Menyang kontèn

Sirius

Saka Wikipédia Jawa, bauwarna mardika basa Jawa
Sirius A/B

Posisi Sirius.
Dhata pangamatan
Epos J2000
Rasi lintang Canis Major
Asensio rekta 06j 45m 08.9173d
Dhéklinasi −16° 42' 58.017"
Magnitudo katon (V) −1.47 (A) / 8.44 (B)
Ciri-ciri
Kelas spektrumA1V (A) / DA2 (B)
Indèks warna U-B−0.08 (A) / −1.04 (B)
Indèks warna B-V0.01 (A) / −0.03 (B)
Jinis variabelBintang ganda gerhana
Astrometri
Kacepetan radhial (Rv)−7.6 km/s
Gerak dhiri (μ) RA: −546.01 mas/taun
Dek.: −1223.08 mas/taun
Paralaks (π)379.21 ± 1.58 mas
Let8.6 ± 0.04 tc
(2.64 ± 0.01 pc)
Magnitudo mutlak (MV)1.47 (A) / 11.35 (B)
Orbit lintang gandha visual
Lintang sékundhèr α CMa B[1]
Periodhe (P) 50.09 taun
Sumbu semi-mayor (a) 7.56"
Eksentrisitas (e) 0.5923
Inklinasi (i) 136.5°
Bujur node (Ω) 44.6°
Epoch periastron (T) 1894.13
Detail
Massa2.02[2] (A) / 0.978[2] (B) M☉
Radhius1.711[2] (A) / 0.008 (B) R☉
Luminositas25.4[2] (A) / 0.0024 (B) L☉
Suhu9,900 (A) / 25,200[2] (B) K
Metalisitas190% Matahari (A)
Umur2-3 × 108[2] taun
Pamènèhan jeneng liya
α Canis Majoris, 9 CMa, HD 48915, HR 2491, BD-16°1591, Gl 119-052, GCTP 1577.00 A/B, GJ 244 A/B, LHS 219, ADS 5423, LTT 2638, HIP 32349.
Réferènsi database
SIMBAD data

Sirius (α CMa / α Canis Majoris / Alpha Canis Majoris) ya iku lintang paling padang ing langit wengi, nganggo magnitudo tampak −1.47. Lintang iki mapan ing rasi Canis Major lan minangka sistem lintang ganda kanthi piranti primèr lintang deret utama kelas A lan piranti sekunder siji katai putih.

Tetingalan

[besut | besut sumber]

Sirius bisa dideleng mèh ing kabèh papan ing lumahing Bumi kajaba déning wong-wong sing mapan ing lintang ing nduwur 73,284° lor. Wektu paling apik kanggo bisa ndeleng lintang iki ya iku sakiwa-tengené tanggal 1 Januari, lintang iki tekan meridian ing tengah wengi.

Ing kaanan sing jumbuh, Sirius bisa dideleng nganggo mata nalika Srengéngé isih mapan ing nduwur horison. Nalika mapan ing nduwur sirah, lintang iki bisa dideleng ing kaanan hawa sing resik, asal sing ndeleng mapan ing papan sing dhuwur, lan posisinè Srengéngé cukup endek.[3]

Ètimologi

[besut | besut sumber]

Jeneng lintang iki asalé saka basa Yunani Σείριος (Seirios, sing tegesé "murup-murup" utawa "panas banget"[4]). Minangka bintang paling padang ing rasi "Asu Gedhe", kerep karan uga minangka "Bintang Kirik".

Jeneng Latin kanggo lintang iki ya iku Canicula ("Asu cilik") lan ing basa Arab: الشعرى, aš-šyi‘rā ing astronomi Islam, ing kunu jeneng alternatif Al Shira mudun. Kanthi jeneng aš-šyi‘rā, lintang iki karan ing Al-Quran Surah An-Najm ayat 49, sing unine:lan Panjenengane ya iku Gusti (sing duwé) lintang syi'ra.

Jeneng liya saka para astronom jaman dhisik ya iku:

jeneng liya asal basa artiné
Lokibrenna Skandinavia obor Loki[5]
Hundastjarna Skandinavia lintang anjing[6]
狼星 / Lángxīng China lintang srenggala[7]
天狼星 / Tiānlángxīng China lintang srenggala langit[7]
賊星 / Zéixīng China lintang pencuri, sang meteor[7]
Skidi Amérika asli lintang srenggala[8]
Tishiya (karan juga Tishiga, Tistrija, Tishtrya) Sanskerta lintang pemimpin[8]
Kak-shisha Pèrsi anjing sing memimpin[8]
Du-shisha, Mul-lik-ud Akkadia pemimpin, lintang anjing ing srengéngé[8]
Kal-bu Sa-mas Assyria asu srengéngé[8]
Tir Pèrsi panah[8]
Sihor Mesir Kuno lintang kali Nil[8]
Hannabeah Punisia penggonggong[8]
Takarua Maori[9]
Hatun Coyllur [10] Inca lintang gedhé
ʻAʻā Hawaii[11] cemerlang lan mbakar
Sionpàš Chakavia[12] jeneng Chakavia kanggo lintang iki[13]
Singuuriq[14] Inuit kaya lampu sing padang

