Pergi ke kandungan

Talasemia

Daripada Wikipedia, ensiklopedia bebas.
(Dilencongkan daripada Thalassemia)
Talasemia
Nama lain
Talasemia, anemia Mediterranean
Filem darah periferi daripada seseorang yang menghidap talasemia delta-beta
Sebutan
PengkhususanHematologi
GejalaRasa letih, kulit pucat, limpa membesar, kulit kekuningan, air kencing berwarna gelap[[1]
PuncaGenetik (resesif autosom)[2]
Ujian darah, ujian genetik[3]
RawatanPemindahan darah, pengkelatan besi, asid folik[4]
Kekerapan280 juta (2015)[5]
Kematian16,800 (2015)[6]
sunting
Lihat pendokumenan templat ini
Lihat pendokumenan templat ini

Talasemia ialah gangguan darah yang diwarisi dan dicirikan oleh penurunan pengeluaran hemoglobin.[7] Gejala bergantung pada jenis dan boleh berbeza-beza dari tiada kepada teruk.[1] Selalunya terdapat anemia (sel darah merah atau hemoglobin rendah) ringan hingga teruk.[1] Anemia boleh mengakibatkan rasa letih dan kulit pucat.[1] Hal ini juga berlaku mungkin kerana terdapat masalah tulang, limpa yang membesar, kulit kekuningan dan air kencing yang berwarna gelap.[1] Pertumbuhan perlahan mungkin berlaku pada kanak-kanak.[1]

Talasemia ialah suatu penyakit genetik.[2] Terdapat dua jenis utama, talasemia alfa dan talasemia beta.[7] Keterukan talasemia alfa dan beta bergantung pada bilangan, daripada kehilangan empat gen globin alfa atau dua gen globin beta.[2] Diagnosis biasanya melalui ujian darah termasuk kiraan darah lengkap, ujian hemoglobin khas dan ujian genetik.[3] Diagnosis mungkin berlaku sebelum kelahiran melalui ujian pranatal.[8]

Rawatan bergantung pada jenis dan keterukan.[4] Rawatan untuk individu yang mempunyai penyakit yang lebih teruk selalunya termasuk pemindahan darah secara berkala, pengkelatan besi dan asid folik.[4] Pengkelat besi boleh dilakukan dengan deferoksamina, deferasiroks atau deferipron.[4][9] Kadangkala, transplan sumsum tulang mungkin menjadi pilihan.[4] Komplikasi mungkin termasuk beban lebih besi daripada pemindahan yang mengakibatkan penyakit jantung atau hati, jangkitan dan osteoporosis.[1] Jika limpa menjadi terlalu besar, pembedahan pembuangan mungkin diperlukan.[1] Pesakit talasemia yang tidak bertindak balas dengan baik kepada pemindahan darah boleh mengambil hidroksiurea atau talidomida, dan kadangkala gabungan kedua-duanya.[10] Hidroksiurea adalah satu-satunya ubat yang diluluskan oleh FDA untuk talasemia. Pesakit yang mengambil 10 mg/kg hidroksiurea setiap hari selama setahun mempunyai paras hemoglobin yang jauh lebih tinggi, dan ia merupakan rawatan yang boleh diterima dengan baik untuk pesakit yang tidak bertindak balas dengan baik kepada pemindahan darah.[11] Satu lagi penghasil hemoglobin ialah talidomida, walaupun ia belum diuji dalam keadaan klinikal. Gabungan talidomida dan hidroksiurea menyebabkan paras hemoglobin meningkat dengan ketara dalam pesakit yang bergantung kepada transfusi dan bukan bergantung kepada transfusi.[12]

Sehingga 2015, talasemia berlaku dalam kira-kira 280 juta orang, dengan kira-kira 439,000 mengalami penyakit yang teruk.[13] Ia paling biasa berlaku dalam kalangan orang Itali, Yunani, Turki, Timur Tengah, Asia Selatan dan keturunan Afrika.[7] Lelaki dan perempuan mempunyai kadar penyakit yang sama.[14] Ia mengakibatkan 16,800 kematian pada tahun 2015, turun daripada 36,000 kematian pada tahun 1990.[6][15] Mereka yang mempunyai tahap talasemia yang kecil, serupa dengan individu yang mempunyai ciri sel sabit. Mereka mempunyai sedikit perlindungan terhadap malariadan ini menjelaskan punca ia lebih kerap berlaku di kawasan di dunia yang menjadi tempat kewujudan malaria.[16]

Tanda dan gejala

[sunting | sunting sumber]
Kiri: Tangan seseorang yang mengalami anemia teruk. Kanan: Tangan seseorang yang tidak mempunyai anemia.
  • Beban lebih zat besi: Penghidap talasemia boleh mendapat lebihan zat besi dalam badan mereka, sama ada daripada penyakit itu sendiri atau daripada pemindahan darah yang kerap. Terlalu banyak zat besi boleh mengakibatkan kerosakan pada jantung, hati dan sistem endokrin, termasuk kelenjar yang menghasilkan hormon yang mengawal proses di seluruh badan. Kerosakan dicirikan oleh deposit besi yang berlebihan. Tanpa terapi pengkelatan besi yang mencukupi, hampir semua pesakit dengan talasemia beta mengumpul paras besi yang boleh membawa maut.[17]
  • Jangkitan: Orang yang menghidap talasemia mempunyai peningkatan risiko jangkitan. Ini benar terutamanya jika limpa telah dikeluarkan.[18]
  • Kecacatan tulang: Talasemia boleh mengakibatkan sumsum tulang mengembang, yang menyebabkan tulang melebar. Ini boleh mengakibatkan struktur tulang yang tidak normal, terutamanya di muka dan tengkorak. Pengembangan sumsum tulang juga menjadikan tulang nipis dan rapuh, meningkatkan risiko tulang patah.[19]
  • Pembesaran limpa: Limpa membantu dalam melawan jangkitan dan menapis bahan yang tidak diingini, seperti sel darah yang lama atau rosak. Talasemia selalunya disertai dengan kemusnahan sejumlah besar sel darah merah dan tugas untuk membuang sel-sel ini menyebabkan limpa membesar. Splenomegali boleh menyebabkan anemia menjadi lebih teruk, dan ia boleh mengurangkan hayat sel darah merah yang telah diterima melalui pemindahan. Pembesaran limpa yang teruk mungkin memerlukan penyingkirannya.[20]
  • Kadar pertumbuhan yang perlahan: anemia boleh menyebabkan tumbesaran kanak-kanak menjadi perlahan. Akil baligh juga mungkin terlewat pada kanak-kanak dengan talasemia.[21]
  • Masalah jantung: Penyakit, seperti kegagalan jantung kongestif dan irama jantung yang tidak normal, mungkin dikaitkan dengan talasemia yang teruk.[22]

