Lihat sumber bagi Anwar Sadat

{{Infobox_President
| name        =  Muhammad Anwar al Sadat<br />محمد أنور السادات  
| nationality = [[Egyptians|Egyptian]]
| image       = Anwar Sadat cropped.jpg
| order       =  [[Presiden Mesir]] ke-3 <br /> <small> [[United Arab Republic|Presiden Republik Arab Bersatu]] ke-2</small>
| term_start  = 15 October 1970
| term_end    = 6 October 1981
| predecessor = [[Gamal Abdel Nasser]] 
| successor   = [[Hosni Mubarak]] (untuk masa yang terhad)<ref name=ra>{{cite news |first= |last= |title=Former acting president of Egypt dies in Malaysia |url=http://africa.reuters.com/top/news/usnBAN154552.html |work=[[Reuters|Reuters Africa]] |publisher= |date=2008-02-21 |accessdate=2008-02-22 |archive-date=2008-03-03 |archive-url=https://web.archive.org/web/20080303202130/http://africa.reuters.com/top/news/usnBAN154552.html |url-status=dead }}</ref>
| birth_date  = {{birth date|df=yes|1918|12|25}}
| birth_place = [[Mit Abu al-Kum, al-Minufiyah, Egypt|Mit Abu al-Kum]], [[Egypt]]
| death_place = [[Cairo]], Egypt
| death_date  = {{death date and age|df=yes|1981|10|6|1918|12|25}}
| spouse      = 1) Ehsan Madi<br />2) [[Jehan Sadat]]
| party       = [[Arab Socialist Union]] <br /> (until 1977) <br /> [[National Democratic Party (Egypt)|National Democratic Party]] <br /> (from 1977)
| religion    = [[Islam]]
| prizes = {{nowrap|[[Nobel Prize for Peace]] (1978) }}
}}

'''Anwar Sadat''' ([[25 Disember]] [[1918]]—[[6 Oktober]] [[1981]]) merupakan ahli politik [[Mesir]] dan Presiden [[Mesir]] ke-3 dari 1970 sehingga 1981. Beliau memulakan tugas sebagai Presiden Mesir dari 15 Oktober 1970 sehingga hari pembunuhan beliau pada 6 Oktober 1981 akibat serangan daripada pegawai tentera yang fundamentalis. Selama 11 tahun memerintah, beliau berjaya mengubah arah tuju Mesir dalam hal ekonomi dan politik dengan mengubah beberapa ideologi [[Nasserism]] dengan menubuhkan semula sistem pelbagai parti dan polisi ekonomi [[Infitah]].   

Beliau merupakan ahli kanan [[Pegawai Gerakan Pembebasan]], pasukan yang menggulingkan [[Dinasti Muhammad Ali]] dalam [[Revolusi Mesir 1952]], dan teman rapat kepada Presiden [[Gamal Abdel Nasser]], dimana beliau menggantikan Nasser sebagai presiden pada 1970. Sebagai presiden, beliau membawa Mesir dalam [[Perang Yom Kippur]] pada 1973, untuk mengambil semula tanah yang telah dijajah oleh Israel dalam [[Perang Enam Hari]] pada 1967, menjadikan beliau sebagai hero kepada rakyat Mesir, dan mencipta hubungan dingin dengan [[Dunia Arab]]. Selepas itu, beliau mengadakan Rundingan Damai Kem David dengan Israel, yang membawa kepada [[Perjanjian Damai Mesir-Israel]]. Tindakan beliau itu membawa kepada kemenangan beliau untuk Anugerah Keamanan Nobel dan menyebabkan beliau menjadi tidak pupolar dikalangan negara Arab, penyingkiran Mesir dari Liga Arab dan pembunuhan beliau.

