Reuleaux-driehoek: verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Geschiedenis: Orbiforms, spheroforms
 
(31 tussenliggende versies door 5 gebruikers niet weergegeven)
Regel 1:
{{wrapper}}
| [[Bestand:Construction triangleof Reuleaux triangle.svg|miniatuur|Deze overlapping van drieDrie cirkels geeftoverlappen een reuleaux-driehoekelkaar, hierelk getekendgaat ronddoor eenhet gelijkzijdigemiddelpunt driehoek.van Dede bollendeandere driehoektwee. heeftMiddenin een constante breedte: alle punten opontstaat een boogreuleaux-driehoek.<br liggen op gelijke afstand van de tegenovergestelde hoek.]]/>
Deze bollende driehoek heeft een constante breedte: alle punten op een boog liggen op gelijke afstand van de tegenoverliggende hoek.|alt=Drie gelijke cirkels die deels overlappen. Elk heeft zijn middelpunt op een snijpunt van de twee andere cirkels. Waar ze alle drie overlappen ontstaat de reuleaux-driehoek.]]
|-
| [[Bestand:Reuleaux triangle roll.gif|miniatuur|Rollend|alt=Een rollende reuleaux-driehoek raakt steeds de rechte lijnen waartussen hij rolt]]
|-
| [[Bestand:Reuleaux triangle rotating.gif|miniatuur|Draaiend als een wiel|alt=Draaiend als een wiel in een animatie. Deze laat zien dat het wiel niet gelijkmatig draait.]]
|-
| [[Bestand:Flower of life 6-color triangles.png|miniatuur|Levensbloem. De ringen van drieDrie zwarte segmenten hebbenvormen een reuleaux-driehoek als omtrek.|alt=Levensbloem. DeDrie cirkelscirkelsegmenten hebbenvormen een rand van zes, dus de reuleaux-driehoek heeft de halve omtrek van zijn constructiecirkel.]]
|-
| [[Bestand:SMA Array Map.png|miniatuur|Het [[Mauna Kea-observatorium]]. De acht stipjes rond de bruine driehoek geven de Submillimeter Array aan.]]
|}
 
Een '''reuleaux-driehoek''' is een driehoekige figuur met gekromde zijden. De zijden zijn drie even grote [ʁœlo[Koorde|koorden]] isvan een cirkel. De figuur gevormdwordt geconstrueerd uit de doorsnijding van drie [[cirkelCirkel (hoofdbetekenis)|cirkels]]s, elk met zijn middelpunt op een [[snijpunt]] van de andere twee. De snijpunten bevinden zich op een [[gelijkzijdige driehoek]].<ref>{{Citeer web |url=https://mathworld.wolfram.com/ |titel=Reuleaux Triangle |achternaam=Weisstein |voornaam=Eric W. |bezochtdatum=2024-07-07 |werk=mathworld.wolfram.com |taal=en}}</ref> De figuur behoort tot de reuleaux-[[Veelhoek|polygonen]], oneven veelhoeken waarvan de zijden bestaan uit cirkelsegmenten die elk hun middelpunt hebben op een overstaand snijpunt.<ref name=":0" />
 
De rand van deze driehoek is een curve met [[constante breedte]],; het is de eenvoudigste en bekendste [[Kromme|curve]] met deze eigenschap, behalve de cirkel zelf. 'Constante breedte' betekent dat de afstand van elk tweetal parallelle [[Steunlijn (meetkunde)|steunlijn]]en hetzelfde is: de reuleaux-driehoek kan tussen zijn steunlijnen rollen.
 
Deze driehoek is genoemd naar de 19e-eeuwse Duitse ingenieur [[Franz Reuleaux]] (uitspraak: [ʁœlo][[Internationaal Fonetisch Alfabet|<sup>(IPA)</sup>]]). De vorm komt echter al voor in een [[Feniciërs|Fenicische]] [[betegeling]] uit de negende eeuw. [[Leonardo da Vinci]] was ermee bekend, [[Leonhard Euler|Euler]] schreef er in 1774 over en in de twintigste eeuw vond de reuleaux-driehoek toepassing in de [[Werktuigbouwkunde|werktuigbouw]].
De rand van deze driehoek is een curve met [[constante breedte]], de eenvoudigste en bekendste curve met deze eigenschap, behalve de cirkel zelf. 'Constante breedte' betekent dat de afstand van elk tweetal parallelle [[Steunlijn (meetkunde)|steunlijn]]en hetzelfde is.
 
== Constructie en afmetingen ==
Bij het construeren van een [[gelijkzijdige driehoek]] ontstaat de reuleaux-driehoek al eerder dan de echte driehoek. Bij de constructie is [[Constructie met passer en liniaal|alleen een passer nodig]]: menom tekentdrie tweegelijke cirkels te tekenen: de eerste twee met de middelpunten op elkaars randen, ende neemtderde met een van de snijpunten als middelpunt voor een derde, even grote cirkel. Het is niet nodig de cirkels volledig te tekenen, segmenten van 60 [[Booggraad|graden]] (een zesde deel van de cirkel) volstaan.
 
Uit de constructie blijkt, datzijn de omtrekafmetingen vante deberekenen. reuleaux-driehoek de helft isUitgaande van deeen cirkel waarvanmet hijstraal de''r'' bogen heeft: hij is immers opgebouwd uit drie van de zes cirkelsegmenten. Op dezelfde manier is te zien, daten een gelijkzijdige driehoek met zijden van lengte ''r een reuleaux-driehoek geeft met zijden van [[Pi (wiskunde)|π]]r/3, ongeveer 1,047·r.'':
 
