Jump to content

Առնոլդ Ադամյան

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Վիքիպեդիայում կան հոդվածներ Ադամյան ազգանունով այլ մարդկանց մասին։
Առնոլդ Ադամյան
Ծնվել էսեպտեմբերի 6, 1935(1935-09-06)
ԾննդավայրԵրևան, Հայկական ԽՍՀ, ԽՍՀՄ
Մահացել էսեպտեմբերի 11, 2012(2012-09-11) (77 տարեկան)
Մահվան վայրՄոսկվա, Ռուսաստան
Քաղաքացիություն ԽՍՀՄ և  Ռուսաստան
ԿրթությունԵրևանի Մխիթար Հերացու անվան Պետական Բժշկական Համալսարան
Մասնագիտությունվիրաբույժ
Գիտական աստիճանբժշկական գիտությունների դոկտոր
ԱշխատավայրՄոսկվայի Ա.Վ. Վիշնևսկու անվան վիրաբուժության ինստիտուտ
ԱմուսինԼեյլա Ադամյան
Պարգևներ
«Հայրենիքին մատուցած ծառայությունների համար» 4-րդ աստիճանի շքանշան Բարեկամության շքանշան Ժողովուրդների բարեկամության շքանշան «Աշխատանքի վետերան» մեդալ
և Ռուսաստանի կառավարության գիտության և տեխնիկայի ոլորտներում մրցանակ

Առնոլդ Արամի Ադամյան (սեպտեմբերի 6, 1935(1935-09-06), Երևան, Հայկական ԽՍՀ, ԽՍՀՄ - սեպտեմբերի 11, 2012(2012-09-11), Մոսկվա, Ռուսաստան), հայազգի պլաստիկ վիրաբույժ։ Բժշկական գիտությունների դոկտոր (1971), պրոֆեսոր (1989), Մոսկվայի Ա. Վիշնևսկու անվան վիրաբուժական ինստիտուտի վարիչ, Ռուսաստանի Դաշնության Բժշկական գիտությունների ակադեմիայի ակադեմիկոս, գիտական վիրաբույժների ռուսական դպրոցի ներկայացուցիչ։

Կենսագրություն

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Առնոլդ Ադամյանը ծնվել է 1935 թվականին Երևանում։ Հայրական կողմը եղել է շատ հարուստ։ Տատը ուներ սեփական իջևանատուն Երևանում, գորգերի խանութ, զենքերի վերանորոգման արհեստանոց ու խաղողի այգիներ։ Հայրը՝ Արամ Ադամյանը ավարտել է Երևանի ռուսական գիմնազիան, այնուհետև մեկնել Գերմանիա, շարունակել ուսումը։ 1920 թվականին վերադառնում է Հայաստան և աշխատում իր մասնագիտությամբ՝ էլեկտրոինժեներ։ Որոշ ժամանակ անց հիվանդության պատճառով թողնում է աշխատանքը և դասախոսում ինստիտուտում։ Առնոլդի քույրը՝ Էլեանորան երեք տարով մեծ էր նրանից։ Մասնագիտությամբ դաշնակահար էր, դասավանդում էր կոնսերվատորիայում, իսկ հետո մեկնում է ԱՄՆ։ 1943 թվականին Առնոլդը ընդունվում է կոնսերվատորիային կից հատուկ օժտված երեխաների դասարանը։ 1944 թվականին ընդունվում է Չկալովի անվան թիվ 30 միջնակարգ դպրոցը։ 1954 թվականին ընդունվել է Երևանի պետական բժշկական ինստիտուտը և 1960 թվականին ավարտել այն։ Աշխատանքային գործունեությունը սկսել է որպես վիրաբուժական բաժանմունքի ղեկավար Նոյեմբերյանի շրջանային հիվանդանոցում՝ 1961 թվականին։ 1962 թվականից որպես բժիշկ-օրդինատոր, կլինիկական օրդինատոր, ասպիրանտ, կրտսեր գիտական աշխատող, ավագ գիտաշխատող, լաբորատորիայի ղեկավար շարունակել է Ռուսաստանի բժշկական գիտությունների ակադեմիայի Ա.Վ.Վիշնևսկու անվան վիրաբուժության ինստիտուտում, որտեղ և պաշտպանել է թեկնածուական ու դոկտորական ատենախոսությունները։ 1971 թվականին Ադամյանը ստացել է բժշկական գիտությունների դոկտորի աստիճան, իսկ 1989 թվականին՝ պրոֆեսորի։

