ഗർഭാശയേതര ഗർഭം
Ectopic pregnancy | |
---|---|
മറ്റ് പേരുകൾ | EP, eccyesis, extrauterine pregnancy, EUP, tubal pregnancy (when in fallopian tube) |
Laparoscopic view, looking down at the uterus (marked by blue arrows). In the left fallopian tube there is an ectopic pregnancy and bleeding (marked by red arrows). The right tube is normal. | |
സ്പെഷ്യാലിറ്റി | Obstetrics and Gynaecology |
ലക്ഷണങ്ങൾ | Abdominal pain, vaginal bleeding[1] |
അപകടസാധ്യത ഘടകങ്ങൾ | Pelvic inflammatory disease, tobacco smoking, prior tubal surgery, history of infertility, use of assisted reproductive technology[2] |
ഡയഗ്നോസ്റ്റിക് രീതി | Blood tests for human chorionic gonadotropin (hCG), ultrasound[1] |
ഡിഫറൻഷ്യൽ ഡയഗ്നോസിസ് | Miscarriage, ovarian torsion, acute appendicitis,[1] corpus luteum cyst rupture[3] |
Treatment | Abortion via methotrexate, surgery[2] |
രോഗനിദാനം | Mortality 0.2% (developed world), 2% (developing world)[4] |
ആവൃത്തി | ~1.5% of pregnancies (developed world)[5] |
ഗർഭപാത്രത്തിന് പുറത്ത് ഭ്രൂണം പറ്റിപ്പിടിച്ചിരിക്കുന്ന ഗര്ഭപിണ്ഡത്തിന്റെ സങ്കീര്ണ്ണതയാണ് എക്ടോപിക് ഗര്ഭധാരണം . [6] എക്റ്റൊപിക് പ്രഗ്നനസി (ectopic pregnancy) അഥവാ ഗർഭാശയേതര ഗർഭം.
മാതൃകാ കേസുകളിൽ സൂചനകളും ലക്ഷണങ്ങളും ഉൾപ്പെടുന്നു, എന്നാൽ ബാധിതരായ സ്ത്രീകളിൽ 50 ശതമാനത്തിൽ താഴെ മാത്രമേ ഈ രണ്ട് ലക്ഷണങ്ങളും ഉള്ളൂ. [1] വേദനയെ കടുത്തതോ മന്ദീഭവിച്ചയതോ കൊളുത്തി വലിക്കുന്നതോ ആയി വിവരിക്കാം. [1] അടിവയറ്റിൽ രക്തസ്രാവം ഉണ്ടായാൽ വേദന തോളിലേക്കും വ്യാപിച്ചേക്കാം. [1] കഠിനമായ രക്തസ്രാവം വേഗത്തിലുള്ള ഹൃദയമിടിപ്പ്, ബോധക്ഷയം അല്ലെങ്കിൽ ഷോക്ക് എന്നിവയിൽ കലാശിച്ചേക്കാം. [5] [1] വളരെ അപൂർവമായ അപവാദങ്ങളോടെ, ഗര്ഭപിണ്ഡത്തിന് അതിജീവിക്കാൻ കഴിയില്ല. [7]
