Bilêvkirin

biguhêre
Zayenda mê ya binavkirî
Rewş Yekjimar Pirjimar
Navkî keç keç
Îzafe keça keçên
Çemandî keçê keçan
Nîşandera çemandî keçê wan keçan
Bangkirin keçê keçino
Zayenda mê ya nebinavkirî
Rewş Yekjimar Pirjimar
Navkî keçek keçin
Îzafe keçeke keçine
Çemandî keçekê keçinan
 
Çend keç anku keçik (mane 1)

keç , k-ya nerm, ç-ya nerm

  1. Mirovên yên hê biçûk:
    keçek û kurek
    Du keçan dilîstin.
  2. (malbat) Zaroka ya kesekî:
    Wê sê keç hene.
    • Şêxê weko pênce hec bijarî
      Dîn kir te ji bo keça kufarî
      Nîlûfer nazperwerî kir
       — (Ehmedê XanîMem û Zîn~1692)
    • Bateyî di vê çarîneya xwe de navê keça xwe Asmîn bi kar tîne. Lewre Bateyî di gelek helbestên xwe de navê keçên xwe bi kar aniye. Bateyî, keça xwe wekî şepaleke ango şêreke mê dibine û her wiha keça xwe wekî zêran bûha dihesibîne. — (Di Helbestên Melayê Bateyî de Evîn û Hezkirin, Reşît Rojdar Yildiz, Bingöl Üniversitesi Yaşayan Diller Enstitüsü Dergisi)
  3. Mirovên yên hê şûnekirî.
    Na, mêr nekiriye, hê keç e.

Etîmolojî

biguhêre

Ji formek berê *kenç, *keniş, *kenij, ji zimanên îranî. Hevreha soranî کچ(kiç), soraniya erdelanî kenîşk, hewramî kina/kinaçê, zazakî keyna/kêna/keynek, gîlekî, teberî کجا(/kica/), farisiya navîn [Peyv?] (/kenîzeg/), sogdî kençîk (kenîg= jin), avestayî 𐬐𐬀𐬥𐬌𐬌𐬁(kaniiā), 𐬐𐬀𐬌𐬥𐬍𐬐𐬁‎(kainīkā), sanskrîtî कन्या (kenya), ji proto-îranî *kanyáH (/kenyeh/), ji proto-hindûîranî *kanyáH, ji proto-hindûewropî *kenyeh₂/*konyeh₂, ji *ken- (hilbûn, destpêkirin). Hevreha yekser a albanî qejzë, qyrë, qytë. Wateya pêşîn bakire bûye. qîz ne ji eynî rehê lê ji tirkî kız e. Nêzîkiya keç û kız tesedifî ye anku kız ne ji zimanekî îranî ye.

Bi zaravayên din

biguhêre
Ev gotar ji agahiyên naveroka vê guhertoya gotara wekhev a li ser Wîkîferhenga îngilîzî pêk tê.