Нацагийн Багабанди хуудасны эх кодыг харах

{{Инфобокс албан тушаалтан
| image               = Natsagiin_Bagabandi_(Cropped).png

| alt                 = 
| order               = 2 дахь
| office              = Монгол Улсын Ерөнхийлөгч
| term_start          = 1997 оны 6 сарын 20
| term_end            = 2005 оны 6 сарын 24
| primeminister       = [[Мэндсайханы Энхсайхан]]<br />[[Цахиагийн Элбэгдорж]]<br />[[Намбарын Энхбаяр]]
| predecessor         = [[Пунсалмаагийн Очирбат]]
| successor           = [[Намбарын Энхбаяр]]
| order2              = [[Монгол Ардын Намын дарга|Монгол Ардын Намын ерөнхий нарийн бичгийн дарга]]
| office2             = 
| president2          = [[Пунсалмаагийн Очирбат]]
| premier2            = [[Мэндсайханы Энхсайхан]]
| term_start2         = 1997 оны 2 сарын 7
| term_end2           = 6 сарын 6
| predecessor2        = [[Намбарын Энхбаяр]]
| successor2          = Намбарын Энхбаяр
| order3              = [[Улсын Их Хурлын дарга]]
| office3             = 
| term_start3         = 1992 оны 7 сар
| term_end3           = 1996 оны 7 сар
| predecessor3        = [[Бага Хурал|Бага Хурлын]] [[Раднаасүмбэрэлийн Гончигдорж]]
| successor3          = [[Раднаасүмбэрэлийн Гончигдорж]]
| birth_date          = {{Birth date and age|mf=yes|1950|04|22}}
| birth_place         = [[Яруу сум|Яруу]], [[Завхан аймаг]], [[Бүгд Найрамдах Монгол Ард Улс|Монгол]]
| birthname           = Нацагийн Багабанди
| party               = [[Монгол Ардын Нам|Монгол Ардын Хувьсгалт Нам]]
| spouse              = [[Азадсүрэнгийн Оюунбилэг]]<ref name=whitehouse>{{cite news|first=Joyce |last=Naltchayan |title=Laura Bush greets Azadsurengiin Oyunbileg, wife of President Natsagiyn Bagabandi of Mongolia, in the Yellow Oval Room Friday |url=https://georgewbush-whitehouse.archives.gov/news/releases/2004/07/images/20040716-10_8dau0014-515h.html |work=[[Цагаан ордон]] |date=2004-07-16 |access-date=2015-10-30|df=mdy-all}}</ref>
| signature           = 
| footnotes           = 
| caption             = 
}}

'''Нацагийн Багабанди''' (1950 оны 4-р сарын 22-нд [[Завхан аймаг|Завхан аймгийн]] [[Яруу сум|Яруу суманд]] төрсөн) нь Монголын улс төрийн зүтгэлтэн, [[Монгол Улсын Ерөнхийлөгч|Монгол улсын хоёр дахь ерөнхийлөгч]] юм.

== Намтар ==
Нацагийн Багабанди 1950 оны 4-р сарын 22-нд [[Завхан]] аймгийн [[Яруу сум]]ын нутагт малчин ард Нацагийн тав дахь хүүхэд болж төрсөн, эхнэр, хоёр хүүхэдтэй. Эхнэр [[Азадсүрэнгийн Оюунбилэг]] 1975 онд УБДС төгссөн, багш мэргэжилтэй, хүмүүнлэгийн чиглэлээр үйл ажиллагаа явуулдаг "Хүний төлөө" сангийн тэргүүн.

== Боловсрол ==
Тэрээр 1958-1968 Завхан аймгийн [[Улиастай]] хотын 10 жилийн дунд сургуульд сурав ахлах ангийг нь Довчингийн Цэрэндорж багшийн 10-б ангийг төгсөв, 1968-1969 онд [[Зөвлөлт Холбоот Улс|ЗХУ]]-ын Эрхүү хотод орос хэлний бэлтгэл анги, 1969-1972 онд [[Зөвлөлт Холбоот Улс]]ын [[Ленинград]] (одоогийн [[Санкт-Петербург]]) хотын Хөргөлтийн дунд сургууль, 1975-1980 онд Зөвлөлт [[Украин|Украины]] [[Одесса]] хотын Хүнсний технологийн дээд сургууль, 1984-1987 онд [[Москва]] хотод [[ЗХУКН]]-ын Нийгмийн ухааны академийг тус тус төгссөн хүнсний инженер технологич мэргэжилтэй.

== Эрдмийн зэрэг цол ==
1987 онд Философийн ухааны дэд докторын зэрэг хамгаалсан.

== Ажилласан байдал ==

*1972-1975 онд [[Улаанбаатар]] хотын Архи пивоны комбинатад засварчин, механикч инженер
*1980-1984 онд [[Төв]] аймгийн МАХН-ын хорооны хэлтсийн эрхлэгч.
*1987-1990 онд [[Монгол Ардын Нам|МАХН]]-ын Төв Хороонд лектор-суртал нэвтрүүлэгч, тасгийн эрхлэгч, хэлтсийн зөвлөх
*1990-1992 онд МАХН-ын Төв Хорооны нарийн бичгийн дарга, дэд дарга 
*1992-1996 онд УИХ-ын гишүүн, УИХ-ын дарга 
*1996-1997 онд УИХ-ын гишүүн, УИХ дахь МАХН-ын Бүлгийн ахлагч
*1997-2005 онд Монгол Улсын Ерөнхийлөгчөөр хоёр удаа сонгогдон ажилласан. 

