Naar inhoud springen

Chandragupta Maurya: verschil tussen versies

Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie
Interactief door geschiedenis bladeren
← Oudere bewerking
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
VisueelWikitekst
Nallimbot (overleg | bijdragen)
15.601 bewerkingen
k r2.7.3) (Robot: interwiki gewijzigd van ur:چندرگپتا موریا naar ur:چندرگپت موریا
 
(20 tussenliggende versies door 13 gebruikers niet weergegeven)
Regel 1: Regel 1:
[[Bestand:Chandragupta mauryan empire.GIF|thumb|300px|Maghada (het Mauryarijk) rond 300 v.Chr. onder Chandragupta.]]
[[Bestand:Chandragupta mauryan empire.GIF|thumb|300px|Maghada (het Mauryarijk) rond 300 v.Chr. onder Chandragupta.]]


'''Chandragupta Maurya''' ([[Sanskriet]]: '''चन्द्रगुप्त मौर्य'''; [[Grieks]]: ''Sandrocottus'' of ''Androcuttus''; geboren rond 340 v.Chr., regeerde van 322 - 293 v.Chr.<ref>Kulke & Rothermund 1998: pp. 59-62</ref>) was de stichter van het naar hem genoemde [[Mauryarijk]] en de eerste keizer die het grootste deel van het tegenwoordige [[India]] wist te verenigen.<ref name=Boesche>{{cite journal | first = Roger | last = Boesche | year = 2003 | month = January | title = [http://muse.jhu.edu/demo/journal_of_military_history/v067/67.1boesche.pdf Kautilya's ''Arthaśāstra''] | journal = The Journal of Military History | volume = 67 | issue = 1 | pages = 9–37 | id = ISSN 0899-3718}}</ref>
'''Chandragupta Maurya''' ([[Sanskriet]]: '''चन्द्रगुप्त मौर्य'''; [[Grieks]]: ''Sandrocottus'' of ''Androcuttus''; geboren rond 340 v.Chr., regeerde van 322 - 293 v.Chr.<ref>Kulke & Rothermund 1998: pp. 59-62</ref>) was de stichter van het naar hem genoemde [[Mauryarijk]] en de eerste keizer die het grootste deel van het tegenwoordige [[India]] wist te verenigen.<ref name="Boesche">{{Citeer journal | first = Roger | last = Boesche | year = 2003 | month = January | title = [http://muse.jhu.edu/demo/journal_of_military_history/v067/67.1boesche.pdf Kautilya's ''Arthaśāstra''] | url = https://archive.org/details/sim_journal-of-military-history_2003-01_67_1/page/9 | journal = The Journal of Military History | volume = 67 | issue = 1 | pages = 9–37 | issn = 0899-3718}}</ref>


Chandragupta's rijk strekte zich uit over [[Bengalen (gebied)|Bengalen]] en de Indiase vlakte in het noorden en oosten, [[Afghanistan]] en [[Beloetsjistan (landstreek)|Beloetsjistan]] in het westen, [[Jammu en Kasjmir (gebied)|Kasjmir]] in het noorden en de [[Dekan]] in het zuiden.
Chandragupta's rijk strekte zich uit over [[Bengalen (gebied)|Bengalen]] en de Indiase vlakte in het noorden en oosten, [[Afghanistan]] en [[Beloetsjistan (landstreek)|Beloetsjistan]] in het westen, [[Jammu en Kasjmir (gebied)|Kasjmir]] in het noorden en de [[Dekan]] in het zuiden.
Regel 11: Regel 11:


