|
Een '''rechter-commissaris''' (veelal afgekort tot '''RC''') is een [[rechter]] met speciale bevoegdheden, die overigens totaal verschillend zijn in Nederland en België.
De functie die de rechter-commissaris uitoefent bij de Nederlandse strafrechtbanken komt in België het meest overeen met het ambt van [[onderzoeksrechter]], alhoewel er ook verschillen bestaan.
==Nederland==
===StrafrechtStrafvordering===
De '''rechter-commissaris''' (in [[strafzaak|strafzaken]]) is een [[rechter]] die aangewezen is door de [[president van de rechtbank]] om tijdens het [[opsporingsonderzoek]], dat door de politie plaats vindtplaatsvindt, beslissingen te nemen over zaken waarvoor de [[Officierofficier van Justitiejustitie]] geen bevoegdheden heeft.
DenkVoorbeelden hierbijhiervan bijvoorbeeld aanzijn het aftappen van telefoonlijnen, het [[inbewaringstellen]] van verdachten, en het doorzoeken van woningen. VoorBij ditdoorzoekingen laatsteheeft isde inrechter-commissaris beginselzelf vereistde datleiding deen rechter-commissarismoet hij of samenzij (met zijndiens [[griffier (rechtbank)|griffier]]) aanwezig is bij deze doorzoekingen, om daar feitelijk leiding aan te gevenzijn. Verder moet de rechter-commissaris daar ter plaatse beslissen wat er wel en niet in beslag mag worden genomen, en ismag dehij rechter-commissarisof gemachtigdzij totordemaatregelen het(laten) treffen van ordemaatregelen.
Ook kunnen doorkan de rechter-commissaris deskundigen worden benoemd,benoemen die over de [[verdachte]] een rapport opmaken. Dit rapport heeft als doel om op de rechtszitting de rechtbank voor te lichten. Dit rapport wordt opgemaakt in de periode waarin de verdachte in afwachting van de behandeling van zijn strafzaak thuis, of in voorlopige [[hechtenis]] verblijft.
De rechtbank kan aan de hand van dat rapport, wanneer zij de feiten waarvan de verdachte verdacht wordt bewezen acht, een passende straf opleggen. Hierbij wordt dan onder meer rekening gehouden op welke manier in de toekomst herhaling van de strafbare feiten kan worden voorkomen.
Het kantoor van de rechter-commissaris heet "kabinet".
===Faillissement===
Behalve in het strafrechtproces heeft de rechter-commissaris ook een belangrijke taak in [[faillissement]]en. De rechter-commissaris houdt in de eerste plaats toezicht op de [[curator (juridisch)|curator]], maar de rechter-commissaris heeft ook de bevoegdheid om machtigingen te verlenen.
Er zijn talloze tevergeefsevergeefse pogingen ondernomen om de [[faillissementswetFaillissement (Nederland)|Faillissementswet]] uit 1893 te moderniseren. Hiervoor is onder meer een [[staatscommissie]] [[insolventierecht]] in het leven geroepen, die zich richtte op onderwerpen die samenhangen met of voortvloeien uit de brief van de Minister van Justitie van 3 december 2001 (Kamerstukken II, 2001/02, 24 036, nr. 238) aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal inzake MDW tweede fase Herziening Faillissementswet. De commissieleden hebben de volgende adviezen uitgebracht:
>>* Advies inzake wetsvoorstel wijziging van de Faillissementswet in verband met het bevorderen van de effectiviteit surseance van betaling en Faillissementfaillissement (27 244). De commissie boog zich onder andere over de vraag of het bestaande onderscheid tussen faillissement en surseance van betaling moet blijven bestaan. Of dat er een geïntegreerde insolventieprocedure moet worden ingevoerd.
>>* Advies over fundamentele veranderingen, vanwege de herziening van het insolventierecht. De commissie heeft vooral gedebatteerd over doelstelling en de reikwijdte van het insolventierecht. En over wenselijkheid om een geïntegreerde insolventieprocedure in te voeren, of de bestaande drie procedures te handhaven. Daarnaast is ingegaan op de vraag of de herziening van het insolventierecht al dan niet gefaseerd tot stand moet worden gebracht.
>>* Advies over de mogelijkheden om de wettelijke schuldsaneringsregeling (advies en bijlage) zo aan te passen dat deze substantieel minder wordt toegepast en eenvoudiger wordt.
>>* Advies over het functioneren van bewindvoerders, curatoren en rechters-commissarissen.
>>* Advies over het voorontwerp voor de herziening van het insolventierecht.
>>* Advies over de herziening van de Wet op de vennootschapsbelasting 1969
De Commissie Insolventierecht is ingesteld bij Besluit van 3 april 2003, Stcrt. 76 als tijdelijk adviescollege van de Minister van Justitie ter advisering over het insolventierecht. Zij heeft haar werkzaamheden medio 2009 beëindigd met haar reactie op de commentaren die zijn gegeven in reactie op het door haar in 2007 opgestelde voorontwerp Insolventiewet.
===Andere zaken===
Ook in andere [[Burgerlijk recht|civiele]] zaken kan een rechter-commissaris worden benoemd. Deze is dan verantwoordelijk voor en geeft leiding aan onderzoek buiten de zitting.
===Gerechtshof en Hoge Raad===
===Raadsheer-commissaris===
Bij het [[gerechtshof (Nederland)|gerechtshof]] en de [[Hoge Raad der Nederlanden|Hoge Raad]] kan, naar analogie van de functie rechter-commissaris, de functie van '''raadsheer-commissaris ''' (vaak afgekort tot '''RHC''') voorkomen. ▼
▲Bij het [[gerechtshof (Nederland)|gerechtshof]] en de [[Hoge Raad der Nederlanden|Hoge Raad]] kan, naar analogie van de functie rechter-commissaris, de functie van raadsheer-commissaris voorkomen.
==België==
De '''rechter-commissaris''' (in [[handelsrecht|handelszaken]]) is een [[rechter]] die aangewezen is door de voorzitter van de [[rechtbank van koophandelondernemingsrechtbank]] om tijdens een [[faillissement]] toe te zien op de werking van de [[curator (juridisch)|curator]].
De rechter-commissaris zoals die gekend is in Nederland, heet in België een [[onderzoeksrechter]].
*[http://www.rechtspraak.nl Rechtspraak (Nederlandse rechtbanken en gerechtshoven)] ▼
{{referenties}}
▲* [http://www.rechtspraak.nl Rechtspraak (Nederlandse rechtbanken en gerechtshoven)]
[[Categorie:Handelsrecht (in België)]]
[[Categorie:Juridisch beroep]]
[[Categorie:Rechterlijke macht in België]]
[[Categorie:Rechterlijke macht in Nederland]]
[[Categorie:Ambtelijke titulatuur]]
| 