Struktur biologi hemoglobin

[sunting | sunting sumber]

Hemoglobin manusia normal ialah protein tetramerik yang terdiri daripada dua pasang rantai globin, setiap satunya mengandungi satu rantai seperti alfa (seperti α) dan satu rantai seperti beta (seperti β). Setiap rantai globin dikaitkan dengan bahagian hem yang mengandungi besi. Sepanjang hayat, sintesis rantai seperti alfa dan beta (juga dipanggil bukan alfa) adalah seimbang supaya nisbahnya secara relatifnya tetap dan tidak ada lebihan daripada mana-mana jenis.[23]

Rantai alfa dan beta khusus yang digabungkan ke dalam Hb sangat dikawal semasa tumbesaran:

  • Hemoglobin embrionik dinyatakan seawal empat hingga enam minggu embriogenesis dan hilang sekitar minggu kelapan kehamilan kerana ia digantikan oleh Hb janin.[24][25] Hb embrionik termasuk:
    • Hb Gower-1, terdiri daripada dua ζ globin (zeta globin) dan dua ε globin (epsilon globin) (ζ2ε2)
    • Hb Gower-2, terdiri daripada dua globin alfa dan dua globin epsilon (α2ε2)
    • Hb Portland, terdiri daripada dua globin zeta dan dua globin gamma (ζ2γ2)
  • Hb janin (Hb F) dihasilkan dari kira-kira lapan minggu kehamilan melalui kelahiran dan membentuk kira-kira 80 peratus daripada Hb dalam neonat jangka penuh. Ia menurun semasa beberapa bulan pertama masa kanak-kanak dan, dalam keadaan normal, membentuk<1 peratus daripada jumlah Hb pada awal kanak-kanak. Hb F terdiri daripada dua globin alfa dan dua globin gamma (α2γ2).
  • Hb Dewasa (Hb A) ialah Hb utama pada kanak-kanak pada usia enam bulan dan seterusnya; ia membentuk 96-97% daripada jumlah Hb pada individu tanpa hemoglobinopati. Ia terdiri daripada dua globin alfa dan dua globin beta (α2β2).[perlu rujukan]
  • Hb A2 ialah Hb dewasa kecil yang biasanya menyumbang kira-kira 2.5-3.5% daripada jumlah Hb dari usia enam bulan dan seterusnya. Ia terdiri daripada dua globin alfa dan dua globin delta (α2δ2).[perlu rujukan]

Punca

[sunting | sunting sumber]
Talasemia mempunyai corak pewarisan autosomal resesif.

Kedua-dua talasemia α- dan β sering diwarisi secara autosomal resesif. Kes talasemia α- dan β yang diwarisi secara dominan telah dilaporkan, yang pertama adalah dalam keluarga Ireland dengan dua penghapusan 4 dan 11 bp dalam exon 3 diganggu oleh penyisipan 5 bp dalam gen β-globin. Untuk bentuk penyakit resesif autosomal, kedua-dua ibu bapa mesti menjadi pembawa untuk kanak-kanak yang terjejas. Jika kedua-dua ibu bapa mempunyai sifat hemoglobinopati, risikonya ialah 25% bagi setiap kehamilan untuk anak yang terjejas.[perlu rujukan]

Gen yang terlibat dalam talasemia mengawal pengeluaran hemoglobin yang sihat. Hemoglobin mengikat oksigen dalam paru-paru dan melepaskannya apabila sel merah mencapai tisu periferal, seperti hati. Pengikatan dan pembebasan oksigen oleh hemoglobin adalah penting untuk kelangsungan hidup.[perlu rujukan]

Evolusi

[sunting | sunting sumber]

Mempunyai satu varian genetik untuk talasemia boleh melindungi daripada malaria dan dengan itu boleh menjadi satu kelebihan.[26]

Orang yang didiagnosis dengan heterozigot (pembawa) β-talasemia mempunyai sedikit perlindungan terhadap penyakit jantung koronari.[27]

Patofisiologi

[sunting | sunting sumber]

Biasanya, majoriti hemoglobin dewasa (HbA) terdiri daripada empat rantai protein, dua rantai α dan dua β-globin yang disusun menjadi heterotetramer. Dalam talasemia, pesakit mempunyai kecacatan sama ada pada rantai α atau β-globin, menyebabkan pengeluaran sel darah merah yang tidak normal.[perlu rujukan]

Talasemia dikelaskan mengikut rantaian molekul hemoglobin yang terjejas. Dalam talasemia α, pengeluaran rantai α-globin terjejas, manakala dalam talasemia β, pengeluaran rantai β-globin terjejas.[28]

Rantai β-globin dikodkan oleh gen tunggal pada kromosom 11; Rantai α-globin dikodkan oleh dua gen yang berkait rapat pada kromosom 16.[29] Oleh itu, dalam orang biasa dengan dua salinan setiap kromosom, dua lokus mengekod rantai β, dan empat lokus mengekod rantai α. Penghapusan salah satu lokus α mempunyai kelaziman yang tinggi pada orang keturunan Afrika atau Asia, menjadikan mereka lebih berkemungkinan menghidapi talasemia α. Talasemia β bukan sahaja biasa berlaku di Afrika, tetapi juga di Yunani dan Turki.[perlu rujukan]

