M7 (spoorwegrijtuig)
M7 is een serie dubbeldeksrijtuigen van de NMBS voor gebruik binnen België en in Luxemburg. Ze worden gebouwd door Bombardier en Alstom. Alstom bouwde de gemotoriseerde koprijtuigen in Charleroi en Valenciennes en het ETCS level 2-beveiligingssysteem voor alle rijtuigen. De eindassemblage van de andere rijtuigen gebeurde door Bombardier in Brugge (het vroegere BN, en nu Alstom Brugge).
M7 | ||||
---|---|---|---|---|
M7-rijtuig te Lokeren
| ||||
Aantal | 747 (445 + 204 + 98) | |||
Nummering | B: 145+12 (72001-72145) AB: 145+80 (73001-73145) BD:127 BDx: 65 (75001-75065) BVx: 61 (75065-) BMx: 90+22 (76001-76090) | |||
Fabrikant | Bombardier / Alstom | |||
Vervoerder | NMBS | |||
Bouwjaar | 2015-… | |||
Indienststelling | 2020-… | |||
Spoorwijdte | 1.435 mm | |||
Massa | motorrijtuig: 81,4 ton (leeg) | |||
Lengte over buffers | 26,80 m 24,19 m (motorrijtuig) | |||
Breedte | 2,83 m | |||
Hoogte | 4.632 mm | |||
Omgrenzingsprofiel | BE2[1] | |||
Maximumsnelheid | 200 km/h | |||
Vloerhoogte | 63 cm (toegankelijke deur M7 BD op 76 cm) | |||
Fietsplaatsen | BVx:16 BDX:12 BD:8 | |||
Techniek | ||||
Stroomsysteem | ~ 25 kV 50 Hz = 3000 V | |||
Treinbeïnvloeding | ETCS / TBL 1+ | |||
Treinradio | o.a. GSM-R | |||
|
M7-rijtuigen kunnen vlot gekoppeld worden met M6-rijtuigen, al zijn dan niet alle mogelijkheden functioneel en hebben homogene M7-stammen daarom de voorkeur.
Ze kunnen op de Belgische hogesnelheidslijnen rijden en zijn gepland om ook in het Groothertogdom Luxemburg toelating te krijgen, maar niet in Duitsland (ze kunnen niet om met de voedingsspanning 1~kV AC die daar uit de locomotief komt) noch in Frankrijk (omgrenzingsprofiel). De rijtuigen voldoen aan het Nederlandse omgrenzingsprofiel, kunnen om met de spanning in Nederland en zouden in principe in Nederland kunnen rijden. De eigen stuurrijtuigen kunnen standaard niet rijden onder de Nederlandse treinbeïnvloeding.
De treinen hebben een instaphoogte van 0,63 m terwijl de meest gangbare perronhoogtes in België 0,55 m en 0,76 m zijn. Hierdoor is het voor personen met beperkte mobiliteit moeilijk om op zelfstandige basis in te stappen en uit te stappen. Ook maakt dit in- en uitstappen met bagage moeilijker vanwege het hoogteverschil tussen trein en perron.[2] Bij een bijkomende bestelling in december 2020 waren 130 autonoom toegankelijke rijtuigen met een instaphoogte van 76 cm voor personen met een beperkte mobiliteit.[3] Een jaar later, in december 2021, werden nog eens 98 rijtuigen besteld.[4]
Geschiedenis
bewerkenDe NMBS bestelde in een eerste fase 445 rijtuigen met 105.000 zitplaatsen aan een totale prijs van 1,3 miljard euro, te leveren tussen 2018 en 2021. Er werd een optie getekend voor 917 bijkomende rijtuigen, wat het totaal op 1362 rijtuigen zou brengen, voor een totaalbedrag van 3,3 miljard euro.[5] De eerste levering in 2018 werd niet gehaald.