== Afkomst en jeugd ==
== Afkomst en jeugd ==
In die tijd was Noord-India verdeeld over honderden kleinere en grotere koninkrijkjes. In het westen, de [[Indus (rivier)|Indusvallei]], Afghanistan en Beloetsjistan, lag het rijk van [[Alexander de Grote]], in de Indiase [[satrapie]]ën werden na diens dood in 323 v.Chr. nog steeds bestuurd door door hem aangestelde gouverneurs. Deze [[diadochen]] waren in een jarenlange strijd gewikkeld om wie het grootste deel van het rijk kon innemen. Verder naar het oosten lag het [[Nanda-dynastie|Nanda-rijk]], dat het huidige Bengalen en een deel van de Gangesvlakte besloeg.
In die tijd was Noord-India verdeeld over honderden kleinere en grotere koninkrijkjes. In het westen, de [[Indus (rivier)|Indusvallei]], Afghanistan en Beloetsjistan, lag het rijk van [[Alexander de Grote]]. De Indiase [[satrapie]]ën werden na diens dood in 323 v.Chr. nog steeds bestuurd door door hem aangestelde gouverneurs. Deze [[diadochen]] waren in een jarenlange strijd gewikkeld om wie het grootste deel van het rijk kon innemen. Verder naar het oosten lag het [[Nanda-dynastie|Nanda-rijk]], dat het huidige Bengalen en een deel van de Gangesvlakte besloeg.


Het is niet duidelijk waar Chandragupta vandaan kwam of wat zijn achtergrond was. Meestal wordt gedacht dat hij uit [[Magadha]] kwam, waar hij een onechte zoon was van een lokale heerser, misschien een lid van de [[Nandadynastie]].<ref>[http://wildfiregames.com/0ad/page.php?p=8542 Biografie van Chandragupta Maurya (Engels)]</ref> Dit is in overeenstemming met oude Indiase teksten als de [[Vishnu Purana]], waarin Chandragupta een zoon is van prins Maurya en een dienstmeid genaamd Mura.
Het is niet duidelijk waar Chandragupta vandaan kwam of wat zijn achtergrond was. Meestal wordt gedacht dat hij uit [[Magadha]] kwam, waar hij een onechte zoon was van een lokale heerser, misschien een lid van de [[Nandadynastie]].<ref>{{Citeer web |url=https://wildfiregames.com/0ad/page.php?p=8542 |titel=Biografie van Chandragupta Maurya (Engels) |bezochtdatum=11 juni 2023 |archiefdatum=1 juni 2011 |archiefurl=https://web.archive.org/web/20110601150348/http://wildfiregames.com/0ad/page.php?p=8542 |dodeurl=ja }}</ref> Dit is in overeenstemming met oude Indiase teksten als de [[Vishnu Purana]], waarin Chandragupta een zoon is van prins Maurya en een dienstmeid genaamd Mura.


[[Plutarchus]] meldt dat Chandragupta in zijn jeugd Alexander de Grote ontmoette.<ref>[http://www.perseus.tufts.edu/cgi-bin/ptext?doc=Perseus%3Atext%3A1999.01.0243&layout=&loc=62.1 Plutarchus 62-3]</ref> Als dit waar is moet de ontmoeting rond 326 v.Chr. hebben plaatsgevonden in de buurt van [[Taxila (Pakistan)|Taxila]]. In dat geval zou Chandragupta rond 340 v.Chr. geboren moeten zijn.
[[Plutarchus]] meldt dat Chandragupta in zijn jeugd Alexander de Grote ontmoette.<ref>[http://www.perseus.tufts.edu/hopper/text?doc=Perseus%3Atext%3A1999.01.0243%3Achapter%3D62%3Asection%3D3 Plutarchus 62-3]</ref> Als dit waar is moet de ontmoeting rond 326 v.Chr. hebben plaatsgevonden in de buurt van [[Taxila (Pakistan)|Taxila]]. In dat geval zou Chandragupta rond 340 v.Chr. geboren moeten zijn.


