Bernardus van Clairvaux: verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Casperinfo (overleg | bijdragen)
Karel Anthonissen (overleg | bijdragen)
Geen bewerkingssamenvatting
Labels: Bewerking via mobiel Bewerking via mobiele website
Regel 61:
 
==Publiek optreden 1128-1146==
Bernard correspondeerde met de machtigen van zijn tijd en waarschuwde hen dat ze hun eer niet alleen in uiterlijke dingen moesten zoeken, maar hij respecteerde wel hun positie. Een paar incidenten hebben Bernardus bij critici evenwel de naam gegeven vaak onverdraagzaam en minder tactvol te zijn. Twee daarvan zijn de conflicten tussen zijn Cisterciënzerorde en de Benedictijnen en ook in het conflict van Abélard is zijn rol niet onomstreden. Daarnaast bestreed hij [[Arnoldus van Brescia]] in Italië, die veroordeeld werd en ter dood gebracht en [[Petrus van Bruys|]] (Pierre de Bruis]]) en [[Hendrik van Lausanne|]] (Henri de Lausanne]]), de predikende monniken uit het zuiden van Frankrijk, die als ketters werden veroordeeld.<ref>Y.v.Buyten, W.Vanderzeypen, ''De Tempeliers'', Synthese, p. 75</ref>
[[Bestand:Bernard van Clairvaux.PNG|thumb|200px|Bernard van Clairvaux]]
 
In 1132 vergezelde Bernard Innocentius II naar Italië en in hetzelfde jaar maakte de paus in Cluny een einde aan de verschuldigde contributie die Clairvaux jaarlijks aan de abdij van Cluny (het moederklooster) moest betalen. Deze beslissing van de paus was de aanleiding voor een fikse ruzie tussen de [[Cisterciënzers|witte monniken]] en de zwarte monniken, die 20 jaar zou duren. In mei van dat jaar betrad de paus, gesteund door het leger van [[keizer Lotharius III]], Rome, maar Lotharius voelde zich niet sterk genoeg om weerstand te bieden aan de medestanders van Anacletus en trok zich terug achter de Alpen, waarna Innocentius II gedwongen werd om in september 1133 zijn toevlucht te zoeken in Pisa. Bernard was in juni teruggekeerd naar Frankrijk en was daar bezig met zijn vredestichtende werken, waar hij reeds in 1130 aan was begonnen. Tegen het einde van 1134, maakte hij een tweede reis in Aquitanië, waar [[Willem X van Aquitanië|Willem X]] was teruggevallen in zijn schismatische neigingen. Bernard nodigde Willem uit voor de Mis die hij zou opdragen in de kerk van La Couldre. Tijdens de [[eucharistieviering]] "vermaande hij de hertog om God niet te verachten, zoals hij met zijn dienaren deed". William gaf toe en het schisma werd beëindigd. Bernard ging weer naar Italië, waar [[Rogier II van Sicilië]] pogingen deed om Pisa uit hun bondgenootschap met Innocentius II terug te trekken. Hij herinnerde de stad Milaan aan haar gehoorzaamheid aan de paus, aangezien deze stad achter de afgezette [[Anselmus V]], [[aartsbisschop van Milaan]] stond. Hiervoor werd hem de functie van 'aartsbisschop van Milaan' aangeboden, maar hij weigerde. Daarna keerde hij terug naar Clairvaux. Gelovend dat hij eindelijk weer veilig en rustig thuis was in zijn eigen klooster, wijdde Bernard zich met hernieuwde kracht aan het scheppen van de werken die hem de eretitel "''[[Doctor van de Kerk]]"'' zouden bezorgen. Hij schreef in deze periode zijn ''"[[preken over het Hooglied]]."'' In 1137 werd hij echter opnieuw gedwongen op bevel van de paus zijn thuisbasis te verlaten om nu een einde te maken aan een conflict tussen Lotharius en Roger van Sicilië. Tijdens een vredesconferentie in Palermo, slaagde Bernard erin om Roger te overtuigen van de legitieme rechten van Innocentius II. Hij slaagde er nu ook definitief in om de laatste supporters van het schisma het zwijgen op te leggen. Anacletus stierf vervolgens in 1138 van "droefheid en teleurstelling" en daarmee werd het schisma beëindigd.
 
