Adam Smith: Ózgerisler arasındaǵı ayırmashılıq

Tuwılǵan sánesi	Lua error Module:Wikidata/date moduli ishindegi 414 jolında: attempt to call field 'wrapSnak' (a nil value).
Qaytıs bolǵan sánesi	17-iyul 1790 (67 jasta)

Bettiń tariyxın sholıw

← Aldınǵı parq

Мазмұны өшірілді Content added

VizualWikitekst

Inline

Bul nusqanıń waqtı: 21:00, 2024 j. sentyabrdiń 19

nobaý|300px|Adam Smit Adam Smit (shoqındırılǵan 16-iyun 1723-jılı 17-iyul 1790 [áyyemgi usılda 5-iyun 1723–jıl 17-iyul 1790]) Shotlandıyalıq moral filosofı hám sıyasıy ekonomikanıń tiykarın salıwshısı edi. Shotlandiya Aǵartıwshılıǵınıń tiykarǵı alımlarınıń biri bolǵan Adam Smit "Moral seziminiń teoriyası" hám "Xalıqlar baylıǵınıń tábiyatın hám sebeplerin izertlew" atli kitaplariniń avtori. Keyingisi, ádette "Xaliqlar baylig'i" dep qisqartilip atalatug'in kitabı, onıń magnum opusi (ullı jumısı) hám ekonomikanıń birinshi zamanagóy jumısı esaplanadı. Adam Smit zamanagóy ekonomika iliminiń atası esaplanadı.

Smit Glazgo hám Oksford universitetlerinde moral filosofiyasın úyrendi. Oqıwdı pitkergennen keyin ol Edinburgta tabıslı lektsiyalar oqıdı, bul onı Shotlandiya aǵartıwshılıǵı waqtında David Hume menen birge islesiwge basladı. Smit Glazgoda moral filosofiyasın oqıtıp professorlıq jumısına eristi hám usı waqıtta "Moral sezimi teoriyası" kitabın jazıp baspadan shıǵardı. Ol keyingi ómirinde jeke oqıtıwshı boldı hám bul oǵan Evropa boylap sayaxat etiwine hám sol waqıttıń intellektual jetekshilerin ushıratıwǵa imkaniyat berdi. Smit úyine qaytıp keldi hám kelesi on jıldı "Xalıqlar baylıǵı"n jazıwǵa baǵıshladı (tiykarınan óziniń lektsiyalarınan alınǵan). Kitap 1776-jılı baspadan shıqtı. Ol 1790-jılı qaytıs boldı.

Ómir bayanı

nobaý|Inquiry into the nature and causes of the wealth of nations, 1922

Balalıǵı

Adam Smitti Shotlandiyanıń Kirkaldi qalasında Margaret Duglas dúnyaǵa keltirdi. Onıń atası, ol da Adam Smit dep atalıp, yurist, jamiyetlik xızmetker bolǵan hám Margaret Duglasqa 1720-jılı úylengen. Onıń atası Smit tuwılmastan altı ay burın qaytıs bolǵan. Smittiń anıq tuwılǵan kúni belgisiz, biraq onıń shoqındırılıwı 1723-jılı 16-iyunda Kirkaldıda jazılǵan. Smittiń balalıǵı haqqında azǵana belgili bolsada, Shotlandiyalı jurnalist hám Smittiń ómir bayanın jazıwshısı John Rae Smittiń tórt jasında tsiganlar tárepinen urlap ketilgenin hám keyinirek basqalardıń qutqarıwǵa barǵanlıǵı sebepli azat etilgenin jazıp qaldırdı.

Smit anasına ayrıqsha jaqın boldı, hám anası onı ilimiy islerge iytermelegen bolıwı itimal. Smit 1729 hám 1737-jılları aralıǵında Kirkaldıda Burg mektebine qatnadı hám ol jerde latın tili, matematika, tariyx hám jazıw mádeniyatın úyrendi. Rae Burg mektebin "Shotlandiyanın' sol dáwirdegi eń zor orta mektepleriniń biri" dep jazǵan.

