Betoging: verschil tussen versies

Interactief door geschiedenis bladeren

← Oudere bewerking

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud

VisueelWikitekst

Versie van 5 okt 2022 06:56 bewerken Jvhertum (overleg \| bijdragen) uitgebreid bevestigde gebruikers 141.591 bewerkingen kGeen bewerkingssamenvatting ← Oudere bewerking		Huidige versie van 7 okt 2024 om 20:19 bewerken ongedaan maken Saschaporsche (overleg \| bijdragen) uitgebreid bevestigde gebruikers, Uitgezonderden van IP-adresblokkades 74.389 bewerkingen k fix foutjes
(41 tussenliggende versies door 20 gebruikers niet weergegeven)
Regel 4: [[Bestand:Front banner of the FridaysForFuture Demonstration 25-01-2019 Berlin 18.jpg\|thumb\|Scholierenprotesten voor het klimaat in Berlijn, 2019]] [[Bestand:Werklozen demonstratie Weeknummer 22-14 - Open Beelden - 13515.ogv\|thumb\|Bioscoopjournaal uit 1922 over een betoging van [[arbeider]]s]] [[Bestand:Zeventigduizend sociaal-democraten tegen de vlootwet-28958.ogv\|thumb\|[[Polygoonjournaal\|Bioscoopjournaal]] uit 1923. Fragment van de "''Betooging der Modernen''" van af het IJsclubterrein in Amsterdam. De door de [[Sociaal-Democratische Arbeiderspartij\|SDAP]] en [[Nederlands Verbond van Vakverenigingen\|NVV]] georganiseerde grootscheepse ~~demonstratie~~manifestatie (1500 organisaties met 250.000 vertegenwoordigers) richtte zich tegen [[Arbeidsloon\|loonsverlaging]], tegen de [[Nederlandse kabinetscrisis over de Vlootwet\|Vlootwet]] en was voor het behoud van de 48-urige [[Werkweek (arbeid)\|werkweek]]. Sprekers waren o.a. [[Pieter Jelles Troelstra\|Troelstra]], [[Roelof Stenhuis\|Stenhuis]], [[Floor Wibaut\|Wibaut]] en [[Suze Groeneweg]].]] Een '''betoging''', '''manifestatie''' of '''demonstratie''' is een ~~verzameling~~openbare ~~mensen~~samenkomst ~~(betogers~~voor of ~~demonstranten~~tegen ~~genoemd)~~een ~~die~~bepaalde ~~bij~~zaak. ~~elkaar~~Hoe ~~gekomen~~groter ~~zijn~~het ~~om iets te bepleiten~~draagvlak, ~~in de meeste gevallen om ergens tegen~~des te ~~[[protest]]eren, waarbij wordt geprobeerd aan te tonen dat er onder de [[bevolking]] een groot draagvlak is voor~~talrijker het ~~doel~~aantal ~~van de demonstratie~~deelnemers. ~~Demonstraties~~Betogingen zijn een [[~~politiek~~Politiek activisme\|politiek actiemiddel]]~~, waarbij [[aandacht]] wordt gevraagd voor een bepaalde zaak~~. Ze vormen een alternatief voor ~~de gebruikelijke~~ bestuurlijke en democratische ~~wegen om invloed op de besluitvorming uit te oefenen~~processen. == Recht op ~~demonstratie~~manifestatie == Het recht op ~~demonstratie~~manifestatie is in diverse landen een [[Democratie\|democratisch]] recht. Veel ~~demonstranten, die geregeld demonstreren,~~manifestanten zien het ook als een democratische ''plicht'', een middel om bestuurders, volksvertegenwoordigers en machthebbers erop te wijzen dat ze iets verkeerd doen of iets ten onrechte nalaten. Niet-democratische landen verbieden manifestaties in het geheel en treden hard op met ordehandhaving. Anderen zien demonstreren echter als een verstoring van het democratische proces, een oneigenlijk [[Intimidatie\|pressiemiddel]]. Zij vinden dat democratisch verkozen bestuurders en vertegenwoordigers hun werk moeten doen, ongestoord door actievoerders en demonstranten. Bovendien vertegenwoordigen demonstranten niet de gehele bevolking, en democratie dient de gehele bevolking, niet (slechts) degenen die het meeste 'lawaai' maken. Hier wordt weer tegen ingebracht dat voorgenoemde bestuurders slechts bij verkiezingen ter verantwoording kunnen worden geroepen, vaak