Kolonie (nederzetting)

Een kolonie is een nederzetting met een zeker doel; vaak ontginning, cultivering of idealisme. In de loop van de industrialisatie ontstonden vaak speciaal gebouwde wijken om de arbeiders van grote fabrieken of mijnen te huisvesten.

Bedelaars- of Weldadigheidskolonie

Na de Napoleontische oorlogen was er veel armoede in het Verenigd Koninkrijk der Nederlanden. Men wilde hier een antwoord op bieden door de Koloniën van Weldadigheid op te richten. Om dit te bewerkstelligen werd in 1818 een Maatschappij van Weldadigheid opgericht door Johannes van den Bosch. Hieruit kwamen volgende koloniën voort:

Frederiksoord (1818)
Ommerschans (1819)
Willemsoord (1820)
Wilhelminaoord (1821)
Wortel-kolonie (1822-1842)
Merksplas-kolonie (1825-1842)

Na de Belgische Revolutie gingen Wortel- en Merksplas-Kolonie failliet omdat ze te sterk gelinkt waren aan het Nederlands koningshuis. Vanuit de bedelaarsgestichten die tijdens de Franse Tijd in België waren opgericht, bleven er wel bedelaarsoorden bestaan te:

Bergen
Brugge
Hoogstraten
Rekem
Ter Kameren^[1]

Wortel- en Merksplas-Kolonie werden in 1870 terug opgestart onder de naam Rijksweldadigheidskolonie. In 1993 eindigde de werking van deze twee landbouwkoloniën in België. (zie Afschaffing wet op de landloperij)^[2]

Landbouwkolonie

Lommel-Kolonie (1850) was een irrigatieproject dat een antwoord was op de hongersnood van 1845. Met behulp van kanalen wilde men de dorre grond bevloeien.

Strafkolonie

Een strafkolonie is het afzonderen op een plek ver weg van veroordeelden. Zo werden veroordeelde Britten naar Australië gestuurd.

Mijnkolonie

Een fabrieksnederzetting is ook een vorm van kolonie, alhoewel in België meer de benaming cité gangbaar is. In Nederlands-Limburg werd de term (met het accent op de laatste lettergreep) gebruikt om mijnwerkerswijken aan te duiden. In Parkstad Limburg (Oostelijke Mijnstreek) zijn nog verschillende mijnkoloniën te vinden, die vaak tot beschermde stadsgezichten zijn uitgeroepen. Enkele mijnkoloniën zijn:

Veenkolonie

Een veenkolonie was een nederzetting waar de arbeiders woonden die in het veen werkten.

Handelskolonie

In Brugge was er in de 19de eeuw een handelaarsnederzetting van Engelse lieden. De Engelse kolonie was een wijk van ongeveer duizend Engelsen die hun gebruiken uit hun thuisland behielden.^[3]

Masarykova-kolonie

Anno 1931 werd in de Eerste Tsjecho-Slowaakse Republiek, in Košice, de Masarykova-kolonie gebouwd, met de huisvesting van een groot aantal bankbedienden als doel.

Externe links

Bronnen, noten en/of referenties

↑ https://www.canonsociaalwerk.eu/be/details_verwant.php?cps=4&verwant=220. Gearchiveerd op 18 augustus 2023.
↑ https://www.canonsociaalwerk.eu/be/details.php?cps=10 1866, Wet op landloperij en bedelarij. Gearchiveerd op 14 augustus 2022.
↑ https://vlaamse-erfgoedbibliotheken.be/agenda/2015/01/3385-lezing-engelse-kolonie-brugge-19de-eeuw. Gearchiveerd op 2 september 2021.

[1] ttps://www.canonsociaalwerk.eu/be/details_verwant.php?cps=4&verwant=220. Gearchiveerd op 18 augustus 2023.

[2] ttps://www.canonsociaalwerk.eu/be/details.php?cps=10 1866, Wet op landloperij en bedelarij. Gearchiveerd op 14 augustus 2022.

[3] ttps://vlaamse-erfgoedbibliotheken.be/agenda/2015/01/3385-lezing-engelse-kolonie-brugge-19de-eeuw. Gearchiveerd op 2 september 2021.

[1]

[2]

[3]