Naar inhoud springen

1916: verschil tussen versies

Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
 
(46 tussenliggende versies door 23 gebruikers niet weergegeven)
Regel 4: Regel 4:


== Gebeurtenissen ==
== Gebeurtenissen ==
{{Zie ook|[[Eerste Wereldoorlog]]}}
;januari
;januari
*[[1 januari|1]] - [[Rusland]] opent een aanval op [[Oostenrijk-Hongarije]]. Hoewel de gevechten de komende dagen aan beide zijden veel doden oplevert, zijn de gebiedswinsten van beide partijen verwaarloosbaar.
*[[1 januari|1]] - [[Rusland]] opent een aanval op [[Oostenrijk-Hongarije]]. Hoewel de gevechten de komende dagen aan beide zijden veel doden oplevert, zijn de gebiedswinsten van beide partijen verwaarloosbaar.
Regel 11: Regel 12:
* 8 - [[Oostenrijk-Hongarije]] valt [[Montenegro]] binnen.
* 8 - [[Oostenrijk-Hongarije]] valt [[Montenegro]] binnen.
* [[13 januari|13]] - [[Slag aan de Wadi]] - [[George Younghusband]] weet opnieuw door te stoten ondanks Ottomaanse tegenstand, maar lijdt opnieuw zware verliezen aan manschappen.
* [[13 januari|13]] - [[Slag aan de Wadi]] - [[George Younghusband]] weet opnieuw door te stoten ondanks Ottomaanse tegenstand, maar lijdt opnieuw zware verliezen aan manschappen.
* 13 en [[14 januari|14]] - [[Watersnood 1916|Watersnood]] rond de [[Zuiderzee]]. Vele dijken breken door waardoor vele plaatsen en uitgestrekte landerijen in Noord-Holland, Utrecht en Gelderland onder water komen te staan. Deze ramp zal leiden tot de [[Zuiderzeewet]] van [[1918]], dijkverzwaring, en uiteindelijk tot de aanleg van de [[Afsluitdijk]].
* 13 en [[14 januari|14]] - [[Watersnood 1916|Watersnood]] rond de [[Zuiderzee]]. Veel dijken breken door waardoor veel plaatsen en uitgestrekte landerijen in Noord-Holland, Utrecht en Gelderland onder water komen te staan. Deze ramp leidde tot de [[Zuiderzeewet]] van 1918, dijkverzwaring, en uiteindelijk tot de aanleg van de [[Afsluitdijk]].
* [[16 januari|16]] - De [[Russische Rijk|Russen]] gaan in de aanval in [[Transkaukasië]].
* [[16 januari|16]] - De [[Russische Rijk|Russen]] gaan in de aanval in [[Zuidelijke Kaukasus|Transkaukasië]].
* [[17 januari|17]] - De Russen nemen [[Köprüköy (stad)|Köprüköy]] in. De [[Ottomaanse Rijk|Turken]] trekken zich terug naar [[Erzurum (stad)|Erzurum]].
* [[17 januari|17]] - De Russen nemen [[Köprüköy (stad)|Köprüköy]] in. De [[Ottomaanse Rijk|Turken]] trekken zich terug naar [[Erzurum (stad)|Erzurum]].
* [[18 januari|18]] - De [[Duitse Rijk|Duitsers]] verlaten Zuid-[[Kameroen]] en trekken zich terug naar (het Spaanse) [[Equatoriaal-Guinea]].
* [[18 januari|18]] - De [[Duitse Rijk|Duitsers]] verlaten Zuid-[[Kameroen]] en trekken zich terug naar (het Spaanse) [[Equatoriaal-Guinea]].
Regel 53: Regel 54:
* [[15 maart|15]] - De Duitse generaal [[Moritz von Bissing|Von Bissing]] vaardigt het besluit uit dat de [[Universiteit Gent|Universiteit van Gent]] vernederlandst wordt.
* [[15 maart|15]] - De Duitse generaal [[Moritz von Bissing|Von Bissing]] vaardigt het besluit uit dat de [[Universiteit Gent|Universiteit van Gent]] vernederlandst wordt.
* [[15 maart|15]] - Invasie van [[Verenigde Staten|Amerikaanse]] troepen in [[Mexico (land)|Mexico]]; de revolutionaire generaal [[Pancho Villa]] wordt verjaagd.
