Преглед на кодот на Полувреме на елиминација

{{внимание}}
'''Полувреме на елиминација''' (''полувреме на излачување'' или ''биолошко полувреме'') e [[време]] кое е потребно некоја материја  ([[лек]], [[радиоактивност|радиоактивен елемент]] и друго) да ги изгуби половина од своите [[Фармакологија|фармаколошки]], [[Физиологија|физиолошки]] или [[Радиологија|радиолошки]] активности<ref name="Goodman_Gilman">{{GoodmanGilman10th}}</ref><ref name="Foye">{{FoyePrinciplesMedChem6th}}</ref> (-{[[MeSH]]}- definicija). Во медицински контекст, полуживот исто така може да се опише како време кое е потребно на концентрација на супстанца во [[крвна плазма|крвната плазма]] да се преполови.

Полувреме на елиминација е важен фармакокинетички параметар и обично се обележува како ''t<sub>1/2</sub>''<ref>{{Наведена мрежна страница |url=http://goldbook.iupac.org/B00658.html |title=IUPAC Gold Book - biological half life |format= |work= |accessdate=}}</ref>, a понекогаш и како -{''b<sub>1/2</sub>''}- да би се разликувал од времето на полураспад на радиоактивните елементи.<ref>Lejla Saračević: Veterinarska radiobiologija sa radijacionom higijenom, Univerzitetski udžbenik, Sarajevo 1999. godina.</ref> Додека радиоактивните [[изотоп]]и се распаѓаат по принципите на кинетиката, пак брзината на распадањето им е рамномерна, излачувањето на материјата од жив организам се заснова на многу покомплексни принципи, поради акумулација во ткивата, присуствата на активните метаболити, и интеракции со рецепторите, пак е многу потешко да зе измери.<ref name="SCM">{{Наведена книга |title=Spinal cord medicine |vauthors=Lin VW, Cardenas DD |publisher=Demos Medical Publishing, LLC |url=http://books.google.com/?id=3anl3G4No_oC&pg=PA251&lpg=PA251|year=2003|pages=251-|isbn=978-1-888799-61-3}}</ref>

== Примери ==
=== Вода ===
Биолошкиот полуживот на водата во човек е околу 7 до 14 дена. Конзумација на големи количини на  [[алкохол]] го редуцира биолошкиот полуживот на водата во тело {{sfn|Nordberg|2007|pp=119}}<ref name="isbn0-521-84228-X">{{Наведена книга |author1=Silk, Kenneth R|author2=Tyrer, Peter J. | title = Cambridge textbook of effective treatments in psychiatry | edition = | language = | publisher = Cambridge University Press | location = Cambridge, UK |year=2008 | origyear = |pages=295 | quote = |isbn=978-0-521-84228-0 | oclc = | doi = |url=| accessdate =}}</ref>. Тоа може да се користи за деконтаминација на луѓето кои се контаминирани со [[трициумска вода]] ([[трициум]]).

=== Алкохол ===
Отстранување на [[етанол]]от ([[алкохол]] за пиење) со помош на оксидација на [[алкохолна дехидрогеназа]] во [[црн дроб|црниот дроб]] е ограничено во човечкото тело. Поради таа причина отстранувањето на поголемите количини на алкохол од [[крв]]та може да следи со [[Равенка на стапката на реакција|кинетика на нултиот сепен]]. Реакциски чекор кој ја ограничува брзината на разложување на една супстанца може да биде заеднички со други супстанци. На пример, концентрацијата на етанолот во крвта ја условува кинетиката на [[метанол]]от и [[етилен гликол]]от. Оксиацијата на метанол во [[токсин|токсичен]] [[формалдехид]] и [[киселина на мравки]] може да се спречи со внес на соодветна количина на етанол во телото на личноста која е затруена со метанол. Метанолот е многу токсичен и може да предизвика [[слепило]] и смрт. Личноста која е затруена со етилен гликол може да биде третирана на ист начин.