Bilim alıwı

Smit on tórt jasında Glazgo Universitetine oqıwǵa kirdi hám Francis Hatcheson qol astında moral filosofiyasın úyrendi. Bul jerde ol erkinlik, oylaw, túsiniw hám juwmaq shıǵarıw, sonday-aq erkin pikirge qızıǵıwshılıǵın rawajlandırdı. 1740-jılı, Smitke Snell Ekzibishion granti berildi hám ol Glazgo Universitetinen Oksford Universitetiniń Balliol Kolledjine oqıwǵa ketti.

Smit Glazgoda oqıtıw Oksfordqa salıstırǵanda bir qansha joqarı dep esapladı, hám óziniń tájiriybesin aqılıy qısılıw dep taptı. "Xalıqlar baylıǵı"nıń V-kitabı II-babında Smit: "Oksford Universitetinde jámiyetlik professorlardıń kópshiligi kóplegen jıllar dawamında ulıwma oqıtıp atırǵanday bolıp kóriniwdi de toqtatqan" dep jazdı. Sonday-aq jazılıwınsha Smit doslarına bir márte Oksford rásmiy xizmetkerlerin onıń David Humeniń "Adam tábiyatınıń traktatı" oqıp atırǵanın bilip qalıp, keyin kitaptı tartıp alıp onı qatal jazalaǵanın aytıp bergen. William Robert Scott "[Smittiń] Oksford waqtı onıń ómirlik isine azǵana járdem berdi, eger ulıwma bergen bolsa" dep jazdı. Soǵan qaramastan, Smit Oksfordta waqtında Universitettiń úlken kitapxanasınan óziń bir neshe pánler boyınsha oqıtıwǵa kitaplar alıp oqıw imkaniyatına iye boldı. Onıń xatlarında jazıwınsha óz aldına oqımaǵan waqıtlarında ol baxıtsız edi. Oksforda waqtınıń aqırında Adam Smit nerv keselliginiń simptomların bastan keshirdi. Ol 1746-jılı grantı tamamlanbastan burın Oksfordtan ketti.

"Xalıqlar baylıǵı"nıń V-kitabında Smit Angliya universitetlerinde Shotlandiya universitetlerine salıstırǵanda oqıtıw hám ilimiy isler tómen sıpatlı ekenin jazdı. Ol bunı 2 sebep penen túsiniw múmkin dep jazdı. Birinshi, Oksford hám Kembridj kolledjleriniń baylıǵı hám professorlardıń aylıǵınıń studentlerdi ózlerine tartıw uqıbınan ǵárezsizligi; ekinshi, ilimiy jetekshiler Angliya Shirkewinde islese de jaqsı jasawı múmkinligi dep kórsetti. Smit basında teologiya (din tanıw)ni úyreniwdi hám shirkewde islewdi niyet qılǵan edi, biraq onıń keyingi oqıwları, atap aytqanda David Humeniń skeptik jumısların oqıwı onı basqa joldı tańlawına isendirdi.

↑ (unspecified title)

[[http://data.bnf.fr/ark:/12148/cb119250114_&#039;&#039;(unspecified_title)&#039;&#039;]-1] (unspecified title)

[1]