Talasemia alfa

[sunting | sunting sumber]
Rencana utama: Talasemia alfa

Talasemia α melibatkan gen HBA1[30] dan HBA2,[31] yang diwarisi dalam cara resesif Mendelian. Dua lokus gen dan empat alel wujud. Dua lokus genetik wujud untuk α-globin, oleh itu empat alel berada dalam sel diploid. Dua alel adalah ibu dan dua alel berasal dari bapa. Keterukan talasemia α dikaitkan dengan bilangan α-globin yang terjejas; alel: semakin besar, semakin teruk akan menjadi manifestasi penyakit.[32] Talasemia alfa mengakibatkan pengeluaran alpha-globin berkurangan; oleh itu, lebih sedikit rantai alfa-globin dihasilkan, mengakibatkan lebihan rantai β pada orang dewasa dan lebihan rantai γ pada bayi baru lahir. Rantai β yang berlebihan membentuk tetramer yang tidak stabil (dipanggil hemoglobin H atau HbH daripada 4 rantai beta), yang mempunyai lengkung pemisahan oksigen yang tidak normal. Talasemia alfa selalunya ditemui pada orang-orang dari Asia Tenggara, Timur Tengah, China, dan mereka yang berketurunan Afrika.[33]

# alel yang hilang Jenis talasemia alfa[32] Simptom
1 Pembawa senyap Tiada simptom
2 Ciri talasemia alfa Anemia kecil
3 Penyakit Hemoglobin H Anemia ringan hingga sederhana; boleh menjalani kehidupan normal
4 Hidrops fetalis Kematian biasanya berlaku dalam rahim atau semasa lahir

Talasemia beta

[sunting | sunting sumber]
Rencana utama: Talasemia beta

Talasemia beta disebabkan oleh mutasi dalam gen HBB pada kromosom 11,[34] juga diwarisi secara autosomal, dalam bentuk resesif. Keterukan penyakit bergantung pada sifat mutasi dan kehadiran mutasi dalam satu atau kedua-dua alel.Alel termutasi dipanggil β+ apabila fungsi separa dipelihara (sama ada protein mempunyai fungsi berkurangan, atau ia berfungsi secara normal tetapi dihasilkan dalam kuantiti berkurangan) atau βo, apabila tiada protein berfungsi dihasilkan.Keadaan kedua-dua alel menentukan gambaran klinikal:

  • Talasemia β major (anemia Mediterranean atau anemia Cooley) disebabkan oleh genotip βo/βo. Tiada rantai β berfungsi dihasilkan, dan oleh itu tiada hemoglobin A boleh dipasang. Ini adalah bentuk β-talasemia yang paling teruk;
  • Talasemia β intermedia disebabkan oleh genotip β+/βo atau β+/β+. Dalam bentuk ini, beberapa hemoglobin A dihasilkan;
  • Talasemia β minor disebabkan oleh genotip β/βo atau β/β+. Hanya satu daripada dua alel globin β yang mengandungi mutasi, jadi pengeluaran rantai β tidak terjejas dengan teruk dan pesakit mungkin secara relatifnya tidak menunjukkan gejala.

Talasemia beta paling kerap berlaku pada orang yang berasal dari Mediterranean. Pada tahap yang lebih rendah, orang Cina, orang Asia lain dan Amerika Afrika boleh terjejas.[33]

Talasemia delta

[sunting | sunting sumber]
Rencana utama: Talasemia delta

Selain rantai alfa dan beta yang terdapat dalam hemoglobin, kira-kira 3% daripada hemoglobin dewasa diperbuat daripada rantai alfa dan delta. Sama seperti talasemia beta, mutasi yang menjejaskan keupayaan gen ini untuk menghasilkan rantai delta boleh berlaku.[35][36]

Hemoglobinopati gabungan

[sunting | sunting sumber]

Talasemia boleh wujud bersama dengan hemoglobinopati yang lain. Antara yang paling biasa ialah:

Diagnosis

[sunting | sunting sumber]

Talasemia boleh didiagnosis melalui kiraan darah lengkap, elektroforesis hemoglobin atau kromatografi cecair berprestasi tinggi, dan ujian DNA.[38][39] Elektroforesis hemoglobin tidak tersedia secara meluas di negara membangun, tetapi indeks Mentzer juga boleh digunakan untuk diagnosis talasemia; ia bukan ujian muktamad, tetapi ia boleh mencadangkan kemungkinan talasemia. Indeks Mentzer boleh dikira daripada laporan kiraan darah lengkap.[40]

Pencegahan

[sunting | sunting sumber]

American College of Obstetricians and Gynecologists mengesyorkan semua orang yang mempunyai keinginan untuk hamil diuji untuk melihat sama ada mereka menghidap talasemia.[41] Kaunseling genetik dan ujian genetik disyorkan untuk keluarga yang mempunyai sifat talasemia. 

Polisi saringan wujud di Cyprus untuk mengurangkan kadar talasemia, yang, sejak pelaksanaan program pada tahun 1970-an (turut merangkumi pemeriksaan pranatal dan pengguguran), telah mengurangkan bilangan kanak-kanak yang dilahirkan dengan penyakit itu daripada satu daripada setiap 158 kelahiran kepada hampir sifar.[42] Greece juga mempunyai program saringan untuk mengenal pasti individu yang merupakan pembawa.[43]

Di Iran sebagai saringan sebelum berkahwin, indeks sel darah merah lelaki itu diperiksa terlebih dahulu. Jika dia mempunyai mikrositosis (min sel hemoglobin<27 pg atau min isipadu sel merah<80 fl), wanita itu diuji. Apabila kedua-duanya adalah mikrositik, kepekatan hemoglobin A2 mereka diukur. Jika kedua-duanya mempunyai kepekatan melebihi 3.5% (diagnostik sifat talasemia) mereka dirujuk ke pos kesihatan tempatan yang ditetapkan untuk kaunseling genetik.[44]

Kempen kesedaran berskala besar sedang dianjurkan di India[45] oleh kerajaan dan pertubuhan bukan kerajaan untuk mempromosikan pemeriksaan praperkahwinan sukarela, dengan perkahwinan antara pembawa sangat tidak digalakkan.