In de klassieke bronnen bevond Chandragupta zich aan het hof van de Nandakoning [[Dhana Nanda]] in [[Paliputra]] (tegenwoordig [[Patna]]), waar hij de woede van de koning op zijn hals haalde en moest vluchten.<ref>{{cite book | last = Trautmann | first = Thomas R. | authorlink = Thomas Trautmann | title = Kauṭilya and the Arthaśāstra: A Statistical Investigation of the Authorship and Evolution of the Text | year = 1971 | publisher = E.J. Brill | location = Leiden | chapter =The Cāṇakya-Candragupta-Kathā}}</ref> Hij stelde een legertje samen van avonturiers en andere vijanden van de Nanda's. Hij werd hierbij geholpen door zijn adviseur Chanakya. Chandragupta sloot een verband met koning ''Parvatka'' in de [[Himalaya]], deze koning wordt meestal geïdentificeerd als [[Porus]].<ref>John Marshall ''Taxila'', p. 18</ref> Met het aldus gevormde leger wist Chandragupta rond 320 v.Chr. Paliputra in te nemen, waarna hij afrekende met Dhana Nanda en zelf koning werd.<ref>[http://www.forumromanum.org/literature/justin/texte15.html Junianus Justinus XV.4.15]</ref> Dit moet gebeurd zijn rond 322-321 v.Chr..
In de klassieke bronnen bevond Chandragupta zich aan het hof van de Nandakoning [[Dhana Nanda]] in [[Patna (stad)|Pataliputra]] (tegenwoordig [[Patna (stad)|Patna]]), waar hij de woede van de koning op zijn hals haalde en moest vluchten.<ref>{{Citeer boek | last = Trautmann | first = Thomas R. | authorlink = Thomas Trautmann | title = Kauṭilya and the Arthaśāstra: A Statistical Investigation of the Authorship and Evolution of the Text | year = 1971 | publisher = E.J. Brill | location = Leiden | chapter =The Cāṇakya-Candragupta-Kathā}}</ref> Hij stelde een legertje samen van avonturiers en andere vijanden van de Nanda's. Hij werd hierbij geholpen door zijn adviseur Chanakya. Chandragupta sloot een verband met koning ''Parvatka'' in de [[Himalaya]], deze koning wordt meestal geïdentificeerd als [[Poros (koning)|Poros]].<ref>John Marshall ''Taxila'', p. 18</ref> Met het aldus gevormde leger wist Chandragupta rond 320 v.Chr. Paliputra in te nemen, waarna hij afrekende met Dhana Nanda en zelf koning werd.<ref>[http://www.forumromanum.org/literature/justin/texte15.html Junianus Justinus XV.4.15]</ref> Dit moet gebeurd zijn rond 322-321 v.Chr..


[[Bestand:MauryanCoin.JPG|thumb|300px|Zilveren muntstuk uit het [[Mauryarijk]], waarop wielen en olifanten staan afgebeeld. 3e eeuw v.Chr..]]
[[Bestand:MauryanCoin.JPG|thumb|300px|Zilveren muntstuk uit het [[Mauryarijk]], waarop wielen en olifanten staan afgebeeld. 3e eeuw v.Chr..]]


