Isomorfie (levenscyclus)
Diplohaplont met digenetische cyclus[1] | ||||||||||
kernfase | ||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
diplofase (2n) |
← → |
haplofase (1n) |
||||||||
Ge- ne- ra- ties |
zygote |
|
♂ gameten ♀ gameten |
|||||||
↓ | ↑↑ | |||||||||
gametofyt | ||||||||||
(meio-) sporofyt |
↑ | |||||||||
|
spore | |||||||||
De term isomorfie heeft betrekking op de gelijke vorm (bouw) en levensduur van de generaties in de levenscyclus van planten. Bij diplohaplonten (organismen met een morfologische generatiewisseling) kunnen de beide afwisselende generaties (de sporofyt en de gametofyt) duidelijk van elkaar verschillen (heteromorfie), maar bij bepaalde groepen vertonen ze een grote uiterlijke overeenkomst in bouw. Hier wordt dan gesproken van isomorfie.
Bij een isomorfe digenetische diplohaplont zijn de haploïde generatie (de gametofyt) en de diploïde generatie (de sporofyt) morfologisch en in levensduur vrijwel gelijk; men spreek van isomorfe generatiewisseling.
Een isomorfe cyclus wordt aangetroffen bij enkele bruinwieren (Phaeophyta), roodwieren (Rhodophyta) en groenwieren (Chlorophyta), evenals bij alle slijmzwammen van de stam Plasmodiophoromycota en enkele schimmels van de stammen Chytridiomycota en ascomyceten (Ascomycota).
Voorbeelden:
- Ulva lactuca, Zeesla (Groenwieren)
- Ectocarpus siliculosus, Geclusterd toefjeswier (Bruinwieren)
- Dictyota dichotoma, Gaffelwier (Bruinwieren)
- Plasmodiophora brassicae, Knolvoet (Waterschimmels
- Allomyces spec., (Chytridiomycota)
- Saccharomyces cerevisiae, Biergist (Ascomyceten)
Overzicht
bewerkenBiologische levenscycli van meercellige organismen met geslachtelijke voortplanting | ||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Cytologische kernfasewisseling | ||||||||
Organisme → | Haplont | Diplont | Diplohaplont = Haplodiplont | |||||
Levenscyclus → | Haplofasisch | Diplofasisch | Diplohaplofasisch = Heterofasisch | |||||
Kernfase → | Haplofase | Diplofase | Haplofase ↔ Diplofase afwisselend | |||||
Meiose → | Zygotisch | Gametisch | Sporisch = Intermediair | |||||
Morfo- logische generatie- wisseling |
Monogenetisch: (monofasisch) → |
Monogenetische haplont |
Monogenetische diplont |
|||||
Digenetisch: (difasisch) → |
Digenetische diplont |
Digenetische diplohaplonten
| ||||||
Trigenetisch: (trifasisch) → |
Trigenetische diplohaplont |
Zie ook
bewerken- ↑ Verklaring kleuren en randen:
- lichtgroen, enkele rand: haploïde
- lichtblauw, dubbele rand: diploïde
- dikkeranden: meercellig
- ronde, dunneranden: eencellig
Literatuur
- (es) Díaz González, T.E., C. Fernandez-Carvajal Alvarez & J.A. Fernández Prieto Botánica. (archief); (pdf) Dit artikel geeft duidelijke definities van de begrippen en uitgebreide beschrijving van levenscycli met gedetailleerde schema's en voorbeelden.
- (en) Keats D.W. Life Cycles in Photosynthetic Eukaryotes.