Petrol

Petrol, gasolin, atau bensin ialah campuran cecair bahan api yang diperolehi daripada petroleum yang terdiri terutamanya daripada hidrokarbon alifatik dan ditambah dengan hidrokarbon aromatik seperti toluena, benzena atau iso-oktana untuk meningkatkan penarafan oktana, digunakan secara meluas sebagai bahan api bagi enjin pembakaran dalaman. Formula lazim bagi petrol ialah C₈H₁₈.

Petrol yang dijual di stesen minyak di Amerika Syarikat dengan lima pilihan nilai oktana.

Carilah gasoline dalam Wiktionary, kamus bebas.

Sejarah

Penggunaan awal

Sebelum enjin pembakaran dalaman dicipta pada pertengahan abad ke-19, minyak petrol dijual di dalam botol kecil sebagai rawatan terhadap kutu dan telurnya. Pada masa tersebut, perkataan Petrol merupakan satu cap dagangan. Rawatan sebegini tidak lagi digunakan berikutan risiko kebakaran dan dermatitis

Di A.S., petrol juga dijual sebagak cecair pembersih kesan minyak dan gris pada baju. Sebelum stesen minyak didirikan, pemandu kereta membeli minyak petrol di dalam tin untuk mengisi tangki minyak mereka.

Nama gasolin pada masa tersebut merujuk kepada satu lagi hasil petroleum iaitu petrolatum, yang diniagakan dengan nama Vaseline. Cap dagangan Gasoline, walau bagaimanapun, tidak pernah didaftarkan, maka ia menjadi istilah umum. Petrol juga digunakan di dapur serta sebagai bahan api pelita dan dapur mudah alih.

Semasa Perang Franco-Prussia (1870–1871), pétrole dikumpulkan di Paris untuk kegunaan bagi menentang serangan Jerman-Prussia di bandar raya berkenaan. Lama kemudian pada tahun 1871, semasa revolusi Paris Commune, khabar angin tersebar di serata bandar raya mengenai pétroleuses, perempuan yang menggunakan bom petrol untuk menyebabkan kemusnahan di bangunan-bangunan.

Etimologi

Perkataan "gasolin" diperoleh pada tahun 1865 daripada perkataan gas dan imbuhan akhiran kimia -ina/-ena. Ejaan moden perkataan tersebut mula digunakan pada tahun 1871. Bentuk pendek "gas" mula direkodkan penggunaannya dalam Bahasa Inggeris Amerika pada 1905. Asalnya gasolin merujuk kepada mana-mana minyak bahan api bagi enjin petrol; bahan api metanol juga telah dianggap sebagai gasolin.

Istilah "petrol" mula digunakan bagi merujuk kepada hasil penapisan minyak seawal tahun 1892 (sebelum ini ia merujuk kepada petroleum belum bertapis), dan telah didaftarkan sebagai cap dagangan oleh peniaga British Carless, Capel & Leonard hasil cadangan Frederick Richard Simms. Walaupun ia tidak pernah didaftar secara rasmi, pesaing Carless menggunakan istilah "Motor Spirit" sehingga dekad 1930-an. Ada yang mengatakan perkataan tersebut diceduk oleh Edward Butler pada tahun 1887.

Di Jerman dan beberapa negara Eropah lain, petrol dipanggil sebagai Benzin (Jerman), Bensin (Sweden), Benzyna (Poland) dan beberapa varian lain. Penggunaannya tidak merujuk kepada Bertha Benz, yang menggunakan kedai bahan kimia untuk membeli petrol bagi pemanduannya dari Mannheim ke Pforzheim pada tahun 1888, tetapi merujuk kepada bahan kimia benzena.

Kandungan tenaga

Petrol mengandungi tenaga lebih kurang 34.6 megajoule seliter (MJ/l) atau 131 MJ/gelen AS. Nilai ini adalah nilai purata; campuran petrol boleh jadi berbeza, maka nilai kandungan tenaga sebenar boleh jadi berbeza mengikut musim dan pengeluaran, biasanya dengan perbezaan 4% lebih atau kurang daripada nilai purata menurut US EPA.