De eerste 445 rijtuigen zijn opgedeeld in 90 gemotoriseerde stuurrijtuigen, 65 stuurrijtuigen en 290 rijtuigen. Het aandeel van Bombardier in deze eerste bestelling wordt op 787 miljoen euro geraamd, het aandeel van Alstom op 471 miljoen euro.[6][7]
In februari 2018 werd een eerste prototype-rijtuig voorgesteld bij Bombardier Brugge. In de Brugse fabriek wordt de afwerking van de rijtuigen gerealiseerd en worden tests uitgevoerd.[8]
In december 2020 kondigde de NMBS aan dat ze nog 204 extra rijtuigen van het type M7 hadden besteld bij de producent Bombardier-Alstom, voor 450 miljoen euro. De bestelling bestaat uit 130 rijtuigen die een toegangsdeur hebben met een instaphoogte van 76 centimeter en deze zullen autonoom toegankelijk zijn voor reizigers met een beperkte mobiliteit. Het tweede deel van de bestelling bestaat uit 68 rijtuigen met een stuurpost en met plaats voor fietsen en kinderwagens.[3] Deze zullen ook vooral ingezet worden op intercitytrajecten.[9] De eerste leveringen zijn gepland voor 2024.[10]
In december 2021 werden 98 nieuwe multifunctionele rijtuigen besteld.[11]
De drie bestellingen samen tellen 750 rijtuigen met meer dan 80.000 zitplaatsen, voor ruim drie miljard euro.[12]
In oktober 2024 werd het 445e rijtuig in gebruik genomen en daarmee was de eerste fase volledig in dienst. De planning was toen om tegen eind 2026 alle rijtuigen geleverd te hebben, waarmee de M7 de meest voorkomende trein zal zijn in België.[12]
Materieel
bewerkenDe M7-rijtuigen zijn vooral bedoeld als intercitymaterieel op de drukke Belgische hoofdlijnen via de Noord-Zuidverbinding.[12] Door de instroom van deze rijtuigen wil de NMBS de M4-rijtuigen en de MSCR-stellen volledig vervangen alsook deels de MS66- en MS73-motorstellen. Ze hebben airconditioning en een gesloten toiletsysteem. Naast de binnendeuren worden informatieschermen aangebracht waarop reisinformatie van het "RIS"-systeem wordt getoond.
In vergelijking met de M6-rijtuigen zijn er meer comfortabele zitplaatsen, informatieschermen, hogere plafonds, meer beenruimte bij tegenover elkaar staande zetels, ruimte voor grote bagage en meer stopcontacten.[6][7] In eerste instantie werd ook een wifiverbinding als optie aangeduid, maar dit werd later te duur geacht.
Varianten
bewerkenM7 AB
bewerkenDit is een rijtuig met eerste en tweede klasse. In tegenstelling tot de M6-rijtuigen zijn er geen rijtuigen binnen de M7-reeks met enkel zitplaatsen eerste klasse. Bij deze AB-rijtuigen bevindt de eerste klasse zich op de bovenste verdieping.
Stiltezone
bewerkenTegen de zomer van 2025 worden M6 en M7 uitgerust met een stiltezone per trein, op de benedenverdieping.[13][14]
Bij de M7 gaat het om de tweede klas onder de eerste klas.
M7 B
bewerkenDit is een rijtuig tweede klasse.
M7 BD
bewerkenDit is een multifunctioneel en autonoom toegankelijk rijtuig tweede klasse, ook geschikt voor rolstoelgebruikers (deur voor autonome toegankelijkheid bij perronhoogte 76 cm + toilet) of 8 fietsplaatsen. Het eerste rijtuig werd in februari 2024 voorgesteld[15] en zal eind 2024 in dienst komen.[12]
Het is het eerste eigen gelijkvloerse rijtuig van de NMBS, met uitschuiftreden aan de deuren zodat rolstoelen en kinderwagens zonder moeite kunnen binnenrollen, na de Drielandentrein, die geen eigendom is van de NMBS.
M7 BDx
bewerkenDit is een multifunctioneel stuurrijtuig met plaats voor rolstoelgebruikers (deurhoogte 63 cm, dus niet gelijkvloers + toilet) of 12 fietsplaatsen
M7 BVx
bewerkenDit is een multifunctioneel stuurrijtuig met plaats voor 16 fietsen. Het werd in 2023 geïntroduceerd als alternatief voor de BDx, omdat voor rolstoelgebruikers de toekomstige BD voorzien werd.
Gemotoriseerde stuurpost (Bmx)
bewerkenIn tegenstelling tot de voorgaande generaties dubbeldeksrijtuigen, is er bij de M7-rijtuigen geopteerd om gemotoriseerde stuurposten op te nemen in de bestelling. Deze rijtuigen, genummerd van 76001 tot 76090 zijn een samenstelling van een locomotief en een rijtuig. In dit rijtuig is plaats voor 52 personen in tweede klasse. Volgens de oorspronkelijke ontwerpen kan één Bmx-rijtuig vijf rijtuigen (inclusief zichzelf) trekken. Ze rijden echter vier- tot zesdelig rond. Een Bmx-rijtuig kan ingezet worden als vervanging van een locomotief, waardoor M7-stammen sneller te koppelen zijn met andere M7-stammen, maar ook met treinstellen zoals de Desiro (MS08) en locomotieven met GF-koppeling (HLE 19). Dit Bmx-rijtuig is ook compatibel met M4-, M5- en M6-rijtuigen. Sinds april 2024 rijdt de M7 Bmx ook occasioneel op de HSL 2.