* [[15 maart|15]] - Invasie van [[Verenigde Staten|Amerikaanse]] troepen in [[Mexico (land)|Mexico]]; de revolutionaire generaal [[Pancho Villa]] wordt verjaagd.
* [[16 maart|16]] - Het Russische [[hospitaalschip]] Portugal wordt getorpedeerd voor de kust van Turkije, waarbij 85 mensen om het leven komen.
* [[16 maart|16]] - Een Duitse onderzeeër torpedeert het Nederlandse passagiersschip [[Tubantia (schip)|Tubantia]] nabij [[Harwich]].
* 16 - Een Duitse onderzeeër torpedeert het Nederlandse passagiersschip [[Tubantia (schip)|Tubantia]] nabij [[Harwich]].
* [[18 maart|18]] - Het Nederlandse schip [[SS Palembang]] wordt door de Duitsers getorpedeerd. [[Nederland]] protesteert heftig bij de [[Duits Rijk|Duitse]] autoriteiten tegen het zinken van de Tubantia en de Palembang.
* [[18 maart|18]] - Het Nederlandse schip [[SS Palembang]] wordt door de Duitsers getorpedeerd. [[Nederland]] protesteert heftig bij de [[Duits Rijk|Duitse]] autoriteiten tegen het zinken van de Tubantia en de Palembang.
* 18 - De [[Russische Rijk|Russen]] vallen de [[Duitse Rijk|Duitsers]] aan bij [[Dvinsk]] en op vele andere plaatsen langs het front, het [[Narotsj-offensief]].
* 18 - De [[Russische Rijk|Russen]] vallen de [[Duitse Rijk|Duitsers]] aan bij [[Dvinsk]] en op vele andere plaatsen langs het front, het [[Narotsjoffensief]].
* [[20 maart|20]] - [[Albert Einstein]] publiceert zijn [[algemene relativiteitstheorie]].
* [[20 maart|20]] - [[Albert Einstein]] publiceert zijn [[algemene relativiteitstheorie]].
* 20 - De [[Duitse Rijk|Duitsers]] onder [[Paul von Kneussl]] breken het Franse front bij [[Avocourt]], ten westen van [[Verdun (Meuse)|Verdun]].
* 20 - De [[Duitse Rijk|Duitsers]] onder [[Paul von Kneussl]] breken het Franse front bij [[Avocourt]], ten westen van [[Verdun (Meuse)|Verdun]].
Regel 81: Regel 83:
;mei
;mei
* [[1 mei|1]] - Een dag na Duitsland voert Nederland de [[zomertijd]] in.
* [[1 mei|1]] - Een dag na Duitsland voert Nederland de [[zomertijd]] in.
* 1 - Het [[Scheepvaarthuis (Amsterdam)|Scheepvaarthuis]] in [[Amsterdam]] komt gereed. Het is het eerste gebouw in de stijl van de [[Amsterdamse School (bouwstijl)|Amsterdamse School]].
* [[4 mei|4]] - [[Sussex-belofte]]: [[Duitse Rijk|Duitsland]] belooft op [[Verenigde Staten|Amerikaans]] verzoek om geen civiele schepen meer tot zinken te brengen zonder dat eerst bemanning en passagiers in veiligheid zijn.
* [[4 mei|4]] - [[Sussex-belofte]]: [[Duitse Rijk|Duitsland]] belooft op [[Verenigde Staten|Amerikaans]] verzoek om geen civiele schepen meer tot zinken te brengen zonder dat eerst bemanning en passagiers in veiligheid zijn.
* [[8 mei|8]] - In het geheim sluiten Engeland en Frankrijk het [[Sykes-Picotverdrag]] over de toekomst van het [[Midden-Oosten]]. Een Arabisch Rijk zal na een nederlaag van het [[Osmaanse Rijk]] niet worden toegelaten. In plaats daarvan zullen de Fransen de landen aan de Middellandse Zee (Syrië en Libanon) bezetten en Engeland [[Irak]] aan de Perzische Golf en het aangrenzende [[Transjordanië]]. [[Mandaatgebied Palestina|Palestina]] zal een speciaal statuut krijgen.