Pengurusan

[sunting | sunting sumber]

Talasemia ringan: individu yang mempunyai ciri talasemia tidak memerlukan rawatan perubatan atau susulan selepas diagnosis awal dibuat.[46] Individu yang mempunyai sifat talasemia β harus diberi amaran bahawa keadaan mereka boleh salah didiagnosis sebagai anemia kekurangan zat besi yang biasa berlaku. Mereka harus mengelakkan penggunaan rutin diet tambahan zat besi. Walau bagaimanapun, kekurangan zat besi boleh berkembang semasa mengandung atau daripada pendarahan kronik.[47] Kaunseling digalakkan kepada semua orang yang mengalami gangguan genetik, terutamanya apabila keluarga berisiko mendapat bentuk penyakit yang teruk yang boleh dicegah.[48]

Anemia

[sunting | sunting sumber]

Penghidap talasemia teruk memerlukan rawatan perubatan. Rejimen pemindahan darah adalah langkah pertama yang berkesan dalam memanjangkan hayat.[46]

Terapi hormon pertumbuhan

[sunting | sunting sumber]

Terdapat beberapa bukti bahawa terapi penggantian hormon pertumbuhan boleh membantu meningkatkan kadar kanak-kanak yang menghidap talasemia menjadi lebih tinggi.[49]

Beban lebih besi

[sunting | sunting sumber]

Pemindahan darah berbilang boleh mengakibatkan beban lebih zat besi. Lebihan zat besi yang berkaitan dengan talasemia boleh dirawat dengan terapi pengkelatan dengan ubat deferoxamine, deferiprone, atau deferasirox.[50] Rawatan ini telah meningkatkan jangka hayat mereka yang menghidap talasemia major.[50]

Deferoxamine hanya berkesan melalui suntikan harian yang menjadikan penggunaan jangka panjangnya lebih rumit. Walau bagaimanapun, ia adalah murah dan selamat. Kesan sampingan adalah tindak balas kulit primer di sekitar tapak suntikan dan kehilangan pendengaran.[50]

Kedua-dua deferasirox dan deferiprone adalah ubat oral. Kesan sampingan yang biasa termasuk loya, muntah dan cirit-birit. Deferasirox tidak berkesan untuk semua pesakit dan mungkin tidak sesuai untuk mereka yang mempunyai masalah jantung yang ketara berkaitan dengan kelebihan zat besi, manakala deferiprone nampaknya merupakan agen yang paling berkesan apabila jantung terlibat. Tambahan pula, kos deferasirox juga ketara.[50]

Tiada bukti daripada percubaan terkawal rawak untuk menyokong diet tambahan zink dalam talasemia.[51]

Transplan sumsum tulang

[sunting | sunting sumber]

Transplan sumsum tulang mungkin menawarkan kemungkinan penawar kepada golongan muda yang mempunyai penderma padanan HLA.[52] Kadar kejayaan berada dalam julat 80–90%.[52] Kematian daripada prosedur adalah kira-kira 3%.[53] Tiada ujian terkawal rawak yang telah menguji keselamatan dan keberkesanan pemindahan sumsum tulang penderma yang tidak serupa pada orang dengan talasemia β yang bergantung kepada pemindahan darah.[54]

Penyakit cantuman-lawan-perumah (GvHD) adalah satu kesan sampingan yang berkaitan dengan transplan sumsum tulang. Kajian lanjut adalah perlu untuk menilai sama ada sel stromal mesenkima boleh digunakan sebagai profilaksis atau rawatan untuk GvHD.[55]

Jika individu tersebut tidak mempunyai penderma yang serasi untuk dipadankan dengan HLA, kaedah lain yang dipanggil pemindahan sumsum tulang (BMT) daripada ibu kepada anak yang haploidentik (penderma tidak sepadan) boleh dicuba. Dalam kajian terhadap 31 orang, kadar kelangsungan hidup bebas talasemia ialah 70%, penolakan 23% dan kematian 7%. Keputusan yang paling positif cenderung berlaku dalam kalangan individu dengan umur yang muda.[56]

Epidemiologi

[sunting | sunting sumber]

Bentuk talasemia beta sangat lazim dalam kalangan orang Mediterranean, dan persatuan geografi ini bertanggungjawab untuk nama asalnya.[57] Talasemia mengakibatkan 25,000 kematian pada tahun 2013 turun daripada 36,000 kematian pada tahun 1990.[15]

Di Eropah, konsentrasi tertinggi penyakit ini ditemui di Greece, kawasan pantai di Turki (terutamanya Wilayah Aegean seperti Izmir, Balikesir, Aydin, Mugla dan Wilayah Mediterranean seperti Antalya, Adana, Mersin), di selatan Sepanyol, di bahagian Itali, terutamanya selatan Itali. Selain Balearics, Kepulauan Mediterranean utama, seperti Sicily, Sardinia, Malta, Corsica, Cyprus dan Crete sangat terjejas khususnya. Orang Mediterranean yang lain, serta mereka yang berada di sekitar Mediterranean, juga mempunyai kadar talasemia yang tinggi, termasuk orang dari Afrika Utara dan Asia Barat. Jauh dari Mediterranean, orang Asia Selatan turut terjejas, dengan konsentrasi pembawa tertinggi di dunia (16–18% daripada populasi) berada di Maldives.[58]

Talasemia juga ditemui dalam populasi yang tinggal di Afrika, Amerika, dan orang Tharu di wilayah Terai di Nepal dan India.[59] Ia dipercayai menyumbang kepada penyakit dan kematian malaria yang jauh lebih rendah,[60] menyumbang kepada keupayaan bersejarah Tharus untuk terus hidup di kawasan dengan serangan malaria yang teruk, yang lain tidak dapat dilakukan oleh orang lain. Talasemia terutamanya dikaitkan dengan orang yang berasal dari Mediterranean, orang Arab (terutama orang Palestin dan orang keturunan Palestin), dan orang Asia.[61] Anggaran kelaziman ialah 16% pada orang dari Cyprus, 1%[62] di Thailand, dan 3–8% dalam populasi dari Bangladesh, China, India, Malaysia dan Pakistan.

