Luigi Cherubini

Luigi Cherubini
	Jean Auguste Dominique Ingres: Luigi Cherubini en de muze van de lyrische poëzie (1842)
Algemene informatie
Volledige naam	Maria Luigi Carlo Zanobio Salvatore Cherubini
Geboren	14 september 1760
Geboorteplaats	Florence
Overleden	15 maart 1842
Overlijdensplaats	Parijs
Land	Italië
Werk
Genre(s)	Klassiek
Beroep	Componist, dirigent, muziekpedagoog
	(en) AllMusic-profiel; (en) Discogs-profiel; (en) IMDb-profiel; (en) Last.fm-profiel; (en) MusicBrainz-profiel;
Portaal	Muziek

Maria Luigi Carlo Zanobio Salvatore Cherubini (Florence, 14 september 1760 — Parijs, 15 maart 1842) was een Italiaans componist en muziekpedagoog.

Levensloop

Als zoon van een theatermusicus — zijn vader bespeelde het klavecimbel in het Teatro della Pergola in Florence — kreeg hij zijn eerste muzieklessen van zijn vader. De talentvolle Cherubini kreeg zijn verdere opleiding bij Bartelomeo Felici, die ook zijn allereerste belangrijke werk, een mis, regisseerde en dirigeerde. De groothertog van Florence, de latere keizer Leopold II, stimuleerde het jonge talent, dat zijn werkterrein in die periode in hoofdzaak beperkte tot religieuze werken. Later kreeg hij les van Giuseppe Sarti in Venetië, die hem bekend maakte met de polyfonie.

Vanaf 1778 legde hij zich meer toe op de opera, zijn eerste werk Il Quinto Fabio (1780), werd de basis voor zijn succesvolle carrière als operacomponist. In 1784 ging Cherubini naar Londen, waar hij voor twee jaar aangesteld werd als koninklijk hofcomponist. Daarna besloot hij zijn geluk in Parijs te beproeven en werd in 1786 dirigent aan het kleine theater van koningin Marie Antoinette en was getuige van grote politieke en maatschappelijke veranderingen, de Franse Revolutie. Dit drukte een stempel op zijn levensgevoel, alsmede op zijn muziek, en op de thema's en de vormgeving van zijn opera's. Door de Franse Revolutie was de traditie met de Italiaanse opera verbroken, waardoor de Franse opera zich, mede door Cherubini, zelfstandig verder ontwikkelde.

Hij genoot van het succes dat zijn opera's Médée (1797) en Les Deux Journées (1800) hadden en was tezamen met Gaspare Spontini het gezicht van de Franse theaterwereld. Ludwig van Beethoven was een groot bewonderaar van zijn composities, die zich onderscheidden door buitengewone orkestratie en verfijnde detaillering. Franz Schubert verklaarde Médée tot zijn favoriete opera en Johannes Brahms verklaarde zijn werk tot het absolute hoogtepunt van de klassieke muziek.

In 1795 nam hij het initiatief voor de oprichting van het Parijse conservatorium. Opdrachten van Europese operahuizen leidden hem weer naar het buitenland, totdat hij in 1816 een professoraat voor compositie aan het Parijse conservatorium kreeg en daar tevens van 1821-1842 de directie voerde. In de nadagen van zijn carrière richtte Cherubini zich vooral op de religieuze muziek en componeerde missen, motetten, beurtzangen etc.

Cherubini liet zich in 1842 door de Franse schilder Ingres portretteren. Het doek bevindt zich in de collectie van het Louvre in Parijs.