* [[8 mei|8]] - In het geheim sluiten Engeland en Frankrijk het [[Sykes-Picotverdrag]] over de toekomst van het [[Midden-Oosten]]. Een Arabisch Rijk zal na een nederlaag van het [[Osmaanse Rijk]] niet worden toegelaten. In plaats daarvan zullen de Fransen de landen aan de Middellandse Zee (Syrië en Libanon) bezetten en Engeland [[Irak]] aan de Perzische Golf en het aangrenzende [[Transjordanië]]. [[Mandaatgebied Palestina|Palestina]] zal een speciaal statuut krijgen.
Regel 89: Regel 92:
* [[27 mei|27]] - ([[Verenigde Staten|VS]]) - In [[Cambridge (Massachusetts)|Cambridge]], [[Massachusetts]], loopt de Amerikaan [[Ted Meredith]] met een tijd van 47,4 seconden een nieuw wereldrecord op de 440 [[yard]] (400 meter).
* [[27 mei|27]] - ([[Verenigde Staten|VS]]) - In [[Cambridge (Massachusetts)|Cambridge]], [[Massachusetts]], loopt de Amerikaan [[Ted Meredith]] met een tijd van 47,4 seconden een nieuw wereldrecord op de 440 [[yard]] (400 meter).
* [[28 mei|28]] - ([[Duitse Keizerrijk|Duitsland]]) - Duitsland lanceert de [[R-type Zeppelin]].
* [[28 mei|28]] - ([[Duitse Keizerrijk|Duitsland]]) - Duitsland lanceert de [[R-type Zeppelin]].
* [[30 mei|30]] - ([[Duitse Keizerrijk|Duitsland]]) - De kleurstoffenfabrieken van [[Hoechst]] beginnen met de massaproductie van [[aceetaldehyde]] voor de aanmaak van [[azijnzuur]] en [[azijnester]].
* [[30 mei|30]] - ([[Duitse Keizerrijk|Duitsland]]) - De kleurstoffenfabrieken van [[Hoechst (bedrijf)|Hoechst]] beginnen met de massaproductie van [[aceetaldehyde]] voor de aanmaak van [[azijnzuur]] en [[azijnester]].
* 30 - ([[Verenigde Staten|VS]]) - Met de [[Italië|Italiaan]] [[Dario Resta]] wint voor de derde keer een niet-Amerikaanse coureur de [[Indianapolis 500|500-mijlsrace]] van [[Indianapolis Motor Speedway|Indianapolis]].
* 30 - ([[Verenigde Staten|VS]]) - Met de [[Italië|Italiaan]] [[Dario Resta]] wint voor de derde keer een niet-Amerikaanse coureur de [[Indianapolis 500|500-mijlsrace]] van [[Indianapolis Motor Speedway|Indianapolis]].
* [[31 mei|31]]-[[1 juni]] - [[Slag bij Jutland]] of [[Slag voor het Skagerrak]]: Zeeslag tussen de [[Verenigd Koninkrijk|Britse]] en [[Duitse Keizerrijk|Duitse]] vloot in de [[Noordzee]]. De Britse verliezen zijn groter dan de Duitse, maar de slag is onbeslist, en de Britse suprematie op zee is onaangetast.
* [[31 mei|31]]-[[1 juni]] - [[Slag bij Jutland]] of [[Slag voor het Skagerrak]]: Zeeslag tussen de [[Verenigd Koninkrijk|Britse]] en [[Duitse Keizerrijk|Duitse]] vloot in de [[Noordzee]]. De Britse verliezen zijn groter dan de Duitse, maar de slag is onbeslist, en de Britse suprematie op zee is onaangetast.
Regel 95: Regel 98:
;juni
;juni
* [[2 juni|2]] - Begin van de [[Duitse opmars door België tijdens de Eerste Wereldoorlog#De strijd om Mont Sorrel (juni 1916)|Slag bij Mont Sorrel]], waarin de [[Duitse Rijk|Duitsers]] trachten door te stoten naar [[Ieper]].
* [[2 juni|2]] - Begin van de [[Duitse opmars door België tijdens de Eerste Wereldoorlog#De strijd om Mont Sorrel (juni 1916)|Slag bij Mont Sorrel]], waarin de [[Duitse Rijk|Duitsers]] trachten door te stoten naar [[Ieper]].
* [[4 juni|4]] - Begin van het [[Broesilov-offensief]], een grote Russische aanval aan het [[oostfront (Eerste Wereldoorlog)|oostfront]].
