Lithostratigrafie van het Boven-Krijt en Danien in Zuid-Limburg

De lithostratigrafie van het Boven-Krijt en Danien in Zuid-Limburg beschrijft de opbouw van aanwezige (kalksteen)lagen in de ondergrond van het zuidwesten van het Nederlandse Zuid-Limburg.[1]

Geschiedenis

bewerken

In 1798 beschreef Barthélemy Faujas de Saint-Fond het Histoire naturelle de la montagne de Saint-Pierre de Maestricht, waarin hij de natuurlijke historie en de fossielen van de Sint-Pietersberg bij Maastricht nauwkeurig beschreef. Het boek werd een standaardwerk en werd in 1802 in het Nederlands vertaald.[1][2]

In 1849 wees de geoloog André Hubert Dumont de kalksteenwand onder de kasteelruïne Lichtenberg aan als de typelocatie van het Maastrichtien, de laatste tijdsnede in het Laat-Krijt. Hierdoor geniet deze kalkwand internationale bekendheid en werd sindsdien door tal van gelogen van over de hele wereld bestudeerd.[1][2] Eind jaren 1990 werd deze typelocatie aangemerkt als geologisch monument: Geologisch monument Typelocatie Maastrichtien.[2]

Sinds de eerste onderzoeken en indelingen van de Zuid-Limburgse ondergrond, werden er verschillende lithostratigrafische indelingen voorgesteld. In de periode 1965 tot 1995 werd door het Geologisch Bureau in Heerlen, onderdeel van de Rijks Geologische Dienst, veel onderzoek gedaan naar de afzettingen in de Zuid-Limburgse ondergrond en de bijbehorende lithostratigrafie. De hoofdonderzoeker was Werner Felder en hij publiceerde in 1975 een lithostratigrafische indeling van het Boven-Krijt en het onderste deel van het Tertiair die internationaal wordt erkend.[1][3]

In 2000 resulteerde de publicatie uit 1975 na verdere vervolgonderzoeken in de uitgave van het boek Krijt van Zuid-Limburg van de hand van de auteurs Werner Felder en Peter Bosch van het Geologisch Bureau, uitgegeven door NITG-TNO, de opvolger van de Rijks Geologische Dienst.[3][4]

Lithostratigrafie

bewerken

De letters B en O in de onderstaande tabel staan respectievelijk voor het bovenste of onderste deel van de desbetreffende formatie.

Tijdvak Formaties Laagpakketten Horizonten
< Horizont van Lutterade
Danien Formatie van Houthem Kalksteen van Geleen
< Horizont van Geleen
Kalksteen van Bunde
< Horizont van Bunde
Kalksteen van Geulhem
< Horizont van Vroenhoven
Formatie van Maastricht B Kalksteen van Meerssen
Maastrichtien < Horizont van Caster
Kalksteen van Nekum
< Horizont van Laumont
O Kalksteen van Emael Kunrader
kalksteen
< Horizont van Romontbos
Kalksteen van Schiepersberg
< Horizont van Schiepersberg
Kalksteen van Gronsveld
< Horizont van Sint Pieter
Kalksteen van Valkenburg
< Horizont van Lichtenberg
Formatie van Gulpen B Kalksteen van Lanaye
< Horizont van Nivelle
Kalksteen van Lixhe 3
< Horizont van Boirs
Kalksteen van Lixhe 2
< Horizont van Hallembaye 1
Kalksteen van Lixhe 1
< Horizont van Wahlwiller
O Kalksteen van Vijlen
< Horizont van Bovenste Bosch
Campanien Kalksteen van Beutenaken
< Horizont van Slenaken
Kalksteen van Zeven Wegen
< Horizont van Zeven Wegen
Formatie van Vaals B Zand van Benzenrade
< Horizont van Benzenrade
Zand van Terstraten
< Horizont van Terstraten
Zand van Beusdal
< Horizont van Beusdal
O Zand van Vaalsbroek
< Horizont van Overgeul
Zand van Gemmenich
< Horizont van Gemmenich
Zand van Cottessen
< Horizont van Cottessen
Zand van Raren
< Horizont van Raren
Santonien Formatie van Aken B Zand van Hauset
< Horizont van Flög
Zand van Aken
< Horizont van Schampelheide
O Klei van Hergenrath
< Horizont van Hergenrath
Carboon-lagen

Het einde van het Maastrichtien en het begin van het Danien ligt niet tussen de laagpakketten maar binnen de Kalksteen van Meerssen ter hoogte van de Horizont van Berg en Terblijt.[1]