toch ver van de bevolking staan, en op deze manier 'bij de les' kunnen worden gehouden en eraan kunnen worden herinnerd wiens belang ze dienen. == Typen ~~demonstraties~~manifestaties ==▼ Betogingen kunnen worden gezien als een democratisch recht en als vallend onder [[vrijheid van meningsuiting]]. Toch is er een grenslijn te trekken met ordehandhaving, vooral wanneer enkele kwaadwillenden of een hele groep overgaat tot [[geweld]] of [[plundering]]en. Wanneer dit het geval is, zal de politie (al dan niet via een oproerbestrijdingseenheid) of zelfs het leger ingrijpen. Soms gaan demonstraties dan ook gepaard met geweld en confrontaties tussen demonstranten enerzijds en politie en het leger anderzijds. Ook is het mogelijk dat twee demonstrerende groepen elkaar tegenkomen en met elkaar op de vuist gaan. Een ~~demonstratie~~manifestatie is vaak ''een vorm'' van [[protest]]. Voorafgaand of tijdens zo'n bijeenkomst zijn er vaak [[Redevoering\|sprekers]]. Er worden vaak spandoeken en ~~-borden~~tekstborden met leuzen meegedragen, en leuzen geschreeuwd of (protest)liederen gezongen. Ook vinden er soms [[vlagverbranding]]en plaats.▼ Voorbeelden van verschillende ~~demonstraties~~manifestaties zijn,:▼ Niet-democratische landen verbieden zelfs demonstraties in het geheel, treden hier hard tegen op, en gebruiken het ordehandhavingsargument als argument hiervoor. Een voorbeeld is het neerslaan van de [[Tiananmenprotest\|studentendemonstratie]] in 1989 door het Chinese leger. Vaak vinden arrestaties plaats en worden [[dissident]]en opgesloten, gemarteld of berecht in [[showproces]]sen. Dit kan echter ook averechts werken wanneer het harde beleid van de overheid nou juist de afkeer hiertegen versterkt, waardoor de situatie escaleert naar een [[burgeroorlog]]. Dit was het geval bij de aanloop naar de [[Opstand in Libië\|Libische Opstand]] van 2011. Anderzijds gelden in demonstraties ook de 'normale' beperkingen van het recht van vrijheid van meningsuiting, zoals belediging, majesteitsschennis, belediging van een bevriend staatshoofd, opruiing, en haatzaaien tegen een bevolkingsgroep. In Nederland werd bijvoorbeeld het roepen van de woorden 'Johnson moordenaar' gezien als een belediging van een bevriend staatshoofd, namelijk de Amerikaanse president [[Lyndon B. Johnson]], en niet toegestaan. Ook hier zal een open democratie met veel vrijheden deze beperkingen restrictief interpreteren, terwijl andere landen al zeer snel overgaan tot het neerslaan van een betoging omwille van de inhoud hiervan. ▲== Typen demonstraties == ▲Een demonstratie is ''een vorm'' van [[protest]]. Voorafgaand of tijdens zo'n bijeenkomst zijn er vaak [[Redevoering\|sprekers]]. Er worden vaak spandoeken en -borden met leuzen meegedragen, en leuzen geschreeuwd of (protest)liederen gezongen. Ook vinden er soms [[vlagverbranding]]en plaats. ▲Voorbeelden van verschillende demonstraties zijn, * [[Stille tocht]]en: In Nederland en België veelgebruikt als reactie op [[zinloos geweld]] en in België 'de zaak-[[Marc Dutroux\|Dutroux]]'. * [[Fakkeltocht\|Fakkeloptochten]]: Voor soortgelijke actie als stille tochten maar dan 's avonds gehouden. * [[Lawaaidemonstratie]]: Zoals in Amsterdam na de moord op Theo van Gogh. * [[Sit-in]]s, blokkades en bezettingen: Hierbij blokkeert men een belangrijk punt, zoals een doorgang, een verkeersweg, of een gebouw. Soms wordt geprotesteerd tegen een sloop door zichzelf aan de sloopmachines of het te slopen object vast te binden of te ketenen. * [[Naakt protest\|Naaktacties]]: Zoals [[People for the Ethical Treatment