Wijnaldum (plaats)
Wijnaldum (Fries: Winaam) is een dorp in de Nederlandse gemeente Harlingen in het noordwesten van de provincie Friesland. Wijnaldum ligt tussen Sexbierum en Harlingen, niet ver van de Waddenzee. Ten westen van het dorp loopt de N393. In 2023 telde het dorp 485 inwoners. De buurtschap Voorrijp, iets naar het oosten, heeft dezelfde postcode als Wijnaldum.
Plaats in Nederland | |||
---|---|---|---|
Zicht op Wijnaldum | |||
Situering | |||
Provincie | Friesland | ||
Gemeente | Harlingen | ||
Coördinaten | 53° 12′ NB, 5° 28′ OL | ||
Algemeen | |||
Oppervlakte | 5,78[1] km² | ||
- land | 5,7[1] km² | ||
- water | 0,08[1] km² | ||
Inwoners (2023-01-01) |
485[1] (84 inw./km²) | ||
Woningvoorraad | 220 woningen[1] | ||
Overig | |||
Postcode | 8857 | ||
Netnummer | 0517 | ||
Woonplaatscode | 2893 | ||
Detailkaart | |||
Locatie in de gemeente Harlingen | |||
Foto's | |||
Andreaskerk | |||
|
Geschiedenis
bewerkenHet dorp is een terpdorp ontstaan op een kwelderrug ten zuiden van de Riedslenk. De oudste vermelding dateert van de 13e eeuw, toen de plaats als Wynaldum werd vermeld. Daarna kwamen vermeldingen voor als Wynaldum, Wynaldem, Wynalden, Winaemen in 1718 als Wynaam.De plaatsnaam verwijst naar de woonplaats van Winald.
Het dorp groeide langzaam in de 19e en 20e eeuw.
Tot de gemeentelijke herindeling op 1 januari 1984 lag Wijnaldum in de per die datum opgeheven gemeente Barradeel.
Archeologisch onderzoek
bewerkenDe vondst, in 1953, van de fibula van Wijnaldum (een mantelspeld) op een van de terpen van Wijnaldum, was het begin van een archeologisch onderzoek, waaruit bleek dat Wijnaldum en Voorrijp al in de 7e eeuw belangrijke vestigingen waren. In een archeologisch steunpunt in de oude consistorie is die geschiedenis in beeld gebracht.
Verder archeologisch onderzoek toonde aan dat er in Wijnaldum in die tijd een hoofdgebouw stond met ateliers van ambachtslieden: goud- en zilversmeden, bronsgieters, glas- en barnsteenbewerkers, wevers, een wapensmid etc. Tevens werd er onder meer een dirham (Arabische zilveren munt) aangetroffen die verwerkt was in een ander sieraad dat er werd gevonden. Mogelijk is die laatste via handel door Vikingen daar terechtgekomen.
Kerk
bewerkenDe Andreaskerk is een gebouw van de hervormde kerk. De oude stompe toren stortte in de nacht van 24 op 25 juni 1684 door ouderdom in.[bron?] De preekstoel uit 1729 is opvallend wegens het sierlijke houtsnijwerk. Tegen de noordkant van de kerk nog de overblijfselen zichtbaar.
Cultuur
bewerkenHet dorp heeft een dorpshuis en een koorvereniging Sjonggroep Waadwyn, deze ontstond door de fusie van de twee zangkoren uit Wijnaldum en Ried. Verder verschijnt vier keer per jaar dorpskrant It Fuottenein (Het voeteneind).
-
Beeld van Anske de Boer
-
Winamer Kat door André van der Linden
-
Uitkijktoren bij het Dorpsbos
Zie ook
bewerkenExterne link
bewerken- G. van Berkel & K. Samplonius (2018), Nederlandse plaatsnamen verklaard
- J.C. Besteman, J.M. Bos, D.A. Gerrets e.a. (1999), The Excavations at Wijnaldum: Reports on Frisia in Roman and Medieval Times, Taylor & Francis, ISBN 9054104880
- Frieslandwonderland.nl (Stichting Fryslâns Ferline); NoordBoek – Peter Karstkarel