შინაარსზე გადასვლა

ნოვიალი

მასალა ვიკიპედიიდან — თავისუფალი ენციკლოპედია
ნოვიალი
Novial
გავრცელებულია -
მოლაპარაკეთა რაოდენობა უცნობია (მცირე რაოდენობა)
ოფიციალური სტატუსი -
ლინგვისტური კლასიფიკაცია კონსტრუქტიული საერთაშორისო ენა
დამწერლობის სისტემა ლათინური დამწერლობა

ნოვიალი (Nov-ახალი, I.A.L-international auxiliary language) — ხელოვნური ენა, რომელიც შექმნილია დანიელი ლინგვისტის ოტო ესპერსენის მიერ 1928 წელს. იდეის თანახმად, უნდა ყოფილიყო საერთაშორისო დამხმარე ენა ეროვნებათაშორის საკომუნიკაციოდ. სიტყვების დიდი ნაწილი წარმოებულია რომანული და გერმანიკული ენებიდან, გრამატიკა დაფუძნებულია ინგლისური ენაზე. 1930 წელს იქნა შემოთავაზებული ნოვიალის ლექსიკონი (Novial Lexike). ოტო ესპერსენი ფლობდა იდო ენას, რომელიც თავის მხრივ, წარმოადგენდა ესპერანტოს რეფორმირების ერთ-ერთ ფორმას. ნოვიალშიც თვალშისაცემია იდოსა და ესპერანტოს გავლენა.

არსებობს ვიკიპედია ნოვიალზე.

ანბანი

ნოვიალი იყენებს ლათინურ ანბანს.

დიდი ასოები
A B CH D E F G H I J K L M N O P Q R S SH T U V X Y
პატარა ასოები
a b ch d e f g h i j k l m n o p q r s sh t u v x y
ქართული შესატყვისი
ა ბ ჩ დ ე ф გ ჯ ი ʒ კ ლ მ ნ ო პ/ფ კ რ ს შ ტ უ ვ ქს/გზ ი(მოკლე)

მსგავსება/კავშირი სხვა ენებთან

მას შემდეგ რაც ლუდვიგ ლაზარ ზამენჰოფმა წარმოადგინა ხელოვნური ენა ესპერანტო (1887). ენამ ჰპოვა დიდი პოპულარობა და შეიძინა ბევრი მიმდევარი, მისი იდეა იყო საერთაშორისო ნეიტრალური ენის შექმნა, რომელიც არ იქნებოდა ერც ერთი ერის კუთვნილება და იქნებოდა მარტივი სასწავლი. ზოგიერთის აზრით ესპერანტოს ჰქონდა ნაკლოვანებები, ენის სწავლის სირთულესთან დაკავშირებით, რომ შესაძლებელი იყოს შესწავლის უფრო გაიოლება, მოქნა, ბუნებრივ ენასთან მეტად მიახლოვება. ძირითადად მსგავსმა აზრებმა მისცეს ბიძგი ესპერანტოს რეფორმირების დაწყებას (ასეთ ენებს უწოდებენ ესპერანტიდოებს. იდო ესპერანტოზე ნიშნავს შვილს), მართლაც წარმოდგენილ იქნა რეფორმირებული ესპერანტოს სხვადასხვა ფორმა (იდო, მუნდოლინცო (პირველი რეფორმირებული ესპერანტო), უნივერსალი, ესპერანტო, Arcaicam Esperantom) შემდგომშიც, ვერცერთმა მათგანმა ვერ მიაღწია ისეთ წარმატებას, როგორიც წილად ხვდა ესპერანტოს.

ნოვიალი არ წარმოადგენს ესპერანტიდოს, თუმცა მასში გამოყენებულია იდოს ელემენტები. ოტო ესპენსერი იყო იმ ჯგუფში (ფრანგ : Délégation pour l'Adoption d'une Langue Auxiliaire Internationale), რომელმაც შექმნა იდო 1907 წელს.

ქვემოთ, ნიმუშად წარმოდეგენილია მამაო ჩვენო ოთხ (ნოვიალზე, ესპერანტოზე, იდოზე და ლათინურზე) ენაზე.

ნოვიალზე: ესპერანტოზე: იდოზე: ლათინურად version:

Nusen Patre, kel es in siele,
mey vun nome bli sanktifika,
mey vun regno veni;
mey on fa vun volio
kom in siele anke sur tere.
Dona a nus disdi li omnidiali pane,
e pardona a nus nusen ofensos,
kom anke nus pardona a nusen ofensantes,
e non dukte nus en tentatione,
ma liberisa nus fro malu.
Amen.

Patro nia, kiu estas en la ĉielo,
Via nomo estu sanktigita.
Venu Via regno,
plenumiĝu Via volo,
kiel en la ĉielo, tiel ankaŭ sur la tero.
Nian panon ĉiutagan donu al ni hodiaŭ.
Kaj pardonu al ni niajn ŝuldojn,
kiel ankaŭ ni pardonas al niaj ŝuldantoj.
Kaj ne konduku nin en tenton,
sed liberigu nin de la malbono.
Amen.

Patro nia, qua esas en la cielo,
tua nomo santigesez;
tua regno advenez;
tua volo facesez
quale en la cielo tale anke sur la tero.
Donez a ni cadie l'omnidiala pano,
e pardonez a ni nia ofensi,
quale anke ni pardonas a nia ofensanti,
e ne duktez ni aden la tento,
ma liberigez ni del malajo.
Amen.

Pater noster, qui es in caelis:
sanctificetur Nomen Tuum;
adveniat Regnum Tuum;
fiat voluntas Tua,
sicut in caelo, et in terra.
Panem nostrum cotidianum da nobis hodie;
et dimitte nobis debita nostra,
Sicut et nos dimittimus debitoribus nostris;
et ne nos inducas in tentationem;
sed libera nos a Malo.
Amen.

რესურსები ინტერნეტში

[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
მოძიებულია „https://ka.wikipedia.org/w/index.php?title=ნოვიალი&oldid=4675378“-დან