Echte meerkatten: verschil tussen versies
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Opmaak |
|||
(30 tussenliggende versies door 17 gebruikers niet weergegeven) | |||
Regel 1:
{{Taxobox zoogdier
| naam
| afbeelding
| afbeeldingtekst
| orde
| familie
| geslachtengroep = [[Meerkatten|Cercopithecini]] (Meerkatten)
|
|
|
|
| typesoort = ''[[Dianameerkat|Simia diana]]'' [[ }}
De '''echte meerkatten''' of '''makako's''' (''Cercopithecus'')
== Kenmerken ==
Echte meerkatten leven in de tropisch regenwouden, rivierbossen, bossavannes en mangrovebossen van West-, Centraal- en Oost-Afrika. De witkeelmeerkat leeft langs de oostkust van Afrika, van [[Somalië]] tot [[Zuid-Afrika]]. In de rijkere bossen leven vaak meerdere soorten naast elkaar, die allen een andere [[niche]] innemen. Sommige soorten zijn meer boombewoners, terwijl andere meer grondbewoners zijn. Ook zijn er verschillen in grootte en dieet.▼
Echte meerkatten hebben een slank lichaam met lange poten en een lange staart (langer dan de rest van het lichaam) en een helder gekleurde vacht met een duidelijke tekening, die opvallender gekleurd is bij mannetjes. Jonge dieren hebben egalere, donkerdere vachten en een roze gezicht. Alle soorten hebben [[wangzak]]ken. Mannetjes zijn beduidend groter dan vrouwtjes. Echte meerkatten worden 32,5 tot 70 centimeter lang, de staart 50 tot 100 centimeter lang.▼
== Leefwijze ==
Echte meerkatten zijn dagdieren. Alle soorten leven in bomen, alhoewel sommige soorten geruime tijd op de grond doorbrengen. Bij gevaar vluchten ze in de bomen, en de nachten brengen ze daar ook door. Alle soorten eten vruchten en zaden, aangevuld met bladeren. Sommige soorten vullen het dieet aan met wat dierlijk voedsel, als insecten, eieren en hagedissen. Waarschijnlijk houden de meeste soorten er een [[territorium (dieren)|territorium]] op na, maar de dieren zijn niet agressief tegenover soortgenoten.
Soms komen gemengde groepen van twee of meer soorten meerkatten voor, bijvoorbeeld [[diadeemmeerkat]]ten en [[roodstaartmeerkat]]ten in [[Oost-Afrika]], en meerdere soorten in [[West-Afrika]]anse bossen. Er zijn ook gemengde groepen tussen echte en groene meerkatten of met [[franjeapen]] waargenomen. Dit gebeurt waarschijnlijk om eerder roofvogels als de [[kroonarend]] te ontdekken. In deze samenlevingen voeden de kleinere soorten zich vaak met actieve insecten als [[sprinkhanen]], terwijl de grotere meer plantaardig voedsel en tragere insecten als rupsen eten.
== Bedreiging ==
▲Echte meerkatten hebben een slank lichaam met lange poten en een lange staart (langer dan de rest van het lichaam) en een helder gekleurde vacht met een duidelijke tekening, die opvallender gekleurd is bij mannetjes. Jonge dieren hebben egalere, donkerdere vachten en een roze gezicht. Alle soorten hebben [[wangzak]]ken. Mannetjes zijn beduidend groter dan vrouwtjes. Echte meerkatten worden 32,5 tot 70 centimeter lang, de staart 50 tot 100 centimeter lang.
De meeste soorten echte meerkatten worden net als zoveel Afrikaanse bosdieren bedreigd door boskap, de jacht op ''[[bushmeat]]'' en ziekten.
== Classificatie en evolutie ==
De [[soortvorming]] onder de echte meerkatten kwam tijdens de laatste [[Weichselien|ijstijd]] in een stroomversnelling, toen Afrika kouder en droger was dan nu, en de bossen terugtrokken en versnipperd raakten, en soorten in isolatie ontstonden. Na de ijstijd verspreidden de bossen weer, en kwamen de verscheidene meerkatten met elkaar in aanraking.
== Verspreiding ==
▲Echte meerkatten leven in de tropisch regenwouden, rivierbossen, bossavannes en mangrovebossen van West-, Centraal- en Oost-Afrika. De witkeelmeerkat leeft langs de oostkust van Afrika, van [[Somalië]] tot [[Zuid-Afrika]]. In de rijkere bossen leven vaak meerdere soorten naast elkaar, die allen een andere [[Niche (ecologie)|niche]] innemen. Sommige soorten zijn meer boombewoners, terwijl andere meer grondbewoners zijn. Ook zijn er verschillen in grootte en dieet.
== Taxonomie ==
De [[taxonomie]] is ingewikkeld. Behalve een grote soortenrijkdom zijn er ook grote verschillen binnen een soort, en de meeste soorten kennen een groot aantal variëteiten en ondersoorten. Verder worden er ook nog verscheidene soortengroepen onderscheiden, waarvan de soorten [[allopatrische soortvorming|allopatrisch]] zijn, en dus geografisch van elkaar gescheiden voorkomen.
Er worden 19 soorten in dit geslacht geplaatst:<ref name="mammaldiversity">{{citeer journal |author=Mammal Diversity Database|date= 2024 |title=Mammal Diversity Database (Version 1.12.1) [Data set] |journal=Zenodo|doi=10.5281/zenodo.4139722 |url=https://www.mammaldiversity.org/taxa.html|accessdate=19-02-2024}}</ref>
*'''Geslacht ''Cercopithecus'' (Echte meerkatten)'''▼
**[[Cercopithecus cephus-groep|''cephus''-groep]]▼
{{Stamboom2}}
▲** [[Cercopithecus cephus-groep|''cephus''-groep]] (6 soorten)
***
***
***
*** Soort: ''[[Cercopithecus
***
***
** [[Cercopithecus
***
*** {{Stamboom2/einde tak}} Soort: ''[[Cercopithecus roloway]]'' – Roloway
** [[Cercopithecus hamlyni-groep|''hamlyni''-groep]] (2 soorten)
*** {{Stamboom2/einde tak}} Soort: ''[[Cercopithecus lomamiensis]]'' – Lesula<ref>{{en}}{{cite journal | title=Lesula: A new species of ''Cercopithecus'' monkey endemic to the Democratic Republic of Congo and implications for conservation of Congo's central basin | author=John A. Hart, Kate M. Detwiler, Christopher C. Gilbert, Andrew S. Burrell, James L. Fuller, Maurice Emetshu, Terese B. Hart, Ashley Vosper, Eric J. Sargis & Anthony J. Tosi | journal=PLoS ONE | year=2012 | volume=7 | issue=9 | pages=e44271 | doi=10.1371/journal.pone.0044271}}</ref>
** [[Cercopithecus
*** Soort: ''[[Cercopithecus
***
*** Soort: ''[[Cercopithecus
***
***
*** {{Stamboom2/einde tak}} Soort: ''[[Cercopithecus
***
** {{Stamboom2/einde tak}} [[Cercopithecus nictitans-groep|''nictitans''-groep]] (2 soorten)
*** Soort: ''[[Cercopithecus
***
{{Stamboom2/einde}}
▲**[[Cercopithecus nictitans-groep|''nictitans''-groep]]
▲***''[[Cercopithecus kandti]]''
{{Appendix}}
{{Navigatie Cercopithecinae}}
[[Categorie:
|