Saliyané rasi Canis Major, lintang iki uga minangka anggota saka pirang-pirang rasi, asterisma utawa kelompok ing ngisor iki:

jeneng rasi / asterisma / kelompok asalé artiné anggota liyané
Winter Circle lingkaran mangsa dingin α CMi, β Gem, α Gem, α Aur, α Tau, β Ori, α Ori
천랑 / Tiānláng China Srenggala ing Langit tidak ada
Egyptian X α CMi, α Ori, ζ Pup, α Col
Ke Kā o Makaliʻi[15] Hawaii α CMi, β Gem, α Gem, α Aur
Manu [16] Polinesia burung besar α Car, α CMi, β Ori, α Ori
Heavenly G[17] huruf G ing langit α Tau, α Aur, β Gem, α Gem, α CMi, β Ori, α Ori, γ Ori
Calvario Cruz (versi kedua)[10] Inca salib Calvary α CMi, β Ori, α Ori
Hatun Cruz (versi pertama)[10] Inca salib gedhé α CMi, β Ori, α Ori
Volci [18] Makedonia srenggala α CMi
Sky Dragon[19] naga di langit α Aql, α Aur, α Boo, α CMi, α Cyg, β Gem, α Gem, α Leo, α Lyr, β Or, α Or, α PsA, α Sco, α Tau, α Vir
Sirius Supercluster HD 13594, 5 Aql, δ Aqr, 32 Aqr, β Aur, 45 Boo, χ Cet, 6 CMi, δ Col, 29 Com, α CrB, υ CrB, ζ Crt, HD 209515, HD 184960, δ Del, 59 Dra, HD 129798, β Eri, ζ Eri, HD 157740, υ1 Hya, HD 109799, 21 LMi, ζ Leo, τ Leo, γ Lep, RR Lyn, α Oph, HD 65810, HD 178428, HD 165185, β Ser, HD 26923, HD 111456, ζ TrA, 37 UMa, β UMa, γ UMa, δ UMa, ε UMa, 78 UMa, ζ UMa, 80 UMa, o Vir, α Vol.[20][21]

Réferènsi

[besut | besut sumber]
  1. ↑ G. D. Gatewood, C. V. Gatewood (1978). "A study of Sirius". Astrophysical Journal. 225: 191–197.
  2. ↑ a b c d e f J. Liebert, P. A. Young, D. Arnett, J. B. Holberg, K. A. Williams (2005). "The Age and Progenitor Mass of Sirius B". The Astrophysical Journal. 630 (1): L69–L72.{{cite journal}}: CS1 maint: multiple names: authors list (link)
  3. ↑ C. Henshaw (1984). "On the Visibility of Sirius in Daylight". Journal of the British Astronomical Association. 94 (5): 221–222.
  4. ↑ "Sirius" . Online Etymology Dictionary. Dibukak ing 2007-02-15.
  5. ↑ jeneng salah siji déwa ing laladan Skandinavia
  6. ↑ http://www.vikinganswerlady.com/stars.shtml
  7. ↑ a b c http://www.chinese-tools.com/tools/sinograms.html
  8. ↑ a b c d e f g h http://www.constellationsofwords.com/stars/Sirius.html
  9. ↑ "Archive copy". Diarsip saka sing asli ing 2012-12-04. Dibukak ing 2012-10-27.{{cite web}}: CS1 maint: archived copy as title (link)
  10. ↑ a b c "Archive copy". Diarsip saka sing asli ing 2009-09-23. Dibukak ing 2012-10-27.{{cite web}}: CS1 maint: archived copy as title (link)
  11. ↑ "Archive copy". Diarsip saka sing asli ing 2011-06-29. Dibukak ing 2012-10-27.{{cite web}}: CS1 maint: archived copy as title (link)
  12. ↑ basa di sebuah kapuloandi laut Adriatik
  13. ↑ "Archive copy". Diarsip saka sing asli ing 2012-12-04. Dibukak ing 2012-10-27.{{cite web}}: CS1 maint: archived copy as title (link)
  14. ↑ "Archive copy" (PDF). Diarsip saka sing asli (PDF) ing 2011-11-08. Dibukak ing 2011-11-08.{{cite web}}: CS1 maint: archived copy as title (link)
  15. ↑ "Archive copy". Diarsip saka sing asli ing 2009-09-18. Dibukak ing 2012-10-27.{{cite web}}: CS1 maint: archived copy as title (link)
  16. ↑ "Archive copy" (PDF). Diarsip saka sing asli (PDF) ing 2007-06-23. Dibukak ing 2007-06-23.{{cite web}}: CS1 maint: archived copy as title (link)
  17. ↑ "Archive copy". Diarsip saka asliné ing 1999-02-02. Dibukak ing 2012-10-27.{{cite web}}: CS1 maint: archived copy as title (link)
  18. ↑ http://articles.adsabs.harvard.edu/full/2008POBeo..85...97C
  19. ↑ "Archive copy". Diarsip saka sing asli ing 2008-05-13. Dibukak ing 2012-10-27.{{cite web}}: CS1 maint: archived copy as title (link)
  20. ↑ Eggen, Olin J. (1992). "The Sirius supercluster in the FK5". Astronomical Journal. 104 (4): 1493–1504. doi:10.1086/116334. Dibukak ing 2007-11-22.
  21. ↑ http://articles.adsabs.harvard.edu/full/1983AJ.....88..642E

å

Dijupuk saka "https://jv.wikipedia.org/w/index.php?title=Sirius&oldid=1649859"