* De omtrek van de reuleaux-driehoek is de helft van de cirkel waarvan hij de bogen heeft: hij is immers opgebouwd uit drie cirkelbogen die elk een zesde van een cirkel zijn.
De reuleaux-driehoek is dus opgebouwd uit drie overlappende cirkelsegmenten; daaruit is de oppervlakte te berekenen. Bij een cirkelstraal r hebben de drie cirkelsegmenten het oppervlak van een halve cirkel, oftewel <math>\frac{1}{2}\pi r^2</math>, maar daarbij is het overlappende deel driemaal geteld. Die overlapping is de gelijkzijdige driehoek; die moet dus tweemaal in mindering gebracht worden. De oppervlakte wordt dan <math>\begin{align}\frac 12 (\pi - \sqrt 3 ) r^2 \\\end{align} \!\,</math>. Een gelijkzijdige driehoek met zijden van een meter levert een reuleaux-driehoek op met een oppervlak van nagenoeg een [[vierkante meter]]: 0,9934 m².
* Op dezelfde manier is te zien, dat een gelijkzijdige driehoek met zijden van lengte ''r'' een reuleaux-driehoek geeft met zijden van ''r''·[[Pi (wiskunde)|π]]r/3, ongeveer 1,047·''r''.
* De reuleaux-driehoek is dus opgebouwd uit drie overlappende cirkelsegmenten; daaruit is de [[oppervlakte]] te berekenen. Bij een cirkelstraal ''r'' hebben de drie cirkelsegmenten het oppervlak van een halve cirkel, oftewel <math>\fractfrac{1}{2}\pi r^2</math>, maar daarbij is het overlappende deel driemaal geteld. Die overlapping is de gelijkzijdige driehoek; die moet dus tweemaal in mindering gebracht worden. De oppervlakte wordt dan <math>\begin{align}\frac 12 tfrac{1}{2}(\pi - \sqrt 3 ) r^2=0,705r^2 \\\end{align} \!\,</math>. Een gelijkzijdige driehoek met zijden van een meter levert een reuleaux-driehoek op met een oppervlak van nagenoeg een [[vierkante meter]]: 0,9934 m².
* Van alle curven met gelijke breedte heeft de cirkel het grootste oppervlak voor een gegeven breedte. Het [[Blaschke-Lebesgue-theorema]] uit het begin van de twintigste eeuw bewijst dat de reuleaux-driehoek het kleinste oppervlak heeft.<ref name=":2" />
 
== Eigenschappen en toepassingen ==
Met reuleaux-polygonen en alle andere curves van constante breedte zijn [[putdeksel]]s te maken die evenmin in hunde bijbehorende put kunnen vallen als de gewone ronde putdeksels: ze hebben immers overal dezelfde [[diameter]]. [[Plectrum|Plectrums]] hebben ook vaak deze vorm, gewoonlijk wel met afgeronde punten.
 
De [[Drager (wiskunde)|support function]] van deze polygonen is:
Een ander gebruik van die eigenschap is, dat een glasplaat op rollende reuleaux-polygonen steeds in contact blijft met al de polygonen. Bij een reuleaux-driehoek die op zijn punt staat, ligt het middelpunt echter hoger dan bij een driehoek die op een zij ligt, zodat de as van een 'reuleaux-fietswiel' steeds op en neer zou gaan, terwijl ook de voorwaartse beweging ongelijkmatig is.<ref>{{Cite web| people = Maker's Museundefined (Director)| title = Reuleaux Triangle Bearing - is it possible?| accessdate = 2020-11-24| date = 2017-07-14| url = https://www.youtube.com/watch?v=e1IZYyRoH6U&feature=youtu.be&t=212| language = en}} – Het betreffende fragment begint op 3<nowiki>'32''</nowiki></ref> Als een reuleaux-driehoek op de plaats ronddraait, maakt het [[zwaartepunt]] dus een cirkelbeweging, wat in mechanische constructies tot onbalans leidt. Die onbalans kan echter ook nuttig zijn: een potlood of munt met een reuleaux-driehoek als doorsnede rolt niet makkelijk weg, ondanks de constante breedte.<ref>{{Citeer web|url=http://www.pencilrevolution.com/2006/04/review-of-staedtler-noris-ergosoft-hb/|titel=Review of Staedtler Noris Ergosoft HB.|bezochtdatum=2020-12-02|auteur=|achternaam=Russell|voornaam=Stewart C.|datum=2006-04-26|werk=PENCIL REVOLUTION!|uitgever=|taal=en-US}}</ref>
{{Math|''h''(''t'') {{=}} {{vbreuk|1|2}} + {{vbreuk|sin(''at'')|2 (''a''<sup>2</sup> − 1)}}|x}}
Hierbij is {{Math|a}} oneven en groter of gelijk aan drie.
 
Een ander gevolg van de constante breedte is, dat een vlakke plaat op [[Rollen (beweging)|rollende]] reuleaux-polygonen steeds in contact blijft met al de polygonen. Ook blijven ze afrollend binnen een vierkant steeds in contact met alle zijden.<ref>{{Citeer web |url=https://mathworld.wolfram.com/ |titel=Curve of Constant Width |achternaam=Weisstein |voornaam=Eric W. |bezochtdatum=2024-07-07 |werk=mathworld.wolfram.com |taal=en}}</ref> De afstand tussen twee van zulke platen wordt de breedte van de curve genoemd.
=== Boor voor hoekige gaten ===
[[Bestand:Rotation of Reuleaux triangle.gif|miniatuur|links|Uitgangspunt voor een watts-boor: de reuleaux-driehoek die afrolt langs een vierkant]]
 