Kepadatan tenaga volumetrik bagi beberapa bahan api berbanding petrol:

Jenis bahan api	MJ/liter	MJ/kg	BTU/Gelen imp	BTU/Gelen AS	Nilai oktana (RON)
Petrol biasa	34.8	44.4	150,100	125,000	Min 91
Petrol premium					Min 95
Autogas (LPG) (60% Propana + 40% Butana)	26.8
Etanol	23.5	31.1	101,600	84,600	129
Metanol	17.9	19.9	77,600	64,600	123
Butanol	29.2				91-99
Gasohol (10% etanol + 90% petrol)	33.7		145,200	120,900	93/94
Diesel	38.6	45.4	166,600	138,700	25(*)
Petrol penerbangan (petrol oktana tinggi, bukan bahan api jet)	33.5	46.8	144,400	120,200
Bahan api jet (berasaskan minyak tanah)	35.1	43.8	151,242	125,935
Gas asli cecair	25.3	~55	109,000	90,800

(*) Minyak diesel tidak digunakan di dalam enjin petrol, maka nilai oktana yang rendah tidak menjadi isu; ukuran bagi nilai minyak diesel ialah nilai setana

Di Malaysia, minyak petrol dijual sama ada dalam RON 92 (berplumbum) atau RON 97 (tanpa plumbum), RON 95 pula mula diperkenalkan pada 12 Mei 2009 oleh Kementerian Perdagangan Dalam Negeri dan Hal Ehwal Pengguna Malaysia yang dijual dengan harga RM 1.75 seliter pada hari pertama jualannya.

Bahan tambah

Biasanya sedikit bahan tambah akan dicampurkan di dalam petrol bagi pelbagai tujuan sebagai pencegahan kakisan, pelincir dsb. bagi meningkatkan prestasi enjin petrol yang menggunakannya, tetapi ada di antara bahan tambah tersebut boleh membawa kesan buruk terhadap alam sekitar.

Antara bahan tambah yang digunakan adalah:-

• Oksigenat
• Agen antioksida dan penstabil
• Agen anti ketukan
• Pewarna

Kebimbangan kesihatan

Kebanyakan daripada hidrokarbon bukan alifatik yang wujud secara semula jadi di dalam petrol (terutamanya hidrokarbon aromatik seperti benzena), di samping bahan tambah anti ketukan, adalah karsinogenik. Atas sebab inilah sebarang tumpahan besar minyak petrol memberi ancaman besar terhadap kesihatan dan alam sekitar, terutamanya apabila minyak petrol meresap ke dalam bekalan air paip. Risiko tumpahan minyak yang terbesar adalah daripada kemalangan yang melibatkan lori tangki serta kebocoran tangki simpanan. Disebabkan risiko ini, kebanyakan rangki simpanan bawah tanah dilengkapi peralatan untuk mengesan dan mencegah sebarang kebocoran, seperti anod korban. Petrol adalah mudah meruap (bermaksud mudah menyejat), memerlukan tangki simpanan yang benar-benar kedap. Sifatnya yang mudah meruap menjadikannya mudah terbakar walaupun pada cuaca sejuk, tidak seperti minyak diesel. Sistem pengudaraan yang sempurna juga diperlukan untuk menyeimbangkan tekanan antara dalam dan luar tangki. Petrol juga boleh menghasilkan tindak balas berbahaya dengan beberapa jenis bahan kimia am.

Minyak petrol adalah salah satu sumber gas pencemar. Petrol tanpa plumbum juga turut menghasilkan karbon dioksida, nitrogen oksida dan karbon monoksida di dalam gas ekzos. Tambahan pula, petrol tak terbakar dan sejatan di dalam tangki, jika terdedah pada udara akan menghasilkan kabut fotokimia. Tambahan etanol menambahkan lagi kadar kemeruapan minyak petrol.

Penyalahgunaan petrol dengan menghidunya juga boleh membahayakan kesihatan. Menghidu petrol adalah salah satu cara yang digunakan oleh sesetengah penagih dadah dan sudah menjari parah di kalangan masyarakat miskin serta orang asli si Amerika, Australia, Kanada, New Zealand dan beberapa kepulauan Pasifik. Sebagai tindak balas, bahan api Opal telah dibangunkan oleh loji BP Kwinana di Australia, dan hanya mengandungi 5% bahan aromatik (tidak seperti petrol biasa yang mengandungi 25% bahan aromatik).