Composities

Werken voor harmonieorkest (en koor)

1794 Hymne a la Fraternité, voor gemengd koor en harmonieorkest - tekst: Théodore Désorgues
1794 L'Hymne du Panthéon, voor driestemmig mannenkoor en harmonieorkest - tekst: Marie-Joseph Chénier
1796 Hymne à la victoire, voor solist, gemengd koor en harmonieorkest - tekst: Claude-Marie-Louis-Emmanuel Carbon de Flins Des Oliviers
1796 Hymne pour la Fête de la Reconnaissance, 10 prairial, voor zang en harmonieorkest - tekst: Jean-François-René Mahérault
1796 Ode sur le dix-huit fructidor (4 Septembre), voor driestemmig mannenkoor en harmonieorkest - tekst: Andrieux
1798 Hymne pour la fête de la Jeunesse, voor zang en harmonieorkest - tekst: Parny
1805 Marche militaire en Fa, voor harmonieorkest
1808 Marche, voor harmonieorkest
1809 Marche, voor harmonieorkest
1810 Marche, voor harmonieorkest
1814 Deux marches pour la Musique de la Garde Nationale, voor harmonieorkest
1814-1815 Six pas-redoublés pour la regiment Prussien de la colonel von Witzleben
1814-1815 Deux marches pour la regiment Prussien de la colonel von Witzleben
1825 Marche religieuse, voor harmonieorkest
Chant Republicain pour la Fête du dix aôut, voor gemengd koor en harmonieorkest - tekst: Charles Le Brun
Hymne Funèbre sur la mort du Général Hoche, voor gemengd vocaal kwartet, driestemmig mannenkoor en harmonieorkest - tekst: Marie-Joseph Chénier
Le Salpètre républicain, voor zang en harmonieorkest
Mars uit de opera "Les Deux Journées, ou Le Porteur d'eau (Der Wasserträger)" AM II, 17

Missen en gewijde muziek

1816 Requiem nr. 1 in c-klein
1834-36 Requiem nr. 2 in d-klein
26 missen
- Messe à trois voix et choeurs avec accompagnemens

Muziektheater

Opera's

Voltooid in	titel	aktes	première	libretto
1773	Amore artigiano		22 oktober 1773, Fiesole, S. Domenico	niet bekend
1775	Il Giuocatore (Giocatore)		De partituur geldt als verloren
1777-1778	Intermezzo		16 februari 1778, Florence, Serviti
1780	Il Quinto Fabio	3 aktes	Herfst 1780, Alessandria	Apostolo Zeno
1782	Armida abbandonate	3 aktes	25 januari 1782, Florence, Teatro della Pergola	Jacopo Duranti (soms ook: Durandi)
1782	Adriano in Siria	3 aktes	16 april 1782, Livorno, Armeni	Pietro Metastasio
1782	Mesenzio (ook: Messenzio), Re d'Etruria	3 aktes	8 september 1782, Florence, Teatro della Pergola	Ferdinando Casor(r)i
1782-1783	Il quinto Fabio, 2e versie	3 aktes	januari 1783, Rome, Torre Argentina	Apostolo Zeno
1783	Lo Sposo di tre e marito di nessuno	2 aktes	november 1783, Venetië, Teatro San Samuele	Filippo Livigni
1784	L'Allessandro nelle Indie	2 aktes	Lente 1784, Mantua, Nuovo Regio Ducale	Pietro Metastasio
1784	L'Idalide	2 aktes	26 december 1784, Florence, Teatro della Pergola	Ferdinando Moretti
1785	La Finta principessa	2 aktes	2 april 1785, Londen, King's Theatre	Filippo Livigni
1786	Giulio Sabino	2 aktes	30 maart 1786, Londen, King's Theatre	Pietro Metastasio
1787-1788	Ifigenia in Aulide	3 aktes	12 januari 1788, Turijn, Teatro Regio	Ferdinando Moretti
1788	Démophon	3 aktes	5 december 1788, Parijs, Salle de la Porte-Saint-Martin	Jean-François Marmontel, naar Pietro Metastasio
1791	Lodoïska	3 aktes	18 juli 1791, Parijs, Théâtre Feydeau	Claude-François Fillette, (genoemd: Loraux), naar Jean-Baptiste Louvet de Couvrais «Les Amours du Chevalier Faublas»
1794	Elisa ou le voyage aux glaciers du Mont Saint Bernard	2 aktes	13 december 1794, Parijs, Théâtre Feydeau	Jacques-Antoine Révérony de Saint-Cyr
1797	Médée	3 aktes	1e versie: 13 maart 1797, Parijs, Théâtre Feydeau; 2e versie: als Medea, in Italiaanse taal: 6 november 1802, Wenen	François-Benoît Hoffmann en Nicolas Étienne Framéry, naar Euripides en Pierre Corneille
1798	L'Hôtellerie portugaise (Het Portugees Restaurant)	1 akte	25 juli 1798, Parijs, Théâtre Feydeau	Etienne Saint-Aignan
1799	La punition	1 akte	23 februari 1799, Parijs, Théâtre Feydeau	J.-L. B. Desfaucheres
1800	Les Deux Journées, ou Le Porteur d'eau	3 aktes	16 januari 1800, Parijs, Théâtre Feydeau	Jean Nicolas Bouilly
1803	Anacréon ou l'amour fugitif	2 aktes	4 oktober 1803, Parijs, Théâtre National	C. R. Mendouze
1806	Faniska	3 aktes	25 februari 1806, Wenen, Theater am Kärntnertor	Joseph von Sonnleitner
1809	Pimmalione (Pygmalion)	1 akte	30 november 1809, Parijs, Tuileries	Stefano Vestris, naar Antonio Simone Sografi Italiaanse versie van «Pymalion» van Jean-Jacques Rousseau
1810	Le Crescendo	1 akte	1 september 1810, Parijs, Opéra Comique	Charles-Augustine de Bassompierre de Sewrin
1813	Les Abencérages ou L'étendard de Grenade	3 aktes	6 april 1813, Parijs, Théâtre National, de Franse keizer Napoleon Bonaparte was persoonlijk aanwezig	Victor-Joseph Étienne de Jouy, naar François René Vicomte de Chateaubriand, gebaseerd op J.-P. Claris de Florians novel «Gonsalve de Cordoue»
1833	Ali Baba ou Les quarante voleurs	4 bedrijven	22 juli 1833, Parijs, Opéra Le Peletier	Augustin Eugène Scribe en Anne-Honoré-Joseph Duveyrier genoemd: Mélesville