EenHoewel anderze gebruikdus vanals die''rollers'' eigenschapgebruikt iskunnen worden, datzijn eenze glasplaatalleen opmet rollendeeen hulpconstructie reuleaux-polygonenbruikbaar steedsals in''[[Wiel contact blijft met al de polygonen(voortbeweging)|wielen]]''. BijAls een reuleaux-driehoek die op zijn punt staat, ligt het middelpunt echternamelijk hoger dan bij een driehoekals die op een zij ligt, zodat de as van een 'reuleaux-fietswiel' steeds op en neer zou gaan, terwijl ook de voorwaartse beweging ongelijkmatig is.<ref>{{CiteCiteer web| people = Maker's Museundefined (Director)| title = Reuleaux Triangle Bearing - is it possible?| accessdate = 2020-11-24| date = 2017-07-14| url = https://www.youtube.com/watch?v=e1IZYyRoH6U&feature=youtu.be&t=212| languagetaal = en}} – Het betreffende fragment begint op 3<nowiki>'32''</nowiki></ref> Als een reuleaux-driehoek op de plaats ronddraait, maakt hetHet [[Zwaartepunt (hoofdbetekenis)|zwaartepunt]] dusverplaatst eenzich cirkelbewegingdus, wat in mechanische constructies tot onbalans leidt. Die onbalans kan echter ook nuttig zijn: een potlood of munt met een reuleaux-driehoek als doorsnede rolt niet makkelijk weg, ondanks de constante breedte.<ref>{{Citeer web|url=http://www.pencilrevolution.com/2006/04/review-of-staedtler-noris-ergosoft-hb/|titel=Review of Staedtler Noris Ergosoft HB.|bezochtdatum=2020-12-02|auteur=|achternaam=Russell|voornaam=Stewart C.|datum=2006-04-26|werk=PENCIL REVOLUTION!|uitgever=|taal=en|archiefdatum=2015-US05-25|archiefurl=https://web.archive.org/web/20150525033942/http://www.pencilrevolution.com/2006/04/review-of-staedtler-noris-ergosoft-hb/|dodeurl=no}}</ref>
Een [[Boor (gereedschap)|boor]] die de buitenomtrek van een reuleaux-driehoek heeft, kan gebruikt worden om '[[Vierkant (meetkunde)|vierkante]]' gaten te boren. De beweging van de boor is vergelijkbaar met een reuleaux-driehoek die afrolt langs de binnenzijde van een vierkant en het middelpunt van de driehoek doorloopt een kromme die niet helemaal cirkelvormig is, maar bestaat uit vier gelijke [[Ellips (wiskunde)|ellips]]<nowiki/>segmenten. Daarom moet de boor op een [[Excentriek (mechaniek)|excentriek]]<nowiki/>constructie geplaatst worden; een simpele excentrisch gemonteerde as volstaat niet. Een boor die zuiver als reuleaux-driehoek uitgevoerd is, snijdt 98,77% van het gat uit: de hoeken zijn iets afgerond.<ref name=":2">{{Citeer web|url=https://mathworld.wolfram.com/ReuleauxTriangle.html|titel=Reuleaux Triangle|bezochtdatum=2020-11-24|auteur=Eric W. Weisstein|werk=mathworld.wolfram.com|taal=en}}</ref><ref name=":0">{{Citeer web|url=https://www.deingenieur.nl/artikel/voor-de-vorm|titel=Voor de vorm|bezochtdatum=2020-11-24|auteur=|achternaam=|voornaam=|datum=2018-03-19|werk=[[De Ingenieur]]|uitgever=[[Koninklijk Instituut Van Ingenieurs|KIVI]]|taal=nl}}</ref>
 
=== Boor voor hoekige gaten ===
De Engelse Amerikaan<ref name=":1" /> [[Harry Watts]] ontwierp in 1914 een boor die op de reuleaux-driehoek gebaseerd is. In september 1917 kreeg hij [[octrooi]] op zijn mechanisme voor het boren van veelhoekige gaten; de patentaanvraag uit november 2016 specificeerde dat de boorkop een veelhoek was met één zijde minder dan het te boren gat.<ref name=":1">{{Cite web| title = Patent Images| accessdate = 2020-11-25| url = https://pdfpiw.uspto.gov/.piw?PageNum=0&docid=01241176&IDKey=549A5883355C%0D%0A&HomeUrl=https://patft.uspto.gov/netacgi/nph-Parser?Sect1=PTO1&Sect2=HITOFF&d=PALL&p=1&u=%25252Fnetahtml%25252FPTO%25252Fsrchnum.htm&r=1&f=G&l=50&s1=1241176.PN.&OS=PN%2F1241176&RS=PN%2F1241176| language = en}}</ref> De ''Watts Brothers Tool Works'' produceerde boren voor vijf-, zes- en achthoekige gaten. Achter de snijkop is ruimte gemaakt voor het afvoeren van spaanders en gruis.<ref>{{Cite web|url=https://www.mikesenese.com/DOIT/2011/10/drilling-square-holes-with-a-reuleaux-triangle/|title=Drilling Square Holes with a Reuleaux Triangle|accessdate=2020-11-24|date=2011-10-04|work=DO IT: Projects, Plans, and How-tos| language = en}}</ref>
{| class="wikitable" style="width:10em; padding:1em; margin-right: 25px; font-size: 90%;" align="left"; border="1";
! Reuleaux-boor
|-
| [[Bestand:Rotation of Reuleaux triangle.gif|kaderloos|alt=Reuleaux-driehoek rolt binnenlangs een vierkant met behulp van een excenter-constructie]]<br>Rollend binnenlangs een vierkant. De baan van het middelpunt is aangegeven.
<small>&nbsp;</small>
|-
|<small>&nbsp;</small>
De baan van het middelpunt. De blauwe [[ingeschreven cirkel]] is ter vergelijking.<br>[[Bestand:Trajectory of center of rotating Reuleaux triangle.svg|kaderloos|156x156px|alt=Om de reuleax-driehoek binnenlangs een vierkant te laten rollen, moet het middelpunt een net niet cirkelvormige baan beschrijven]]
|}
Een [[Boor (gereedschap)|boor]] die de buitenomtrek van een reuleaux-driehoek heeft, kan gebruikt worden om '[[Vierkant (meetkunde)|vierkante]]' gaten te boren. De beweging van de boor is vergelijkbaar met een reuleaux-driehoek die afrolt langs de binnenzijde van een vierkant. enDaarbij doorloopt het middelpunt van de driehoek doorloopt een kromme die niet helemaal cirkelvormig is, maar bestaat uit vier gelijke [[Ellips (wiskunde)|ellips]]<nowiki/>segmenten bestaat. Daarom moet de boor op een [[Excentriek (mechaniek)|excentriek]]<nowiki/>constructie geplaatst worden; een simpele excentrisch gemonteerde as volstaat niet. Een boor die zuiver als reuleaux-driehoek uitgevoerd is, snijdt 98,77% van het gat uit: de hoeken zijn iets afgerond.<ref name=":2">{{Citeer web|url=https://mathworld.wolfram.com/ReuleauxTriangle.html|titel=Reuleaux Triangle|bezochtdatum=2020-11-24|auteur=Eric W. Weisstein|werk=mathworld.wolfram.com|taal=en|archiefdatum=2020-11-10|archiefurl=https://web.archive.org/web/20201110103920/https://mathworld.wolfram.com/ReuleauxTriangle.html|dodeurl=no}}</ref><ref name=":0">{{Citeer web|url=https://www.deingenieur.nl/artikel/voor-de-vorm|titel=Voor de vorm|bezochtdatum=2020-11-24|auteur=|achternaam=|voornaam=|datum=2018-03-19|werk=[[De Ingenieur]]|uitgever=[[Koninklijk Instituut Van Ingenieurs|KIVI]]|taal=nl|archiefdatum=2020-10-26|archiefurl=https://web.archive.org/web/20201026062355/https://www.deingenieur.nl/artikel/voor-de-vorm|dodeurl=no}}</ref>
 