Առնոլդ Ադամյանի հուշատախտակը Երևանի Ղազար Փարպեցու փողոցում

Նա մշակել և հիմնավորել է պոլիմերային նյութերի օգտագործմամբ կրծքավանդակի օրգանների վերականգնման և պլաստիկ վիրահատությունների ժամանակ վիրաբուժության ռազմավարության մի շարք նոր կանոնակարգեր։ Առնոլդ Ադամյանը մոտ 90 գյուտերի,մոտ 750 գիտական հոդվածների հեղինակ է։ Առնոլդ Ադամյանը առաջիններից մեկն է, ով ուսումնասիրել է լազերային հնարավորությունները բժշկության մեջ և Ռուսաստանում զբաղվել թոքերի փոխպատվաստմամբ։ Նա նաև մշակել և հիմնավորել է ծայրամասային թոքերի քաղցկեղի տնտեսող վիրահատությունների գործառությունները, մշակել մի շարք պլաստիկ վիրաբուժություններ տարաբնույթ իմպլանտների կիրառմամբ, փորձարկել թոքերից ռումբերի բեկորների և մետաղական փամփուշտների հեռացման մեթոդը էլեկտրոնային պատկերի ուժեղացուցիչների վերահսկողությամբ։ Նրա ստեղծված բազմաֆունկցիոնալ կենսաբանորեն ակտիվ վիրակապերի տեսականին ոսկե շքանշանի է արժանացել Ժնևի և Բրյուսելի միջազգային ցուցահանդեսներում և այժմ այն գործածում են Ռուսաստանի զինված ուժերում։ Նա եղել է Ռուսաստանում Հայերի միության հիմնադիրներից մեկը։

Կինը՝ Լեյլա Ադամյան (հունվարի 20, 1949, Թբիլիսի) մասնագիտությամբ մանկաբարձ-գինեկոլոգ, մանկավարժ է։ Ունի երկու աղջիկ` Ասյա Առնոլդի Ստեփանյան (1970) և Ագնեսա Առնոլդի Օսիպովա (1971), երկուսն էլ մանկաբարձներ են։ Ունի 5 թոռ` Միխայիլ, Եկատիրինա, Լեյլա, Էդուարդ, Նատաշա։

Կյանքի վերջին տարիներին Ադամյանն ապրել է միայնակ։ Նա վիրահատության պետք է լիներ Ա.Վ.Վիշնևսկու անվան վիրաբուժության ինստիտուտում, սակայն ուշացել է, իսկ հեռախոսազանգերին չի պատասխանել։ Փրկարարները ջարդել են դուռը և գտել Ադամյանին անկողնում մահացած։

«Մեծ ցավով տեղեկացանք, որ 78 տարեկանում վախճանվել է Մոսկվայի Ա. Վիշնևսկու անվան վիրաբուժական ինստիտուտի բաժնի վարիչ, բժշկական գիտությունների դոկտոր, պրոֆեսոր, Ռուսաստանի Դաշնության Բժշկական գիտությունների ակադեմիայի ակադեմիկոս, տաղանդավոր վիրաբույժ, գիտնական-վիրաբույժների ռուսական դպրոցի վառ ներկայացուցիչ Առնոլդ Արամի Ադամյանը։ Նախարարության և անձամբ իմ անունից խորին ցավակցություն եմ հայտնում ականավոր բժշկի, հայ ժողովրդի հավատարիմ զավակի, հրաշալի մարդու գործընկերներին, հարազատներին և մերձավորներին»,- այս մասին ասվում է ՀՀ առողջապահության նախարար Դերենիկ Դումանյանի ցավակցական հեռագրի մեջ[1]։
  • «ՌԴ վաստակավոր գյուտարար» բժշկագիտության մեջ ներդրած գիտական, մանկավարժական, հանրային գործունեության համար
  • «Ժողովուրդների բարեկամություն» շքանշան
  • «Աշխատանքի վետերան» մեդալ
  • «Ոսկե Խաչ» Ռուսաստանի հայերի միության կողմից
  • «Ճանաչում» մրցանակի դափնեկիր
  • ՌԴ կառավարության մրցանակի դափնեկիր

Ծանոթագրություններ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Արտաքին հղումներ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]