES. էջ 226. ISBN 978-1-904832-77-5. Արխիվացված է օրիգինալից 2011 թ․ սեպտեմբերի 10-ին. Վերցված է 2011 թ․ հունիսի 16-ին.
  12. ↑ «JPL Small-Body Database Browser».

Արտաքին հղումներ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Վիքիքաղվածքն ունի քաղվածքների հավաքածու, որոնք վերաբերում են
Մաքս Քլինգեր հոդվածին
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից  (հ․ 5, էջ 482)։
Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Մաքս Քլինգեր» հոդվածին։
 ⛭ 
  Թեմատիկ կայքեր
Բառարաններ և հանրագիտարաններ
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Մաքս_Քլինգեր&oldid=9769127» էջից