Historio di Brunei
.png)
Brunei esis povoza Islamana sultanio de la 14ma yarcento til la 16ma yarcento. Sultano Bolkiah, qua guvernis de 1485 til 1524 guvernis tota l'insulo Borneo, l'insuli Sarawak e Sabah, e l'arkipelago di Sulu, sude de nuna Filipini.
Unesma Europani qui establisis kontakto kun Brunei esis Portugalani. Li establisis ambasadeyo en Brunei, ma kande Portugalani atakis l'insuli Maluku en 1536 Portugalan ambasadisto en Brunei mustis ekirar de Brunei, pro l'enemikeso di la sultano.
En 1660 komencis interna milito en Brunei,[1][2][3] qua komencis pro divergi pri la rezulto di un lukto inter la hanuli de du princi, Bongsu - filiulo dil sultano Muhammad Ali - ed Alam - filiulo di Abdul Mubin. Bongsu mortigis Alam e fugis. Venje, la sequinti di Abdul Mubin mortigis Muhammad Ali e deklaris su la nova sultano. La sequinti di Muhammad Ali komencis revolto. La milito duris til 1673, kande Abdul Mubin mortigesis.[1]
Dum la sultanio di Omar Ali Saifuddin la 2ma eventis revolti en Sarawak ma, en 1839 la sultano supresis la rebeleso kun la helpo di Britanian aventurero James Brooke. En 1888 sultano Hashim Jalilul Alam Aqamaddin signatis pakto kun Unionita Rejio, e Brunei divenis Britaniana protektorato.
.jpg)
Brunei invadesis da Japonian imperio ye la 16ma di decembro 1941 dum la duesma mondomilito, ok dii pos l'atako a Pearl Harbor. Li desembarkis 10,000 soldati en Kuala Belait, e pos kombati dum 6 dii, li okupis omna teritorio. Pos invadar Brunei, Japoniani establisis pakto kun sultano Ahmad Tajuddin, qua recevis pensiono e honori de Japoniani. Kambie, Japoniani administris la teritorio, e komencis docar Japoniana linguo en la skoli, e remplasis la valuto por altra, qua recevis la nomo "dolaro di Japoniana guvernerio", e recevis la surnomacho duit pisang, signifikante "banano-valuto". Cirkum 1943 la valuto ja sufris kun hiperinflaciono, e proxim la fino dil milito lua valoro esis preske nulo.
Japoniani konstruktis aeroportuo e navala bazo en Brunei. Britaniani bombardis e destruktis la navala bazo, ma kaptis l'aeroportuo. Ye la 10ma di junio 1945 Australiani komencis operaco por kaptar Borneo, ma Japoniani kapitulacis komplete nur ye la 10ma di septembro 1945. Britanian armeo administris l'insulo til julio 1946.
Brunei nedependanteskis de Unionita Rejio ye la 1ma di januaro 1984. Dum la yari 1990a e 2000a, l'exploto di lua jaceyi di petrolo e naturala gaso stimulis la kresko ekonomiala, e la TNP augmentis per 56% de 1998 til 2008. To stimulis l'implantaco di industrii, e Brunei divenis rapide industriizita. Nun la lando havas la 2ma maxim alta indexo pri homala developeso di Sud-Estal Azia, dop Singapur.
En oktobro 2013, sultano Hassanal Bolkiah anuncis lua deziro pri adoptar Sharia (islamala lego) en lua legala sistemo por la Mohamedani di la lando, qua facesis en 2014.
Referi
[redaktar | redaktar fonto]- ↑ 1,0 1,1 History for Brunei Darussalam: Sharing Our Past (Secondary 1). Pagino/pagini: 44-45.
- ↑ History for Brunei Darussalm. Publikigita da EPB Pan Pacific. Dato di publikigo: 2008. Pagino/pagini: 44.
- ↑ Civil war wrecks chaos in the country - Publikigita da The Brunei Times. URL vidita ye 20ma di januaro 2012.
.svg)