Steven Pinker: verschil tussen versies
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
1 (onbereikbare) link(s) aangepast en 0 gemarkeerd als onbereikbaar) #IABot (v2.0.9.5 |
|||
(9 tussenliggende versies door 5 gebruikers niet weergegeven) | |||
Regel 20:
| portaal = Psychologie
}}
'''Steven Arthur Pinker''' ([[Montreal (Canada)|Montreal]], [[18 september]] [[1954]]) is een Canadees-
Pinker houdt van het debat en schrijft voor diverse media. Hij is dan ook een wereldwijd veelgevraagd spreker en staat in de top-10 van de meeste invloedrijke psychologen van deze tijd.<ref>
== Taalontwikkeling ==
Pinker is vooral bekend vanwege zijn theorie dat taal een [[instinct (gedragspatroon)|instinct]] is, een biologische [[
Als experimenteel psycholoog houdt hij zich bezig met de wisselwerking tussen de hersenen en de taalontwikkeling, zoals
Hiermee staat hij tegenover [[Noam Chomsky]] en anderen die het menselijke taalinstinct wel zien als een nevenproduct van andere adaptaties. Volgens Chomsky heeft iedereen bij de geboorte het vermogen tot spreken en schrijven dankzij ons toegenomen hersenvolume, waarmee we patronen kunnen herkennen en redeneren. Hij noemt
Pinker bracht een golf van kritiek teweeg door te beweren dat muziek slechts een evolutionair nutteloos bijverschijnsel van het menselijke taalvermogen is. Vooral in [[musicologie|musicologische]] kringen wordt deze uitspraak betwist.<ref>
== Pleidooi voor de Verlichting ==
In zijn boek, ''Enlightenment Now''<ref>{{en}}{{aut|Pinker, S}} 2018. Enlightenment Now. ISBN 9780525559023.</ref> (''Pleidooi voor de Verlichting'') (2018) pleit Pinker voor een herwaardering van het tijdperk van de [[Verlichting (stroming)|Verlichting]]: wetenschappelijk verkregen kennis zou het uitgangspunt van het denken moeten zijn in plaats van het [[Religie|geloof]], de [[traditie]] of een [[ideologie]]. De [[Rede|ratio]] dient, volgens hem, leidend te zijn om de staat van de mensheid en de vooruitgang in het juiste perspectief te plaatsen.<ref>
De beweging voorwaarts die de wereld de afgelopen eeuwen heeft gemaakt is zo normaal geworden dat het [[establishment]] onze verworvenheden niet meer verdedigt. In dit [[vacuüm]] springen [[extremisme|extremistische]] krachten van links en rechts. Pinker wijst op het [[populisme]] en het religieuze [[fundamentalisme]].<ref>Interview Pinker: [https://www.theguardian.com/science/2018/feb/11/steven-pinker-enlightenment-now-interview-inequality-consumption-environment Steven Pinker: 'The way to deal with pollution is not to rail against consumption'], ''[[The Guardian (krant)|The Guardian]]'', 11 februari 2018</ref>
Aan de hand van harde cijfers en statistieken toont Pinker aan dat de meeste [[pessimisme|doemdenkers]] en onheilsprofeten ten onrechte het einde der tijden aankondigen. Hij wijst erop dat de [[kindersterfte]] wereldwijd daalt, de armoede minder mensen treft, de [[criminaliteit]] afneemt, en daardoor ook het aantal slachtoffers van geweld. Na 1990 is er een duidelijke afname van het aantal burgeroorlogen en vallen er minder doden door oorlogsgeweld. De welvaart, zo bewijzen de cijfers die Pinker toont, groeit. Niet alleen in Europa en de [[Verenigde Staten]], maar ook in [[Azië]] en [[Afrika]].
Maar er is een discrepantie tussen de harde feiten, zoals aangedragen door Steven Pinker, en het algemeen volksgevoel, waarbij de beeldvorming die door de massamedia gecreëerd wordt een belangrijke rol speelt. Het nieuws behandelt, bij voorkeur, niet de zaken die positief verlopen of waar het leven zijn normale gang gaat. Incidenten en [[calamiteit]]en voeden het openbare debat en dit leidt, betoogt Pinker, tot een scheef beeld van de werkelijkheid en de notie, dat de wereld vol is van risico’s en bedreigingen. Hij verdenkt de makers van het nieuws en politici van populistische partijen ervan dat zij hier garen bij spinnen. Hij bepleit, aan de hand van de Verlichting,tot het speuren naar oplossingen voor reëel bestaande problemen.