== Stichting van het Maurya-rijk ==
== Stichting van het Maurya-rijk ==
Met de hulp van zijn adviseur Chanakya begon Chandragupta daarna zijn gebied uit te breiden, tot het heel Noord-India en een aantal aangrenzende gebieden zou bevatten. Hij maakte gebruik van de militaire structuur die de Nanda's hadden achtergelaten en richtte zijn aandacht nu op het westen. Hij beschikte permanent over een eigen regiment 'Indiase [[Amazonen]]', dat geheel uit vrouwelijke krijgers bestond, die enkel rechtstreeks aan zijn bevel gehoorzaamden, en hem steeds bij zijn veldtochten vergezelde.<ref>Michael Wood, ''The story of India'', Aflevering 2: ''The power of ideas'', [[Canvas (televisie)]], 28 oktober 2007</ref> Na de dood van Porus in 317 v.Chr. en het vertrek van de Griekse satrapen [[Eudemus (diadoch)|Eudemus]] en [[Peithon]] in het volgende jaar lijfde hij de gebieden rond de Indus bij zijn rijk in. Twee andere Griekse gouverneurs werden in opdracht van Chandragupta vermoord.<ref>Radha Kumud Mookerji, ''Chandragupta Maurya and His Times'', 4e druk (Delhi: Motilal Banarsidass, 1988 [1966]), 31, 28–33.</ref> De Griekse satrapen waren gewikkeld in een machtsstrijd om wat over was van het rijk van Alexander de Grote en het kan zijn dat Chandragupta weinig moeite heeft moeten doen om hun gebieden te annexeren.
Met de hulp van zijn adviseur Chanakya begon Chandragupta daarna zijn gebied uit te breiden, tot het heel Noord-India en een aantal aangrenzende gebieden zou bevatten. Hij maakte gebruik van de militaire structuur die de Nanda's hadden achtergelaten en richtte zijn aandacht nu op het westen. Hij beschikte permanent over een eigen regiment 'Indiase [[Amazonen]]', dat geheel uit vrouwelijke krijgers bestond, die enkel rechtstreeks aan zijn bevel gehoorzaamden, en hem steeds bij zijn veldtochten vergezelden.<ref>Michael Wood, ''The story of India'', Aflevering 2: ''The power of ideas'', [[Canvas (televisie)]], 28 oktober 2007</ref> Na de dood van Porus in 317 v.Chr. en het vertrek van de Griekse satrapen [[Eudemus (diadoch)|Eudemus]] en [[Peithon]] in het volgende jaar lijfde hij de gebieden rond de Indus bij zijn rijk in. Twee andere Griekse gouverneurs werden in opdracht van Chandragupta vermoord.<ref>Radha Kumud Mookerji, ''Chandragupta Maurya and His Times'', 4e druk (Delhi: Motilal Banarsidass, 1988 [1966]), 31, 28–33.</ref> De Griekse satrapen waren gewikkeld in een machtsstrijd om wat over was van het rijk van Alexander de Grote en het kan zijn dat Chandragupta weinig moeite heeft moeten doen om hun gebieden te annexeren.


Chandragupta zette zijn veroveringen door naar de monding van de Indus en vervolgens naar het zuiden. Hij regeerde nu over een gebied van de [[Golf van Bengalen]] tot de [[Arabische Zee]].
Chandragupta zette zijn veroveringen door naar de monding van de Indus en vervolgens naar het zuiden. Hij regeerde nu over een gebied van de [[Golf van Bengalen]] tot de [[Arabische Zee]].


In 305 v.Chr. viel [[Seleucus I Nicator]], de diadoch die inmiddels over een groot deel van Alexanders oude rijk heerste, India binnen. De strijd verliep echter slecht voor de Grieken en men besloot te onderhandelen. Dit leidde tot vrede tussen de Maurya- en Seleucidenrijken. Chandragupta trouwt een dochter van Seleucus en krijgt grote delen van Zuid-Afghanistan, Beloetsjistan en Gandhara toegewezen. Seleucus kreeg van Chandragupta 500 [[krijgsolifant]]en, die hem later van pas zouden komen in de [[slag bij Ipsus]].<ref>[http://www.perseus.tufts.edu/cgi-bin/ptext?doc=Perseus%3Atext%3A1999.01.0239&query=head%3D%23120 Strabo 15.2.1(9)]; [http://www.livius.org/ap-ark/appian/appian_syriaca_11.html Appianus, Historica, Syriaca 55]; [http://www.forumromanum.org/literature/justin/trad15.html Junianus Justinus XV.4.15]</ref>
In 305 v.Chr. viel [[Seleucus I Nicator]], de diadoch die inmiddels over een groot deel van Alexanders oude rijk heerste, India binnen. Dit resulteerde in de [[oorlog tussen Seleucus en Maurya]]. De strijd verliep echter slecht voor de Grieken en men besloot te onderhandelen. Dit leidde tot vrede tussen de Maurya- en Seleucidenrijken. Chandragupta trouwde een dochter van Seleucus en kreeg grote delen van Zuid-Afghanistan, Beloetsjistan en Gandhara toegewezen. Seleucus kreeg van Chandragupta 500 [[krijgsolifant]]en, die hem later van pas zouden komen in de [[slag bij Ipsus]].<ref>[http://www.perseus.tufts.edu/hopper/text?doc=Perseus%3Atext%3A1999.01.0239%3Abook%3D15%3Achapter%3D2%3Asection%3D9 Strabo 15.2.9]</ref><ref>[https://web.archive.org/web/20071103154609/http://www.livius.org/ap-ark/appian/appian_syriaca_11.html Appianus, Historica, Syriaca 55]</ref><ref>[http://www.forumromanum.org/literature/justin/trad15.html Junianus Justinus XV.4.15]. [https://web.archive.org/web/20221005155217/http://www.forumromanum.org/literature/justin/trad15.html Gearchiveerd] op 5 oktober 2022.</ref>