== Kehidupan Awal ==
Anwar Sadat telah dilahirkan pada 25 Disember 1918 di Mit Abu al-Kum, Monufia, Mesir. Beliau dilahirkan dalam keadaan yang serba kedaifan dan dibesarkan dalam 13 orang abang dan kakak. Bapa beliau berketurunan Nubia Mesir manakala ibunya merupakan Nubia Sudan. Beliau menghabiskan sisa kecilnya bersama neneknya, yang sering bercerita tentang penentangan terhadap penjajahan [[British]] melalui gambaran sejarahan awal. Semasa kecil, minat beliau dipengaruhi oleh empat individu:

* Pertama, Zahran, yang terlibat dalam insiden, dimana beliau menentang penjajahan British melalui protes petani. Menurut cerita, seorang tentera British telah terbunuh, dan Zahran merupakan orang Mesir pertama dijatuhi hukuman gantung sampai mati. Cerita seperti Balada Si Zahran memperkenalkan Sadat kepada nasionalisme Mesir, nilai yang dibawa sepanjang hidup beliau.
* Kedua,  Mustapha Kemal Atatürk, iaitu bapa perubahan Turki. Sadat meminati cara beliau membuang pengaruh luar dan melakukan perubahan sosial.
* Ketiga, Mahatma Gandhi, atas dasar anti-kekerasan semasa menghadapi ketidakadilan. 
* Hitler dan Tentera Nazi Jerman, semsa era penjajahan British di Mesir, Sadat terpengaruh dengan stategi ketenteraan beliau yang cepat dalam menentang British.

Beliau tamat pengajian dari Akademi Ketenteraan Diraja di Kaherah pada1938 dan diberi jawatan Signal Corps. Beliau menyertai tentera dengan pangkat leftenan kedua dan ditugaskan ke Sudan (Mesir dan Sudan merupakan satu negara ketika itu) Disana, beliau bertemu Gamal Abdel Nasser, bersama beberapa pegawai bawahan yang membentuk Gerakan Pegawai Pembebasan, yang begitu komited untuk membebaskan Mesir dari cengkaman British dan raja yang korupsi.

Semasa [[Perang Dunia Kedua]], beliau dipenjarakan oleh British atas usaha beliau meraih sokongan daripada Pakatan Paksi dalam menyingkirkan penjajah British. Bersama teman dalam Pergerakan Pegawai Pembebasan, beliau terlibat dalam rampasan kuasa tentera yang membawa kepada Revolusi Mesir 1952 untuk menggulingkan pemerintahan Raja Farouk I pada 23 Julai tahun itu. Sadat diarahkan untuk membuat pengumuman tentang berita revolusi tersebut menerusi siaran radio.

== Era Gamal Nasser ==
Anwar Sadat terbabit dalam rampasan kuasa  dalam [[Revolusi Mesir 1952]] yang menggulingkan [[Raja Farouk I]]. 

Pada 1954 beliau dilantik sebagai Menteri Dalam Negeri. Pada tahun 1969, selepas menjawat banyak jawatan dalam kerajaan [[Mesir]], dia dilantik menjadi timbalan presiden kepada sahabat karibnya [[Gamal Abdel Nasser]]. Banyak perkara yang dilakukan oleh Gamal Nasser perlu diperbentulkan demi ekonomi dan politik Mesir. Oleh itu Anwar Sadat melancarkan [[Revolusi Pembetulan]] dan membuang segala elemen-elemen sahabatnya Gamal Nasser.

== Menjadi Presiden ==
Apabila [[Gamal Abdel Nasser|Nasser]] meninggal dunia pada tahun berikutnya, Anwar Sadat menjadi Presiden mulai 15 Oktober 1970. Anwar Sadat menjadi presiden dalam 1970- 1981, selama 11 tahun.  

Pada 1971,  Soviet menganjurkan Perang Attition di zon Terusan Suez.  Anwar Sadat telah menulis surat kepada perunding [[PBB]] iaitu [[Gunnar Jarring]]  untuk mencari jalan damai sepenuhnya dengan Israel. Tetapi rundingan itu gagal kerana AS dan Israel tidak setuju berhubung sempadan baru yang ditetapkan. Selepas Perang Enam Hari 1967, ekonomi Mesir menderita teruk. Rusia membekalkan beribu-ribu penasihat tentera dan peralatan perang. Mesir dan Rusia juga saling tidak mempercayai lagi dan Mesir mahu tentera Rusia keluar daripada Mesir.

Pada 6 Oktober 1973, [[Hafez al-Assad]] [[Syria]] melancarkan [[Perang Oktober]] terhadap Israel. Perang ini dikenali dengan nama [[Perang Yom Kippur]] untuk merampas semula [[Semenanjung Sinai]]. Pasukan tentera Mesir berjaya masuk hingga 15 km ke dalam Semenanjung Sinai melebihi [[Garisan Bar Lev]]. Banyak kereta kebal Israel dimusnahkan oleh Mesir.