@@ Qatar No 1: / Qatar No 1: @@
+{{Shaxs infoqutısı}}
-[[Su'wret:AdamSmith.jpg|thumb|right|300px|Adam Smit]]
+[[Súwret:AdamSmith.jpg|nobaý|300px|Adam Smit]]
-'''Adam Smit''' (shoqındırılg'an 16-iyun 1723-jılı 17-iyul 1790 [a'yyemgi usılda 5-iyun 1723–jıl 17-iyul' 1790]) Shotlandıyalıq moral filosofı ha'm sıyasıy ekonomikanın' tiykarın salıwshısı edi. Shotlandiya Ag'artıwshılıg'ının' tiykarg'ı alımlarının' biri bolg'an Adam Smit "Moral seziminin' teoriyası" ha'm "Xalıqlar baylıg'ının' ta'biyatın ha'm sebeplerin izertlew" atli kitaplarinin' avtori. Keyingisi, a'dette "Xaliqlar baylig'i" dep qisqartilip atalatug'in kitabı, onin' magnum opusi (ullı jumısı) ha'm [[ekonomika]]nın' birinshi zamanago'y jumısı esaplanadi. Adam Smit zamanag'oy ekonomika iliminin' atası esaplanadı.
+'''Adam Smit''' (shoqındırılǵan 16-iyun 1723-jılı 17-iyul 1790 [áyyemgi usılda 5-iyun 1723–jıl 17-iyul 1790]) Shotlandıyalıq moral filosofı hám sıyasıy ekonomikanıń tiykarın salıwshısı edi. Shotlandiya Aǵartıwshılıǵınıń tiykarǵı alımlarınıń biri bolǵan Adam Smit "Moral seziminiń teoriyası" hám "Xalıqlar baylıǵınıń tábiyatın hám sebeplerin izertlew" atli kitaplariniń avtori. Keyingisi, ádette "Xaliqlar baylig'i" dep qisqartilip atalatug'in kitabı, onıń magnum opusi (ullı jumısı) hám [[ekonomika]]nıń birinshi zamanagóy jumısı esaplanadı. Adam Smit zamanagóy ekonomika iliminiń atası esaplanadı.
-Smit [[Glazgo]] ha'm [[Oksford]] universitetlerinde moral filosofiyasın u'yrendi. Oqıwdı pitkergennen keyin ol [[Edinburg]]ta tabıslı lektsiyalar oqıdı, bul onı [[Shotlandiya]] ag'artıwshılıg'ı waqtında [[David Hume]] menen birge islesiwge basladı. Smit Glazgoda moral filosofiyasın oqıtıp [[professor]]lıq jumısına eristi ha'm usı waqıtta "Moral sezimi teoriyası" kitabın jazıp baspadan shıg'ardı. Ol keyingi o'mirinde jeke oqıtıwshı boldı ha'm bul og'an Evropa boylap sayaxat etiwine ha'm sol waqıttın' intellektual jetekshilerin ushıratıwg'a imkaniyat berdi. Smit u'yine qaytıp keldi ha'm kelesi on jıldı "Xalıqlar baylıg'ı"n jazıwg'a bag'ıshladı (tiykarınan o'zinin' lektsiyalarınan alıng'an). Kitap 1776-jili baspadan shıqtı. Ol 1790-jılı qaytıs boldı.
+Smit [[Glazgo]] hám [[Oksford]] universitetlerinde moral filosofiyasın úyrendi. Oqıwdı pitkergennen keyin ol [[Edinburg]]ta tabıslı lektsiyalar oqıdı, bul onı [[Shotlandiya]] aǵartıwshılıǵı waqtında [[David Hume]] menen birge islesiwge basladı. Smit Glazgoda moral filosofiyasın oqıtıp [[professor]]lıq jumısına eristi hám usı waqıtta "Moral sezimi teoriyası" kitabın jazıp baspadan shıǵardı. Ol keyingi ómirinde jeke oqıtıwshı boldı hám bul oǵan Evropa boylap sayaxat etiwine hám sol waqıttıń intellektual jetekshilerin ushıratıwǵa imkaniyat berdi. Smit úyine qaytıp keldi hám kelesi on jıldı "Xalıqlar baylıǵı"n jazıwǵa baǵıshladı (tiykarınan óziniń lektsiyalarınan alınǵan). Kitap 1776-jılı baspadan shıqtı. Ol 1790-jılı qaytıs boldı.