മൊത്തത്തിൽ, എക്ടോപിക് ഗർഭധാരണങ്ങൾ വളരെ അപൂർവമാണ്, ഇത് പ്രതിവർഷം ലോകമെമ്പാടുമുള്ള 2% ഗർഭധാരണത്തെ ബാധിക്കുന്നു. [8] എക്ടോപിക് ഗർഭധാരണത്തിനുള്ള അപകട ഘടകങ്ങളിൽ പെൽവിക് കോശജ്വലന രോഗം ഉൾപ്പെടുന്നു, പലപ്പോഴും ക്ലമീഡിയ അണുബാധ മൂലമാണ് ഇതുണ്ടാവുന്നത് ; പുകയില ചവക്കൽ, പുകവലി ; മുൻ ട്യൂബൽ ശസ്ത്രക്രിയ; വന്ധ്യതയുടെ ചരിത്രം; കൂടാതെ അസിസ്റ്റഡ് റീപ്രൊഡക്റ്റീവ് ടെക്നോളജിയുടെ ഉപയോഗം. [2] മുമ്പ് എക്ടോപിക് ഗർഭധാരണം നടത്തിയവർക്ക് മറ്റൊന്ന് ഉണ്ടാകാനുള്ള സാധ്യത വളരെ കൂടുതലാണ്. [2] മിക്ക എക്ടോപിക് ഗർഭധാരണങ്ങളും (90%) സംഭവിക്കുന്നത് ഫാലോപ്യൻ ട്യൂബിലാണ്, ഇവയെ ട്യൂബൽ ഗർഭം എന്നറിയപ്പെടുന്നു, [2] എന്നാൽ ഗർഭാശയമുഖം, അണ്ഡാശയം, സിസേറിയൻ പാടുകൾ, അല്ലെങ്കിൽ വയറിനുള്ളിൽ എന്നിവയിലും ഇംപ്ലാന്റേഷൻ സംഭവിക്കാം. [9] ഹ്യൂമൻ കോറിയോണിക് ഗോണഡോട്രോപിൻ (എച്ച്സിജി), അൾട്രാസൗണ്ട് എന്നിവയ്ക്കുള്ള രക്തപരിശോധനയിലൂടെയാണ് എക്ടോപിക് ഗർഭം കണ്ടെത്തുന്നത്. [9] ഇതിന് ഒന്നിലധികം തവണ പരിശോധന ആവശ്യമായി വന്നേക്കാം. [9] യോനിയിൽ നിന്ന് നടത്തുമ്പോൾ അൾട്രാസൗണ്ട് മികച്ച രീതിയിൽ പ്രവർത്തിക്കുന്നു. [9] സമാനമായ ലക്ഷണങ്ങളുടെ മറ്റ് കാരണങ്ങളിൽ ഇവ ഉൾപ്പെടുന്നു: ഗർഭം അലസൽ, അണ്ഡാശയ ടോർഷൻ, അക്യൂട്ട് അപ്പെൻഡിസൈറ്റിസ് . [9]
അടയാളങ്ങളും ലക്ഷണങ്ങളും
എക്ടോപിക് ഗർഭാവസ്ഥയിലുള്ള സ്ത്രീകളിൽ 10% വരെ രോഗലക്ഷണങ്ങളില്ല, മൂന്നിലൊന്ന് പേർക്ക് മെഡിക്കൽ അടയാളങ്ങളും കാണുന്നില്ല . [10] മിക്ക കേസുകളിലും രോഗലക്ഷണങ്ങൾക്ക് പ്രത്യേകത കുറവാണ്, മാത്രമല്ല അപ്പെൻഡിസൈറ്റിസ്, സാൽപിംഗൈറ്റിസ്, കോർപ്പസ് ല്യൂട്ടിയം സിസ്റ്റിന്റെ വിള്ളൽ, ഗർഭം അലസൽ, അണ്ഡാശയ ടോർഷൻ അല്ലെങ്കിൽ മൂത്രനാളിയിലെ അണുബാധ തുടങ്ങിയ മറ്റ് ജനനേന്ദ്രിയ, ഗ്യാസ്ട്രോഇന്റസ്റ്റൈനൽ ഡിസോർഡേഴ്സിന് സമാനമായിരിക്കാം. [10] എക്ടോപിക് ഗർഭാവസ്ഥയുടെ ക്ലിനിക്കൽ അവതരണം അവസാനത്തെ സാധാരണ ആർത്തവത്തിന് ശേഷം ശരാശരി 7.2 ആഴ്ചകളിൽ സംഭവിക്കുന്നു, നാല് മുതൽ എട്ട് ആഴ്ച വരെ. ആധുനിക ഡയഗ്നോസ്റ്റിക് കഴിവ് നഷ്ടപ്പെട്ട കമ്മ്യൂണിറ്റികളിൽ പിന്നീടുള്ള അവതരണങ്ങൾ കൂടുതൽ സാധാരണമാണ്.
