Jump to content

Կրոպիվնիցկի

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
(Վերահղված է Կիրովոգրադից)
Քաղաք
Կրոպիվնիցկի
Кропивницький
Դրոշ Զինանշան

Կիրովոգրադ քաղաքի վարչական շենքը
ԵրկիրՈւկրաինա Ուկրաինա
ՄարզԿիրովոգրադի մարզ
ՀամայնքQ12116588?, Նիկոլաևի մարզ, Օդեսայի մարզ, Ելիսավետգրադսկի գավառ, Bobrinetsky Uyezd?, Ելիսավետգրադսկի գավառ, Zinovievsk Okrug?, Ուկրաինական ԽՍՀ և Kropyvnytskyi urban hromada?
ՔաղաքապետՎլադիմեր Պուզակով
Հիմնադրված է1754 թ.
Այլ անվանումներԵլիզավետրոգրադ, Զինովոյևսկ,
Կիրովո
Տվյալ կարգավիճակում1765, 1782 թվականից
Մակերես103 կմ²
ԲԾՄ124±1 մետր
Բնակչություն258 543 մարդ (2006)
Ազգային կազմուկրաինացիներ,
ռուսներ,
հրեաներ
Ժամային գոտիUTC+2, ամառը UTC+3
Հեռախոսային կոդ+380 522
Փոստային ինդեքս250**
Փոստային դասիչ25000-490
Պաշտոնական կայքkr-rada.gov.ua
Կրոպիվնիցկի (Ուկրաինա)##
Կրոպիվնիցկի (Ուկրաինա)
Կրոպիվնիցկի (Կիրովոգրադի մարզ)##
Կրոպիվնիցկի (Կիրովոգրադի մարզ)

Կրոպիվնիցկի (ուկրաիներեն՝ Кропивницький, ռուս.՝ Кропивницкий), քաղաք Ուկրաինայում, Կիրովոգրադի շրջանի և Կիրովոգրադի մարզի վարչական կենտրոնն է։

16-րդ և 18-րդ դարի առաջին կեսերին ժամանակակից քաղաքի տարածքում հիմնվել են ուկրաինացի կազակների բնակավայրեր , որոնք հետագայում դարձել են քաղաքային թաղամասեր [1]։ Հիմնադրվել է 1754 թվականին Ելիզավետա կայսրուհու հրամանով «սուրբ Ելիզավետայի (Եղիսաբեթ) ամրոց» անունով [2]։ 1769-ի ռուս-թուրքական պատերազմի ժամանակ այս ամրոցը առանցքային դեր է խաղացել թուրքերի դեմ տարած հաղթանակի գործում և թույլ չի տվել զավթիչներին հետագա առաջխաղացումը [3]։ 1784 թվականից բերդն ունի քաղաքի կարգավիճակ։ 1882 թվականին Մարկո Կրոպիվնիցկին այստեղ հիմնեց առաջին պրոֆեսիոնալ ուկրաինական թատրոնը [4]:

քաղաքացիական պատերազմի ժամանակ՝ 1920 թվականին, քաղաքը երրորդ անգամ գրավվեց Խորհրդային Միության կողմից [5]: Մինչ 1924 թվականը կոչվել է Ելիզավետգրադ, 1924-1934 թվականները՝ Զինովևսկ, 1934-1939 թվականները՝ Կիրովո։ Վերանվանվել է ի պատիվ Սերգեյ Կիրովի[6]։ Հոլոդոմորի և քաղաքական բռնաճնշումների ժամանակ մահացել է քաղաքի 2238 բնակիչ [7][8]: 1941 թվականի օգոստոսի 5-ից մինչև 1944 թվականի հունվարի 8-ը քաղաքը գրավել են նացիստները։

2016 թվականին՝ ռուսական ագրեսիայի սկզբից 2 տարի անց, քաղաքը վերանվանվել է թատրոնի դերասան Մարկ Կրոպիվնիցկիի անունով։

Քաղաքի տեսարաններ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Քույր քաղաքներ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ծանոթագրություններ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  1. Поселення задніпрських місць до утворення Нової Сербії в документах середини XVIII століття / А. В. Пивовар.  – К.: Академперіодика, 2003.  – 336 с.
  2. на доповіді Сената «Генваря 4 дня 1752 года подписано Ея императорского Величества рукою тако: быть по сему, а данную генерал майору Глебову инструкцию велено оной крепости учинить наперед план и для рассмотрения прислать в военную коллегию». Центральний державний військово-історичний архів Росії Ф.349, інв.№ 9, спр.1445, стор.2-4
  3. Матівос Ю. М. Місто на сивому Інгулі.  – Історико-публіцистичний нарис.  – Кіровоград. ТОВ «Діаграма», 2004 р.  – c. 26.
  4. Пилипчук, Ростислав. Історія українського театру (від витоків до кінця ХІХ ст.). Лвов, Наукова думка, 2019. ISBN ISBN 978–617–10–0507–5.
  5. Сергій Шевченко, Єлисаветградськими волами за українським паровозом, Вечірня газета, 7 травня 1993 р.
  6. Հ. Ղ. Գրգեարյան, Ն. Մ. Հարությունյան (1987). Աշխարհագրական անունների բառարան. Երևան: «Լույս».
  7. Загальноукраїнський том Національної книги пам'яті жертв Голодомору 1932–1933 років в Україні.
  8. Національна книга пам'яті жертв Голодомору 1932–1933 років в Україні. Кіровоградська область.
Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Կրոպիվնիցկի» հոդվածին։
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից  (հ․ 5, էջ 470