of Animals\|Peta]], [[FEMEN]] en [[World Naked Bike Ride]]. * [[Staking]]en: Veel stakingen gaan gepaard met ~~demonstraties~~manifestaties en blokkades door de stakers. * [[Groep (sociologie)\|Massabijeenkomsten]]: Wanneer er zeer veel mensen met een bepaald doel bijeenkomen om te protesteren is dit op zich al een duidelijk signaal. * [[Rel]]len, wanneer er sprake is van een grootschalige verstoring van de [[openbare orde]]. * [[Ludiek]]e acties, betogingen over een ernstige zaak maar op een speelse manier uitgevoerd. * [[Lawaaidemonstratie]]s, waarbij de openbare orde wordt verstoord door zoveel mogelijk lawaai te maken. Hoewel de demonstranten vaak de overheid ergens op attent willen maken, is de overheid niet altijd het (enige) doelwit. Met name bij stakingsdemonstraties is de frustratie van de demonstranten primair gericht tegen de werkgever(s) wegens dreigend ontslag, slechte werkomstandigheden, of onvrede over het salaris. Toch wordt ook dan vaak bij overheidsgebouwen gedemonstreerd omdat men van de overheid verwacht dat ze hier iets aan doet. Ook is het mogelijk dat mensen, al dan niet door de regering zelf aangemoedigd, nu juist voor het regeringsbeleid demonstreren omdat ze het niet eens zijn met de oppositie, en zo hun steun aan de zittende regering willen tonen. Ook wordt soms gedemonstreerd tegen het beleid van een andere (bevriende) mogendheid. In dat geval is een buitenlandse [[ambassade]] vaak het doelwit. ==Effect== Gedurende het grootste deel van de 20e eeuw kwamen massaprotesten steeds vaker voor en hadden ze ook steeds meer kans van slagen. Volgens onderzoek hadden begin jaren 2000 twee op de drie protestbewegingen die systemische veranderingen eisten, uiteindelijk succes. Achteraf gezien was dat een hoogtepunt: tegen het einde van de jaren 2010 was het succespercentage van protesten gehalveerd tot één op drie, hoewel ze steeds vaker voorkwamen. En in de jaren 2020-2022 is het percentage alweer gehalveerd, tot één op zes. De oorzaken zijn niet geheel duidelijk, maar onderzoekers verwijzen in de eerste plaats naar de toenemende polarisatie wereldwijd, in combinatie met inkomensongelijkheid, nationalistische stromingen, gefragmenteerde nieuwsmedia en andere krachten die de verdeeldheid rond sociale en politieke thema’s verdiepen.<ref name="nytimes30sep22">{{en}}{{Citeer web \|url= https://www.nytimes.com/2022/09/30/world/middleeast/iran-protests-haiti-russia-china.html \|archiefurl = https://web.archive.org/web/20221002052224/https://www.nytimes.com/2022/09/30/world/middleeast/iran-protests-haiti-russia-china.html \| archiefdatum =2 oktober 2022 \|titel= Even as Iranians Rise Up, Protests Worldwide Are Failing at Record Rates \|auteur=Max Fisher \|uitgever=[[The New York Times]] \|datum=30 september 2022 \|bezochtdatum= }}</ref><ref name="JHR2022_21">{{en}}{{Citeer web \|url=https://doi.org/10.1080/14754835.2022.2077085 \|titel=Can nonviolent resistance survive COVID-19? \|auteur=Erica Chenoweth \|uitgever=Journal of Human Rights \|datum=19 juli 2022 \|bezochtdatum=3 oktober 2022 }}</ref> ==~~Risico's~~Politiek== ~~===Persoonlijke risico’s===~~ Een demonstrerende menigte kan een gevaarlijke plaats zijn wanneer [[paniek]] uitbreekt, bijvoorbeeld door een charge van de politie of het leger. Men kan ten val komen en worden vertrappeld, met zwaar letsel of de dood tot gevolg. Ook gewelduitbarstingen bij escalatie kunnen riskant zijn voor deelnemers en omstanders. Gevarenrisico's zijn hoog bij confrontaties met tegendemonstraties die tegelijkertijd in dezelfde plaats plaatshebben. Ongeregeldheden