വർദ്ധിച്ച എച്ച്സിജി, യോനിയിൽ രക്തസ്രാവം (വ്യത്യസ്ത അളവിൽ), പെട്ടെന്നുള്ള അടിവയറ്റിലെ വേദന, [11] പെൽവിക് വേദന, ഒരു ടെൻഡർ സെർവിക്സ്, ഒരു അഡ്നെക്സൽ പിണ്ഡം അല്ലെങ്കിൽ അഡ്നെക്സൽ ആർദ്രത എന്നിവയാണ് എക്ടോപിക് ഗർഭത്തിൻറെ ലക്ഷണങ്ങളും ലക്ഷണങ്ങളും. [12] അൾട്രാസൗണ്ട് അല്ലെങ്കിൽ എച്ച്സിജി വിലയിരുത്തലിന്റെ അഭാവത്തിൽ, കനത്ത യോനിയിൽ രക്തസ്രാവം ഗർഭം അലസലിന്റെ തെറ്റായ രോഗനിർണയത്തിലേക്ക് നയിച്ചേക്കാം. [11] ഓക്കാനം, ഛർദ്ദി, വയറിളക്കം എന്നിവ എക്ടോപിക് ഗർഭാവസ്ഥയുടെ അപൂർവ ലക്ഷണങ്ങളാണ്. [11]
എക്ടോപിക് ഗർഭത്തിൻറെ വിള്ളൽ വയറുവേദന, ആർദ്രത, പെരിടോണിസം, ഹൈപ്പോവോളമിക് ഷോക്ക് തുടങ്ങിയ ലക്ഷണങ്ങളിലേക്ക് നയിച്ചേക്കാം. [13] എക്ടോപിക് ഗർഭാവസ്ഥയിലുള്ള ഒരു സ്ത്രീ, ഇൻട്രാപെൽവിക് രക്തയോട്ടം കുറയ്ക്കുന്നതിന്, നിവർന്നുനിൽക്കുന്ന പോസ്ചറുമായി അമിതമായി മൊബൈൽ ആയിരിക്കാം, ഇത് വയറിലെ അറയുടെ വീക്കത്തിന് കാരണമാവുകയും അധിക വേദനയ്ക്ക് കാരണമാവുകയും ചെയ്യും. [14]
വയറുവേദനയും , യോനീ രക്തസ്രാവവും ഇതിന്റെ പ്രാരംഭ ലക്ഷ്ണങ്ങളായി സംശയി ക്കാവുന്നതാണ് .എന്നാൽ എല്ലാ എക്റ്റോപിക് ഗർഭങ്ങളിലും ഇവ രണ്ടും കണ്ടിരിക്കണമെന്ന് നിർബന്ധമില്ല.
t) ബോധക്ഷയം, എന്നിങ്ങനെയുള്ള സങ്കീർണ്ണ അവസ്ഥാവിശേഷങ്ങൾ അസാധാരണമല്ല. ഭ്രൂണം പൂർണ്ണ വളർച്ചയലേക്ക് എത്തന്നത് അത്യപൂർവ്വമാണ്
അമിത രക്തസ്രാവത്തെ തുടർന്ന് ദ്രുതസ്പന്ദനം (Tachycardia) ബോധക്ഷയം, എന്നിങ്ങനെയുള്ള സങ്കീർണ്ണ അവസ്ഥാവിശേഷങ്ങൾ അസാധാരണമല്ല.
ഭ്രൂണം പൂർണ്ണ വളർച്ചയലേക്ക് എത്തന്നത് അത്യപൂർവ്വമാണ്
പ്രതിരോധം
സ്ക്രീനിംഗിലൂടെയും ചികിത്സയിലൂടെയും ക്ലമീഡിയ അണുബാധ പോലുള്ള അപകടസാധ്യത ഘടകങ്ങൾ കുറയ്ക്കുന്നതിലൂടെയാണ് പ്രതിരോധം. [15] ചില എക്ടോപിക് ഗർഭധാരണങ്ങൾ ചികിത്സയില്ലാതെ ഗർഭം അലസിപ്പോകും, [16] എക്ടോപിക് ഗർഭധാരണത്തിനുള്ള അടിസ്ഥാന ചികിത്സ ഗർഭച്ഛിദ്രമാണ്. മെത്തോട്രോക്സേറ്റ് എന്ന മരുന്നിന്റെ ഉപയോഗം ചില സന്ദർഭങ്ങളിൽ ശസ്ത്രക്രിയ പോലെ പ്രവർത്തിക്കുന്നു. [16] ബീറ്റാ-എച്ച്സിജി കുറവായിരിക്കുകയും എക്ടോപിക്കിന്റെ വലുപ്പം ചെറുതായിരിക്കുകയും ചെയ്യുമ്പോൾ ഇത് നന്നായി പ്രവർത്തിക്കുന്നു. [16] ട്യൂബ് പൊട്ടുകയോ ഗര്ഭപിണ്ഡത്തിന്റെ ഹൃദയമിടിപ്പ് ഉണ്ടാകുകയോ സ്ത്രീയുടെ സുപ്രധാന ലക്ഷണങ്ങള് അസ്ഥിരമാകുകയോ ചെയ്താല് സാല്പിങ്കെക്ടമി പോലുള്ള ശസ്ത്രക്രിയ ഇപ്പോഴും സാധാരണയായി ശുപാർശ ചെയ്യപ്പെടുന്നു. [16] ശസ്ത്രക്രിയ ലാപ്രോസ്കോപ്പിക് അല്ലെങ്കിൽ ലാപ്രോട്ടമി എന്നറിയപ്പെടുന്ന ഒരു വലിയ മുറിവ് വഴിയാകാം. [17] ചികിത്സയിലൂടെ മാതൃരോഗങ്ങളും മരണനിരക്കും കുറയും. [16]
സാധ്യതകൾ ഏറാൻ കാരണങ്ങൾ
അണുബാധയെ തുടർന്നുണ്ടാകുന്ന ഇടുപ്പൃരോഗം (inflammatory Pelvic diseases), പുകവലി, മുൻപ് ചെയ്തിട്ടുള്ള ഫെലോപ്യൻ ട്യൂബ് ശ്സ്ത്രക്രിയകൾ, വന്ധ്യത, വന്ധ്യത ചികിൽസ, ഇവയെല്ലാം പിൽക്കാല എക്റ്റോപിക് ഗർഭത്തിനു സാധ്യതകൾ കൂട്ടിയേക്കാം (risk factors). ഒരു എക്റ്റോപിക് ഗർഭം ഉണ്ടായവർക്ക് വീണ്ടും ഉണ്ടാകാനുള്ള സാധ്യതകൾ വളരെ ഏറിയതാണ്.