De Engelse Amerikaan<ref name=":1" /> [[Harry Watts]] ontwierp in 1914 een boor die op de reuleaux-driehoek gebaseerd is. In september 1917 kreeg hij [[octrooi]] op zijn mechanisme voor het boren van veelhoekige gaten; de patentaanvraag uit november 2016 specificeerde dat de boorkop een veelhoek was met één zijde minder dan het te boren gat.<ref name=":1">{{CiteCiteer web| title = Patent Images| accessdate = 2020-11-25| url = https://pdfpiw.uspto.gov/.piw?PageNum=0&docid=01241176&IDKey=549A5883355C%0D%0A&HomeUrl=https://patft.uspto.gov/netacgi/nph-Parser?Sect1=PTO1&Sect2=HITOFF&d=PALL&p=1&u=%25252Fnetahtml%25252FPTO%25252Fsrchnum.htm&r=1&f=G&l=50&s1=1241176.PN.&OS=PN%2F1241176&RS=PN%2F1241176| languagetaal = en}}</ref> De ''Watts Brothers Tool Works'' produceerde ook boren voor vijf-, zes- en achthoekige gaten. Achter de reuleaux-snijkop is ruimte gemaakt voor het afvoeren van spaanders en gruis.<ref>{{CiteCiteer web|url=https://www.mikesenese.com/DOIT/2011/10/drilling-square-holes-with-a-reuleaux-triangle/|title=Drilling Square Holes with a Reuleaux Triangle|accessdate=2020-11-24|date=2011-10-04|work=DO IT: Projects, Plans, and How-tos| language taal= en|archiefdatum=2020-12-01|archiefurl=https://web.archive.org/web/20201201073841/https://www.mikesenese.com/DOIT/2011/10/drilling-square-holes-with-a-reuleaux-triangle/|dodeurl=no}}</ref>
 
=== Slijpschijf ===
Driehoekige Reuleaux-[[Slijpschijf|slijpschijven]] en [[Afbraamschijf|afbraamschijven]] komen beter in hoeken dan ronde, wat ze geschikt maakt voor het verwijderen van [[tegellijm]] en resten van verf of behang. De veranderende afstand tussen as en rand verhindert dat de hoeken helemaal bereikt worden, maar met een excenterconstructieexcenter-constructie kan dit nagenoeg, zoals te zien is bij watts-de boren zou ditvoor welvierkante kunnengaten.
 
=== Munten ===
Diverse munten hebben een reuleaux-vorm, waaronder de [[Zevenhoek|zevenhoekige]] Britse [[Twenty pence|twenty pences]] en [[Fifty pence|fifty pences]]. Door de constante breedte kunnen [[Verkoopautomaat|verkoopautomaten]] er goed mee overweg.<ref>{{Citeer web|url=https://www.royalmint.com/discover/uk-coins/coin-design-and-specifications/twenty-pence-coin/|titel=Twenty Pence Coin Designs and Specifications {{!}} The Royal Mint|bezochtdatum=2020-11-29|auteur=|achternaam=|voornaam=|datum=|werk=www.royalmint.com|uitgever=[[Royal Mint]]|taal=en|archiefdatum=2020-12-09|archiefurl=https://web.archive.org/web/20201209090701/https://www.royalmint.com/discover/uk-coins/coin-design-and-specifications/twenty-pence-coin/|dodeurl=no}}</ref> Er bestaan echter ook hoekige munten die geen reuleaux-vormconstante breedte hebben.
 
[[Bermuda]] heeft vanaf de [[1990-1999|jaren negentig]] [[herdenkingsmunt]]en uitgegeven die de reuleaux-driehoek benaderen, zij het met afgeronde punten. Ze hebben [[nominale waarde]]n vanaf 1 [[Bermudaanse dollar]], maar worden niet in omloop gebracht als betaalmiddel. De [[Beeldenaar|beeldenaars]] tonen scheepsrampen rond Bermuda en informeel worden ze aangeduid als ''Bermuda triangles'', verwijzend naar de [[Bermudadriehoek]].
 
=== Submillimeter Array ===
| [[Bestand:SMA Array Map.png|miniatuur|Het [[Mauna Kea-observatorium]]. De acht stipjes rond de bruine driehoek geven de Submillimeter Array aan.|alt=Kaart van het Mauna Kea-observatorium. De telescopen staan min of meer volgens een reuleaux-driehoek opgesteld.]]
De [[Submillimeter Array]], die deel uitmaakt van het [[Mauna Kea-observatorium]], bestaat uit acht [[Radiotelescoop|radiotelescopen]] voor [[apertuursynthese]]. Apertuursynthese houdt in, dat de telescopen door hun opstelling en uitvoering een gezamenlijk beeld produceren dat veel beter is dan de afzonderlijke beelden. Een opstelling in een smalle ring volgens een curve met constante breedte heeft hiervoor gunstige eigenschappen en uit een bouwstudie bleek, dat een reuleaux-driehoek een betere [[Beeldvorming (optica)|beeldvorming]] zou moeten opleveren dan de cirkel.<ref>{{Citeer web|url=https://iopscience.iop.org/article/10.1086/303545/fulltext/|titel=The Shapes of Cross-Correlation Interferometers|bezochtdatum=2020-11-28|auteur=|achternaam=Keto|voornaam=Eric|datum=1997-02-01|werk=https://iopscience.iop.org/article/10.1086/303545/fulltext/|uitgever=''Lawrence Livermore National Laboratory'', ''University of California'' en ''Smithsonian Astrophysical Observatory''|taal=en}}</ref> Volgens deze studie van [[Eric Keto]] zou een lichte verstoring van de vorm wenselijk zijn om de symmetrie te doorbreken en plaatselijke pieken in de beeldvorming te voorkomen. Het onregelmatige terrein op de [[Hawaï|Hawaïaanse]] berg [[Mauna Kea]] dwong zulke aanpassingen ook af; wel staan de telescopen opgesteld in een opbollende driehoek.
 