Anggaran mencadangkan bahawa kira-kira 1.5% daripada populasi global (80 – 90 juta orang) adalah pembawa talasemia β.[63] Walau bagaimanapun, data tepat tentang kadar pembawa dalam kebanyakan populasi adalah tidak lengkap, terutamanya di kawasan membangun di dunia yang diketahui atau dijangka akan terjejas teruk.[64][65] Oleh kerana kelaziman penyakit di negara-negara yang kurang pengetahuan tentang talasemia, akses kepada rawatan dan diagnosis yang betul boleh menjadi sukar.[66] Walaupun terdapat beberapa kemudahan diagnostik dan rawatan di negara membangun, dalam kebanyakan kes ini tidak disediakan oleh perkhidmatan kerajaan, dan hanya tersedia untuk pesakit yang mampu membelinya. Secara umum, populasi yang lebih miskin hanya mempunyai akses kepada kemudahan diagnostik yang terhad bersama dengan pemindahan darah. Di sesetengah negara membangun, hampir tiada kemudahan untuk diagnosis atau pengurusan talasemia.[66]

Etimologi dan sinonim

[sunting | sunting sumber]

Perkataan talasemia (/θælᵻˈsiːmiə/) berasal daripada bahasa Yunani thalassa (θάλασσα), "laut",[67] dan Latin Baru -emia (daripada kata dasar majmuk Yunani - aimia (-αιμία), daripada haima (αἷμα), "darah").[68] Ia dicipta kerana keadaan yang dipanggil "anemia Mediterranean" pertama kali diterangkan pada orang etnik Mediterranean. "Anemia Mediterranean" telah dinamakan semula sebagai talasemia major setelah genetik lebih difahami. Perkataan talasemia mula digunakan pada tahun 1932.[57]:877[69]

Masyarakat dan budaya

[sunting | sunting sumber]

Pada tahun 2008, di Sepanyol, seorang bayi telah menjalani implan selektif untuk menjadi penawar kepada talasemia abangnya. Kanak-kanak itu dilahirkan daripada embrio yang disaring untuk bebas daripada penyakit sebelum diimplantasi dengan persenyawaan in vitro. Bekalan darah tali pusat bayi yang serasi secara imunologi telah disimpan untuk pemindahan kepada abangnya. Pemindahan itu dianggap berjaya.[70] Pada tahun 2009, sekumpulan doktor dan pakar di Chennai dan Coimbatore telah mendaftarkan kejayaan rawatan talasemia pada kanak-kanak menggunakan darah tali pusat adik beradik yang tidak terjejas.[71]

Penyelidikan

[sunting | sunting sumber]

Terapi gen

[sunting | sunting sumber]

Terapi gen sedang dikaji untuk talasemia.[72] Prosedur ini melibatkan pengumpulan sel stem hematopoietik (HSC) daripada darah orang yang terjejas. HSC kemudiannya mempunyai gen beta-globin yang ditambah menggunakan vektor lentiviral. Selepas memusnahkan sumsum tulang individu yang terjejas dengan dos kemoterapi (rejimen penyesuaian mieloablatif), HSC yang diubah diselitkan semula ke dalam individu yang terjejas dan kemudian akan dicantumkan dalam sumsum tulang, lokasi ia berkembang biak. Ini berpotensi mengakibatkan peningkatan progresif dalam sintesis hemoglobin A2 dalam semua sel darah merah yang sedang berkembang seterusnya, dengan penyelesaian anemia yang terhasil.[73]

Walaupun seseorang yang menghidap talasemia beta tidak lagi memerlukan pemindahan darah selepas rawatan dalam percubaan penyelidikan, ia bukanlah rawatan yang diluluskan pada 2018.[72][74]

Induksi HbF

[sunting | sunting sumber]

Induksi HbF adalah percubaan untuk mengaktifkan semula transkripsi gen globin janin.[75] Usaha ini melibatkan cubaan mengganggu promoter gen globin janin.[75]