-== O'mir bayanı ==
+== Ómir bayanı ==
+[[Súwret:Smith - Inquiry into the nature and causes of the wealth of nations, 1922 - 5231847.tif|nobaý|''Inquiry into the nature and causes of the wealth of nations'', 1922]]
-=== Balalıg'ı ===
+=== Balalıǵı ===
-Adam Smitti Shotlandiyanın' Kirkaldi qalasında Margaret Duglas du'nyag'a keltirdi. Onın' atası, ol da Adam Smit dep atalıp, [[yurist]], jamiyetlik xızmetker bolg'an ha'm Margaret Duglasqa 1720-jılı u'ylengen. Onin' atası Smit tuwılmastan altı ay burın qaytıs bolg'an. Smittin' aniq tuwılg'an ku'ni belgisiz, biraq onin' shoqındırılıwı 1723-jılı 16-iyunda Kirkal'dida jazılg'an. Smittin' balalıg'ı haqqında azg'ana belgili bolsada, Shotlandiyalı [[jurnalist]] ha'm Smittin' omir bayanın jazıwshısı John Rae Smittin' to'rt jasında [[tsigan]]lar ta'repinen urlap ketilgenin h'am keyinirek basqalardın' qutqarıwg'a barg'anlıg'ı sebepli azat etilgenin jazıp qaldırdı.
+Adam Smitti Shotlandiyanıń Kirkaldi qalasında Margaret Duglas dúnyaǵa keltirdi. Onıń atası, ol da Adam Smit dep atalıp, [[yurist]], jamiyetlik xızmetker bolǵan hám Margaret Duglasqa 1720-jılı úylengen. Onıń atası Smit tuwılmastan altı ay burın qaytıs bolǵan. Smittiń anıq tuwılǵan kúni belgisiz, biraq onıń shoqındırılıwı 1723-jılı 16-iyunda Kirkaldıda jazılǵan. Smittiń balalıǵı haqqında azǵana belgili bolsada, Shotlandiyalı [[jurnalist]] hám Smittiń ómir bayanın jazıwshısı John Rae Smittiń tórt jasında [[tsigan]]lar tárepinen urlap ketilgenin hám keyinirek basqalardıń qutqarıwǵa barǵanlıǵı sebepli azat etilgenin jazıp qaldırdı.
-Smit anasına ayrıqsha jaqın boldı, ha'm anası onı ilimiy islerge iytermelegen bolıwı itimal. Smit 1729 ha'm 1737-jilları aralıg'ında Kirkal'dida Burg mektebine qatnadı ha'm ol jerde [[latın tili]], [[matematika]], [[tariyx]] ha'm jazıw ma'deniyatın u'yrendi. Rae Burg mektebin "Shotlandiyanın' sol da'wirdegi en' zor orta mekteplerinin' biri" dep jazg'an.
+Smit anasına ayrıqsha jaqın boldı, hám anası onı ilimiy islerge iytermelegen bolıwı itimal. Smit 1729 hám 1737-jılları aralıǵında Kirkaldıda Burg mektebine qatnadı hám ol jerde [[latın tili]], [[matematika]], [[tariyx]] hám jazıw mádeniyatın úyrendi. Rae Burg mektebin "Shotlandiyanın' sol dáwirdegi eń zor orta mektepleriniń biri" dep jazǵan.
 === Bilim alıwı ===
-Smit on to'rt jasında Glazgo Universitetine oqıwg'a kirdi ha'm Francis Hatcheson qol astında moral filosofiyasın u'yrendi. Bul jerde ol erkinlik, oylaw, tu'siniw ha'm juwmaq shıg'arıw, sonday-aq erkin pikirge qızıg'ıwshılıg'ın rawajlandırdı. 1740-jılı, Smitke Snell Ekzibishion granti berildi ha'm ol Glazgo Universitetinen Oksford Universitetinin' Balliol Kolledjine oqıwg'a ketti.