Seleucus zond zijn ambassadeur Megasthenes naar het hof van Chandragupta in Paliputra. Seleuces en Chandragupta stuurden elkaar later regelmatig cadeaus om hun vriendschap te uiten.
Seleucus zond zijn ambassadeur Megasthenes naar het hof van Chandragupta in Pataliputra. Seleucus en Chandragupta stuurden elkaar later regelmatig cadeaus om hun vriendschap te uiten.


== Jaïnisme en dood ==
== Jaïnisme en dood ==
Tegen het einde van zijn leven gaf Chandragupta zijn troon op ten gunste van zijn zoon [[Bindusara]]. Hij was een volgeling van de [[jaïnisme|jaïnistische]] goeroe [[Bhadrabahu Swami]] geworden en bracht zijn laatste jaren in [[Shravanabelagola]] ([[Karnataka]]) door met [[meditatie|mediteren]] en [[vasten]]. Een klein tempeltje staat tegenwoordig op de plek waar hij volgens de overlevering gestorven is.
Tegen het einde van zijn leven gaf Chandragupta zijn troon op ten gunste van zijn zoon [[Bindusara]]. Hij was een volgeling van de [[jaïnisme|jaïnistische]] goeroe [[Bhadrabahu Swami]] geworden en bracht zijn laatste jaren in [[Shravanabelagola]] ([[Karnataka (deelstaat)|Karnataka]]) door met [[meditatie|mediteren]] en [[vasten]]. Een klein tempeltje staat tegenwoordig op de plek waar hij volgens de overlevering gestorven is.
[[Ashoka]], een volgende legendarische keizer van het Indische rijk, was zijn kleinzoon.
[[Ashoka]], een volgende legendarische keizer van het Indische rijk, was zijn kleinzoon.