Rujukan

[sunting | sunting sumber]
  1. ^ a b c d e f g h "What Are the Signs and Symptoms of Thalassemias?". NHLBI. 3 July 2012. Diarkibkan daripada yang asal pada 16 September 2016. Dicapai pada 5 September 2016.
  2. ^ a b c "What Causes Thalassemias?". NHLBI. 3 July 2012. Diarkibkan daripada yang asal pada 26 August 2016. Dicapai pada 5 September 2016.
  3. ^ a b "How Are Thalassemias Diagnosed?". NHLBI. 3 July 2012. Diarkibkan daripada yang asal pada 16 September 2016. Dicapai pada 5 September 2016.
  4. ^ a b c d e "How Are Thalassemias Treated?". NHLBI. 3 July 2012. Diarkibkan daripada yang asal pada 16 September 2016. Dicapai pada 5 September 2016.
  5. ^ GBD 2015 Disease and Injury Incidence and Prevalence (8 October 2016). "Global, regional, and national incidence, prevalence, and years lived with disability for 310 diseases and injuries, 1990–2015: a systematic analysis for the Global Burden of Disease Study 2015". Lancet. 388 (10053): 1545–1602. doi:10.1016/S0140-6736(16)31678-6. PMC 5055577. PMID 27733282. Cite has empty unknown parameter: |1= (bantuan)
  6. ^ a b GBD 2015 Mortality and Causes of Death, Collaborators. (8 October 2016). "Global, regional, and national life expectancy, all-cause mortality, and cause-specific mortality for 249 causes of death, 1980–2015: a systematic analysis for the Global Burden of Disease Study 2015". Lancet. 388 (10053): 1459–1544. doi:10.1016/s0140-6736(16)31012-1. PMC 5388903. PMID 27733281.
  7. ^ a b c "What Are Thalassemias?". NHLBI. 3 July 2012. Diarkibkan daripada yang asal pada 26 August 2016. Dicapai pada 5 September 2016.
  8. ^ "How Can Thalassemias Be Prevented?". NHLBI. 3 July 2012. Diarkibkan daripada yang asal pada 16 September 2016. Dicapai pada 5 September 2016.
  9. ^ "Iron Chelation". Dicapai pada 15 July 2020.
  10. ^ Shah, Sandip; Sheth, Radhika; Shah, Kamlesh; Patel, Kinnari (February 2020). "Safety and effectiveness of thalidomide and hydroxyurea combination in β‐thalassaemia intermedia and major: a retrospective pilot study". British Journal of Haematology (dalam bahasa Inggeris). 188 (3): e18–e21. doi:10.1111/bjh.16272. ISSN 0007-1048. PMID 31710694.
  11. ^ Keikhaei, Bijan (2015). "Clinical and Haematological Effects of Hydroxyurea in β -Thalassemia Intermedia Patients". Journal of Clinical and Diagnostic Research. 9 (10): OM01-3. doi:10.7860/JCDR/2015/14807.6660. PMC 4625280. PMID 26557561.
  12. ^ Masera, Nicoletta; Tavecchia, Luisa; Capra, Marietta; Cazzaniga, Giovanni; Vimercati, Chiara; Pozzi, Lorena; Biondi, Andrea; Masera, Giuseppe (2010). "Optimal response to thalidomide in a patient with thalassaemia major resistant to conventional therapy". Blood Transfusion. 8 (1): 63–5. doi:10.2450/2009.0102-09. ISSN 1723-2007. PMC 2809513. PMID 20104280.
  13. ^ Global Burden of Disease Study 2013, Collaborators (22 August 2015). "Global, regional, and national incidence, prevalence, and years lived with disability for 301 acute and chronic diseases and injuries in 188 countries, 1990–2013: a systematic analysis for the Global Burden of Disease Study 2013". Lancet. 386 (9995): 743–800. doi:10.1016/s0140-6736(15)60692-4. PMC 4561509. PMID 26063472.
  14. ^ Clin. Methods in Ped (dalam bahasa Inggeris). Jaypee Brothers Publishers. 2005. m/s. 21. ISBN 9788171798087.
  15. ^ a b GBD 2013 Mortality and Causes of Death, Collaborators (17 December 2014). "Global, regional, and national age-sex specific all-cause and cause-specific mortality for 240 causes of death, 1990–2013: a systematic analysis for the Global Burden of Disease Study 2013". The Lancet. 385 (9963): 117–71. doi:10.1016/S0140-6736(14)61682-2. PMC 4340604. PMID 25530442.
  16. ^ Weatherall, D. J. (2015). "The Thalassemias: Disorders of Globin Synthesis". Williams Hematology (ed. 9th). McGraw Hill Professional. m/s. 725. ISBN 9780071833011.
  17. ^ Cianciulli P (October 2008). "Treatment of iron overload in thalassemia". Pediatr Endocrinol Rev. 6 (Suppl 1): 208–13. PMID 19337180.
  18. ^ "Thalassemia – Symptoms and causes". Diarkibkan daripada yang asal pada 20 November 2016. Dicapai pada 4 April 2017.
  19. ^ Vogiatzi, Maria G; Macklin, Eric A; Fung, Ellen B; Cheung, Angela M; Vichinsky, Elliot; Olivieri, Nancy; Kirby, Melanie; Kwiatkowski, Janet L; Cunningham, Melody (March 2009). "Bone Disease in Thalassemia: A Frequent and Still Unresolved Problem". Journal of Bone and Mineral Research. 24 (3): 543–557. doi:10.1359/jbmr.080505. ISSN 0884-0431. PMC 3276604. PMID 18505376.
  20. ^ "Symptoms and causes – Enlarged spleen (splenomegaly) – Mayo Clinic". www.mayoclinic.org (dalam bahasa Inggeris). Diarkibkan daripada yang asal pada 19 November 2016. Dicapai pada 2 February 2017.
  21. ^ Soliman, Ashraf T; Kalra, Sanjay; De Sanctis, Vincenzo (1 November 2014). "Anemia and growth". Indian Journal of Endocrinology and Metabolism (dalam bahasa Inggeris). 18 (7): S1–5. doi:10.4103/2230-8210.145038. PMC 4266864. PMID 25538873.
  22. ^ "Thalassemia Complications". Thalassemia. Open Publishing. Diarkibkan daripada yang asal pada 3 October 2011. Dicapai pada 27 September 2011.
  23. ^ Weatherall DJ. The New Genetics and Clinical Practice, Oxford University Press, Oxford 1991.