Penggunaan dan harga

Laman utama: Penggunaan dan harga petrol dan Pemanasan global

Stesen minyak Petronas

Amerika Syarikat mencatatkan kadar penggunaan petrol sejumlah 44% daripada penggunaan petrol sedunia. Pada tahun 2003 Amerika Syarikat telah menggunakan 476,474,000,000 Diarkibkan 2007-09-27 di Wayback Machine liter (476.474 gigaliter), atau lebih kurang 360 juta gelen AS (1.36 gigaliter) petrol sehari.

Di Malaysia, harga petrol setakat 1 April 2021 adalah RM2.50 seliter bagi petrol RON 97 dan RM2.05 seliter bagi petrol RON 95.

Bahan api alternatif

Rencana utama: Bahan api alternatif

Kebanyakan daripada bahan api alternnatif berkenaan kurang membawa kesan buruk terhadap alam sekitar berbanding petrol, tetapi masih tidak 100% bersih.

• Biodiesel, untuk enjin diesel.
• Biobutanol, untuk enjin petrol.
• Bioetanol dan E85.
• Bahan api hidrogen
• Kenderaan elektrik
• Minyak diesel konvensional
• Etanol atau butanol

Kestabilan

Apabila petrol dibiarkan selama jangka masa tertentu, mendakan gam dan varnis akan terbentuk dan menggumpal di dalam petrol, menyebabkan "bahan api basi". Ini seterusnya akan menyebabkan mendakan gam di dalam silinder dan juga saluran bahan api, menjadikan enjin sukar dihidupkan. Gam dan varnis mesti ditanggalkan oleh mekanik profesional untuk memanjangkan jangka hayat enjin. Dalam keadaan biasa, minyak petrol boleh disimpan selama 60 hari di dalam bekas yang dibenarkan. Untuk tempoh penyimpanan yang lebih lama, penstabil bahan api boleh digunakan, memanjangkan jangka hayat simpanan untuk 1 atau 2 tahun lagi.

Lihat juga

• Perbandingan teknologi bahan api kenderaan
• Etanol
• Minyak diesel
• Stesen minyak
• Senarai jenama bahan api kenderaan
• Enjin pembakaran dalaman
• Enjin petrol
• Enjin diesel
• Kenaikan harga minyak semenjak 2003
• Bahan api penerbangan
• Nilai oktana

Rujukan

• Graph of inflation-corrected historic prices, 1970-2005. Highest in 2005
• FTC: The Low-Down on High Octane Gasoline
• MMT-US EPA
• An introduction to the modern petroleum science, and to the Russian-Ukrainian theory of deep, abiotic petroleum origins.
• What's the difference between premium and regular gas? (from The Straight Dope)
• "Here Comes Winter Gasoline" R-Squared Energy Blog September 14, 2006
• International Fuel Prices 2005 with diesel and gasoline prices of 172 countries
• EIA - Gasoline and Diesel Fuel Update
• World Internet News: "Big Oil Looking for Another Government Handout," April 2006.
• All About Engine Knock (and Other Mysteries of Internal Combustion)
• Durability of various plastics: Alcohols vs. Gasoline
• Dismissal of the Claims of a Biological Connection for Natural Petroleum.
• Fuel Economy Impact Analysis of RFG i.e. reformulated gasoline. Has lower heating value data, actual energy content is higher see higher heating value
• Pino, Paulina. "Rapid drop in infant blood lead levels during the transition to unleaded gasoline use in Santiago, Chile". Archives of Environmental Health (April, 2004). Dicapai pada 2007-09-05.
• Schnaas, Lourdes (July, 2004). "Blood Lead Secular Trend in a Cohort of Children in Mexico City (1987–2002)". Environmental Health Perspective. 112 (10): 1110–1115. Dicapai pada 2007-09-05.

Pautan luar

• Gasoline FAQ
• Gasoline MSDS (material safety data sheet) includes composition, flash point, handling precautions, etc.
• CNN/Money: Global gas prices
• Transportation Energy Data Book
• Energy Supply Logistics Searchable Directory of US Terminals
• Commentary and history on High Gas Prices

Gambar

• "Down the Gasoline Trail" Handy Jam Organization, 1935 (Cartoon)