Подем на Отоманското Царство: Разлика помеѓу преработките
[проверена преработка] | [проверена преработка] |
Избришана содржина Додадена содржина
с Правописна исправка, replaced: прв пат → првпат (2) using AWB |
с →Заднина: Стилско подобрување, replaced: = Позадина = → = Заднина = |
||
(Не се прикажани 46 меѓувремени преработки од 4 корисници) | |||
Ред 1:
{{Историја на Отоманското Царство}}
'''Подемот на Отоманското Царство''' ([[1299]]-[[1453]]) се однесува на периодот кој започнал со слабеење на [[
==
Првиот период од османлиската историја го наметнува прашањето како едно мало погранично
Првата етапа од овие настани биле со монголските освојувања на муслиманскиот
По потекло од Средна Азија, овие племиња најпрвин се доселиле во Персија и источна Анадолија, а по ова продолжиле кон западот населувајќи се по должината на границата меѓу Византија и Селџучкиот султанат во планинските предели на Западна Анадолија. Во 1271 година во султанатот избувнала граѓанска војна каде муслиманските мамелуци навлегле длабоко во Анадолија за да помогнат да се задуши востанието. По крајот на востанието овие војници објавиле света војна на христијаните односно на Византија. Во периодот од 1260 до 1320 година водачите започнале со основање на свои независни
Почетокот на создавањето на Османлиското Царство се
Потеклото на Отоманците може да се проследи назад во [[11 век]], кога на територијата на [[Анадолија]] опстојувале неколку мали муслимански емирати со [[туркиски народи|туркиско потекло]]. Главната цел на овие т.н. [[Анадолски бејлици]] била да ги одбранат своите територии од страна на [[Византија]]. Во текот на тој период, во освоените земји во Анадолија се населеле голем број на туркиски народи.<ref>{{
И покрај тоа што [[Византија]] продололжила да опстојува на овие простори, сепак нејзините територии значително започнале да се намалуваат. [[Крстоносни војни|Крстоносните војни]] и задале голем удар на Византија, бидејќи таа привремено престанала да постои по [[Опсада на
Меѓу овие помали
== Осман I ==
{{главна|Осман I }}
Владеењето на Осман го означува официјалниот почеток на владеењето на династијата на Османлиите во Османлиското Царство, која постоела шест векови. Во [[1265]] година, византискиот град [[Согут]] бил заземан од страна на Осман бег.<ref>{{
Така бил заземан [[Јенишехир]], а по ова паднала [[Бурса]] и [[Никеја]] ([[Изник]]), најголемиот византиски град во Анадолија. [[Бурса]] паднала во [[1326]] година, непосредно пред смртта на Осман.
:''
== Орхан I ==
Ред 31:
Наследник на Осман станал неговиот син [[Орхан I]]. Тој продолжил со проширување на своите територии на сметка на Византија. Така во [[1331]] година [[Опсада на Никеја (1331)|паднала Никеја]], а во [[1337]] [[Опсада на Никомедија|паднала Никомедија]]. [[Бурса]] станала новата престолнина на султанатот. Во негово време, земјата започнала да се организира како држава во која биле пуштени односно изработени првите ковани пари, била направена модернизирана војска и слично.
Орхан се оженил за Теодора, ќерка на византискиот принц [[Јован VI Кантакузин]]. Во [[1346]] година Орхан отворено го
:''
== Мурат I ==
{{главна|Мурат I}}
Првата поголема офанзива на новиот султан [[Мурат I]] била во [[1365]] година во [[Битка кај
Откако [[Едрене]] станал престолнина на Османлиите, започнал стравот кај балканските држави од можното нивно пропаѓање односно потпаѓање под османлиска власт. Многу бргу [[Византија]] започнала да ги губи своите територии, со исклучок на престолнината [[
[[Второ Бугарско
Отоманската инвазија на Балканскиот Полуостров ја
Во [[Македонија]] владееле неколку мали кралства и
===
{{главна|Повторното заземање на
Повторното заземање на
=== Маричка битка===
Ред 57:
Маричката битка позната и како Черноменска битка, се одиграла на реката [[Марица (река)|Марица]] близу до селото Черномен (денес [[Орменио]] во [[Грција]]) на [[26 септември]] [[1371]] помеѓу [[Отоманско Царство|Отоманската]] војска предводена од [[Лала Шахин Паша]] и македонската војска на [[Волкашин Мрњавчевиќ]] и неговиот брат, деспотот [[Јован Углеша]].