Regel 39: Regel 39:
{{References|2=2}}
{{References|2=2}}
===Literatuur===
===Literatuur===
*{{en}}{{aut|Kosambi,D.D.}}; '''1985''': ''An Introduction to the Study of Indian History'', Popular Prakashan.
* {{en}}{{aut|Kosambi,D.D.}}; '''1985''': ''An Introduction to the Study of Indian History'', Popular Prakashan.
*{{en}}{{aut|Kulke, H. & Rothermund, D.}}; '''1998''': ''A History of India'' (''3rd ed.''), Routledge, ISBN 0-415-15481-2.
* {{en}}{{aut|Kulke, H. & Rothermund, D.}}; '''1998''': ''A History of India'' (''3rd ed.''), Routledge, {{ISBN|0-415-15481-2}}.
*{{en}}{{aut|Bhargava, P.L.}}; '''2002''': ''Chandragupta Maurya'', D.K. Printworld.
* {{en}}{{aut|Bhargava, P.L.}}; '''2002''': ''Chandragupta Maurya'', D.K. Printworld.
*{{en}}{{aut|Habib, I. & Jha, V.}}; '''2004''': ''Mauryan India: A People's History of India'', Tulika Books, 189 pp.
* {{en}}{{aut|Habib, I. & Jha, V.}}; '''2004''': ''Mauryan India: A People's History of India'', Tulika Books, 189 pp.
* {{en}}{{aut|Stein, B.}}, '''2010''': ''A History of India'' (''2nd ed.''), Wiley-Blackwell, ISBN 978-1-4051-9509-6.
* {{en}}{{aut|Stein, B.}}, '''2010''': ''A History of India'' (''2nd ed.''), Wiley-Blackwell, {{ISBN|978-1-4051-9509-6}}.
*{{en}}{{aut|Swearer, Donald}}; '''1981''': ''Buddhism and Society in Southeast Asia'', Anima Books, ISBN 0-89012-023-4.
* {{en}}{{aut|Swearer, Donald}}; '''1981''': ''Buddhism and Society in Southeast Asia'', Anima Books, {{ISBN|0-89012-023-4}}.
*{{en}}{{aut|Nilakanta Sastri, K. A.}}; '''1967''': ''Age of the Nandas and Mauryas'', Motilal Banarsidass, ISBN 0-89684-167-7.
* {{en}}{{aut|Nilakanta Sastri, K. A.}}; '''1967''': ''Age of the Nandas and Mauryas'', Motilal Banarsidass, {{ISBN|0-89684-167-7}}.
*{{en}}{{aut|Bongard-Levin, G. M.}}; '''1986''': ''Mauryan India'',Stosius Inc/Advent Books Division, ISBN 0-86590-826-5.
* {{en}}{{aut|Bongard-Levin, G. M.}}; '''1986''': ''Mauryan India'',Stosius Inc/Advent Books Division, {{ISBN|0-86590-826-5}}.
*{{en}}{{aut|Chand Chauhan, G.}}; '''2004''': ''Origin and Growth of Feudalism in Early India: From the Mauryas to AD 650'', Munshiram Manoharlal, ISBN 81-215-1028-7.
* {{en}}{{aut|Chand Chauhan, G.}}; '''2004''': ''Origin and Growth of Feudalism in Early India: From the Mauryas to AD 650'', Munshiram Manoharlal, {{ISBN|81-215-1028-7}}.
*{{en}}{{aut|Keay, J.}}; '''2001''': ''India: A History'', Grove Press, ISBN 0-8021-3797-0.
* {{en}}{{aut|Keay, J.}}; '''2001''': ''India: A History'', Grove Press, {{ISBN|0-8021-3797-0}}.
}}
}}


[[Categorie:Maurya-keizer]]
[[Categorie:Maurya-keizer]]
[[Categorie:Persoon in de 4e eeuw v.Chr.]]

[[Categorie:Persoon in de 3e eeuw v.Chr.]]
[[als:Chandragupta Maurya]]
[[bg:Чандрагупта]]
[[bn:চন্দ্রগুপ্ত মৌর্য্য]]
[[ca:Chandragupta Maurya]]
[[cs:Čandragupta Maurja]]
[[de:Chandragupta Maurya]]
[[en:Chandragupta Maurya]]
[[eo:Ĉandragupto Maŭrjo]]
[[es:Chandragupta Maurya]]
[[eu:Chandragupta Maurya]]
[[fa:چاندراگوپتا مائوریا]]
[[fi:Chandragupta Maurya]]
[[fr:Chandragupta Maurya]]
[[hi:चन्द्रगुप्त मौर्य]]
[[id:Candragupta Maurya]]
[[it:Chandragupta Maurya]]
[[ja:チャンドラグプタ (マウリヤ朝)]]
[[ka:ჩანდრაგუპტა მაურია]]
[[kn:ಚಂದ್ರಗುಪ್ತ ಮೌರ್ಯ]]
[[ko:찬드라굽타]]
[[la:Candragupta Maurya]]
[[ml:ചന്ദ്രഗുപ്ത മൗര്യൻ]]
[[mr:चंद्रगुप्त मौर्य]]
[[new:चन्द्रगुप्त मौर्य]]
[[nn:Tsjandragupta Maurya]]
[[no:Chandragupta Maurya]]
[[pa:ਚੰਦਰਗੁਪਤ ਮੌਰੀਆ]]
[[pl:Ćandragupta Maurja]]
[[pnb:چندرگپتا موریہ]]
[[pt:Chandragupta Máuria]]
[[ru:Чандрагупта Маурья]]
[[sa:चन्द्रगुप्तमौर्यः]]
[[sh:Chandragupta Maurya]]
[[sk:Čandragupta (Maurjovská ríša)]]
[[sv:Chandragupta Maurya]]
[[ta:சந்திரகுப்த மௌரியர்]]
[[te:చంద్రగుప్త మౌర్యుడు]]
[[th:พระเจ้าจันทรคุปต์เมารยะ]]
[[uk:Чандрагупта Маур'я]]
[[ur:چندرگپت موریا]]
[[vi:Chandragupta Maurya]]
[[zh:旃陀罗笈多 (孔雀王朝)]]