De [[Submillimeter Array]], die deel uitmaakt van het [[Mauna Kea-observatorium]], bestaat uit acht [[Radiotelescoop|radiotelescopen]] voor [[apertuursynthese]]. Apertuursynthese houdt in, dat de telescopen door hun opstelling en uitvoering een gezamenlijk beeld produceren dat veel beter is dan de afzonderlijke beelden. Een opstelling in een smalle ring volgens een curve met constante breedte heeft hiervoor gunstige eigenschappen en uit een bouwstudie bleek, dat een reuleaux-driehoek een betere [[Beeldvorming (optica)|beeldvorming]] zou moeten opleveren dan de cirkel.<ref>{{Citeer web|url=https://iopscience.iop.org/article/10.1086/303545/fulltext/|titel=The Shapes of Cross-Correlation Interferometers|bezochtdatum=2020-11-28|auteur=|achternaam=Keto|voornaam=Eric|datum=1997-02-01|werk=https://iopscience.iop.org/article/10.1086/303545/fulltext/|uitgever=''Lawrence Livermore National Laboratory'', ''University of California'' en ''Smithsonian Astrophysical Observatory''|taal=en|archiefdatum=2020-11-09|archiefurl=https://web.archive.org/web/20201109052156/https://iopscience.iop.org/article/10.1086/303545/fulltext/|dodeurl=no}}</ref> Volgens deze studie van [[Eric Keto]] zou een lichte verstoring van de vorm wenselijk zijn om de symmetrie te doorbreken en plaatselijke pieken in de beeldvorming te voorkomen. Het onregelmatige terrein op de [[Hawaï (hoofdbetekenis)|Hawaïaanse]] berg [[Mauna Kea]] dwong zulke aanpassingen ook af; wel staan de telescopen opgesteld in een opbollende driehoek.
Een theoretische studie uit 2004 trok de voordelen van de reuleaux-driehoek echter in twijfel. Een simulatie met zestig telescopen gaf aan dat cirkel en de reuleaux-driehoek vrijwel gelijkwaardig zijn bij een opstelling met grote aantallen telescopen en gaf aan dat variatie in de verdeling van de afstanden tussen de telescopen belangrijker was dan het verbreken van de symmetrie. De berekeningen leidden tot de hypothese dat de beeldvorming gelijkmatiger zou zijn als de telescopen opgesteld werden in een brede ring, niet strikt op een gladde curve dus, maar met verspringingen.<ref>{{Cite journal| doi = 10.1111/j.1365-2966.2004.08158.x| issn = 0035-8711| volume = 353| issue = 4| pages = 1304–1310| last = Webster| first = Adrian| title = The electromagnetic properties of aperture‐synthesis telescopes shaped as Reuleaux triangles| journal = Monthly Notices of the Royal Astronomical Society| accessdate = 2020-11-28| date = 2004-10-01| url = https://academic.oup.com/mnras/article/353/4/1304/977559| language = en}}</ref>
 
Een theoretische studie uit 2004 trok de voordelen van de reuleaux-driehoek echter in twijfel. Een simulatie met zestig telescopen gaf aan dat cirkel en de reuleaux-driehoek vrijwel gelijkwaardig zijn bij een opstelling met grote aantallen telescopen. en gaf aan dat variatieVariatie in de verdeling van de afstanden tussen de telescopen scheen belangrijker waste zijn dan het verbreken van de symmetrie. De berekeningen leidden tot de hypothese dat de beeldvorming gelijkmatiger zou zijn als de telescopen opgesteld werden in een brede ring,: niet strikt op een gladde curve dus, maar met verspringingen.<ref>{{CiteCiteer journal| doi = 10.1111/j.1365-2966.2004.08158.x| issn = 0035-8711| volume = 353| issue = 4| pages = 1304–1310| last = Webster| first = Adrian| title = The electromagnetic properties of aperture‐synthesis telescopes shaped as Reuleaux triangles| journal = Monthly Notices of the Royal Astronomical Society| accessdate = 2020-11-28| date = 2004-10-01| url = https://academic.oup.com/mnras/article/353/4/1304/977559| languagetaal = en| archiefdatum = 2018-06-02| archiefurl = https://web.archive.org/web/20180602195257/https://academic.oup.com/mnras/article/353/4/1304/977559| dodeurl = no}}</ref>
 