Jeneral [[Ariel Sharon]] telah mengepung [[Terusan Suez]] dan memerangkap tentera ke-3 Mesir. Perjanjian dibuat antara [[Amerika Syarikat]], [[Mesir]] dan [[Rusia]] agar mematuhi arahan gencatan senjata [[Majlis Keselamatan PBB]] menurut Resolusi 338 pada 24 Oktober 1973 .

== Melawat Israel ==
Pada [[19 November]] [[1977]], Anwar Sadat melawat [[Jerusalem]] di atas undangan [[Perdana Menteri Israel]], [[Menachem Begin]] yang merupakan permulaan perbincangan perdamaian antara Israel dan Mesir. Anwar Sadat telah berucap di [[Knesset]], [[Jurusalem]] iaitu parlimen Israel. Beliau memberi cadangan-cadangan bagaimana konflik Arab-Israel boleh dicapai. Jalan damai itu melalui Resolusi PBB 242 dan 338 .

== Perjanjian Kem David ==
{{utama|Perjanjian Kem David}}
Pada tahun 1978, terhasillah [[Perjanjian Kem David]], yang mana Anwar Sadat dan [[Menachem Begin]] menerima [[Hadiah Keamanan Nobel]] 26 Mac 1979. Perjanjian atas daya usaha [[Presiden Amerika Syarikat]] [[Jimmy Carter]]. Perjanjian ini dianggap penamat kepada Perang Arab-Israel 1948. Inti perjanjian ini termasuklah Israel keluar dari [[Semenanjung Sinai]], pembebasan [[Terusan Suez]], mengiktiraf [[Selat Tiran]] dan  [[Teluk Aqaba]] sebagai laluan air antarabangsa.

Bagaimanapun tindakan ini ditentang hebat oleh dunia Islam dan dunia Arab terutamanya kumpulan radikal Muslim. Nasser telah menjadikan Mesir ikon nasionalisme Arab.  Tindakan Anwar Sadat dilihat sebagai pembelot kepada perpaduan Arab dan mengkhianati pan-Arabism yang dimulakan oleh Nasser.Ramai yang percaya bahawa hanya ancaman ketenteraan dapat memaksa [[Israel]] berunding mengenai [[Palestin]], dan [[Perjanjian Kem David]] mengenepikan [[Mesir]] yang merupakan sebuah negara ketenteraan Arab yang  penting daripada kemungkinan ini.

Di Amerika Syarikat, kejayaan Jimmy Carter ini amat dialu-alukan oleh rakyat Amerika. Beliau telah diberi anugerah Prince Peace Award oleh Pat Robertson.

Dari 1979-1989 Liga Arab telah mengeluarkan Mesir ekoran Perjanjian Kem David. Ibu pejabat Liga Arab dipindahkan dari Kaherah ke Tunis di Tunisia. Pada 1989 Msir kembali ke dalam Liga Aran dan ibu pejabat dipindah semula ke Kaherah.
== Rusuhan dan keganasan di Mesir ==
Banyak tunjuk perasaan diadakan oleh puak penentang terhadap rasuah Anwar dan keluarganya. Siri [[Rusuhan Roti]]  diadakan bagi menentang liberalisasi  dan ketiadaan kawalan harga  makanan hingga harga makanan naik mendadak. Banyakm kelab malam menjadi sasaran puak radikal Islam. Segelintir radikal Islam ini dilatih oleh pegawai tentera Mesir sendiri.Antaranya ialah Ketua Stratregi El-Jihad ialah [[Aboud el-Zumar]] adalah ketua inteligen tentera Mesir. Mereka sedang menyiapkan perintah 'gerakan penggulingan' dengan membunuh pemimpin utama Mesir dan menawan kem tentera, ibu sawat terlefon, radio dan televisyen.

Tentera dan polis Mesir yang menyedari gerakan sulit El-Jihad itu telah mebuat tangkapan besar-besaran.Pada September 1981, Anwar Sadat mengenakan tindakan terhadap pertubuhan Islam, termasuk kumpulan pelajar, dan organisasi Kubti, dengan membuat hampir 1600 tangkapan menyebabkan dia dikecam diseluruh [[bumi|dunia]] di atas tindakannya.Antara tahanan itu ialah Leftenan  [[Khalid Islambouli]] yang berjaya membunuh Anwar pada Oktober 1981. Semua ini ada kaitan dengan 'syeikh buta' yang mengetuai 'Maglis el-Shura' .