[[Bestand:Bernardus van Clairvaux bekeert Willem van Aquitanië.jpg|thumb|right|200px|Bernardus van Clairvaux bekeert Willem van Aquitanië]]
Bernards invloed werd al snel gevoeld in provinciale aangelegenheden. Hij verdedigde de rechten van de Kerk tegen de aantastingen daarvan door koningen en vorsten, en herinnerde [[Henri Sanglier]], de aartsbisschop van Sens en [[Stephen van Senlis]], de bisschop van Parijs, aan hun plicht. Bij de dood van [[paus Honorius II]] op [[14 februari]] [[1130]], brak er bij de verkiezing van een nieuwe paus een schisma uit, toen er twee pausen werden gekozen, [[paus Innocentius II|Innocentius II]] en [[Tegenpaus Anacletus II|Anacletus II]]. Innocentius II werd door Anacletus uit Rome verbannen en zocht zijn toevlucht in Frankrijk. Koning Lodewijk VI riep vervolgens een nationaal concilie van de Franse bisschoppen in [[Étampes]] bijeen, en Bernard kreeg, nadat hij in opdracht van de bisschoppen naar Étampes was gekomen, de opdracht een oordeel uit te spreken over de twee rivaliserende pausen. Hij oordeelde ten gunste van Innocentius II. Zijn oordeel leidde ertoe dat alle grote mogendheden Innocentius II erkenden. Vervolgens reisde Bernard samen met Innocentius II naar Italië, waar hij erin slaagde om [[Pisa (stad)|Pisa]], [[Genua (stad)|Genua]] en [[Hertogdom Milaan|Milaan]] met deze paus te verzoenen. In datzelfde jaar stond Bernard tijdens het [[Concilie van Reims]] opnieuw aan de zijde van Innocentius II. Vervolgens ging hij naar [[Aquitanië]], waar hij erin slaagde om [[Willem X van Aquitanië]], [[graaf van Poitiers]], tijdelijk uit het kamp van Anacletus te verwijderen.<ref name=autogenerated2 />
 
In 1139 assisteerde Bernard van Clairvaux bij het [[Tweede Lateraans Concilie|Tweede Concilie van Lateranen]], tijdens welke bijeenkomst de overlevende aanhangers van het schisma definitief werden veroordeeld. Ongeveer tegelijkertijd kreeg Bernard in Clairvaux bezoek van [[Malachias|Sint -Malachias]], de [[aartsbisschop]] van [[Ierland (land)|Ierland]]. Er vormde zich al snel een zeer nauwe vriendschap tussen beide mannen. Malachias wilde zelfs toetreden tot de Cisterciënzer orde, maar kreeg hiervoor geen toestemming van de paus. Malachias zou in 1148 in Clairvaux sterven.
 
=== Conflict met Abélard ===
Een berucht incident is het conflict tussen Bernard van Clairvaux en een van de andere grote geesten van zijn tijd: [[Petrus Abaelardus|]] (Pierre Abélard]]). Bernard kon als [[Mystiek|mysticus]] moeilijk verteren dat er vanaf het einde van de 11e eeuw op de scholen van [[filosofie|filosofische]] en [[theologie|theologische]] opleidingsscholen (er waren nog geen universiteiten) enige tijd een geest van onafhankelijkheid heerste. Dit leidde tot de verheerlijking van de menselijke rede en het rationalisme. Deze beweging vond een vurig en krachtig pleitbezorger in de persoon van Pierre Abélard. Diens verhandeling over de [[Drie-eenheid]] werd in 1121 veroordeeld, omdat ze te veel met behulp van de ratio de basisbeginselen van het [[christendom|christelijk]] geloof probeerde te benaderen. Abélard werd gedwongen zijn eigen boek tijdens een boekverbranding in het vuur te gooien. In 1139 bepleitte hij opnieuw denkbeelden die in tegenspraak waren met die van Rome. Bernard van Clairvaux, hiervan op de hoogte gesteld door [[Willem van Sint-Thierry]], sprak Abélard hier streng op aan. Toen deze hem vervolgens op beledigende wijze van repliek diende, kaartte Bernard deze zaak bij de paus aan, die vervolgens in 1141 in [[Sens]] een [[concilie]] belegde om deze zaak uit de wereld te helpen. Tijdens dit concilie vroeg Abélard om een openbaar debat met zijn tegenstander. Bernard bepleitte de zaak van Rome echter met een zo uitmuntende helderheid en met zulk een logische kracht, dat zijn opposant ervan afzag hem van repliek te dienen. Abélard werd veroordeeld en werd gedwongen zich uit het openbare leven terug te trekken. De paus bevestigde deze uitspraak van het concilie van Sens. Abélard legde zich hier zonder verzet bij neer. Hij vestigde zich onder abt [[Petrus Venerabilis]] als monnik in Cluny, waar hij twee jaar later stierf.<ref name="autogenerated2" />
 
Op deze theorieën is het personage 'Bernard van Clairvaux' gebaseerd dat terugkomt in het boek ''Het Bruidsbed'' van Mireille Calmel.