+Smit on tórt jasında Glazgo Universitetine oqıwǵa kirdi hám Francis Hatcheson qol astında moral filosofiyasın úyrendi. Bul jerde ol erkinlik, oylaw, túsiniw hám juwmaq shıǵarıw, sonday-aq erkin pikirge qızıǵıwshılıǵın rawajlandırdı. 1740-jılı, Smitke Snell Ekzibishion granti berildi hám ol Glazgo Universitetinen Oksford Universitetiniń Balliol Kolledjine oqıwǵa ketti.
-Smit Glazgoda oqıtıw Oksfordqa salıstırg'anda bir qansha joqarı dep esapladı, ha'm oz'inin' ta'jiriybesin aqılıy qısılıw dep taptı. "Xalıqlar baylıg'ı"nin' V-kitabı II-babında Smit: "Oksford Universitetinde ja'miyetlik professorlardın' ko'pshiligi ko'plegen jıllar dawamında ulıwma oqıtıp atırg'anday bolıp ko'riniwdi de toqtatqan" dep jazdı. Sonday-aq jazılıwınsha Smit doslarına bir ma'rte Oksford ra'smiy xizmetkerlerin onın' David Humenin' "Adam ta'biyatının' traktatı" oqıp atırg'anın bilip qalıp, keyin kitaptı tartıp alıp onı qatal jazalag'anın aytıp bergen. William Robert Scott "[Smittin'] Oksford waqtı onın' o'mirlik isine azg'ana ja'rdem berdi, eger ulıwma bergen bolsa" dep jazdı. Sog'an qaramastan, Smit Oksfordta waqtında Universitettin' u'lken kitapxanasınan o'zin bir neshe pa'nler boyınsha oqıtıwg'a kitaplar alıp oqıw imkaniyatına iye boldı. Onın' xatlarında jazıwınsha o'z aldına oqımag'an paytlarında ol baxıtsız edi. Oksforda waqtının' aqırında Adam Smit nerv keselliginin' simptomların bastan keshirdi. Ol 1746-jili grantı tamamlanbastan burın Oksfordtan ketti.
+Smit Glazgoda oqıtıw Oksfordqa salıstırǵanda bir qansha joqarı dep esapladı, hám óziniń tájiriybesin aqılıy qısılıw dep taptı. "Xalıqlar baylıǵı"nıń V-kitabı II-babında Smit: "Oksford Universitetinde jámiyetlik professorlardıń kópshiligi kóplegen jıllar dawamında ulıwma oqıtıp atırǵanday bolıp kóriniwdi de toqtatqan" dep jazdı. Sonday-aq jazılıwınsha Smit doslarına bir márte Oksford rásmiy xizmetkerlerin onıń David Humeniń "Adam tábiyatınıń traktatı" oqıp atırǵanın bilip qalıp, keyin kitaptı tartıp alıp onı qatal jazalaǵanın aytıp bergen. William Robert Scott "[Smittiń] Oksford waqtı onıń ómirlik isine azǵana járdem berdi, eger ulıwma bergen bolsa" dep jazdı. Soǵan qaramastan, Smit Oksfordta waqtında Universitettiń úlken kitapxanasınan óziń bir neshe pánler boyınsha oqıtıwǵa kitaplar alıp oqıw imkaniyatına iye boldı. Onıń xatlarında jazıwınsha óz aldına oqımaǵan waqıtlarında ol baxıtsız edi. Oksforda waqtınıń aqırında Adam Smit nerv keselliginiń simptomların bastan keshirdi. Ol 1746-jılı grantı tamamlanbastan burın Oksfordtan ketti.