== Pembunuhan ==
Pada 6 Oktober 1981, Anwar Sadat dibunuh ketika perbarisan ketenteraan oleh ahli tentera yang merupakan sebahagian daripada [[Jihad Islam Mesir]] yang menentang perjanjiannya dengan [[Israel]] dan juga tindakan kejamnya dalam tindakan bulan September. [[Omar Abdel-Rahman]] adalah 'syeikh buta' yang memberi inspirasi agar Anwar Sadat dibunuh. Omar juga merupakan orang yang memberi kelulusan agar  [[Pengeboman World Trade Center 1993]] dilakukan.

Dalam lintas hormat itu, Anwar dikawal oleh 4 lapisan keselamatan. Bagaimanapun ketua pegawai keselamatan bertugas sedang mengerjakan haji di Mekah. Jet pejuang [[Mirage]] terbang rendah [[terbang lintas hormat|melakukan lintas hormat di udara]] sambil Anwar berdiri menerima tabik hormat tersebut, pembunuh mengambil kesempatan ini keluar dari trak-trak tentera dan melontar [[bom tangan]] dan melepaskan tembakan selama dua minit. Jurufoto Bill Foley berjaya merakam detik-detik 'senyuman terakhir' itu. [[Khalid Islambouli]] menjerit "Matilah kamu [[Firaun]]!" sambil melepaskan tembakan bertalu-talu. 7 terbunuh termasuk Duta negara [[Cuba]] Jeneral Omani. 28 orang cedera termasuk  James Tully, Menteri Pertahanan Ireland dan 4 pegawai tentera Amerika Syarikat.Anwar dikejarkan ke hospital tetapi disahkan mati . Ini adalah sejarah pertama di Mesir,  pemimpin negara dibunuh oleh rakyatnya sendiri. Dua penyerang ditembak mati dan lain-lain ditahan oleh polis Mesir. Islambouli  didapati bersalah dan dijtuhi hukuman mati pada April 1982. 

Sempena pembunuhan itu,  satu pemberontakan terjadi di Asyur, utara Mesir. Pemberontak berjaya menawan beberapa hari dan membunuh 68 orang polis dan tentera. Mereka berjaya ditenteramkan sebelum sampai ke Kaherah. Tentera ini dijatuhi hukuman ringan, hanya 3 tahun penjara.

Semasa pengkebumian, tiga presiden dan bekas presiden Amerika Syarikat turut hadir ialah  [[Gerald Ford]], [[Jimmy Carter]] dan [[Richard Nixon]]. Tidak ada pemimpin negara Arab yang hadir kecuali [[Presiden Sudan]], [[Gaafar Nimeiry]]. Hanya 2 dari 24 Liga Arab menghantar wakil iaitu [[Somalia]] dan [[Oman]].

== Pengganti ==
Anwar Sadat diganti oleh timbalannya [[Hosni Mubarak]] (seorang [[juruterbang]]), yang selepas pembunuhan Anwar Sadat telah membuat 300 tangkapan, penyiksaan, dan tahanan tanpa perbicaraan dalam usaha untuk menghapuskan kumpulan radikal Islam.

Antaranya ialah [[Khalid Islambouli]],[[Ayman al-Zawahiri]], [[Omar Abdel-Rahman]] dan [[Abd al-Hamid Kishk]].Zawahiri dibebaskan dari penjara pada 1984, sebelum pergi ke [[Afghanistan]] dan menjadi sekutu rapat [[Osama Bin Laden]].

Talaat al-Sadat mendakwa pembunuhan Anwar Sadat merupakan konspirasi antarabangsa iaitu adanya penglibatan Amerika Syarikat dan Israel .Pada 31 October 2006, dia ditahan  dipenjara.