Huidige versie van 15 dec 2023 om 22:30

Maghada (het Mauryarijk) rond 300 v.Chr. onder Chandragupta.

Chandragupta Maurya (Sanskriet: चन्द्रगुप्त मौर्य; Grieks: Sandrocottus of Androcuttus; geboren rond 340 v.Chr., regeerde van 322 - 293 v.Chr.[1]) was de stichter van het naar hem genoemde Mauryarijk en de eerste keizer die het grootste deel van het tegenwoordige India wist te verenigen.[2]

Chandragupta's rijk strekte zich uit over Bengalen en de Indiase vlakte in het noorden en oosten, Afghanistan en Beloetsjistan in het westen, Kasjmir in het noorden en de Dekan in het zuiden.

Bronnen

[bewerken | brontekst bewerken]

Er zijn relatief veel bronnen over Chandragupta bewaard gebleven omdat zowel boeddhistische teksten over zijn kleinzoon Asoka als Griekse teksten hem beschrijven. Zijn adviseur Chanakya was waarschijnlijk de auteur van een werk over staatsrecht en ethiek, de Arthashastra. Dit auteurschap is echter niet onomstreden, hoewel de beschrijving in de tekst vrijwel zeker het Mauryarijk betreft.[3] Een andere bron is Megasthenes, ambassadeur van het (Griekse) Seleucidenrijk aan het hof van Chandragupta.

De 9e-eeuwse schrijver Vishakhadatta schreef een toneelstuk over Chandragupta's leven, Mudrarakshasa.

Afkomst en jeugd

[bewerken | brontekst bewerken]

In die tijd was Noord-India verdeeld over honderden kleinere en grotere koninkrijkjes. In het westen, de Indusvallei, Afghanistan en Beloetsjistan, lag het rijk van Alexander de Grote. De Indiase satrapieën werden na diens dood in 323 v.Chr. nog steeds bestuurd door door hem aangestelde gouverneurs. Deze diadochen waren in een jarenlange strijd gewikkeld om wie het grootste deel van het rijk kon innemen. Verder naar het oosten lag het Nanda-rijk, dat het huidige Bengalen en een deel van de Gangesvlakte besloeg.

Het is niet duidelijk waar Chandragupta vandaan kwam of wat zijn achtergrond was. Meestal wordt gedacht dat hij uit Magadha kwam, waar hij een onechte zoon was van een lokale heerser, misschien een lid van de Nandadynastie.[4] Dit is in overeenstemming met oude Indiase teksten als de Vishnu Purana, waarin Chandragupta een zoon is van prins Maurya en een dienstmeid genaamd Mura.

Plutarchus meldt dat Chandragupta in zijn jeugd Alexander de Grote ontmoette.[5] Als dit waar is moet de ontmoeting rond 326 v.Chr. hebben plaatsgevonden in de buurt van Taxila. In dat geval zou Chandragupta rond 340 v.Chr. geboren moeten zijn.