== Verwante en gelijkende vormen ==
* Uit alle oneven convexe veelhoeken, ook de onregelmatige, is een curve met constante breedte te construeren met een reeks cirkelbogen. Deze constructie werkt alleen in het [[Vlak (meetkunde)|platte vlak]]; geen enkele [[intersectie]] van twee of meer [[Sfeer (wiskunde)|sferen]] in hogere dimensies heeft een constante breedte.<ref>{{Citeer tijdschrift |achternaam=Lachand‐Robert† |voornaam=Thomas |titel=Bodies of constant width in arbitrary dimension |url=https://hal.science/hal-00385113/file/spheroforms.pdf |jaargang=280 |tijdschrift=Mathematische Nachrichten |datum=2007-05 |taal=en |nummer=7 |doi=10.1002/mana.200510512 |issn=0025-584X |pagina's=740–750 |last2=Oudet |first2=Édouard}}</ref>
* Zoals uit een gelijkzijdige driehoekcirkels een reuleaux-driehoek gevormdgeconstrueerd kan worden, kan uit een [[viervlakBol (lichaam)|bollen]] een [[reuleaux-tetraëder]] gemaakt worden met bolsegmenten die hun middelpunt in de tegenoverliggende hoeksnijpunten hebben. HetZoals geheeluit heefthet voorgaande punt blijkt, heeft deze vorm echter ''geen'' constante breedte, al is de afwijking slechts iets meer dan een procent.
*Het [[omwentelingslichaam|Omwentelingslichamen]] van de reuleaux-driehoek over een [[symmetrieas]] heefthebben wel een constante breedte.
*[[Ernst Meißner]] presenteerde in 1911 een viervlak dat gebaseerd is op de reuleaux-tetraëder. Daarvan verving hij drie ribben door omwentelingslichamen van de cirkel; het resultaat heeft een constante breedte, maar is geen omwentelingslichaam. Er zijn twee varianten: de te vervangen bogen kunnen een zijde omvatten of van een hoekpunt uitgaan. De twee varianten staan bekend als de [[Meissner-tetrahedron|meissner-tetrahedrons]].<ref>{{Citeer web|url=http://demonstrations.wolfram.com/CurvesAndSurfacesOfConstantWidth/|titel=Curves and Surfaces of Constant Width - Wolfram Demonstrations Project|bezochtdatum=2020-11-24|auteur=|achternaam=|voornaam=|datum=|werk=demonstrations.wolfram.com|uitgever=|taal=en|archiefdatum=2020-10-22|archiefurl=https://web.archive.org/web/20201022071847/https://demonstrations.wolfram.com/CurvesAndSurfacesOfConstantWidth/|dodeurl=no}}</ref><ref>{{Citeer web|url=http://www.xtalgrafix.com/Spheroform.htm|titel=Reuleaux - Meissner|bezochtdatum=2020-11-27|auteur=|achternaam=Roberts|voornaam=Patrick|datum=2011-09-21|werk=www.xtalgrafix.com|uitgever=|taal=en|archiefdatum=2020-11-11|archiefurl=https://web.archive.org/web/20201111225840/http://www.xtalgrafix.com/Spheroform.htm|dodeurl=no}}</ref><ref>{{Citeer web| |url=https://mathworld.wolfram.com/MeissnerTetrahedron.html | titel=Meissner Tetrahedron|Tetrahedra bezochtdatum=2020-11-26|achternaam=Weisstein auteur|voornaam=Eric W. Weisstein|bezochtdatum=2024-07-07 |werk=mathworld.wolfram.com| |taal=en}}</ref> of meissner-lichamen.
*De [[levensbloem]] (flower of life) is een visueel patroon met zesassige symmetrie, dat opgebouwd wordt vanuit twee cirkels die door elkaars middelpunt lopen, zoals bij het construeren van een gelijkzijdige driehoek. Door elk van de snijpunten worden zes gelijke cirkels getrokken en het ontstane patroon kan naar believen uitgebreid worden. Elke ring van drie lensvormige delen is een reuleaux-driehoek.
*Sinds 2024 is er een formule bekend voor gegeneraliseerde reuleaux-driehoeken in hogere dimensies. Ten opzichte van de triviale [[Sfeer (wiskunde)|n-sferen]] van dezelfde breedte is het volume hoogstens 0,9n, zodat de volumefactor exponentieel kleiner wordt bij een toenemend aantal dimensies.<ref>{{Citeer web |url=https://www.quantamagazine.org/mathematicians-discover-new-shapes-to-solve-decades-old-geometry-problem-20240920/ |titel=Mathematicians Discover New Shapes to Solve Decades-Old Geometry Problem |achternaam=Barber |voornaam=Gregory |datum=2024-09-20 |bezochtdatum=2024-09-22 |werk=Quanta Magazine |taal=en}}</ref><ref>{{Citeer web |url=https://interestingengineering.com/science/constant-width-shape-any-dimensions |titel=Unique shape maintains constant width irrespective of dimensions |achternaam=Mishra |voornaam=Prabhat Ranjan |datum=2024-06-21 |bezochtdatum=2024-09-22 |werk=Interesting Engineering |taal=en}}</ref><ref>{{Citeer web |url=https://arxiv.org/pdf/2405.18501 |titel=Small volume bodies of constant width |achternaam=Arman |voornaam=Andrii |medeauteurs=Bondarenko, Andriy; Prymak, Andriy;. Radchenko, D. |datum=2024-05-28 |bezochtdatum=2024-09-22 |werk=[[arXiv]] |uitgever=[[Cornell-universiteit]] |taal=en}}</ref> De factor 0,9 is geen ondergrens; meissner-lichamen zijn een fractie kleiner.
* De rotor van een [[wankelmotor]] heeft iets vlakkere zijden dan een reuleaux-driehoek,<ref name=":0" /> maar wordt vaak ten onrechte zo aangeduid.
*De [[levensbloem]] (flower of life) is een visueel patroon met zesassige symmetrie, dat opgebouwd wordt vanuit twee cirkels die door elkaars middelpunt lopen, zoals bij het construeren van een gelijkzijdige driehoek. Door elk van de snijpunten worden zes gelijke cirkels getrokken en het ontstane patroon kan naar believen uitgebreid worden. Elke ring van drie lensvormige delen is een reuleaux-driehoek.
* Ten onrechte wordt wel gesteld dat de rotor van een [[wankelmotor]] een reuleaux-driehoek zou zijn. De rotor heeft iets vlakkere zijden die niet per se cirkelsegmenten zijn.<ref name=":0" /><ref>{{Cite journal |last1=Pisnoy |first1=Shimon |title=Numerical Investigation of the Combined Influence of Three-Plug Arrangement and Slot Positioning on Wankel Engine Performance |journal=Energies |date=2021-02-20 |volume=14 |pages=1130 |doi=10.3390/en14041130 |last2=Tartakovsky |first2=Leonid}}</ref>
 
== Geschiedenis==
[[Bestand:Leonardo da Vinci’s Mappamundi.jpg|miniatuur|Wereldkaart uit het atelier van Leonardo da Vinci|alt=Wereldkaart uit het atelier van Leonardo da Vinci. Elk van de acht delen heeft de vorm van een reuleaux-driehoek. Het geheel kan min of meer tot een bolvorm gevouwen worden.]]
[[Bestand:Reuleaux triangle shaped windows of Groot Vleeshuis, Ghent.jpg |miniatuur |[[Maria met de inktpot]], boven de ingang van het Gentse [[Groot Vleeshuis]] aan de kant van de Vleeshuisbrug en de Kleine Groentenmarkt|alt=Nis met Maria met de inktpot, een Mariabeeld boven de ingang van het Groot Vleeshuis in Gent. Aan weerszijden vensters in de vorm van reuleaux-driehoeken.]]
 