Toegankelijkheid
bewerkenNa indienstneming van alle rijtuigen zal elke M7-trein beschikken over minstens één autonoom toegankelijk rijtuig BD.[12]
Fietsen
bewerkenDe verschillende varianten met plaats voor fietsen zijn BVx (16), BDX (12) en BD (8).
Na indienstneming van alle rijtuigen zal elke M7-trein beschikken over een multifunctioneel rijtuig met plaats voor fietsen en kinderwagens, waardoor er plaats zal zijn voor minstens zestien fietsen per M7-trein.[12]
Inzet
bewerkenDe allereerste inzet van de M7-rijtuigen vond plaats op 13 januari 2020 tot 26 februari 2020, toen enkele M7-rijtuigen meereden in de P-trein 7401 en 8400 van Liège-Guillemins naar Brussel-Zuid. Ondertussen rijden deze treinen weer volledig met M4-rijtuigen. Er rijden M7-rijtuigen mee in P-treinen tussen Visé en Brussel-Zuid samen met I11-rijtuigen. Sinds januari 2021 worden de M7-rijtuigen ingezet op alle treinen van de IC-01-verbinding tussen Oostende en Eupen. Op 23 augustus 2021 reed de eerste homogene stam M7-rijtuigen van Schaarbeek richting Gent-Sint-Pieters verzekerd als piekuurtrein 8014 en dat in beide richtingen.
Vanaf de periode 2021-2024 zal deze trein de verouderde M4-treinen en motorstellen MS66 en MS73 van de NMBS vervangen.
Vanaf 5 februari 2024 rijden het M7 Bmx-motorrijtuig en M7 BDx-stuurrijtuig aan beide uiteinden van enkele stammen met M4-rijtuigen, zodat deze oudere rijtuigen nog kunnen blijven rijden zonder inzet van HLE18-locomotieven (en M4-stuurrijtuigen).
Inzet van het stuurrijtuig (BDx)
bewerkenDoordat de stuurrijtuigen een GF-koppeling hebben, kunnen ze niet samenwerken met een opdrukloc, meer bepaald op de steile helling van Ans. Om problemen hiermee te voorkomen, worden ze niet ingezet op intercityverbindingen 01 (Oostende - Eupen) en Kortrijk - Welkenraedt.
Inzet 2021
bewerken- IC 01 Oostende - Eupen (gecombineerd met I11- en I10-rijtuigen)
- IC 20 Gent-Sint-Pieters - Tongeren (volledige trein, 2 keer per dag)
- P Schaarbeek - Gent-Sint-Pieters (volledige trein, 2 keer per dag)
Inzet 2022
bewerkenGecombineerde trein = heterogene samenstelling
- IC 20 Gent-Sint-Pieters - Tongeren (volledige trein, 4 keer per dag per richting (IC 2204, IC 2205, IC 2213, IC 2214, IC 2230, IC 2231, IC2239 en IC 2240)). Voorlopig uitgesteld, wegens problemen bij de homologatie. De bovenvermelde treinen worden verzekerd met vervangingsmaterieel (4× I11 en 6x I6, getrokken door HLE21 of HLE18) tot nader bericht.