  24. ^ Huisman TH. The structure and function of normal and abnormal haemoglobins. In: Bailliere's Clinical Haematology, Higgs DR, Weatherall DJ (Eds), W.B. Saunders, London 1993. p.1.
  25. ^ Natarajan K, Townes TM, Kutlar A. Disorders of hemoglobin structure: sickle cell anemia and related abnormalities. In: Williams Hematology, 8th ed, Kaushansky K, Lichtman MA, Beutler E, et al. (Eds), McGraw-Hill, 2010. p.ch.48.
  26. ^ Wambua S; Mwangi, Tabitha W.; Kortok, Moses; Uyoga, Sophie M.; Macharia, Alex W.; Mwacharo, Jedidah K.; Weatherall, David J.; Snow, Robert W.; Marsh, Kevin (May 2006). "The Effect of α +-Thalassaemia on the Incidence of Malaria and Other Diseases in Children Living on the Coast of Kenya". PLOS Medicine. 3 (5): e158. doi:10.1371/journal.pmed.0030158. PMC 1435778. PMID 16605300.
  27. ^ Tassiopoulos S; Deftereos, Spyros; Konstantopoulos, Kostas; Farmakis, Dimitris; Tsironi, Maria; Kyriakidis, Michalis; Aessopos, Athanassios (2005). "Does heterozygous beta-thalassemia confer a protection against coronary artery disease?". Annals of the New York Academy of Sciences. 1054: 467–70. doi:10.1196/annals.1345.068. PMID 16339699.
  28. ^ Herbert l. Muncie, Jr; Campbell, James S. (15 August 2009). "Alpha and Beta Thalassemia". American Family Physician. 80 (4): 339–344. PMID 19678601.
  29. ^ Robbins Basic Pathology, Page No:428
  30. ^ Online Mendelian Inheritance in Man (OMIM): Hemoglobin—Alpha locus 1; HBA1 - 141800
  31. ^ Online Mendelian Inheritance in Man (OMIM): Hemoglobin—Alpha locus 2; HBA2 - 141850
  32. ^ a b Galanello, Renzo; Cao, Antonio (5 January 2011). "Alpha-thalassemia". Genetics in Medicine. 13 (2): 83–88. doi:10.1097/GIM.0b013e3181fcb468. ISSN 1098-3600. PMID 21381239.
  33. ^ a b "The Basics of Anemia". WebMD (dalam bahasa Inggeris). Dicapai pada 9 May 2019.
  34. ^ Online Mendelian Inheritance in Man (OMIM): Hemoglobin—Beta Locus; HBB - 141900
  35. ^ "Delta-beta-thalassemia". Orphanet. Orphanet. Dicapai pada 16 September 2016.
  36. ^ "HBD - hemoglobin subunit delta". Orphanet. Orphanet. Dicapai pada 17 September 2016.
  37. ^ "Hemoglobin D-Punjab: origin, distribution and laboratory diagnosis". Revista Brasileira de Hematologia e Hemoterapia. 37 (2): 120–126. March 2015. doi:10.1016/j.bjhh.2015.02.007. PMC 4382585. PMID 25818823.
  38. ^ "How Are Thalassemias Diagnosed? – NHLBI, NIH". www.nhlbi.nih.gov (dalam bahasa Inggeris). Diarkibkan daripada yang asal pada 28 July 2017. Dicapai pada 6 September 2017.
  39. ^ Keohane, E; Smith, L; Walenga, J (2015). Rodak's Hematology: Clinical Principles and Applications (ed. 5). Elsevier Health Sciences. m/s. 467–9. ISBN 978-0-323-23906-6.
  40. ^ Kottke-Marchant, K; Davis, B (2012). Laboratory Hematology Practice (ed. 1). John Wiley & Sons. m/s. 569. ISBN 978-1-4443-9857-1.
  41. ^ "Carrier Screening in the Age of Genomic Medicine – ACOG". www.acog.org. Diarkibkan daripada yang asal pada 25 February 2017. Dicapai pada 24 February 2017.
  42. ^ Leung TN; Lau TK; Chung TKh (April 2005). "Thalassaemia screening in pregnancy". Current Opinion in Obstetrics and Gynecology. 17 (2): 129–34. doi:10.1097/01.gco.0000162180.22984.a3. PMID 15758603.
  43. ^ Loukopoulos, D (October 2011). "Haemoglobinopathies in Greece: prevention programme over the past 35 years". The Indian Journal of Medical Research. 134 (4): 572–6. PMC 3237258. PMID 22089622.
  44. ^ "Iranian national thalassaemia screening programme". BMJ (Clinical Research Ed.). 329 (7475): 1134–7. November 2004. doi:10.1136/bmj.329.7475.1134. PMC 527686. PMID 15539666.
  45. ^ Petrou, Mary (1 January 2010). "Screening for beta thalassaemia". Indian Journal of Human Genetics (dalam bahasa Inggeris). 16 (1): 1–5. doi:10.4103/0971-6866.64934. PMC 2927788. PMID 20838484.
  46. ^ a b Pediatric Thalassemia~treatment di EMedicine
  47. ^ Burdick CO; Ntaios, G.; Rathod, D. (March 2009). "Separating thalassemia trait and iron deficiency by simple inspection". Am. J. Clin. Pathol. 131 (3): 444, author reply 445. doi:10.1309/AJCPC09VRAXEASMH. PMID 19228649. Diarkibkan daripada yang asal pada 22 September 2014.
  48. ^ Harrison's Principles of Internal Medicine (ed. 17th). McGraw-Hill medical. September 2008. m/s. 776. ISBN 978-0-07-164114-2.
  49. ^ Ngim, CF; Lai, NM; Hong, JY; Tan, SL; Ramadas, A; Muthukumarasamy, P; Thong, MK (28 Mei 2020). "Growth hormone therapy for people with thalassaemia". The Cochrane Database of Systematic Reviews. 2020 (5): CD012284. doi:10.1002/14651858.CD012284.pub3. PMC 7387677. PMID 32463488.
  50. ^ a b c d Neufeld, EJ (2010). "Update on Iron Chelators in Thalassemia". Hematology. 2010: 451–5. doi:10.1182/asheducation-2010.1.451. PMID 21239834.
  51. ^ Kye Mon Min Swe (2013). "Zinc supplements for treating thalassaemia and sickle cell disease". Cochrane Database of Systematic Reviews. 2013 (6): CD009415. doi:10.1002/14651858.CD009415.pub2. PMID 23807756.
  52. ^ a b Gaziev, J; Lucarelli, G (June 2011). "Hematopoietic stem cell transplantation for thalassemia". Current Stem Cell Research & Therapy. 6 (2): 162–9. doi:10.2174/157488811795495413. PMID 21190532.
  53. ^ Sabloff, M; Chandy, M; Wang, Z; Logan, BR; Ghavamzadeh, A; Li, CK; Irfan, SM; Bredeson, CN; Cowan, MJ (2011). "HLA-matched sibling bone marrow transplantation for β-thalassemia major". Blood. 117 (5): 1745–50. doi:10.1182/blood-2010-09-306829. PMC 3056598. PMID 21119108. Unknown parameter |displayauthors= ignored (bantuan)