In 2018 verscheen de Nederlandse vertaling van het boek
▲In 2018 verscheen de Nederlandse vertaling van het boek,<ref>{{en}}{{aut|Pinker, S}} 2018. Enlightenment Now. ISBN 9780525559023.</ref> onder de titel ''Verlichting Nu, een pleidooi voor rede, wetenschap, humanisme en vooruitgang''.
=== Een hekel aan vooruitgang (''progressophobia'') ===
Pinker besteedt in zijn boek ''Enlightenment Now'' een speciaal hoofdstuk aan veiligheid, met veel aandacht aan verkeersveiligheid en andere kansen op een sterfgeval anders dan door ouderdom. Hij toont met cijfers aan dat daarin veel ten goede is veranderd in de afgelopen 50 tot 100 jaar. Daarentegen durven veel mensen de huidige maatschappij niet direct veilig en vreedzaam te noemen. De angst voor terroristische aanslagen en de gevaren van [[menselijke migratie|migratie]] vinden meer weerklank dan de tijden van vrede en vooruitgang, waarin wij leven.<ref>Why are we all blind to all our human progress and development: [https://web.archive.org/web/20190303164442/http://blogs.worldbank.org/voices/why-are-we-blind-to-all-our-human-progress-and-development-harvards-steven-pinker-has-an-explanation Why are we blind to human progress and development? Harvard’s Steven Pinker has an explanation], ''Worldbank Blogs
De psychologen [[Daniel Kahneman]] en [[Amos Tversky]] noemen het de [[beschikbaarheidsheuristiek]]. De reden voor een algemeen gevoel van onbehagen en de angst dat de wereld ten onder gaat is te verklaren uit de werking van het [[
▲De psychologen [[Daniel Kahneman]] en [[Amos Tversky]] noemen het de [[beschikbaarheidsheuristiek]]. De reden voor een algemeen gevoel van onbehagen en de angst dat de wereld ten onder gaat is te verklaren uit de werking van het [[Hersenen|brein]]. Wanneer we een bepaald onderwerp, methode of beslissing nader overwegen, doemen meteen zaken op die nog vers in het geheugen liggen. Men is geneigd daar meer waarde aan te hechten dan aan alternatieven die, bij langer nadenken, ook mogelijk zijn. De meest recente informatie ("het laatste nieuws") is bepalend voor onze oordeelsvorming.<ref>Make better decisions: [https://medium.com/make-better-decisions/unhappiness-and-availability-heuristic-657060d3655a] Medium</ref>
Negatief nieuws nestelt zich makkelijker in het geheugen dan positief nieuws. Journalisten denken dat ze door het negatieve te benoemen hun plicht doen, schrijft hij.
Pinker pleit voor een andere interpretatie van de ''echte feiten'' over veiligheid en vooruitgang. Verder merkt hij op dat deze hekel aan vooruitgang vaak wordt aangetroffen bij mensen die zich progressief noemen. Scepsis over vooruitgang was zeldzaam onder intellectuelen in de
== De noodzaak van rationeel denken ==
In 2021 publiceerde hij
<ref>
Pinker constateert dat
Samenzweringstheorieën ontstaan vaak uit onvrede over een bepaalde situatie of persoon. Tegenstanders gebruiken dan dit verhaal om aan te tonen, dat iets of iemand niet deugt. Zo functioneerde de religie in de
Naast de realiteit van alledag proberen mensen gebeurtenissen in heden, verleden en toekomst die niet goed te duiden zijn te vangen in verhalen en mythes. Bijvoorbeeld een beweging als [[
Het is de taak van de wetenschap, de politiek en de vrije media om de juiste feiten aan te dragen, zegt Pinker, en de maatschappelijke rationaliteit in stand te houden. Maar wetenschappers moeten, volgens hem, niet optreden als een nieuwe
== Bibliografie ==
Regel 73:
* ''The Stuff of Thought: Language as a Window into Human Nature'' (2007) (Ned. vert. Judith Dijs, 2009. ''De stof van het denken''. Uitgeverij Olympus. ISBN 9789025431785)
* ''[[The better Angels of our Nature]]: Why Violence Has Declined'' (2011)(''Ons betere ik, waarom de mens steeds minder geweld gebruikt)''.
* ''Enlightenment Now'' (2018)<ref>{{Citeer web|url=https://www.groene.nl/artikel/hij-die-wanhoopt|werk=De Groene Amsterdammer|titel=Hij die wanhoopt...|auteur=Thijs Kleinpaste|
== Externe link ==
Regel 84:
[[Categorie:Canadees psycholoog]]
[[Categorie:Cognitiewetenschapper]]
[[Categorie:Amerikaans hoogleraar]]
[[Categorie:Canadees hoogleraar]]
|