=== Лекови ===
{| class="wikitable"
! Супстанции !! Полуживот !! Забелешка
|-
|[[Амиодарон]]|| 26-107 дена
|-'
|[[Цисплатин]]|| 30 до 100 часа
|-
|[[Хлорамбуцил]]|| 1.53 часа
|-
|[[Дигоксин]]|| 36 до 48 часа
|--'''
|[[Флуоксетин]]||4 до 6 дена||
Активен  [[метаболит]] на флуоксети е [[липофилност|липофилен]] и споро  мигрира од мозокот во крвта. Метаболитот има биолошки полуживот од 4 до 16 дена.
|-
|[[Метадон]]||15 до 60 часа, во ретки случаи до 190 часа.<ref>{{Наведено списание |author=Manfredonia John |url=http://www.jaoa.org/cgi/content/full/105/3_suppl/18S |title=Prescribing Methadone for Pain Management in End-of-Life Care |journal=JAOA—The Journal of the American Osteopathic Association |volume=105 |issue=3 supplement |pages=18S |year=2005 |accessdate=29 јануари  2007 |archive-date=2007-05-20 |archive-url=https://web.archive.org/web/20070520062222/http://www.jaoa.org/cgi/content/full/105/3_suppl/18S |url-status=dead }}</ref>
|-
|[[Норепинефрин]]|| 2 минути
|-
|[[Оксалиплатин]]|| 14 минути<ref>{{Наведено списание |author=Ehrsson Hans|display-authors= et al. |url= |title=Pharmacokinetics of oxaliplatin in humans | publisher=Medical Oncology | date=zima 2002 | accessdate=28 март  2007}}</ref>
|-
|[[Салбутамол]]||1.6 часа
|-
|}

=== Метали ===
* Полувреме на елиминација на [[цезијум]]от кај луѓето е помеѓу еден или четири месеци. Овој период може да биде скратен со внесот на [[тегет]]. Таа супстанца во дигестивниот систем делува како цврст разменувач на јони кој ги апсорбира цезијумските и ги ослободува [[калиум]]ските јони.
* [[Полониум]]от во телото има полуживот од 30 до 50 дена.
* [[Жива]]та (како [[метил-жива]]) во телото има полуживот од околу 65 дена.
* [[Олово]]то во [[коски]]те има полуживот од околу десет години.
* [[Кадмиум]]от во коските има полуживот од околу 30 години.
* [[Плотониум]]от во коските има полуживот од околу 100 години.
* Плутониумот во црниот дроб има полуживот од околу 30 години.

== Поврзано ==
* [[Време на полураспаѓање]]

== Наводи ==
{{наводи}}

== Литература ==
* {{Наведена книга |last1= Silk|first1= Kenneth R.|last2= Tyrer|first2= Peter J|authorlink = | editor = | others = | title = Cambridge textbook of effective treatments in psychiatry | edition = | language = | publisher = Cambridge University Press | location = Cambridge, UK |year=2008 | origyear = |pages=295 | quote = |isbn=978-0-521-84228-0 | oclc = | doi = |url=| accessdate =}}
* {{Наведена книга |last=Nordberg|first=Gunnar| title = Handbook on the toxicology of metals | edition = | language = | publisher = Elsevier | location = Amsterdam |year=2007 | origyear = | pages =119 | quote = |isbn=978-0-12-369413-3 | oclc = | doi = |url=| accessdate =}}
* {{Наведена книга |title=Spinal cord medicine |vauthors=Lin VW, Cardenas DD |publisher=Demos Medical Publishing, LLC |url=http://books.google.com/?id=3anl3G4No_oC&pg=PA251&lpg=PA251|year=2003|pages=251-|isbn=978-1-888799-61-3}}

== Надворешни врски ==
* [http://hyperphysics.phy-astr.gsu.edu/hbase/nuclear/biohalf.html -{Biological Half-life}-] 
{{-}}
{{Farmakologija-lat}}

[[Категорија:Фармакокинетика]]
[[Категорија:Радиохемија]]