of [[rel]]len kunnen eventueel het gevolg zijn. Voor de veiligheid en als bewijsmateriaal kan een organisator eigen video[[registratie]]s maken. Ook kan de organisator een [[woordvoerder]] mee laten lopen, alsook en eigen [[Advocaat (beroep)\|advocaat]] achter de hand houden. ===Politieke risico’s=== Betogingen zijn in zekere zin een 'risicovol' actiemiddel, omdat men zeker moet zijn dat men een significante opkomst kan mobiliseren. Wanneer men een betoging organiseert waarvoor bijna geen betogers komen opdagen heeft men in feite het omgekeerde aangetoond: dat er geen draagvlak bestaat voor de doelen van de betoging. Bovendien is demonstreren zoals eerder vermeld in veel landen in het geheel verboden en loopt men het risico opgepakt te worden. Een demonstratie kan ook averechts werken wanneer ze met geweld gepaard gaan of het publiek de acties niet waardeert of hier schade van ondervindt. Hierdoor wordt publieke sympathie verspeeld. ===Inperking van het betogingsrecht=== [[Amnesty International]] legde in een rapport van 2024 een patroon bloot van inperking van het betogingsrecht in 21 Europese landen waaronder België en Nederland: repressieve wetten, het gebruik van onnodig of buitensporig geweld, willekeurige arrestaties, vervolgingen, ongerechtvaardigde of discriminerende beperkingen en boetes, in combinatie met het gebruik van indringende bewakingstechnologie.<ref name="amnestyB24">{{Citeer web \|url=https://www.amnesty-international.be/nieuws/recht-op-vreedzaam-protest-wordt-systematisch-ondermijnd-europa \|archiefurl = https://web.archive.org/web/20240709151052/https://www.amnesty-international.be/nieuws/recht-op-vreedzaam-protest-wordt-systematisch-ondermijnd-europa \| archiefdatum =9 juli 2024 \|titel=Recht op vreedzaam protest wordt systematisch ondermijnd in Europa \|auteur= \|uitgever=[[Amnesty International]] \|datum=9 juli 2024 \|bezochtdatum= }}</ref><ref name="amnestyI24">{{en}}{{Citeer web \|url=https://www.amnesty-international.be/sites/default/files/download-files/2024-07/Under%20protected%20and%20over%20restricted%27%20report%20-%209%20July%202024_1.pdf \|archiefurl =https://web.archive.org/web/20240709085737/https://www.amnesty-international.be/sites/default/files/download-files/2024-07/Under%20protected%20and%20over%20restricted'%20report%20-%209%20July%202024_1.pdf \| archiefdatum = 9 juli 2024\|titel=Under-protected and over-restricted: The state of the right to protest in 21 countries in Europe \|auteur= \|uitgever=[[Amnesty International]] \|datum= 9 juli 2024\|bezochtdatum= }}</ref> In België vreesde de coalitie ‘Recht op protest’, bestaande uit de [[Liga voor Mensenrechten]], [[Amnesty International\|Amnesty International Vlaanderen]], [[Greenpeace#Greenpeace België\|Greenpeace]] en de [[vakbond]]en [[Algemeen Belgisch Vakverbond\|ABVV]], [[Algemeen Christelijk Vakverbond\|ACV]] en [[Algemene Centrale der Liberale Vakbonden van België\|ACLVB]] dat het [[Strafwetboek (België)\|nieuwe Strafwetboek]] (meer bepaald artikel 547) ernstige risico's met zich meebrengt voor het recht op protest en de vrijheid van meningsuiting: burgerlijke ongehoorzaamheid en oproepen daartoe zouden al te makkelijk strafrechtelijk vervolgd kunnen worden. Na een protestacties tegen de stemming in het [[Federaal Parlement van België\|parlement]] in februari 2024 stapte het [[advocatenkantoor]] Progress Lawyers namens de coalitie naar het [[Grondwettelijk Hof (België)\|Grondwettelijk Hof]] om artikel 547 in nietig te laten verklaren.