== Keluarga ==
Sadat berkahwin dua kali. Kali pertama Anwar berkahwin dengan Ehsan Madi pada usia 22, dan bercerai beberapa tahun kemudian dan mendapat anak perempuan Camelia. Dia kemudiannya berkahwin Jehan Raouf (kemudian dikenali sebagai [[Jehan Sadat]]), yang berusia 16 tahun. Mereka mempunyai seorang anak lelaki, Gamal, dan tiga orang anak perempuan: Lobna, Noha Dan Jehan . Jehan Sadat adalah penerima Anugerah [[Pearl S Buck]] 2001. Autobiografi Anwar Sadat bertajuk 'In Search of Identity'dicetak pada 1977 di Amerika Syarikat.Kini, Jehan Sadat menjadi presiden Persatuan Penduduk di University of Maryland di mana kerusi Anwar Sadat ditubuhkan dan dibiayai sepenuhnya pada 1997 untuk menghormati warisan suaminya. Anak saudara lelaki, [[Talaat Sadat]], dikurung dalam penjara pada  Oktober 2006 kerana menuduh tentera bersubahat dalam pembunuhan bapa saudaranya itu.

== Filem dan media ==
Pada  1983 filem 'Sadat' diterbitkan .Ia merupakan mini siri kisah kehidupan Anwar Sadat. Filem ini diharamkan oleh kerajaan Mesir sendiri tidak menepati sejarah sebenar. Sebab lain watak Anwar Sadat dilakon oleh lelaki kulit hitam dan amat tidak kena dengan watak Presiden Mesir itu.
== Bibliografi ==
* {{cite book | last=Sadat | first=Anwar |  title=قصة الثورة كاملة (The Full Story of the Revolution) | language=Arabic | location=Cairo | publisher=Dar el-Hilal | year=1954 | oclc=23485697}}
* {{cite book | last=Sadat | first=Anwar | title=صفحات مجهولة (Unknown Pages of the Revolution)| language=Arabic | location=Cairo | publisher=دار التحرير للطبع والنشر، | year=1955 | oclc=10739895}}
* {{cite book | last=Sadat | first=Anwar | title=Revolt on the Nile | location=New York | publisher=J. Day Co | year=1957 | oclc=1226176}}
* {{cite book | last=Sadat | first=Anwar | title=Son, This Is Your Uncle Gamal - Memoirs of Anwar el-Sadat | location=Beirut  | publisher=Maktabat al-ʻIrfān | year=1958 | oclc=27919901}}
* {{cite book | last=Sadat | first=Anwar | title=In Search of Identity: An Autobiography | location=New York | publisher=Harper & Row | year=1978 | isbn=0060137428 }}

{{s-start}}
|-
{{s-off}}
{{s-bef|before=[[Abdul Latif El-Bughadi]]}}
{{s-ttl|title=Presiden [[Perhimpunan Rakyat Mesir]]|years=1960 – 1968}}
{{s-aft|after=Dr. [[Mohamed Labib Skokeir]]}}
|-
{{s-bef|before=[[Gamal Abdel Nasser]]}}
{{s-ttl|title=[[Presiden Mesir]]|years=1970 – 1981}}
{{s-aft|after=[[Sufi Abu Taleb]] acting}}
|-
{{s-bef|before=[[Aziz Sedki]]}}
{{s-ttl|title=[[Perdana Menteri Mesir]]|years=1973 – 1974}}
{{s-aft|after=[[Abdelaziz Muhammad Hejazi]]}}
|-
{{s-bef|before=[[Mustafa Khalil]]}}
{{s-ttl|title=[[Perdana Menteri Mesir]]|years=1980 – 1981}}
{{s-aft|after=[[Hosni Mubarak]]}}
|-
{{s-ppo}}
{{s-bef|before=None}}
{{s-ttl|title=[[Parti National Demokratik Mesir|Pengerusi Parti National Demokratik Mesir]]|years=1978 – 1981}}
{{s-aft|after=[[Hosni Mubarak]]}}
|-
{{s-end}}

== Rujukan ==
{{reflist|2}}

{{Perdana Menteri Mesir}}
{{Presiden Mesir}}
{{Konflik Arab-Israel}}
{{Cold War figures}}
{{Penerima Hadiah Keamanan Nobel}}
[[Kategori:Kelahiran 1918]]
[[Kategori:Kematian 1981]]
[[Kategori:Presiden Mesir]]
[[Kategori:Perdana Menteri Mesir]]
[[Kategori:Penerima Hadiah Keamanan Nobel]]
[[Kategori:Orang yang dibunuh]]