Преглед на кодот на Параолимписки игри

[[Податотека:IPC logo (2019).svg|десно|мини|150x150пкс| Амблем на Параолимписките игри]]
'''Параолимписките игри''' се Олимписки игри за спортисти со телесни нарушувања, параплегија, [[церебрална парализа]], [[ампутација]], како и оштетувања во видот. Тие произлегле од игрите на параплегичарите (Stoke Mandeville Games), чиј основач е Лудвиг Гутман, шеф на болницата во Ајлесбери во [[Англија]], еден од најистакнатите светски експерти за оштетување на ’рбетниот столб.

Истиот ден, [[29 јули]] [[1948|1948 година]], кога биле отворени [[Летни олимписки игри 1948|Олимписките игри во Лондон]], на спортските терени на споменатата болница се отвориле параплегиските игри во кои учествувале само 16 припадници на британските вооружени сили (14 мажи и 2 жени).

Тоа била јавна демонстрација со која се сакало да се укаже дека лицата со тешки телесни пречки може да се занимаваат со спорт.

Во [[1952|1952 година]], на овие игри учествувале и параплегичарите од [[Холандија]], а од тогаш тие се одржувале на меѓународно ниво на крајот на август секоја година на теренот на Стоук Мандевил  Бројот на земји учеснички се зголемувал секоја година, а со тоа и бројот на помлади конкуренти.

Почнувајќи од [[1960|1960 година]], игрите се одржуваат секоја година во друга земја под името Параолимписки игри. Направени се напори за нивно одржување во онаа земјата каде се одржуваат и [[Олимписки игри|Летните олимписки игри]]. 
[[Податотека:Wimbledon_2005,_Wheelchair.jpg|десно|мини|200x200пкс| Тениски меч]]
Првите параолимписки игри се одржале во [[1960|1960 година]] во [[Рим]]. Се собрале околу 400 натпреварувачи од 22 земји. Вторите се одржале во [[Токио]] во [[ноември]] [[1964|1964 година]], со 370 натпреварувачи од 22 земји, третите во [[Израел]] и четвртите во [[Хајделберг]], [[Западна Германија]], од [[1 август|1]] до [[11 август]], со учество на околу 1.000 натпреварувачи од 43 држави.

Со одлука на генералното собрание на Меѓународната спортска организација на инвалиди ИСОД, Параолимписките игри веќе не се одржувале како посебни настани, туку како дел од Олимписките игри за мултиинвалиди. Првите вакви Олимписки игри се одржале од [[3 август|3]] до [[11 август]] [[1976|1976 година]] во [[Торонто]]. Поради учеството на натпреварувачи од [[Јужноафриканска Република|Јужноафриканската Република]], на овие игри учествувале само околу 1000 натпреварувачи од 38 земји.

Натпреварите на параплегичарите се планираат и адаптираат врз основа на правилата на одреден спорт. Ова се тимски спортски игри или поединечни натпревари во дисциплини на некои спортови како што се: стрелаштво, мечување, фрлање копје, фрлање дискови, куглање, кошарка, одбојка, пинг-понг, пливање и др. Бројот на дисциплини постојано се дополнува.

На игрите во Стоук Мандевил од Југославија учествувал само Радомир Стаменковиќ од [[Белград]]. На натпреварите во [[1954]], [[1955]] и [[1956|1956 година]], тој ги освоил првите места и златните медали во пливање трипати по ред.

За првпат, тим од 21 параплегичар од Југославија учествувал на четвртите Параолимписки игри во [[1976|1976 година]] во Хајделберг. Освоиле четири медали: Петар Ситар 60м спринт во инвалидска количка, златен медал, Милка Милинковиќ 60м спринт во инвалидска количка, сребрен медал и бронзен медал во фрлање копје и Јожа Окорен во фрлање дискови, бронзен медал.

Првите зимски параолимписки игри се одржале во [[1976|1976 година]] во [[Шведска]].

