Прејди на содржината

Индоевропски јазици

Уреди врски
Од Википедија — слободната енциклопедија
Верзијата за печатење повеќе не е поддржана и може да дава грешки. Подновете си ги бележнците во прелстувачит и користете ја можноста за печатење од самиот прелистувач.
Индоевропски јазици. Кликнете за да ја видите во поголема верзија.


Индоевропските јазици се Фамилија на јазици што ги говорат најголем број на луѓе, кои се зборуваат во поголемиот дел на Европа и областите населени со Европејци и во поголемиот дел на Југозападна и Јужна Азија. Потекнуваат од непотврдениот праиндоевропски јазик за кој се верува дека се говорел пред повеќе од 5.000 години во степските области северно од Црно Море и дека се поделил на бројни дијалекти до 3.000 година пред нашата ера.

Класификација

Сатемски и кентумски јазици

Главна статија: Кентумски и сатемски јазици
Некои значајни изоглоси кај индоевропските јазици околу 500 година п.н.е.
  Сино: кентумски јазици
  Црвено: сатемски јазици
  Портокалово: јазици со аугмент
  Зелено: јазици кај кои ПИЕ *-tt- > -ss-
  Светло кафена: јазици кај кои ПИЕ *-tt- > -st-
  Розово: јазици кај кои завршетокот на множинските форми на инструментал, датив и аблатив (и на некои др.) завршуваат на *-m- наместо на *-bh-

Поделбата на индоевропските јазици на сатемски и кентумски била предложена од Петар фон Брадке во 1890, а Карл Бругман предложил слична поделба во 1886. Во сатемските јазици, во кои спаѓаат балто-словенските и индо-иранските, како и албанскиот и ерменскиот јазик, реконструираните праиндоевропските палатовелари останале засебни и биле фрикативизирани, додека лабиовеларите се споиле со 'обичните велари'. Кај кентумските јазици, палатовеларите се споиле со обичните велари, додека лабиовеларите останале засебни. Резултатот од овој развиток често се прикажува со зборовите за „сто“ во авестискиот јазик (satem) и во латинскиот јазик (centum)—почетниот палатовелар се развил во фрикатив [s] во првиот случај, и во обилен велар [k] во вториот случај.

Поврзано

Наводи

Извори

  • AA.VV. (1981). „Indo-European languages“. Encyclopædia Britannica. 22 (15th. изд.). Chicago: Helen Hemingway Benton.
  • Anthony, David W. (2007). The Horse, the Wheel, and Language: How Bronze-Age Riders from the Eurasian Steppes Shaped the Modern World. Princeton University Press. ISBN 978-0-691-05887-0.
  • Auroux, Sylvain (2000). History of the Language Sciences. Berlin: Walter de Gruyter. ISBN 978-3-11-016735-1.
  • Beekes, Robert S. P. (1995). Comparative Indo-European Linguistics: An Introduction. Преведено од Vertalers, Uva; Gabriner, Paul (1st. изд.). Amsterdam / Philadelphia: John Benjamins. ISBN 9027221510.
  • Beekes, Robert S. P. (2011). Comparative Indo-European linguistics : An Introduction. Revised and corrected by Michiel de Vaan (2nd. изд.). Amsterdam / Philadelphia: John Benjamins. ISBN 978-9027285003. Paperback: ISBN 978-9027211866.
  • Brugmann, Karl (1886). Grundriss der Vergleichenden Grammatik der indogermanischen Sprachen (германски). Erster Band. Strassburg: Karl J. Trübner.
  • Collinge, N.E. (1985). The Laws of Indo-European. Amsterdam: John Benjamins. ISBN 9789027235305.
  • Fortson, Benjamin W. (2004). Indo-European Language and Culture: An Introduction. Malden, Massachusetts: Blackwell. ISBN 978-1-4051-0315-2.
  • Hamp, Eric (2007). Rexhep Ismajli (уред.). Studime krahasuese për shqipen [Comparative studies on Albanian] (албански). Akademia e Shkencave dhe e Arteve e Kosovës, Prishtinë.
  • Holm, Hans J. (2008). „The Distribution of Data in Word Lists and its Impact on the Subgrouping of Languages“. Во Preisach, Christine; Burkhardt, Hans; Schmidt-Thieme, Lars; и др. (уред.). Data analysis, machine learning and applications. Proceedings of the 31st Annual Conference of the German Classification Society (GfKl), University of Freiburg, 7–9 March 2007. Heidelberg / Berlin: Springer-Verlag. ISBN 978-3-540-78239-1.
  • Kortlandt, Frederik (1988). „The Thraco-Armenian consonant shift“. Linguistique Balkanique. 31: 71–4.
  • Kortlandt, Frederik (1990). „The Spread of the Indo-Europeans“ (PDF). Journal of Indo-European Studies. 18 (1–2): 131–40. Занемарен непознатиот параметар |orig-date= (help)
  • Lubotsky, A. (1988). „The Old Phrygian Areyastis-inscription“ (PDF). Kadmos. 27: 9–26. doi:10.1515/kadmos-1988-0103. hdl:1887/2660. S2CID 162944161.
  • Porzig, Walter (1954). Die Gliederung des indogermanischen Sprachgebiets. Heidelberg: Carl Winter Universitätsverlag.
  • Renfrew, C. (2001). „The Anatolian origins of Proto-Indo-European and the autochthony of the Hittites“. Во Drews, R. (уред.). Greater Anatolia and the Indo-Hittite language family. Washington, DC: Institute for the Study of Man. ISBN 978-0941694773.
  • Ringe, Don (2006). From Proto-Indo-European to Proto-Germanic. Oxford University Press. ISBN 0-19-928413-X.
  • Schleicher, August (1861). Compendium der vergleichenden Grammatik der indogermanischen Sprachen (германски). Weimar: Böhlau (reprinted by Minerva GmbH, Wissenschaftlicher Verlag). ISBN 978-3-8102-1071-5.
  • Schleicher, August (1874–1877). A Compendium of the Comparative Grammar of the Indo-European, Sanskrit, Greek and Latin languages. Part I and Part II. Преведено од Bendall, Herbert. London: Trübner & Co. Part II via Internet Archive.
  • Szemerényi, Oswald John Louis (1957). „The Problem of Balto-Slav Unity: A Critical Survey“. Kratylos. O. Harrassowitz. 2: 97–123.
    • Reprinted in Szemerényi, Oswald John Louis (1991). Considine, P.; Hooker, James T. (уред.). Scripta Minora: Selected Essays in Indo-European, Greek, and Latin. Innsbrucker Beiträge zur Sprachwissenschaft. IV: Indo-European Languages other than Latin and Greek. Institut für Sprachwissenschaft der Universität Innsbruck. стр. 2145–2171. ISBN 9783851246117. ISSN 1816-3920.
  • Szemerényi, Oswald John Louis; Jones, David; Jones, Irene (1999). Introduction to Indo-European Linguistics. Oxford University Press. ISBN 978-0-19-823870-6.
  • von Bradke, Peter (1890). Über Methode und Ergebnisse der arischen (indogermanischen) Alterthumswissenshaft (германски). Giessen: J. Ricker'che Buchhandlung.
Нормативна контрола
Преземено од „https://mk.wikipedia.org/w/index.php?title=Индоевропски_јазици&oldid=5284865“