In de klassieke bronnen bevond Chandragupta zich aan het hof van de Nandakoning Dhana Nanda in Pataliputra (tegenwoordig Patna), waar hij de woede van de koning op zijn hals haalde en moest vluchten.[6] Hij stelde een legertje samen van avonturiers en andere vijanden van de Nanda's. Hij werd hierbij geholpen door zijn adviseur Chanakya. Chandragupta sloot een verband met koning Parvatka in de Himalaya, deze koning wordt meestal geïdentificeerd als Poros.[7] Met het aldus gevormde leger wist Chandragupta rond 320 v.Chr. Paliputra in te nemen, waarna hij afrekende met Dhana Nanda en zelf koning werd.[8] Dit moet gebeurd zijn rond 322-321 v.Chr..

Zilveren muntstuk uit het Mauryarijk, waarop wielen en olifanten staan afgebeeld. 3e eeuw v.Chr..

Stichting van het Maurya-rijk

[bewerken | brontekst bewerken]

Met de hulp van zijn adviseur Chanakya begon Chandragupta daarna zijn gebied uit te breiden, tot het heel Noord-India en een aantal aangrenzende gebieden zou bevatten. Hij maakte gebruik van de militaire structuur die de Nanda's hadden achtergelaten en richtte zijn aandacht nu op het westen. Hij beschikte permanent over een eigen regiment 'Indiase Amazonen', dat geheel uit vrouwelijke krijgers bestond, die enkel rechtstreeks aan zijn bevel gehoorzaamden, en hem steeds bij zijn veldtochten vergezelden.[9] Na de dood van Porus in 317 v.Chr. en het vertrek van de Griekse satrapen Eudemus en Peithon in het volgende jaar lijfde hij de gebieden rond de Indus bij zijn rijk in. Twee andere Griekse gouverneurs werden in opdracht van Chandragupta vermoord.[10] De Griekse satrapen waren gewikkeld in een machtsstrijd om wat over was van het rijk van Alexander de Grote en het kan zijn dat Chandragupta weinig moeite heeft moeten doen om hun gebieden te annexeren.

Chandragupta zette zijn veroveringen door naar de monding van de Indus en vervolgens naar het zuiden. Hij regeerde nu over een gebied van de Golf van Bengalen tot de Arabische Zee.

In 305 v.Chr. viel Seleucus I Nicator, de diadoch die inmiddels over een groot deel van Alexanders oude rijk heerste, India binnen. Dit resulteerde in de oorlog tussen Seleucus en Maurya. De strijd verliep echter slecht voor de Grieken en men besloot te onderhandelen. Dit leidde tot vrede tussen de Maurya- en Seleucidenrijken. Chandragupta trouwde een dochter van Seleucus en kreeg grote delen van Zuid-Afghanistan, Beloetsjistan en Gandhara toegewezen. Seleucus kreeg van Chandragupta 500 krijgsolifanten, die hem later van pas zouden komen in de slag bij Ipsus.[11][12][13]

Seleucus zond zijn ambassadeur Megasthenes naar het hof van Chandragupta in Pataliputra. Seleucus en Chandragupta stuurden elkaar later regelmatig cadeaus om hun vriendschap te uiten.

Jaïnisme en dood

[bewerken | brontekst bewerken]

Tegen het einde van zijn leven gaf Chandragupta zijn troon op ten gunste van zijn zoon Bindusara. Hij was een volgeling van de jaïnistische goeroe Bhadrabahu Swami geworden en bracht zijn laatste jaren in Shravanabelagola (Karnataka) door met mediteren en vasten. Een klein tempeltje staat tegenwoordig op de plek waar hij volgens de overlevering gestorven is. Ashoka, een volgende legendarische keizer van het Indische rijk, was zijn kleinzoon.

Overgenomen van "https://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Chandragupta_Maurya&oldid=66537555"