=== Studie ===
Hoewel de driehoekpolygonen genoemd iszijn naar de Duitse ingenieur [[Franz Reuleaux]] (1829 – 1905), was hij niet de eerste die ze behandelde: [[Leonhard Euler|Euler]] schreef in 1774<ref>Gepubliceerd in 1781. Verzameld werk, E513: {{Citeer tijdschrift|achternaam=Euler|voornaam=Leonhard|url=https://scholarlycommons.pacific.edu/cgi/viewcontent.cgi?article=1512&context=euler-works|titel=De curvis triangularibus|tijdschrift=Acta Academiae Scientiarum Imperialis Petropolitanae|datum=1781-01-01|pagina's=3–30|uitgever=Euler Archive|languagetaal=la|access-date=2020-12-01|archiefdatum=2020-08-18|archiefurl=https://web.archive.org/web/20200818212811/https://scholarlycommons.pacific.edu/cgi/viewcontent.cgi?article=1512&context=euler-works|dodeurl=no}}</ref> al een [[Wiskunde|wiskundige]] verhandeling over vormen met constante breedte, die hij ''orbiformes'' noemde, een naam die als ''orbiforms'' nog steeds in gebruik is. Versies in hogere dimensies worden ''spheroforms'' genoemd.
 
De [[Werktuigbouwkunde|werktuigbouwkundige]] Reuleaux legde andere accenten: hij bestudeerde mechanieken voor het omzetten van bewegingen en wordt beschouwd als de grondlegger van de moderne [[kinematica]]. In zijn boek ''Theoretische Kinematik, Grundzüge einer Theorie des Maschinenwesens''<ref>{{Citeer boek|titel=Theoretische kinematik: Grundzüge einer Theorie des Maschinenwesens|auteurlink=Franz Reuleaux|auteur=|medeauteurs=|voornaam=Franz|achternaam=Reuleaux|taal=de|url=https://books.google.nl/books?id=L2USAAAAIAAJ&hl=nl&pg=PA130#v=onepage&q&f=true|uitgever=F. Vieweg und Sohn|datum=1875|pagina's=p. 130 en verder|ISBN=|bezochtdatum=2020-12-01}}</ref> legde hij de nadruk op toepasbaarheid en beschreef hij enkele eigenschappen van de uit cirkelsegmenten opgebouwde driehoek, in het bijzonder de consequenties van de constante breedte.
 
In de twintigste eeuw heeft [[Hermann Minkowski]] over de lichamen met constante breedte belangrijke bijdragen geleverd in zijn verhandeling ''Über die Körper konstanter Breite''.<ref>{{Citeer boek|titel=Gesammelte abhandlungen von Hermann Minkowski, unter mitwirkung von Andreas Speiser und Hermann Weyl hrsg. von David Hilbert.|auteurlink=|auteur=H. (Hermann) Minkowski|medeauteurs=|taal=de|url=https://quod.lib.umich.edu/u/umhistmath/AAT3434.0002.001?rgn=main;view=fulltext|uitgever=[https://quod.lib.umich.edu/u/umhistmath?page=home University of Michigan Historical Math Collection]|datum=2005|pagina's=p. 277|ISBN=|hoofdstuk=Über die Körper konstanter Breite. (Hoofdstuk XXVII)|hoofdstukurl=https://quod.lib.umich.edu/u/umhistmath/AAT3434.0002.001/284}}</ref><ref>{{CiteCiteer journal|last=Goldberg|first=Michael|date=1960|title=Rotors in Polygons and Polyhedra|journal=Mathematics of Computation|volume=14|issue=71|pages=229–239|issn=0025-5718|doi=10.2307/2003162|url=https://www.ams.org/journals/mcom/1960-14-071/S0025-5718-1960-0115132-8/S0025-5718-1960-0115132-8.pdf|accessdate=2020-12-01|jstor=2003162|languagetaal=en|archiefdatum=2018-07-26|archiefurl=https://web.archive.org/web/20180726005856/https://www.ams.org/journals/mcom/1960-14-071/S0025-5718-1960-0115132-8/S0025-5718-1960-0115132-8.pdf|dodeurl=no}}</ref>
 
=== Kunst, cultuur en vormgeving ===
Bij visuele uitingen wordtmet nietopbollende altijddriehoeken aangegevenis datniet dealtijd gebruikteduidelijk opbollendeof driehoek eenhet reuleaux-driehoekdriehoeken iszijn; een aantal van de volgende voorbeelden zijnis op het oog als reuleaux aangeduid.
 
In [[ornament]]en en [[vlakverdeling]]en komt de later naar Reuleaux genoemde driehoek al meer dan duizend jaar voor, zoals in een [[Feniciërs|Fenicisch]] [[mozaïek]] uit de 9e eeuw.<ref>{{Citeer web|url=https://www.wolframscience.com/nks/p43--why-these-discoveries-were-not-made-before/|titel=Why These Discoveries Were Not Made Before: A New Kind of Science {{!}} Online by Stephen Wolfram [Page 43]|bezochtdatum=2020-11-27|werk=www.wolframscience.com|taal=en|archiefdatum=2020-12-04|archiefurl=https://web.archive.org/web/20201204175631/https://www.wolframscience.com/nks/p43--why-these-discoveries-were-not-made-before/|dodeurl=no}}</ref> De reuleaux-driehoek is vaak onderdeel van een groter geheel, doordat hij vanzelf opduikt bij de overlappende cirkels zoals gebruikt worden bij het construeren van een gelijkzijdige driehoek. Daardoor is de reuleaux-driehoek een van de vormen in de [[levensbloem]], vaak aangeduid met de Engelse benaming ''flower of life''. Deze figuur is opgebouwd uit cirkels die overlappen in een zeshoekig patroon met zestallige symmetrieën.
 