  54. ^ Sharma, Akshay; Jagannath, Vanitha A.; Puri, Latika (2021-04-21). "Hematopoietic stem cell transplantation for people with β-thalassaemia". The Cochrane Database of Systematic Reviews. 2021 (4): CD008708. doi:10.1002/14651858.CD008708.pub5. ISSN 1469-493X. PMC 8078520. PMID 33880750.
  55. ^ Fisher, Sheila A; Cutler, Antony; Doree, Carolyn; Brunskill, Susan J; Stanworth, Simon J; Navarrete, Cristina; Girdlestone, John (2019-01-30). Cochrane Haematological Malignancies Group (penyunting). "Mesenchymal stromal cells as treatment or prophylaxis for acute or chronic graft-versus-host disease in haematopoietic stem cell transplant (HSCT) recipients with a haematological condition". Cochrane Database of Systematic Reviews (dalam bahasa Inggeris). 1 (1): CD009768. doi:10.1002/14651858.CD009768.pub2. PMC 6353308. PMID 30697701.
  56. ^ Sodani, P; Isgrò, A; Gaziev, J; Paciaroni, K; Marziali, M; Simone, MD; Roveda, A; De Angelis, G; Gallucci, C (2011). "T cell-depleted hla-haploidentical stem cell transplantation in thalassemia young patients". Pediatric Reports. 3 (Suppl 2): e13. doi:10.4081/pr.2011.s2.e13. PMC 3206538. PMID 22053275. Unknown parameter |displayauthors= ignored (bantuan)
  57. ^ a b John P. Greer JP, Arber DA, Glader B, et al. Wintrobe's Clinical Hematology 2013. ISBN 9781451172683ISBN 9781451172683
  58. ^ Waheed, Fazeela; Fishter, Colleen; Awofeso, AwoNiyi; Stanley, David (July 2016). "Carrier screening for beta-thalassemia in the Maldives: perceptions of parents of affected children who did not take part in screening and its consequences". Journal of Community Genetics. 7 (3): 243–253. doi:10.1007/s12687-016-0273-5. PMC 4960032. PMID 27393346.
  59. ^ Modiano, G.; Morpurgo, G; Terrenato, L; Novelletto, A; Di Rienzo, A; Colombo, B; Purpura, M; Mariani, M; Santachiara-Benerecetti, S (1991). "Protection against malaria morbidity: Near-fixation of the α-thalassemia gene in a Nepalese population". American Journal of Human Genetics. 48 (2): 390–7. PMC 1683029. PMID 1990845. Unknown parameter |displayauthors= ignored (bantuan)
  60. ^ Terrenato, L; Shrestha, S; Dixit, KA; Luzzatto, L; Modiano, G; Morpurgo, G; Arese, P (February 1988). "Decreased malaria morbidity in the Tharu people compared to sympatric populations in Nepal". Annals of Tropical Medicine and Parasitology. 82 (1): 1–11. doi:10.1080/00034983.1988.11812202. PMID 3041928.
  61. ^ E. Goljan, Pathology, 2nd ed. Mosby Elsevier, Rapid Review Series.[halaman diperlukan]
  62. ^ "Thalassemia" (dalam bahasa Thai). Department of Medical Sciences. September 2011. Diarkibkan daripada yang asal pada 25 September 2011.
  63. ^ Galanello, Renzo; Origa, Raffaella (2010). "Beta-thalassemia". Orphanet Journal of Rare Diseases. 5 (1): 11. doi:10.1186/1750-1172-5-11. PMC 2893117. PMID 20492708.
  64. ^ Galanello, Renzo; Origa, Raffaella (2010). "Beta-thalassemia". Orphanet Journal of Rare Diseases. 5 (1): 11. doi:10.1186/1750-1172-5-11. PMC 2893117. PMID 20492708.
  65. ^ Vichinsky, Elliott P. (1 November 2005). "Changing Patterns of Thalassemia Worldwide". Annals of the New York Academy of Sciences. 1054 (1): 18–24. Bibcode:2005NYASA1054...18V. doi:10.1196/annals.1345.003. ISSN 1749-6632. PMID 16339647.
  66. ^ a b WEATHERALL, DAVID J. (November 2005). "Keynote Address: The Challenge of Thalassemia for the Developing Countries". Annals of the New York Academy of Sciences. 1054 (1): 11–17. Bibcode:2005NYASA1054...11W. doi:10.1196/annals.1345.002. PMID 16339646.
  67. ^ θάλασσα. Liddell, Henry George; Scott, Robert; A Greek–English Lexicon di Perseus Project
  68. ^ αἷμα in Liddell dan Scott
  69. ^ Whipple GH, Bradford WI. Am J Dis Child 1932;44:336
  70. ^ "Spanish Baby Engineered To Cure Brother". Diarkibkan daripada yang asal pada 15 October 2008.
  71. ^ His sister's keeper: Brother's blood is boon of life Diarkibkan 22 September 2009 di Wayback Machine, Times of India, 17 September 2009
  72. ^ a b Negre, Olivier; Eggimann, Anne-Virginie; Beuzard, Yves; Ribeil, Jean-Antoine; Bourget, Philippe; Borwornpinyo, Suparerk; Hongeng, Suradej; Hacein-Bey, Salima; Cavazzana, Marina (February 2016). "Gene Therapy of the β-Hemoglobinopathies by Lentiviral Transfer of the β – Gene". Human Gene Therapy. 27 (2): 148–165. doi:10.1089/hum.2016.007. PMC 4779296. PMID 26886832.
  73. ^ Biffi, A (19 April 2018). "Gene Therapy as a Curative Option for β-Thalassemia". The New England Journal of Medicine. 378 (16): 1551–1552. doi:10.1056/NEJMe1802169. PMID 29669229.
  74. ^ Lidonnici, MR; Ferrari, G (May 2018). "Gene therapy and gene editing strategies for hemoglobinopathies". Blood Cells, Molecules & Diseases. 70: 87–101. doi:10.1016/j.bcmd.2017.12.001. PMID 29336892.
  75. ^ a b Wienert, B; Martyn, GE; Funnell, APW; Quinlan, KGR; Crossley, M (1 October 2018). "Wake-up Sleepy Gene: Reactivating Fetal Globin for β-Hemoglobinopathies". Trends in Genetics. 34 (12): 927–940. doi:10.1016/j.tig.2018.09.004. PMID 30287096.

Pautan luar

[sunting | sunting sumber]
Diambil daripada "https://ms.wikipedia.org/w/index.php?title=Talasemia&oldid=5903043"