എക്റ്റോപിക്കുകൾ കണ്ടുവരുന്നത്
90% എക്റ്റോപിക്കുകളും ഫലോപിയൻ ടൂബുകളിലാണ് കാണപ്പെടുക. ഇവയെ ടൂബൽ പ്രഗ്നനസി എന്നു വിളിക്കുന്നു (Tubal Pregnancy). ഗർഭ നാള മുഖത്തും (cervix), അണ്ഡാശയം, വയറിന്റെ മറ്റു ഭാഗങ്ങൾ എന്നിവിടങ്ങളിലും എക്റ്റോപിക്കുകൾ സംജാതമായേക്കാം.
രോഗ നിർണ്ണയം
സാധാരണയിൽ കവിഞ്ഞുള്ള വയറുവേദനയോ, യോനീ സ്രാവവമോ നേരിടുന്ന ഏതോരു ഗർഭിണിയിലും (pregnancy positive) പരിഗണിക്കേണ്ടുന്ന അല്ലെങ്കിൽ തള്ളികളയേണ്ടുന്ന സാധ്യതയാണ് എക്റ്റൊപിക് ഗർഭം.
- human chorionic gonadotropin (hCG) എന്ന ഹോർമോണുകളുടെ അളവ് രകത പരിശോധനയിലൂടെ കണ്ടെത്തിയാൽ എക്റ്റോപിക് ഗർഭം സ്ഥിരീകരികാനാവും, ഇവ എല്ലാ ഗർഭിണികളിലും കാണേണ്ടുന്ന ഹോർമോണുകൾ തന്നെയാണ്.എക്റ്റോപിക് ഗർഭങ്ങളിൽ അവയുടെ അളവിലെ ഏറ്റ കുറച്ചിലുകൾ സൂചകങ്ങളാണ്.
- അൾട്രാ സൗണ്ട് പരിശോധന. Transvaginal Ultrasonography പരിശോധന ഏതാണ്ട് 90%കൃത്യതയോടെ എക്റ്റോപിക്കുകൾ നിർണ്ണയിക്കുമെന്ന് കരുതപ്പെടുന്നു.
- ലാപറൊസ്കോപ്പി,
- ഡി & സി പരിശോധന
- പ്രൊജസ്ട്രൊൺ ഹോർമോൺ അളവ് നിർണ്ണയം
എന്നിങ്ങനെയുള്ള വിവിധ രീതികളും വ്യത്യസ്തങ്ങളായ എക്റ്റോപിക്കുകളുടെ നിർണ്ണയതിനു വേണ്ടി വന്നേക്കാം.
പ്രധാന ഭവിഷ്യത്ത്
ഫലോപ്പിയൻ ട്യൂബുകളുടേയോ, അണ്ഡാശയങ്ങളൂടേയൊ, ഇതര അവയവഘടനകളോ പൊട്ടൂകയോ വിചേഛദിക്കപ്പെടുകയോ (rupture) ചെയ്തേക്കാം എന്നതാണ് എക്റ്റോപിക് ഗർഭത്തിന്റെ അപകടം. ഇപ്രകാരം സംഭവിച്ചാൽ ആന്തരിക രക്തസ്രാവവും അതിനെ തുടർന്നു മരണം പോലും സംഭവിക്കാൻ സാധ്യതയുണ്ട്. Rupture നെ തുടർന്നുള്ള സ്ഥിതിവിശേഷങ്ങളാണ് ആദ്യത്രിമാസ(first trimester) മരണകാരണങ്ങളിൽ മുന്നിൽ നിൽക്കുന്നത്.