Levensbloemen zijn als inscriptie aangetroffen in [[Qurna]], op pilaren van het ''Osireion'', dat deel uitmaakt van de [[Tempel van Seti I (Koerna)|dodentempel van farao Seti I]], maar het is onaannemelijk dat de inscripties gemaakt zijn bij de bouw van het complex. In de [[oud-Egyptische kunst]] kwamen geometrische motieven nauwelijks zelfstandig voor en bovendien zijn er Griekse letters aangetroffen bij de inscriptie. De ouderdom is onduidelijk, mogelijk van na het begin van de christelijke jaartelling.
 
De reuleaux-driehoek was bekend bij [[Leonardo da Vinci]], die hem onder andere gebruikte voor een schetsmatige [[wereldkaart]] in [[octantprojectie]] uit 1514 in de [[Codex Atlanticus]]; de acht stukken kunnen naar elkaar gebogen worden voor een ruwe benadering van de [[Aarde (planeet)|aardbol]]. Mogelijk is deze kaart echter niet van de meester zelf, maar afkomstig uit zijn atelier; wel is een voorloper van deze projectie te zien in een ruwe schets uit circa 1508, waarin da Vinci's hand duidelijk is.<ref name="Tyler">{{citeerCiteer journal| last=Tyler| first=C.W.| title=Leonardo da Vinci's World Map| journal=Journal of the International Map Collector's Society| date=2017| accessdate=2020-12-01| issue=149 Summer| pages=21–31| author-linkauthorlink=Christopher Tyler| url=http://christophertyler.org/CWTyler/Art%20Investigations/ART%20PDFs/LeonardoWorldMap2014.pdf| languagetaal=en| archiefdatum=2017-03-01| enarchiefurl=https://web.archive.org/web/20170301042907/http://christophertyler.org/CWTyler/Art%20Investigations/ART%20PDFs/LeonardoWorldMap2014.pdf| dodeurl=no}}</ref> Een eeuw later, omstreeks 1616, gebruikte [[Nicolaes van Geelkercken]] een vergelijkbare projectie. In gebouwen komt hij voor in [[Mozaïek|mozaïeken]] en als onderdeel van vensterverdelingen. Voorbeelden van zelfstandig gebruik zijn vensters in de [[Onze-Lieve-Vrouwekerk (Brugge)|Onze-Lieve-Vrouwekerk]] van Brugge en het [[Groot Vleeshuis]] in [[Gent]].
 
==== Logo's ====
* Een vorm van gelijke breedte wordt in het Duits wel aangeduid als een ''Gleichdick''. Een webshop biedt onder die [[merknaam]] rokersbenodigdheden aan in de vorm van reuleaux-driehoeken, waaronder [[asbakAsbak (hoofdbetekenis)|asbakken]]ken en kruidensnijders voor [[Cannabis (drug)|cannabis]]. Ook het logo heeft deze vorm.<ref>{{Citeer web|url=https://gleichdick.at/|titel=gleichdick. Grinder und Raucherzubehör|bezochtdatum=2020-12-01|werk=gleichdick. Grinder und Raucherzubehör|taal=de|archiefdatum=2020-12-01|archiefurl=https://web.archive.org/web/20201201105530/https://gleichdick.at/|dodeurl=no}}</ref>
 
* Het automerk [[Lancia]] plaatstheeft op de naamauto's inmerk-emblemen eengebruikt embleem metin de vorm van een reuleaux-driehoek.
* Een vorm van gelijke breedte wordt in het Duits wel aangeduid als een ''Gleichdick''. Een webshop biedt onder die [[merknaam]] rokersbenodigdheden aan in de vorm van reuleaux-driehoeken, waaronder [[asbak]]ken en kruidensnijders voor [[Cannabis (drug)|cannabis]]. Ook het logo heeft deze vorm.<ref>{{Citeer web|url=https://gleichdick.at/|titel=gleichdick. Grinder und Raucherzubehör|bezochtdatum=2020-12-01|werk=gleichdick. Grinder und Raucherzubehör|taal=de}}</ref>
* Het automerk [[Lancia]] plaatst de naam in een embleem met de vorm van een reuleaux-driehoek.
 
== Externe links ==
* {{aut|Eric W. Weisstein}} : ''[https://mathworld.wolfram.com/ReuleauxTriangle.html Reuleaux Triangle]''. Op: [[MathWorld]] -- A Wolfram Web Resource.
* {{Citeer web |url=https://demonstrations.wolfram.com/ArbitraryCurvesOfConstantWidth/ |titel=Arbitrary Curves of Constant Width - Wolfram Demonstrations Project |werk=demonstrations.wolfram.com}} Curven van constante breedte, interactief geconstrueerd met driehoeken.
* {{Citeer web| url = https://old.etudes.ru/data/flv/EtudesRu_wheel-inventing.mp4| titel = Animatie van een kar op reuleaux-wielen}} met compensatiemechanisme voor de baan die het middelpunt van een reuleaux-wiel doorloopt<ref>Te vinden op {{Citeer web|url=http://old.etudes.ru/en/etudes/wheel-inventing/|titel=Inventing the wheel|bezochtdatum=2020-12-01|auteur=JJam|werk=Mathematical Etudes| taal = en|archiefdatum=2021-08-29|archiefurl=https://web.archive.org/web/20210829191351/https://old.etudes.ru/en/etudes/wheel-inventing/|dodeurl=no}} Ook in {{ru}}, {{fr}} en {{it}}.</ref>
 
{{Appendix|2=