Деспотот Углеша сакал да ги нападнат
Со ова, [[Македонија]] и делови од [[јужна Србија]] потпаднале под Отоманска власт. Битката била дел од напредувањето на Отоманците во освојувањето на [[Балкан]]от. Синот на Волкашин, [[Крале Марко]], го наследил татка си на престолот на Прилепското
=== Филаделфија===
{{главна|
Во [[Македонија]], владеењето на кралот Марко се соочувало со постојани притисоци, како од страна на српските големци, така и од страна на Османлиите. Набргу по доаѓањето му на престолот, неколку територии му биле одземени од кнезот Лазар, Никола Алтомановиќ, Балша и Отоманците. Тоа било време кога голем дел од балканските владетели склучувале мир со Османлиите, станувајќи нивни вазали. Така и Марко ја признал врховната власт на [[Мурат I]], се обврзал да му плаќа данок и да служи на турската војска во нејзините воени походи.
Во следните години битките помеѓу Османлиите и балканските народи продолжиле. Од позначајните, следувале [[Битка кај Дубравница|
===Косовска битка ===
{{главна|Косовска битка }}
Косовска битка е назив за најголемиот директен судир меѓу војските на српското благородништво и Турците-Османлии на [[28 јуни]] [[1389]] година. Битката завршува со катастрофален пораз на српската војска. Според голем дел од историчарите, Косовската битка е една од најзначајните победи на империјата.<ref>[http://www.britannica.com/eb/article-9046112 Battle of Kosovo, '' Encyclopedia Britannica'']</ref><ref>
При разгледувањето на текот на Косовската битка, важен и неминовен е еден настан: убиството на турскиот султан [[Мурат I]]. Општо прифатен е фактот дека убиството се случило пред почетокот или, барем, пред решавачкиот момент на битката. Сите извори се согласни дека бил убиен со измама: српски благородник под изговор дека пребегнува на страна на Турците бара да биде примен од Мурат, кога всушност и успева да го убие, чин по кој и тој самиот е убиен. Во српското народно творештво овој лик е познат како Милош Обилиќ или, поретко со презиме Кобилиќ.
Ред 78:
{{главна|Бајазит I}}
[[Бајазит I]] на султанскиот
=== Битка кај Никопол===
Ред 88:
{{главна|Битка кај Ангора}}
Во времето на Бајазит, од исток се појавиле [[Монголци|монголските освојувачи]] на чело со [[Тимур]].
Во битката
Султанот Бајазит починал на [[9 март]] [[1403]] година <ref>Ismail Hakki Uzuncarsili. Osmanli tarihi, cild, 3 baaski, Ankara 1972, 310-320</ref> По победата, Тимур не продолжил со своите победи во [[Анадолија]], туку се свртел кон исток, сакајќи да ја освои [[Кина]].
Ред 97:
{{главна|Османлиски интерегнум }}
Османликсата граѓанска војна, позната и како османлиски триумвират ([[турски]]: ''Fetret Devri'') или Османлиски интерегнум, започнала во [[1402]] година по смртта на султанот Бајазит I од страна на монгоскиот султан Тимур во [[Битка кај Ангора|
Војната завршила во [[1413]] година, кога Мехмед Челебија се појавил како победник и тој бил прогласен за султан под името [[Мехмед I]].
Ред 104:
{{главна|Мехмед I }}
Кога Мехмед Челебија остварил победа над своите браќа, во [[1413]] година тој бил крунисан за нов султан во [[Едрене]] како Мехмед I. Неговата прва задача била да ја врати гордоста и силата на Отоманското Царство. Претходно, империјата претрпела тешки моменти, преку инвазијата на
Мехмед престолнината на империјата ја преместил од [[Бурса]] во [[
Поради овие настани, султанот бил принуден да потпише мировен договор со [[Венеција]], а имал и добри односи со [[Византија]]. Кога Мехмед починал во [[1421]], еден од неговите синови, Мурат, станал султан.