-"Xalıqlar baylıg'ı"nın' V-kitabında Smit Angliya universitetlerinde Shotlandiya universitetlerine salıstırg'anda oqıtıw ha'm ilimiy isler to'men sıpatlı ekenin jazdı. Ol bunı 2 sebep penen tu'siniw mu'mkin dep jazdı. Birinshi, Oksford ha'm Kembridj kolledjlerinin' baylıg'ı ha'm professorlardın' aylıg'ının' studentlerdi o'zlerine tartıw uqıbınan g'a'rezsizligi; ekinshi, ilimiy jetekshiler Angliya Shirkewinde islese de jaqsı jasawı mu'mkinligi dep ko'rsetti. Smit basında teologiya (din tanıw)ni u'yreniwdi ha'm shirkewde islewdi niyet qılg'an edi, lekin onın' keyingi oqıwları, atap aytqanda David Humenin' skeptik jumısların oqıwı onı basqa joldı tan'lawına isendirdi.
+"Xalıqlar baylıǵı"nıń V-kitabında Smit Angliya universitetlerinde Shotlandiya universitetlerine salıstırǵanda oqıtıw hám ilimiy isler tómen sıpatlı ekenin jazdı. Ol bunı 2 sebep penen túsiniw múmkin dep jazdı. Birinshi, Oksford hám Kembridj kolledjleriniń baylıǵı hám professorlardıń aylıǵınıń studentlerdi ózlerine tartıw uqıbınan ǵárezsizligi; ekinshi, ilimiy jetekshiler Angliya Shirkewinde islese de jaqsı jasawı múmkinligi dep kórsetti. Smit basında teologiya (din tanıw)ni úyreniwdi hám shirkewde islewdi niyet qılǵan edi, biraq onıń keyingi oqıwları, atap aytqanda David Humeniń skeptik jumısların oqıwı onı basqa joldı tańlawına isendirdi.
-[[an:Adam Smith]]
-[[ar:آدم سميث]]
-[[arz:ادم سميث]]
-[[ast:Adam Smith]]
-[[az:Adam Smit]]
-[[bat-smg:Adams Smits]]
-[[be:Адам Сміт]]
-[[bg:Адам Смит]]
-[[bn:অ্যাডাম স্মিথ]]
-[[br:Adam Smith]]
-[[bs:Adam Smith]]
-[[ca:Adam Smith]]
-[[cs:Adam Smith]]
-[[cy:Adam Smith]]
-[[da:Adam Smith]]
-[[de:Adam Smith]]
-[[diq:Adam Smith]]
-[[el:Άνταμ Σμιθ]]
-[[en:Adam Smith]]
-[[eo:Adam Smith]]
-[[es:Adam Smith]]
-[[et:Adam Smith]]
-[[eu:Adam Smith]]
-[[ext:Adam Smith]]
-[[fa:آدام اسمیت]]
-[[fi:Adam Smith]]
-[[fiu-vro:Smithi Adam]]
-[[fo:Adam Smith]]
-[[fr:Adam Smith]]
-[[ga:Adam Smith]]
-[[gd:Adam Smith]]
-[[gl:Adam Smith]]
-[[gv:Adam Smith]]
-[[he:אדם סמית]]
-[[hi:एडम स्मिथ]]
-[[hif:Adam Smith]]
-[[hr:Adam Smith]]
-[[hu:Adam Smith]]
-[[hy:Ադամ Սմիթ]]
-[[id:Adam Smith]]
-[[io:Adam Smith]]
-[[is:Adam Smith]]
-[[it:Adam Smith]]
-[[ja:アダム・スミス]]
-[[jv:Adam Smith]]
-[[ka:ადამ სმითი]]
-[[ko:애덤 스미스]]
-[[ku:Adam Smith]]
-[[la:Adamus Smith]]
-[[lt:Adam Smith]]
-[[lv:Ādams Smits]]
-[[mk:Адам Смит]]
-[[ml:ആഡം സ്മിത്ത്]]
-[[mn:Адам Смит]]
-[[ms:Adam Smith]]
-[[nl:Adam Smith]]
-[[nn:Adam Smith]]
-[[no:Adam Smith]]
-[[pl:Adam Smith]]
-[[pt:Adam Smith]]
-[[qu:Adam Smith]]
-[[ro:Adam Smith]]
-[[ru:Смит, Адам]]
-[[sa:एडम स्मिथ]]
-[[sah:Адам Смит]]
-[[scn:Adam Smith]]
-[[sco:Adam Smith]]
-[[sh:Adam Smith]]
-[[si:ඇඩම් ස්මිත්]]
-[[simple:Adam Smith]]
-[[sk:Adam Smith]]
-[[sl:Adam Smith]]
-[[sq:Adam Smith]]
-[[sr:Адам Смит]]
-[[sv:Adam Smith]]
-[[sw:Adam Smith]]
-[[ta:ஆடம் சிமித்]]
-[[te:ఆడం స్మిత్]]
-[[th:อดัม สมิธ]]
-[[tl:Adam Smith]]
-[[tr:Adam Smith]]
-[[uk:Адам Сміт]]
-[[ur:آدم سمتھ]]
-[[uz:Adam Smith]]
-[[vi:Adam Smith]]
-[[war:Adam Smith]]
-[[zh:亚当·斯密]]
-[[zh-classical:斯密亞丹]]
-[[zh-yue:亞當史密夫]]