അവലംബം
- ↑ 1.0 1.1 1.2 1.3 1.4 1.5 1.6 "Does this woman have an ectopic pregnancy?: the rational clinical examination systematic review". JAMA. 309 (16): 1722–9. April 2013. doi:10.1001/jama.2013.3914. PMID 23613077.
- ↑ 2.0 2.1 2.2 2.3 2.4 "Methotrexate for ectopic pregnancy: when and how". Archives of Gynecology and Obstetrics. 290 (3): 417–23. September 2014. doi:10.1007/s00404-014-3266-9. PMID 24791968.
- ↑ Bauman, Renato; Horvat, Gordana (December 2018). "MANAGEMENT OF RUPTURED CORPUS LUTEUM WITH HEMOPERITONEUM IN EARLY PREGNANCY – A CASE REPORT". Acta Clinica Croatica. 57 (4): 785–788. doi:10.20471/acc.2018.57.04.24. PMC 6544092. PMID 31168219.
- ↑ ഉദ്ധരിച്ചതിൽ പിഴവ്: അസാധുവായ
<ref>
ടാഗ്;WHO2015Mort
എന്ന പേരിലെ അവലംബങ്ങൾക്ക് എഴുത്തൊന്നും നൽകിയിട്ടില്ല. - ↑ 5.0 5.1 "Diagnosing ectopic pregnancy and current concepts in the management of pregnancy of unknown location". Human Reproduction Update. 20 (2): 250–61. 2014. doi:10.1093/humupd/dmt047. PMID 24101604.
- ↑ "Diagnosing ectopic pregnancy and current concepts in the management of pregnancy of unknown location". Human Reproduction Update. 20 (2): 250–61. 2014. doi:10.1093/humupd/dmt047. PMID 24101604.
- ↑ "Full-term abdominal pregnancy: a case report and review of the literature". Gynecologic and Obstetric Investigation. 65 (2): 139–41. 2008. doi:10.1159/000110015. PMID 17957101.
- ↑ "Diagnosing ectopic pregnancy and current concepts in the management of pregnancy of unknown location". Human Reproduction Update. 20 (2): 250–61. 2014. doi:10.1093/humupd/dmt047. PMID 24101604.
- ↑ 9.0 9.1 9.2 9.3 9.4 "Does this woman have an ectopic pregnancy?: the rational clinical examination systematic review". JAMA. 309 (16): 1722–9. April 2013. doi:10.1001/jama.2013.3914. PMID 23613077.
- ↑ 10.0 10.1 "Diagnosing ectopic pregnancy and current concepts in the management of pregnancy of unknown location". Human Reproduction Update. 20 (2): 250–61. 2014. doi:10.1093/humupd/dmt047. PMID 24101604.
- ↑ 11.0 11.1 11.2 "Diagnosing ectopic pregnancy and current concepts in the management of pregnancy of unknown location". Human Reproduction Update. 20 (2): 250–61. 2014. doi:10.1093/humupd/dmt047. PMID 24101604.
- ↑ "Does this woman have an ectopic pregnancy?: the rational clinical examination systematic review". JAMA. 309 (16): 1722–9. April 2013. doi:10.1001/jama.2013.3914. PMID 23613077.
- ↑ "Diagnosing ectopic pregnancy and current concepts in the management of pregnancy of unknown location". Human Reproduction Update. 20 (2): 250–61. 2014. doi:10.1093/humupd/dmt047. PMID 24101604.
- ↑ "A new clinical sign in ruptured ectopic pregnancy". Lancet. 378 (9809): e27. December 2011. doi:10.1016/s0140-6736(11)61901-6. PMID 22177516.
- ↑ "Tubal ectopic pregnancy: diagnosis and management". Archives of Gynecology and Obstetrics. 279 (4): 443–53. April 2009. doi:10.1007/s00404-008-0731-3. PMID 18665380.
- ↑ 16.0 16.1 16.2 16.3 16.4 "Methotrexate for ectopic pregnancy: when and how". Archives of Gynecology and Obstetrics. 290 (3): 417–23. September 2014. doi:10.1007/s00404-014-3266-9. PMID 24791968.
- ↑ "Diagnosing ectopic pregnancy and current concepts in the management of pregnancy of unknown location". Human Reproduction Update. 20 (2): 250–61. 2014. doi:10.1093/humupd/dmt047. PMID 24101604.