Krypton

36 Br ← Krypton → nix Ar ↑ Kr ↓ Xe Periodensystem
Allgemeen
Naam, Teken, Atomtall	Krypton, Kr, 36
Cheemsch Serie	Eddelgas
Klöör	ahn Klöör
Atommass	83,798 u
Elektronenkonfiguratschoon	[Ar] 3d104s24p6
Elektronen je Schaal	2, 8, 18, 8
Physikaalsche Egenschoppen
Phaas	Gas
Dicht	3,749 g·cm−3 (bi 0 °C, 101,325 kPa)
Smöltpunkt	115,79 K (−157 °C)
Kaakpunkt	119,93 K (−153°C)
Kritisch Punkt	290,41 K, 5,50 MPa
Atomare Egenschoppen
Kristallstruktur	kuubsch flachzentreert
Ionisatschoonsenergien	1.: 1350,8 kJ/mol
	2.: 2350,4 kJ/mol
	3.: 3565 kJ/mol
Atomradius	88 pm
Annere Egenschoppen
Isotopen (Utwahl)
Hööftartikel: Isotopen vun Krypton Iso VN t½ VO VE (MeV) VP 78Kr 0,35 % 2,3 · 1020 a ε ε - 78Se 79Kr nee 35,04 h ε - 79Br β+ 0,604 79Br γ 0,26,0,39 - 80Kr 2,25 % Kr is mit 44 Neutronen bestännig. 81Kr nee 2,29 · 105 a ε - 81Br γ 0,281 - 82Kr 11,6 % Kr is mit 46 Neutronen bestännig. 83Kr 11,5 % Kr is mit 47 Neutronen bestännig. 84Kr 57 % Kr is mit 48 Neutronen bestännig. 85Kr nee 10,756 a β- 0,687 85Rb 86Kr 17,3 % Kr is mit 50 Neutronen bestännig.

Krypton (greeksch: κρυπτός „versteken“) is as Element mit dat Symbol Kr in de Chemie bekannt. Woans ok Helium, Neon, Argon, Xenon un Radon is dat en Eddelgas. Krypton kann nich so licht mit annere Elemente oder sik sülvst reageren. Op de Eer gift dat man blots ganz wenig dorvun. Dat kummt in banning lütte Konzentratschoon in de Luft vör, so bi 1,1 ml op en Kubikmeter. As Eddelgas findt een dat Krypton blots as iengelt Atom un nich as Molekül, wie de meisten annern Gas-Arten.

As Gas und ok flüssig hett Krypton keen Klöör. Wenn dat noch meer küllt warrt, warrt Krypton kristallin und is witt. Krypton is nicht giftig, man as Gas kann dat de Luft verdräng'n und kann so to'n Ersticken führen.

Krypton is toeerst 1898 funn worrn von William Ramsay un Morris William Travers as en Rückstand in fraktioneerte Luft. Hüüt warrt Krypton dör Destilatschoon mit dat Linde-Verfaarn gewunnen. Twüschen 1960 und 1983 wörr en Spektrallinie von dat Krypton benütt worrn, üm mit Hülp von de Bülgenläng dat Meter to defineern. Bruukt warrt das Eddelgas Krypton in de Technik vör allem to'n Füllen von Lampen, so ok in Blitzlichter bi dat Fotografeeren. In die Chemie is dat woll ok bedüdsam in Verbinnen mit dat Fluor. Un ok as Füllung in Geiger-Müller-Tellrohren oder Szintillatschoonsteller warrt Krypton bruukt.

• Isotope: Dat gift 13 bekannte Isotope vun Krypton, söss dorvon gift dat in de Natur und fief dorvon hebbt ok Bestand, dat sösste is man radioaktiv:
  • ⁷⁸Kr (0,35 %) dat dör dubbelten Elektroneninfang mit en Halfweertstiet vun 2,0 · 10²¹ a to Selen ümwannelt warrt
  • ⁸⁰Kr (2,25 %)
  • ⁸²Kr (11,6 %)
  • ⁸³Kr (11,5 %)
  • ⁸⁴Kr (57 %)
  • ⁸⁶Kr (17,3 %)

De annern Isotope sünd künstlich maakt worrn. De sünd denn all radioaktiv un warrt dör Infang to Brom ümwannelt, wenn se 45 oder weniger Neutronen hefft oder fallt to Rubidium utenanner bi 49 oder meer Neutronen.

Periodensystem vun de Elementen

H

He

Li

Be

B

C

N

O

F

Ne

Na

Mg

Al

Si

P

S

Cl

Ar

K

Ca

Sc

Ti

V

Cr

Mn

Fe

Co

Ni

Cu

Zn

Ga

Ge

As

Se

Br

Kr

Rb

Sr

Y

Zr

Nb

Mo

Tc

Ru

Rh

Pd

Ag

Cd

In

Sn

Sb

Te

I

Xe

Cs

Ba

La

Ce

Pr

Nd

Pm

Sm

Eu

Gd

Tb

Dy

Ho

Er

Tm

Yb

Lu

Hf

Ta

W

Re

Os

Ir

Pt

Au

Hg

Tl

Pb

Bi

Po

At

Rn

Fr

Ra

Ac

Th

Pa

U

Np

Pu

Am

Cm

Bk

Cf

Es

Fm

Md

No

Lr

Rf

Db

Sg

Bh

Hs

Mt

Ds

Rg

Cn

Nh

Fl

Mc

Lv

Ts

Og

Alkalimetallen

Eerdalkalimetallen

Lanthanoiden

Actinoiden

Övergangssmetallen

Metallen

Halfmetallen

Nichmetallen

Halogenen

Edelgasen

Chemie unkünnig