Overige werken

Motetten
Beurtzangen
Cantates
Strijkkwartetten
Sololiederen
Pianosonates en
Symfonieën

Publicaties

Luigi Cherubini: Cours de contrepoint et de fugue (Theorie van de contrapunt en de fuga), 1835.

Externe link

Bladmuziek van Luigi Cherubini op de website van het International Music Score Library Project

Bronnen, noten en/of referenties

Richard Hohenemser: Luigi Cherubini, sein Leben und seine Werke, Sändig, Vaduz, Liechtenstein, 1999 <Repr. d. Ausg. Leipzig 1913>
Stewart Gordon: The Galant Style, in: A History of Keyboard Literature. Music for the Piano and its Forerunners, New York: Schirmer Books, 1996, 566 p., ISBN 978-0-534-25197-0
Jean Gallois: Compositeurs et interpretes au 19 et 20e secles, in: Musiques et musiciens au faubourg Saint Germain, Paris: Delegation a l'Action Artistique, 1996, 212 p., ISBN 978-2-905118-83-7
Francis Claudon: Dictionnaire de l'opéra-comique français, Paris: Peter Lang, 1995, 531 p., ISBN 978-3-906753-42-3
Gaspare nello Vetro: Nomi Citati Nella Cronologia, in: Teatro Reinach 1871-1944 : gli spettacoli musicali opere concerti operette, Parma: Comune di Parma - Archivo storico Teatro Regio, 1995, 653 p.
Guy Gosselin: L'âge d'or de la vie musicale à Douai, 1800-1850, Liège: Editones Mardaga, 1994, 236 p., ISBN 978-2-87009-579-9
Oliver Heidenmann: Luigi Cherubini. Les abencérages, ou les l'entendard de Grenade; Untersuchungen zur Operngeschichte des französischen Empire, Waxmann, Münster, 1994, ISBN 3-89325-238-X
Hans-Josef Irmen (Hrsg.): Luigi Cherubini. Leben und Werk in Zeugnissen seiner Zeitgenossen, Bosse, Regensburg, 1972, ISBN 3-7649-2071-8

Zie de categorie Luigi Cherubini van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.