Volledige trein = homogene samenstelling
Volgende treinen worden verzekerd met een homogene samenstelling (6× M7 inclusief stuurrijtuigen M7 BDx en M7 Bmx):
- P7306 Tongeren - Brussel-Zuid
- P8305 Brussel-Zuid - Tongeren
- IC2242 Hasselt - Gent-St.-Pieters
- P7012 Gent-St.-Pieters - Schaarbeek
- P8014 Schaarbeek - Gent-St.-Pieters
- IC2220 Gent-St.-Pieters - Hasselt
Inzet 2023
bewerkenSinds 11 december 2022 rijden er o.a. M7-rijtuigen op deze diensten:
- IC 5xx Oostende - Eupen (gecombineerd met I11 / I6 / I10 / M6)
- IC 22xx Gent-St.-Pieters - Tongeren
- IC 15xx Blankenberge - Genk (M7 Bmx gecombineerd met M6)
- IC 17xx Quievrain - Liege-Guillemins
- P7013 Sint-Niklaas - Schaarbeek
- P8013 Schaarbeek - Sint-Niklaas
Sinds 12 juni 2023 rijden er ook M7-rijtuigen op deze diensten:
- IC 32xx Kortrijk - Sint-Niklaas
Inzet Kust-Express 2022
bewerken- EXP18442 Tongeren - Oostende
- EXP18461 Brussel-Noord - De Panne
Gecombineerde trein = heterogene samenstelling
2024
bewerkenIn 2024 werd de M7 gebruikt voor volgende IC-verbindingen:[12]
- Eupen - Oostende
- Blankenberge - Genk
- Luik - Quiévrain
- Kortrijk - Sint-Niklaas
- Brussel - Namen - Luik
- Gent - Tongeren
Foto's interieur
bewerkenMotorrijtuig
bewerken-
Motorrijtuig, trappen
-
Bovenverdieping
-
Gang door de motorafdeling
Rijtuigen eerste- en tweede klasse
bewerken-
Zetels in de eerste klasse
-
Trappen naar eerste klas en tweede klas
-
Toilet in een tweedeklasserijtuig zonder rolstoelafdeling
-
Gang op de benedenverdieping van een tweedeklasserijtuig
-
Gang in de eerste klasse op de bovenverdieping
-
Interieur in de tweede klasse
-
Zetels in de tweede klasse
-
Multifunctionele ruimte in de tweede klasse
Stuurrijtuig
bewerken-
Fiets- en rolstoelruimte in een stuurrijtuig
-
Trap die naar het platform met verlaagde deuren (op perronhoogte) leidt
-
Toegankelijk toilet in de fiets- en rolstoelruimte op de benedenverdieping
Externe links
bewerken- https://mmfl58.be/RollendMaterieel/Rijtuigen/M%20rijtuigen/M7/M7%20Rijtuigen.html Gedetailleerde gegevens en grondplan
- ↑ European Union Agency for Railways, European Register of Authorised Types of Vehicles; 13-160-0003-1-001-001 M7 Bmx (passenger vehicle with traction function - 1 driver cab) (8 november 2021). Geraadpleegd op 27-12-2021.
- ↑ Toegankelijke treinen? Niet de komende dertig jaar: NMBS bestelt opnieuw wagons die niet matchen met perronhoogte. De Morgen (12 januari 2020). Gearchiveerd op 12 januari 2020. Geraadpleegd op 12 januari 2020.
- ↑ a b Bombardier–Alstom consortium to provide 204 multifunctional M7-type coaches to SNCB. Gearchiveerd op 15 januari 2022. Geraadpleegd op 4 januari 2021.
- ↑ Extra bestelling treinen voor Alstom (ex-Bombardier) Brugge. Focus en WTV. Gearchiveerd op 20 december 2021. Geraadpleegd op 20 december 2021.
- ↑ dds, svg, Bombardier haalt megabestelling NMBS binnen. De Standaard. Geraadpleegd op 15 juli 2018.
- ↑ a b Bombardier haalt megabestelling NMBS binnen, De Standaard, 18 december 2015. Gearchiveerd op 7 oktober 2022.
- ↑ a b NMBS M7 rijtuigen, YouTube, 18 december 2015. Gearchiveerd op 6 september 2023.
- ↑ Bombardier toont prototype M7. Focus en WTV. Gearchiveerd op 16 juni 2018. Geraadpleegd op 13 juli 2018.
- ↑ NMBS investeert 450 miljoen euro in nieuwe dubbeldekstreinen. SpoorPro.nl. Gearchiveerd op 21 december 2020. Geraadpleegd op 23 december 2020.
- ↑ (en) Opsteker voor Bombardier: bedrijf mag 200 extra treinen bouwen voor NMBS. Business AM (18 december 2020). Gearchiveerd op 18 december 2020. Geraadpleegd op 23 december 2020.
- ↑ (en) Alstom to supply Belgium’s SNCB with an additional 98 multifunction M7 train cars. Alstom. Gearchiveerd op 21 december 2021. Geraadpleegd op 21 december 2021.
- ↑ a b c d e f g NMBS, Nieuwste NMBS-dubbeldekstrein overschrijdt de kaap van meer dan 50.000 zitplaatsen (8 oktober 2024). Geraadpleegd op 12 oktober 2024.
- ↑ Torfs, Michaël, Rustzoekers op wenken bediend: vanaf vandaag komen er stiltezones "in groot deel van de treinen". VRT NWS (23 september 2024). Gearchiveerd op 24 september 2024. Geraadpleegd op 24 september 2024.
- ↑ "NMBS lanceert stiltezones op IC-treinen: “Rekenen erop dat reizigers regels respecteren”", De Standaard, 24 september 2024. Gearchiveerd op 24 september 2024. Geraadpleegd op 24 september 2024.
- ↑ https://www.vrt.be/vrtnws/nl/2024/02/15/treinreizigers-met-beperkte-mobiliteit-kunnen-binnenkort-zelfsta/