Прејди на содржината

Главна страница

Од Википедија — слободната енциклопедија
Верзијата за печатење повеќе не е поддржана и може да дава грешки. Подновете си ги бележнците во прелстувачит и користете ја можноста за печатење од самиот прелистувач.

Добре дојдовте на Википедија

слободната енциклопедија што може секој да ја уредува
имаме 145.793 статии на македонски јазик
Избрана статија за оваа седмица
Приказ на Кориолисовата сила
Приказ на Кориолисовата сила

Кориолисова сила — закривиување на предметите во движење кога тие се разгледуваат во вртежен појдовен систем. Во појдовен систем со вртење во насока на стрелките, закривеноста е на лево од движењето на предметот, додека пак вртењето во насоката спротивна на насока на часовникот, закривеноста ќе биде кон десно. Иако препознаена од останатите, математичкиот израз за Кориолисовата сила се појаваува прв пат во научна статија во 1835 година напишана од францускиот научник Гаспар-Гистав Кориолис, како дел од теоријата за воденичарски тркала. Во почетоците на XX век, поимот Кориолисова сила почна да се употребува во поврзаност со метеорологијата.

Њутновите закони за движењето го опишуваат движењето на предметите во (незабрзувачки) инерцијални системи. Кога Њутновите закони се пренесени во истовремен вртежен појдовен систем, се појавуваат Кориолисовата и центрифугалната сила. Двете сили се пропорционални во однос на масата на предметот. Кориолисовата сила пропорционална на стапката на вртење и центрифугалната сила е пропорционална на квадратот на тоа движење. Кориолисовата сила дејствува во насока нормална на оската на вртење и брзината на телото во вртежен систем и è пропорционална на брзината на предметот во вртежен систем. Центрифугалната сила дејствува нанадвор во радијална насока и е пропорционален на растојанието на телото од оската на вртежниот систем. Овие дополнителни сили се наречени инерцијални сили, замислени сили или „псевдосили“. Тие ја дозволуваат Њутновите закони за вртежни системи. Тие се чинителите на исправка кои не постојат при незабрзувачки или инерцијални појдовни системи. (Дознајте повеќе...)


Слика на денот

Семена чаура на Triteleia brodiaea 'Corrina'.
Дали сте знаеле…

Занимливости од содржините на Википедија:

Полед на Центар Жупа
Полед на Центар Жупа
На денешен ден…

Денес е 18 август 2024 г.

Настани:

1201  Основан е градот Рига.
1572  Во Париз се венчале Анри IV од Навара и Маргарита де Валоа, во обид да се помират католиците и протестантите. Обидот не успеал, бидејќи само неколку дена подоцна се случила Вартоломејската ноќ.
1917  Голем пожар во Солун уништува 32 % од градот и остава преку 70.000 луѓе без покрив над главата.
1943  На Славеј Планина, Дебрца формиран e првиот македонски „Мирче Ацев“; овој ден се слави како Ден на Армијата на Република Македонија (АРМ).
1958  Во САД е објавен контроверзниот роман на Владимир Набоков - Лолита.
1969  Џими Хендрикс, со познатата изведба на химната на САД го затвора фестивалот „Вудсток“.
1992  Лари Берд се повлекува од активно играње кошарка.

Родени:

1450  Марко Марулиќ — хрватски поет.
1685  Брук Тејлор — англиски математичар.
1750  Антонио Салиери — италијански композитор и диригент.
1814  Иван Мажураниќхрватски поет.
1898  Стојан Христов — американски писател.
1903  Никола Мартиноскимакедонски ликовен уметник.
1933  Жист Фонтен — француски фудбалер.
1933  Роман Полански — полско-француски режисер.
1936  Роберт Редфордамерикански глумец.
1942  Радко Полич — југословенски и словенечки глумец.
1943  Џани Ривера — италијански фудбалер.
1952  Патрик Свејзи — американски глумец.
1969  Едвард Нортонамерикански глумец.
1969  Кристијан Слејтерамерикански глумец.
1983  Крис Бојд — шкотски фудбалер.
1984  Роберт Хут — германски фудбалер.
1984  Душан Баста — српски фудбалер.
1992  Богдан Богдановиќ — српски кошаркар.
1997  Ренато Санчес — португалски фудбалер.
2000  Ален Смаилагиќ — српски кошаркар.

Починале:

1276  Адријан V — римски папа.
1503  Александар VIримски папа.
1559  Павле IV — римски папа.
1642  Гвидо Ренииталијански сликар — припадник на болоњската барокна школа.
1850  Оноре де Балзакфранцуски писател.
1872  Петар Прерадовиќ — хрватски писател.
1977  Тибор Дери — унгарски писател.
2018  Кофи Анан — седми генерален секретар на ООН, добитник на Нобеловата награда за мир во 2001 година.

Празници:

  Ден на Армијата на Република Македонија (АРМ)
Што е Википедија?

Википедија е енциклопедија напишана преку соработка на многу од нејзините читатели. Таа е посебен вид на мрежно место, наречено вики, што го прави придонесот кон неа брз и лесен.

Сакате да помогнете?
Започнете со нашиот вовед!

Други области
  • Селска чешма — централниот форум за дискусија на Википедија, место каде што можете да поставувате прашања и да давате коментари.
  • Портал на заедницата — проекти, ресурси и активности за сите кои сакаат да се вклучат во проектот.
  • На други јазици — Википедија е повеќејазичен проект. Освен на македонски, Википедија е достапна и на преку 300 други јазици.
Братски проекти

Википедија е проект на Фондацијата Викимедија — непрофитна организација која опфаќа и други проекти:

Ризница
Складиште на слики, снимки и други мултимедијални содржини
Викивести
Вести со права за слободна употреба
Викиречник
Речник и лексикон
Викицитат
Збирка на цитати
Викикниги
Учебници и прирачници со права за слободна употреба
Викиизвор
Библиотека на дела со права за слободна употреба
Викивидови
Именик на видови
Викиуниверзитет
Материјали и активности за учење со права за слободна употреба
Мета-вики
Усогласување на проектот „Викимедија“
Википодатоци
База на слободни знаења
Википатување
Отворен туристички водич