== Летни игри ==
{| class="wikitable"
!
! colspan="3" | ''Летни параолимписки игри'' 
|-
| ''Година'' 
| ''Игри'' 
| ''Град домаќин'' 
| ''Земја'' 
|-
| Летни параолимписки игри во 1960 година 
|
| [[Рим]] 
|{{Знаме|Италија}}
|-
| Летни параолимписки игри во 1964 година 
|
| [[Токио]] 
|{{Знаме|Јапонија}}
|-
| Летни параолимписки игри во 1968 година
|
| [[Тел Авив]] 
|{{Знаме|Израел}}
|-
| Летни параолимписки игри во 1972 година
|
| [[Хајделберг]] 
|{{Знаме|Западна Германија}}
|-
| Летни параолимписки игри во 1976 година 
|
| [[Торонто]] 
|{{Знаме|Канада}}
|-
| Летни параолимписки игри во 1980 година
|
| [[Арнем]] 
|{{ХОЛ}}
|-
| Летни параолимписки игри во 1984 година
|
| [[Стоук Мендевил]]<br />[[Њујорк (град)|Њујорк]] 
|<br /><br /><br />{{Знаме|Обединетото Кралство}}
{{Знаме|САД}}
|-
| Летни параолимписки игри во 1988 година
|
| [[Сеул]] 
|{{Знаме|Јужна Кореја}}  
|-
| Летни параолимписки игри во 1992 година
|
| [[Барселона]] 
|{{Знаме|Шпанија}}
|-
| Летни параолимписки игри во 1996 година
|
| [[Атланта]] 
|{{Знаме|САД}}
|-
| Летни параолимписки игри во 2000 година
|
| [[Сиднеј]] 
|{{Знаме|Австралија}}
|-
| Летни параолимписки игри 2004 година 
|
| [[Атина]] 
|{{Знаме|Грција}}
|-
| Летни параолимписки игри во 2008 година
|
| [[Пекинг]] 
|{{Знаме|Кина}}
|-
| Летни параолимписки игри 2012 година
|
| [[Лондон]] 
|{{Знаме|Обединетото Кралство}}
|-
| Летни параолимписки игри во 2016 година
|
| [[Рио де Жанеиро]] 
|{{Знаме|Бразил}}
|-
|}

=== Летни спортови ===
[[Податотека:Goalball_vid_Paralympics_i_Aten.jpg|десно|мини|250x250пкс| Голман на Параолимписките игри 2004 година во Атина.]]

* Стреличарство 
* Параолимписка атлетика 
* Куглање 
* Велосипедизам 
* Јавање коњ 
* Фудбал со 5 играчи на секоја страна 
* Фудбал со 7 играчи на секоја страна 
* Голбал 
* Џудо 
* Кревање товар 
* Веслање 
* Едрење 
* Стрелаштво 
* Пливање 
* Пинг Понг 
* Одбојка 
* Кошарка во инвалидски колички 
* Мечување во инвалидска количка 
* Рагби во инвалидска количка 
* Тенис во инвалидска количка

== Зимски игри ==
{| class="wikitable"
!
! colspan="3" | ''Зимски параолимписки игри'' 
|-
| ''Година'' 
| ''Игри'' 
| ''Град домаќин'' 
| ''Земја'' 
|-
| Зимски параолимписки игри во 1976 година 
|
| Ерншелдсвик 
|{{Знаме|Шведска}}
|-
| Зимски параолимписки игри во 1980 година 
|
| Гило 
|{{Знаме|Норвешка}}
|-
| Зимски параолимписки игри во 1984 година 
|
| [[Инсбрук]] 
|{{АВТ}}
|-
| Зимски параолимписки игри во 1988 година 
|
| [[Инсбрук]] 
|{{АВТ}}
|-
| Зимски параолимписки игри во 1992 година 
|
| Албервил 
|{{ФРА}}
|-
| Зимски параолимписки игри во 1994 година 
|
| [[Лилехамер]] 
|{{Знаме|Норвешка}}
|-
| Зимски параолимписки игри во 1998 година 
|
| Нагано 
|{{Знаме|Јапонија}}
|-
| Зимски параолимписки игри во 2002 година 
|
| [[Солт Лејк Сити]] 
|{{Знаме|САД}}
|-
| Зимски параолимписки игри во 2006 година 
|
| [[Торино]] 
|{{Знаме|Италија}}
|-
| Зимска параолимпијада 2010 година 
|
| [[Ванкувер]] 
|{{Знаме|Канада}}
|-
| Зимски параолимписки игри во 2014 година 
|
| [[Сочи]] 
|{{Знаме|Русија}}
|-
|}

=== Зимски спортови ===
[[Податотека:Sledge_hockey_player.jpg|десно|мини|250x250пкс| Хокеј на санка]]

* Алпско скијање 
* Хокеј на санка 
* Нордиско скијање 
** Биатлон 
** Скијање во крос-кантри 
* [[Карлинг]] во инвалидска количка

== Литература ==

* В. Божиновиќ: Спортски игри на параплегичари во Стоук Мандевил, Белград 1954 година. 
* М. Стевановиќ и М. Нечиќ: Спорт и рекреација во рехабилитација на инвалида, Београд 1969 година.

[[Категорија:Параолимписки игри]]
[[Категорија:Спортски натпреварувања]]