<ref name="aclvb4okt24">{{Citeer web \|url=https://www.aclvb.be/nl/artikels/recht-op-protest-coalitie-stapt-naar-het-grondwettelijk-hof-om-de-strafbaarstelling-van \|archiefurl = \| archiefdatum = \|titel=‘Recht op protest’ coalitie stapt naar het Grondwettelijk Hof om de strafbaarstelling van kwaadwillige aantasting te laten vernietigen \|auteur= \|uitgever=[[Algemene Centrale der Liberale Vakbonden van België\|aclvb.be]] \|datum=4 oktober 2024 \|bezochtdatum= }}</ref> == België == De grootste ~~demonstraties~~manifestaties ooit in België waren: * [[1961\|1960-1961]] Staking tegen de [[Eenheidswet]]. * [[23 oktober]] [[1983]], Brussel, de antirakettenbetoging met 400.000 betogers tegen de plaatsing van Amerikaanse atoomwapens in België. * [[20 oktober]] [[1996]], Brussel, de [[Witte Mars]] voor een beter werkend gerecht, dat onafhankelijk de zaak-[[Marc Dutroux\|Dutroux]] tot op het bot zou kunnen uitspitten en voor een betere bescherming van kinderen zou kunnen zorgen Ruim 300.000 betogers kwamen bijeen en liepen door het centrum van Brussel. Regel 98 ⟶ 95: \|[[7 februari]] [[2019]] \|[[Leuven]], [[Brussel (stad)\|Brussel]], [[Antwerpen (stad)\|Antwerpen]], [[Kortrijk]], [[Hasselt (België)\|Hasselt]], [[Beringen (stad)\|Beringen]], [[Herve]], [[Bergen (België)\|Bergen]] en [[Luik (stad)\|Luik]] \|Schoolstaking voor het klimaat voor een ambitieus klimaatbeleid. Deze keer werd er op meerdere plekken in België ~~gedemonstreerd~~gemanifesteerd. \|Youth for Climate \|20.000<ref>{{Citeer web\|url=https://www.lesoir.be/205391/article/2019-02-07/darlon-anvers-en-passant-par-louvain-20000-jeunes-ont-marche-pour-le-climat\|titel=D’Arlon à Anvers, en passant par Louvain, 20.000 jeunes ont marché pour le climat (photos et vidéos)\|bezochtdatum=2019-11-26\|datum=2019-02-07\|werk=Le Soir\|taal=fr\|archiefurl=https://web.archive.org/web/20200807132515/https://www.lesoir.be/205391/article/2019-02-07/darlon-anvers-en-passant-par-louvain-20000-jeunes-ont-marche-pour-le-climat\|archiefdatum=2020-08-07\|dodeurl=nee}}</ref> Regel 110 ⟶ 107: \|[[21 februari]] [[2019]] \|[[Brussel (stad)\|Brussel]], [[Gent]], [[Genk]], [[Turnhout]] & [[Nijvel]] \|Staking voor het klimaat, georganiseerd door de "klimaatspijbelaars" onder leiding van Gretha Thunberg die aanwezig was in Brussel. 7500 ~~demonstranten~~manifestanten in Brussel, 3000 in Gent, 4000 à 5000 in Genk<ref>{{Citeer web\|url=https://www.nieuwsblad.be/cnt/dmf20190221_04195509\|titel=7.500 jongeren in Brussel, Greta Thunberg belaagd door media: “Politie moest ingrijpen”\|bezochtdatum=2019-11-26\|werk=Het Nieuwsblad\|taal=\|archiefurl=https://web.archive.org/web/20190716045821/https://www.nieuwsblad.be/cnt/dmf20190221_04195509\|archiefdatum=2019-07-16\|dodeurl=nee}}</ref>, 800 in Turnhout<ref>{{Citeer web\|url=https://www.vrt.be/vrtnws/nl/2019/02/21/turnhoutse-klimaatmars-lokt-800-betogers/\|titel=Turnhoutse klimaatmars lokt 800 betogers\|bezochtdatum=2019-11-26\|auteur=VRT NWS\|datum=2019-02-21\|werk=vrtnws.be\|taal=\|archiefurl=https://web.archive.org/web/20190905170059/https://www.vrt.be/vrtnws/nl/2019/02/21/turnhoutse-klimaatmars-lokt-800-betogers/\|archiefdatum=2019-09-05\|dodeurl=nee}}</ref> en 150 à 200 in Nijvel.