Ред 113:
{{главна|Мурат II }}
По доаѓањето на
=== Опсада на
{{главна|Опсада на
[[Опсада на
И покрај победата на [[Византија]], империјата во тоа време се наоѓала во голема економска криза. Главно поради ова, како и проблемите во [[Западна Европа]] од каде [[
=== Опсада на Солун ===
{{главна|Опсада на Солун (1422–1430)}}
Опсадата на [[Солун]] се одвила од [[1422]] година до [[1430]] година. Опсадата била успешна за Османлиите. На пристаништето на [[Солун]], Мурат се нашол во [[1422]] година.<ref>John Julius Norwich, ''Byzantine: The Decline and Fall'' (Alfred A. Knopf Pub.: New York, 1998) p. 394</ref> За да се заштити подобро, [[Византија]] и го дала градот на [[Венецијанска
===Борби против Скендербег===
{{главна|Лешка лига}}
Во исто време, Мурат водел големи војни и на просториите на денешна [[Албанија]] и [[Македонија]], каде опстојувала т.н. [[Лешка лига]] под команда на [[Скендербег]]. [[Ѓерѓ Кастриоти]] успеал да создаде многу силна војска која успеала да ги прошири своите територии на сметка на [[Отоманци]]те. Скендербег ги искористил борбите
Скендербег ги победил на Османлиите во повеќе битки, како [[Битка кај Торвиол|
===Битка кај Варна===
Ред 149:
{{главна|Мехмед II }}
Мехмед II на отомансклиот престол се качил во 1451 година, по смртта на Мурат. Мехмед успеал да потпише мировен договор со Венеција и Унгарија. Откако го обезбедил тоа, тој се свртел кон престолнината на Византија,
Намерата [[Константин XI]] да го одоборволи султанот со подароци и од него да побара гаранции за безбедноста на градот завршила со убиство на византискиот амбасадор - ниту византиската дипломатија не можела да го спаси градот.<ref name="Norwich373"/>
=== Опсада на
{{главна|Падот на
Опсадата на [[
На [[28 мај]] додека отоманската армија за подготвувала за последниот напад, во градот биле одржани религиозни обреди од големи размери. Истата вечер, во [[Црква Света Софија (Истанбул)|црквата Света Софија]], во атмосфера на исчекување се одржала и последната заедничка религиозна церемонија православните и католички христијани.<ref>Vasiliev 1952, pp. 651-652</ref> османлиската војска брзо напредувала низ широките улици на градот. Минувајќи низ градот војската поминала и покрај црквата на Светите Апостоли во која Мемед имал намера да постави нов патријарх со чија помош ќе можел полесно да ги контролира своите христијански поданици. Минувајќи низ улиците на градот војската конечно се собрала на плоштадот Августеум кој се наоѓал пред црквата Света Софија во која голема толпа од луѓе, во потрага по заштита од Бога, цврсто ги држела бронзените врати од внатрешната страна. Откако
По заземањето на
=== Опсада на Белград===
{{главна|Опсада на Белград (1456) }}
Мехмед, кој по падот на [[
[[Србија]] била една од земјите кои биле приоритет за султанот. По само две години, Мехмед успеал да ја зазеде [[јужна Србија]], заедно со профитабилниот [[рудник]] на [[сребро]] и [[злато]] во [[Ново Брдо]]. Во [[1456]] година на Мехмед слободно му било дозволено да помине преку земјите на Бранковиќ. На тој начин, Мехмед се упатил кон [[Белград]] и [[Опсада на Белград (1456)|го опседнал]]. Еден од најзначајните настани од оваа опсада било уништување на османлиската флота на [[14 јули]] [[1456]] година на реката [[Дунав]]. Согледувајќи дека градот нема да можат да го заземат преку Дунав, Османлиите се решиле да нападнат со сите свои сили по копнен пат на [[21 јули]]. Опсадата на Белград, подоцна, била опишена како решавачка судбина за [[христијанство]]то од страна на [[Папа Каликст III]].
Ред 171:
=== Потчинување на Кроја===
Четвртата опсада на Кроја од страна на [[Османлиско Царство|Османлиското Царство]] против силите на [[Албанија]] се случила во [[1478]] година, по смртта на [[Скендербег]]. Градот конечно бил освоен по трите неуспешни обиди на [[Османлии]]те. Во текот на четирите опсади, војниците и
По една година паднал и [[Скадар]], кој тогаш бил под контрола на [[Венецијанска
===Битка на Лебово
{{главна|Битка на Лебово
Битката на Лебово
Во битката, христијанската војска ја поразила на муслиманската. На чело на христијанската армија биле [[Павел Кинижи]], [[Иштван Баториј]], [[Вук Бранковиќ]] и [[Басараб Лајота]]. Турските војски пак биле под команда на [[Али Кодша]] бег и Басараб IV. На [[9 октомври]], османлиската војска навлегла на територијата на [[Трансилванија]], каде бил ограбен реонот кај Каланик. Поради ова, главната битка била отворена по само неколку дена од страна на Кралство Унгарија. Така, на [[13 октомври]] [[1479]] годинам на бојното поле се сретнале околу 20.000.000 османлиски војници наспроти 15.000 христијани. Османлиските војски имале големи загуби. Се смета дека погинале околу 15.000 војници, наспроти околу 3.000 на [[Унгарци]]те.
Ред 189:
[[Категорија:Подем на Отоманското Царство| ]]
[[Категорија:Земји-наследнички на Византија во Анадолија]]
[[Категорија:Отоманското Царство во 15 век]]
[[Категорија:Отоманското Царство во 14 век]]
|