Goirle (gemeente)

gemeente in Noord-Brabant, Nederland

Goirle (uitspraak) (Brabants: Gôol) is een gemeente in de Nederlandse provincie Noord-Brabant, gelegen direct ten zuiden van Tilburg. De gemeente telt 24.328 inwoners (1 januari 2024, bron: CBS), heeft een oppervlakte van 42,21 km² (waarvan 0,01 km² water) en ligt op een hoogte van 15 meter. De hoofdplaats is het gelijknamige Goirle.

Goirle
Gemeente in Nederland Vlag van Nederland
Locatie van de gemeente Goirle (gemeentegrenzen CBS 2016)
Situering
Provincie Vlag Noord-Brabant Noord-Brabant
COROP-gebied Midden-Noord-Brabant
Coördinaten 51°31'12"NB, 5°4'1"OL
Algemeen
Oppervlakte 43,38 km²
- land 42,99 km²
- water 0,39 km²
Inwoners
(1 januari 2024)
24.328?
(566 inw./km²)
Bestuurs­centrum Goirle
Belangrijke verkeersaders N12
Politiek
Burgemeester (lijst) M.W.A.M. van Stappershoef (CDA)
Economie
Gemiddeld inkomen (2019) € 27.900 per inwoner
Gem. WOZ-waarde (2019) € 276.000
WW-uitkeringen (2014) 40 per 1000 inw.
Overig
Postcode(s) 5050-5053, 5133
Netnummer(s) 013
CBS-code 0785
CBS-wijkindeling zie wijken en buurten
Website www.goirle.nl
Bevolkingspiramide van de gemeente Goirle
Bevolkingspiramide (2023)
Portaal  Portaalicoon   Nederland

De omgeving van Goirle is rijk aan natuurschoon (Regte Heide, Landgoed het Riels Hoefke, Het Ooievaarsnest, Gorp en Roovert, Landgoed Nieuwkerk en Het Riels Laag). De naam Goirle komt van het woord goor, wat drassig betekent en van het woord lo, wat moeras of bos betekent.

Geografie

bewerken

Ligging

bewerken

Dichtstbijzijnde grotere steden zijn Tilburg, Turnhout (via N12), Breda (via A58), Eindhoven (via A58).

Kernen en gehuchten

bewerken

Kernen:

Gehuchten:

Topografie

bewerken

 

Topografische kaart van de gemeente Goirle, september 2022.

Geschiedenis

bewerken
 
Goirle in 1865

Vanouds behoorde Goirle tot de heerlijkheid Tilburg en Goirle. Reeds in 1795 bestonden er plannen om beide plaatsen zelfstandig te maken. In 1803 gebeurde dit en werden Tilburg en Goirle zelfstandige gemeenten. Bij de gemeentelijke herindeling per 1 januari 1997 zou Goirle aanvankelijk bij Tilburg gevoegd worden. Na hevige protesten bleef Goirle echter zelfstandig en vond een uitbreiding plaats met de kern Riel, die tot dan toe deel uitmaakte van de gemeente Alphen en Riel.

Standbeeld voor Duitse soldaat

bewerken

In Goirle (in de kern Riel) staat een standbeeld voor een Duitse soldaat. Het is voor Karl-Heinz Rosch, een soldaat die in oktober 1944 twee kinderen uit Goirle redde van geallieerd vuur en daarbij zelf het leven liet.

Verkeer en vervoer

bewerken
 
Molen De Wilde gebouwd in 1898
 
RK Kerk 'St.-Jan' in Goirle

De gemeente Goirle is bereikbaar via de rijksweg A58 (Eindhoven - Breda - Vlissingen) en de Turnhoutsebaan (Tilburg - Poppel-grens - Turnhout).

Er rijden in Goirle vier buslijnen. Deze worden verzorgd door de Arriva en De Lijn. Sinds 2004 maakt Goirle gebruik van de T-bus, een nieuwe opzet van het openbaar stadsvervoer in Tilburg, met snelle verbinding op de hoofdassen en aansluitingen naar gebieden met kleinere vervoersvraag.

De Vlaamse busonderneming De Lijn verzorgt busvervoer vanuit Goirle naar Turnhout, via de kleine kernen Poppel, Weelde, Ravels en Oud-Turnhout en verzorgt vervoer naar Tilburg, Arendonk en Hoogstraten.

In Riel rijdt er één streeklijn van Arriva.