<ref>{{Citeer web\|url=https://www.tvcom.be/entre_150_et_200_etudiants_marchent_pour_le_climat_a_nivelles-23513-999-89.html\|titel=Entre 150 et 200 étudiants marchent pour le climat à Nivelles\|bezochtdatum=2019-11-26\|werk=www.tvcom.be\|taal=fr\|archiefurl=https://web.archive.org/web/20200813030750/https://www.tvcom.be/entre_150_et_200_etudiants_marchent_pour_le_climat_a_nivelles-23513-999-89.html\|archiefdatum=2020-08-13\|dodeurl=nee}}</ref> \|Youth for Climate \|16.000 Regel 138 ⟶ 135: \|Europeans United e.a. \|50.000<ref>[https://www.vrt.be/vrtnws/nl/2022/01/23/roundup-betoging/ "Balans na rellen bij betoging: 228 mensen opgepakt, 11 gerechtelijk aangehouden, geweld tegen politie veroordeeld"], VRT NWS, 23 januari 2022</ref> \|- \|17 december 2023 \|Brussel \|Betoging tegen geweld in Gaza \|11.11.11, Broederlijk Delen, Pax Christi, ABS & EAJS \|27.000 \|} Betogen is verboden in de zogenaamde neutrale zone, die het [[Warandepark (Brussel)\|Warandepark]] en omliggende straten omvat.<ref>Artikel 3 van de [http://www.ejustice.just.fgov.be/cgi_loi/change_lg.pl?language=nl&la=N&cn=1954030230&table_name=wet Wet van 2 maart 1954 tot voorkoming en beteugeling der aanslagen op de vrije uitoefening van de door de Grondwet ingestelde souvereine machten]</ref> Ze is ingesteld in 1892 en werd in 1920 doorbroken door veteranen van de [[Eerste Wereldoorlog]].<ref>[https://vrtnws.be/p.lOpRNJNNo Na de bestorming van het Capitool: hoe zit het met de beveiliging van ons parlement? En is dat al ooit aangevallen?], VRT NWS, 10 januari 2021</ref> Ook in [[Namen (stad)\|Namen]] en [[Eupen]] zijn neutrale zones afgebakend. De [[Raad van State (België)\|Raad van State]] betwijfelde in 2018 of een dergelijk algemeen verbod in overeenstemming is met de [[vrijheid van meningsuiting]] zoals gewaarborgd door het [[Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens]], met name wat betreft individuele of kleine ~~demonstraties~~manifestaties.<ref>[http://www.raadvst-consetat.be/dbx/adviezen/64121.pdf Raad van State, afdeling Wetgeving, advies nr. 64.121/1 en 64.126/1 van 23 november 2018], randnr. 115</ref> == Nederland == [[Bestand:Demonstratie Museumplein 2004.jpeg\|thumb\|~~Demonstratie~~Betoging op het [[Museumplein (Amsterdam)\|Museumplein]] in [[Amsterdam]], 2 oktober 2004]] De grootste ~~demonstraties~~betogingen ooit in Nederland waren: * [[23 september]] [[1923]], Amsterdam, [[IJsclubterrein]], tegen de [[Nederlandse kabinetscrisis over de Vlootwet\|Vlootwet]] en de ~~bezuiningen~~bezuinigingen van het [[Kabinet-Ruijs de Beerenbrouck II]], georganiseerd door de SDAP en het NVV, 70.000 deelnemers. Vooraf waren er 1 miljoen handtekeningen opgehaald. * [[21 november]] [[1981]], Amsterdam, Museumplein, [[Antikernwapendemonstratie van 21 november 1981\|Antikernwapendemonstratie]] tegen de plaatsing van nieuwe [[kernwapen]]s in Europa ([[NAVO-dubbelbesluit]]). Ruim 400.000 betogers liepen een tocht door het centrum van Amsterdam. De ~~demonstratie~~betoging was georganiseerd door het [[Interkerkelijk Vredesberaad]].▼ * [[1965]],{{Bron?\|Was het niet later? Wat was de opkomstgrootte?\|2019\|01\|27}} Amsterdam, [[Museumplein (Amsterdam)\|Museumplein]], tegen de [[Vietnamoorlog\|oorlog in Vietnam]], waarbij de leus werd gescandeerd "[[Lyndon B. Johnson\|Johnson]] moordenaar". ▲* [[21 november]] [[1981]], Amsterdam, Museumplein, [[Antikernwapendemonstratie van 21 november 1981\|Antikernwapendemonstratie]] tegen de plaatsing van nieuwe [[kernwapen]]s in Europa ([[NAVO-dubbelbesluit]]). Ruim 400.000 betogers liepen een tocht door het centrum van Amsterdam. De demonstratie was georganiseerd door het [[Interkerkelijk Vredesberaad]]. * [[29 oktober]] [[1983]], [[Den Haag]], [[Malieveld]], [[Antikernwapendemonstratie van 29 oktober 1983\|Antikernwapendemonstratie]] tegen de plaatsing van nieuwe kernwapens, 550.000 betogers, georganiseerd door het [[Komitee Kruisraketten Nee]]. * [[2 oktober]] [[2004]], Amsterdam, Museumplein. Tegen