== Бүтээлүүд ==
* Проблемы формирования общественного сознания труженников монгольского села, 1987 (кандидатская диссертация) 
*"Монголын малчдын ухамсрын төлөвшил" НУА-ын эрдэм шинжилгээний сэтгүүл, 1987 (өгүүлэл)
*"Хөдөөд зохиох олон түмний ажил", "Үнэн" сонин, 1986 (өгүүлэл) 
*"Монгол суртал" "Үнэн" сонин, 1991 (өгүүлэл) 
*"Монгол ариншин" Улаанбаатар хот, 1992 /ном/ 
*1990-1992 онд Монголын нийгмийн улс төрийн шинэчлэл, зах зээлийн сэдвээр туурвисан хамтын бүтээлүүд 
*1992-1997 онд Үндэсний баяр, улс тунхагласны ойн хурал, эрдэм шинжилгээний хурлуудад тавьсан улс төр, судалгааны илтгэлүүд /илтгэлүүд/ 
*Ерөнхийлөгч: Шинэ зууны өмнөх бодомж, санамж, Улаанбаатар хот 1998 /ном/
*Ерөнхийлөгчийн бодлого, сэтгэл. Улаанбаатар хот 2000 /ном/ 

== Сонгуульт ажил ==
*1980-1984 Төв аймгийн Ардын хурлын депутат
*1990-1992 МАХН-ын Төв Хорооны тэргүүлэгч гишүүн 
*1992-1996 МАХН-ын Бага хурлын гишүүн, МАХН-ын удирдах зөвлөлийн гишүүн 
*1992-1997 Улсын Их Хурлын гишүүн 
*1997 оны 2-6 дугаар сар МАХН-ын дарга /МАХН-ын ХХП их хурлаас/ 

== Шагнал, алдар цол ==
* 1991 Ардын хувьсгалын 70 жилийн ойн хүндэт медаль 
* 2000.4.19 ОХУ-ын Ерөнхийлөгчийн зарлигаар "Найрамдал" одонгоор / Орден Дружбы /
* 2006 онд [[Сүхбаатарын одон]]гоор
* 2005 онд [[Америкийн Нэгдсэн Улс|АНУ]]-ын [[Индиана]] мужийн [[Блүмингтон хот|Блүмингтон хотын]] хүндэт иргэн
* [[Унгар Улсын Гавьяаны одон]]

=== Хүндэт доктор цол ===
*1995 онд Украин улсын [[Одесса]] хотын Хүнсний технологийн улсын академийн хүндэт доктор цол
*1998 онд Казахстан улсын Абайн нэрэмжит Алматыгийн улсын их сургуулийн хүндэт доктор цол 
*1998 онд БНТУ-ын Анкарагийн Их сургуулийн хүндэт доктор цол
*1998 онд Японы Сэншюү Их сургуулийн хүндэт доктор цол
*1999 онд Удирдлагын Академийн хүндэт доктор цол 
*2005 онд АНУ -ын [[Индианагийн Их сургууль|Индианагийн Их сургуулийн]] хүндэт доктор цол

==Эх сурвалж==
{{reflist}}

{{s-start}}
{{s-ppo}}
{{s-bef1|before=[[Намбарын Энхбаяр]]}}
{{s-ttl1|title=[[Монгол Ардын Намын дарга|Монгол Ардын Намын ерөнхий нарийн бичгийн дарга]]|years=1997}}
{{s-aft1|after=[[Намбарын Энхбаяр]]}}
|-
{{s-off}}
{{s-bef1|before=[[Пунсалмаагийн Очирбат]]}}
{{s-ttl1|title=[[Монгол Улсын Ерөнхийлөгч]]|years=1997–2005}}
{{s-aft1|after=[[Намбарын Энхбаяр]]}}
{{s-end}}

{{NaviBlock
|Хөтлөгч мөр Монгол Ардын Намын дарга
|Монгол Улсын Ерөнхийлөгч
|Улсын Их Хурлын дарга
}}
{{DEFAULTSORT:Багабанди, Нацагийн}}
[[Ангилал:Монгол Улсын Ерөнхийлөгч]]
[[Ангилал:УИХ-ын дарга]]
[[Ангилал:Монгол Улсын Их Хурлын гишүүн]]
[[Ангилал:Монгол Ардын Намын дарга]]
[[Ангилал:Монгол Ардын Намын гишүүн]]
[[Ангилал:МАХН-ын удирдлагын зөвлөлийн гишүүн]]
[[Ангилал:Санкт-Петербургийн их сургуулийн төгсөгч]]
[[Ангилал:Украины их сургуулийн төгсөгч]]
[[Ангилал:Унгар Улсын Гавьяаны одон шагналтан (их загалмай одонгийн гинжтэй)]]
[[Ангилал:Сүхбаатарын одон шагналтан]]
[[Ангилал:Найрамдлын одон шагналтан]]
[[Ангилал:Чингис хаан одон шагналтан]]
[[Ангилал:Удирдлагын Академийн хүндэт доктор]]
[[Ангилал:АНУ-ын их сургуулийн хүндэт доктор]]
[[Ангилал:Украины их сургуулийн хүндэт доктор]]
[[Ангилал:Казахстаны их сургуулийн хүндэт доктор]]
[[Ангилал:Туркийн их сургуулийн хүндэт доктор]]
[[Ангилал:Японы их сургуулийн хүндэт доктор]]
[[Ангилал:АНУ-ын хүндэт иргэн]]
[[Ангилал:Улиастайн хүн]]
[[Ангилал:Яруугийн хүн]]
[[Ангилал:Монголчууд]]
[[Ангилал:1950 онд төрсөн]]