Overzicht lijnen:

  • Stadslijn 2: Goirle Baronielaan - Wittendijk - Goirle-Centrum - Abcovenseweg - Tilburg
  • Streeklijn 137: Tilburg - Willem II Stadion - Goirle-Noord - Riel - Baarle-Nassau
  • Buurtlijn 295: Goirle - Hilvarenbeek Vrijthof
  • Streeklijn 450: Tilburg - Willem II Stadion - Goirle-Centrum - Wittendijk - Poppel - Ravels - Turnhout
  • Schoollijn 451: Goirle Natuurpoort Roovertsche Leij - Poppel - Weelde - Ravels - Oud-Turnhout - Turnhout
  • Schoollijn 456: Goirle Natuurpoort Roovertsche Leij - Poppel - Weelde - Ravels - Oosthoven - Oud-Turnhout - Arendonk
  • Schoollijn 458: Goirle Natuurpoort Roovertsche Leij - Poppel - Weelde - Merksplas - Wortel - Hoogstraten
  • Schoollijn 637: Baarle-Nassau → Alphen → Riel → Goirle → Tilburg

Trein en tram

bewerken

Van 1 oktober 1867 Tot 7 oktober 1934 had Riel een station Riel, gelegen aan de spoorlijn Tilburg - Turnhout. De zijlijn Riel-Goirle van dit lijntje diende alleen voor goederenvervoer. Op 24 september 1907 kwam de stoomtram Tilburg - Goirle - Hilvarenbeek - Esbeek in gebruik, die in 1909 doorgetrokken werd naar Poppel, waar zij aansloot op het Belgische tramnet. Op 15 september 1935 werd deze tramlijn gesloten. Sinds 1989 is op de bedding van de voormalige spoorlijn Tilburg - Turnhout een toeristisch fietspad aangelegd: Bels Lijntje.

Textiel

bewerken

De gemeente Goirle staat van oudsher onder meer bekend om de textielindustrie, hierin speelden een aantal textielfabrikantenfamilies een belangrijke rol, met name: Van Puijenbroek en Van Besouw. Hoewel er in Goirle nog twee textielfabrieken in bedrijf zijn oogt de plaats verre van industrieel. Dit komt doordat de plaats, vanwege de ligging dicht bij Tilburg, tot een forensenplaats is uitgegroeid.

Politiek

bewerken

Gemeenteraad

bewerken

De gemeenteraad van Goirle bestaat uit 19 zetels. Hieronder staat de samenstelling van de gemeenteraad sinds 1999:

Partij 1999 2002 2006 2010 2014 2018 2022
Lijst Riel-Goirle 8 7 5 6 4 4 5
Gezond Verstand Goirle Riel - - - - - - 4
VVD 2 2 1 2 3 3 2
Pro Actief Goirle - - 3 3 3 3 2
D66 1 1 - - - 2 2
PvdA 1 2 4 2 2 1 2
CDA 2 2 3 3 3 3 1
Arbeiderspartij Goirle-Riel - - - - - 1 1
SP - - - 2 3 2 -
Lijst Couwenberg - - - 1 1 1 -
Goirlese Katholieke Arbeiders Partij 1 3 3 - - - -
GroenLinks 3 2 - - - - -
Gemeenschapsbelangen Goirle 1 - - - - - -
Totaal 19 19 19 19 19 19 19
Opkomst 51,94% 51,70% 54,92% 52,06%

College van B&W

bewerken

(situatie 2022-2026)

Sportclubs

bewerken
 
Het Goirlese winkelcentrum De Hovel, geopend na een renovatie in november 2007
 
Nieuwbouwwijk De Hoge Wal in het noordoosten van Goirle

Radio en televisie

bewerken

Goirle heeft tevens een eigen lokale radio- en televisieomroep genaamd Lokale Omroep Goirle, beter bekend als de 'LOG'.

Cultuur

bewerken
 
Standbeeld voor een Duitse soldaat te Riel

Cultureel Centrum Jan van Besouw

bewerken

In het hart van Goirle bevindt zich CC Jan van Besouw, theater, lokale omroep, bibliotheek, muziek- en dansschool en thuis voor 25 verenigingen, orkesten en zangkoren.

Monumenten

bewerken

In de gemeente zijn er een aantal rijksmonumenten, gemeentelijke monumenten, en oorlogsmonumenten, zie:

Carnaval

bewerken

Tijdens de carnavalsdagen wordt Goirle omgedoopt in Ballefruttersgat. Dit slaat op de bijverdiensten van wevers: die maakten kaatseballen van onder andere paardenhaar in lederen ballen. Het paardenhaar werd in de ballen "gefrut".

Kunst in de openbare ruimte

bewerken

In de gemeente Goirle zijn diverse beelden, sculpturen en objecten geplaatst in de openbare ruimte, zie:

Aangrenzende gemeenten

bewerken
   Aangrenzende gemeenten   
   Gilze en Rijen         Tilburg        
             
   Alphen-Chaam    
           
          Ravels (B)         Hilvarenbeek 

Bekende Goirlenaren

bewerken

Geboren

bewerken
bewerken
Zie de categorie Goirle van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.