het kabinetsbeleid van Balkenende 2. Georganiseerd door de [[vakbond]]en en [[Keer het Tij]]. Er kwamen meer dan 200.000 betogers (ruim 300.000 volgens de gemeente Amsterdam). Regel 200 ⟶ 202: \|[[Den Haag]] \|Klimaatmars voor een eerlijk en ambitieus klimaatbeleid. \|[[Greenpeace\|Greenpeace Nederland]], [[Milieudefensie]], [[Oxfam Novib]], De Goede Zaak, [[Jongeren Milieu Actief~~\|JMA]]~~, Students for Climate NL, [[Extinction Rebellion NL]], [[Schoolstaking voor het klimaat\|Youth for Climate NL]] en nog vele andere organisaties. \|35.000<ref>{{Citeer web\|url=https://www.nu.nl/binnenland/5999392/gigantische-opkomst-bij-klimaatmars-door-den-haag.html\|titel='Gigantische opkomst' bij klimaatmars door Den Haag\|bezochtdatum=2019-09-27\|datum=2019-09-27\|werk=NU\|archiefurl=https://web.archive.org/web/20190927171156/https://www.nu.nl/binnenland/5999392/gigantische-opkomst-bij-klimaatmars-door-den-haag.html\|archiefdatum=2019-09-27\|dodeurl=nee}}</ref> \|- Regel 223 ⟶ 225: \|17 en 18 december 2019 \|Verspreid over Nederland: [[Binnenhof (Den Haag)\|Binnenhof]] in Den Haag, snelwegen, knooppunten, Mediapark en bedrijven \|[[~~Boerenprotest~~Boerenprotesten ~~2019~~tegen stikstofbeleid\|Boerenprotest]] \|Geen organisatie \|Duizenden boeren en sympathisanten uit Nederland gesteund door Duitse en Belgische boeren met trekkers en andere voertuigen Regel 229 ⟶ 231: \|19 februari 2020 \| Den Haag \|[[Boerenprotest ~~2020\|Boerenprotest]]~~ \|Farmers defense force \|Duizenden boeren en sympathisanten uit Nederland gesteund door Duitse boeren met trekkers en andere voertuigen Regel 241 ⟶ 243: \|30 december 2021 \|Verspreid over 125 gemeenten in Nederland \|~~Kappersdemonstratie~~Kappersprotest voor compensatie en heropening \|Ik kan niet meer - Ondernemen Groep \|Ruim 200 kapsalons die in 125 gemeenten bij de burgemeester formeel zijn aangemeld <ref>{{Citeer web\|url=https://www.pzc.nl/zeeuws-nieuws/kappersprotest-als-je-niets-doet-weet-je-dat-er-niets-verandert~ac87de1b/\|titel=Kappersprotest als je niets doet weet je dat er niets verandert\|bezochtdatum=2022-01-08\|werk=www.pzc.nl}}</ref><ref>{{Citeer web\|url=https://fd.nl/bedrijfsleven/1425597/kappers-demonstreren-huilende-collega-s-aan-de-lijn-die-het-niet-meer-zien-zitten\|titel='Huilende collega's aan de lijn die het niet meer zien zitten'\|bezochtdatum=2022-01-08\|werk=FD.nl\|taal=}}</ref> \|- \|12 november 2023 \|Amsterdam \|Mars voor Klimaat en Rechtvaardigheid \|Milieudefensie, Greenpeace, Extinction Rebellion, De Goede Zaak, TNI, FNV, Fridays for Future, Oxfam Novib en honderden bondgenoten \|85.000. Daarmee was het grootste klimaatprotest ooit in Nederland.<ref>{{Citeer nieuws\|url=https://nos.nl/collectie/13871/artikel/2497565-klimaatdemonstratie-in-amsterdam-grootste-ooit-in-nederland-opstootje-op-podium\|titel=Klimaatdemonstratie in Amsterdam grootste ooit in Nederland, opstootje op podium\|datum=2023-11-12\|bezochtdatum=2023-11-29\|werk=NOS Nieuws}}</ref> \|} ==Verenigde Staten== [[Bestand:March on washington Aug 28 1963.jpg\|thumb\|De [[mars naar Washington]] in augustus 1963 met [[Martin Luther King]]]] [[Bestand:20thanniversaryJune4thHKprotest pic3.jpg\|thumb\|Herdenkingsbetoging 2009 van de [[Tiananmenprotest\|~~studentendemonstratie~~studentenmanifestatie]] in China, juni 1989]] Een van de bekendste ~~massademonstraties~~massamanifestaties is die van [[28 augustus]] [[1963]], waarbij meer dan 250.000 van allerlei rassen bijeen kwamen om te ~~demonstreren~~manifesteren vóór [[rassengelijkheid]]. Tot dan toe gold een strikte [[Rassensegregatie\|rassenscheiding]] in zuidelijke deelstaten, de zogenaamde [[Jim Crow-wetten\|Jim Crow-wetgeving]] ~~wetgeving~~. Zo mochten zwarte mensen bijvoorbeeld niet in de bus van de blanken en mochten zwarte kinderen niet de scholen van blanke kinderen bezoeken. Dit systeem deed sterk aan de [[Apartheid in Zuid-Afrika\|apartheid]] in [[Zuid-Afrika]] denken. Op die bijeenkomst sprak dominee [[Martin Luther King]] zijn beroemde rede ''[[I Have a Dream (Martin Luther King)\|I Have a Dream]]'' uit. ==China== Hoewel de democratische rechten in [[Volksrepubliek China\|China]] beperkt zijn, komen ~~straatdemonstraties~~straatmanifestaties op grote schaal voor. Verspreid over heel China schat men dat op een aantal van 1000 per jaar. Het betreft evenwel bijna altijd kleine ~~demonstraties~~manifestaties tegen een bepaalde werkgever in verband met de slechte werkomstandigheden. Meestal gaat het niet om grote maatschappelijke ~~demonstraties~~manifestaties. Een uitzondering was de grote [[Tiananmenprotest\|~~studentendemonstratie~~studentenmanifestatie]] van juni 1989 op het [[Tiananmenplein\|Plein van de Hemelse Vrede]] in [[Peking]], die bloedig werd neergeslagen door het [[Volksbevrijdingsleger\|leger]]: honderden lieten het leven, vele omstanders raakten gewond. Vele studenten zijn vervolgens spoorloos verdwenen. Voor hun leven wordt gevreesd. ==Duitsland== De ~~Maandagdemonstraties~~Maandagmanifestaties in 1989 en 1990 waren wekelijkse ~~demonstraties~~manifestaties, die aanvankelijk in de Nikolaikirche te Leipzig begonnen maar al snel, geholpen door de West-Duitse televisie, ook in andere Oost-Duitse steden plaatsvonden. De ~~demonstraties~~manifestaties werden zo massaal (betogingen van 500,000 personen in Leipzig) dat de regering er geen harde maatregelen tegen durfde te ondernemen, temeer in het besef dat de Sovjet-Unie hen niet meer zou steunen. Uiteindelijk leidde dit tot de [[Die Wende\|val van de Muur]], vrije verkiezingen in de DDR, en ten slotte de [[Duitse hereniging]] in 1990. ==Libië== Toen begin 2011, na de val van de regeringen in de buurlanden, ook in Libië ~~demonstraties~~manifestaties uitbraken, werden deze met harde hand door het regime neergeslagen. Dit deed uiteindelijk de situatie escaleren, tot een groot aantal steden in opstand kwam en een deel van de politie, het leger en veel publieke functionarissen overliepen. Kadaffi verspeelde hiermee bovendien het krediet dat hij in het buitenland had, waarop de opstandelingen buitenlandse steun kregen en hierdoor in oktober 2011 het hele land konden veroveren en Kadaffi ten val brengen. ==India== Na een aantal schrijnende verkrachtingszaken waarbij kleine kinderen het slachtoffer waren en/of het slachtoffer het niet overleefde, vonden begin 2013 ~~demonstraties~~manifestaties in India plaats waarbij werd gepleit voor een hardere en effectievere aanpak van zedenmisdrijven door politie en justitie. ==Onderzoek== Onderzoek naar betogingen en protesten gebeurt onder meer met de ''Global Protest Tracker'' van het [[Carnegie Endowment for International Peace]], waarmee sedert 2016 protestbewegingen wereldwijd in kaart worden gebracht.<ref name="carnegie">{{en}}{{Citeer web \|url=https://carnegieendowment.org/publications/interactive/protest-tracker \|titel=Global Protest Tracker \|auteur= \|uitgever= \|datum= \|bezochtdatum=1 februari 2024 }}</ref> ==Zie ook== * [[Betoog]] * [[Conflict (onenigheid)\|Conflict]] * [[Vrijheid van vergadering]] Regel 279 ⟶ 291: [[Categorie:Betoging\| ]] [[Categorie:Politieke terminologie]] [[Categorie:Actiemiddel]]