* [[4 juni|4]] - Begin van het [[Broesilovoffensief]], een grote Russische aanval aan het [[oostfront (Eerste Wereldoorlog)|oostfront]].
* [[5 juni|5]] - [[Horatio Kitchener]], de Britse Minister van Oorlog, komt om als het schip waarop hij zich bevindt, de [[HMS Hampshire]], op een [[mijn (explosief)|mijn]] loopt.
* [[5 juni|5]] - [[Horatio Kitchener]], de Britse Minister van Oorlog, komt om als het schip waarop hij zich bevindt, de [[HMS Hampshire]], op een [[mijn (explosief)|mijn]] loopt.
* [[7 juni|7]] - Na een [[Belegering|beleg]] van 3 maanden geeft [[Fort Vaux]] bij [[Verdun (Meuse)|Verdun]] zich over aan de [[Duitse Rijk|Duitsers]].
* [[7 juni|7]] - Na een [[Belegering|beleg]] van 3 maanden geeft [[Fort Vaux]] bij [[Verdun (Meuse)|Verdun]] zich over aan de [[Duitse Rijk|Duitsers]].
Regel 101: Regel 104:
* 8 - In het [[Verenigd Koninkrijk]] wordt de [[dienstplicht]] ingevoerd.
* 8 - In het [[Verenigd Koninkrijk]] wordt de [[dienstplicht]] ingevoerd.
* [[10 juni|10]] - De [[Arabische Opstand|Arabische opstandelingen]] veroveren de stad [[Mekka]].
* [[10 juni|10]] - De [[Arabische Opstand|Arabische opstandelingen]] veroveren de stad [[Mekka]].
* 10 - De [[Oostenrijk-Hongarije|Oostenrijkse]] positie op grote delen van het oostfront zakt ineen tegen het [[Broesilov-offensief]]. Grote delen van het leger gaan over tot een chaotische terugtrekking of worden gevangengenomen. De Russen komen echter ook in problemen door de lengte van hun aanvoerlijnen.
* 10 - De [[Oostenrijk-Hongarije|Oostenrijkse]] positie op grote delen van het oostfront zakt ineen tegen het [[Broesilovoffensief]]. Grote delen van het leger gaan over tot een chaotische terugtrekking of worden gevangengenomen. De Russen komen echter ook in problemen door de lengte van hun aanvoerlijnen.
* [[12 juni|12]] - [[Duitse Rijk|Duitse]] versterkingen arriveren op het [[oostfront (Eerste Wereldoorlog)|oostfront]], waardoor een succesvolle Russische aanval in het noorden voorkomen wordt.
* [[12 juni|12]] - [[Duitse Rijk|Duitse]] versterkingen arriveren op het [[oostfront (Eerste Wereldoorlog)|oostfront]], waardoor een succesvolle Russische aanval in het noorden voorkomen wordt.
* [[16 juni|16]] - De [[Oostenrijk-Hongarije|Oostenrijkers]] beëindigen hun offensief in en tegen [[Italië]].
* [[16 juni|16]] - De [[Oostenrijk-Hongarije|Oostenrijkers]] beëindigen hun offensief in en tegen [[Italië]].
Regel 113: Regel 116:
;juli
;juli
* [[1 juli|1]] - De gezamenlijke Britse en Franse legers beginnen langs de rivier de [[Somme (rivier)|Somme]] een grootscheepse aanval op de Duitse stellingen, de [[Slag aan de Somme]]. Alleen al op deze dag verliezen vele tienduizenden soldaten het leven. Dit is de dag waar de meeste Britse slachtoffers vielen in de Britse militaire geschiedenis, circa 57.000 slachtoffers waarvan 19.240 gesneuvelden. De bereikte gebiedswinst is slechts gering.
* [[1 juli|1]] - De gezamenlijke Britse en Franse legers beginnen langs de rivier de [[Somme (rivier)|Somme]] een grootscheepse aanval op de Duitse stellingen, de [[Slag aan de Somme]]. Alleen al op deze dag verliezen vele tienduizenden soldaten het leven. Dit is de dag waar de meeste Britse slachtoffers vielen in de Britse militaire geschiedenis, circa 57.000 slachtoffers waarvan 19.240 gesneuvelden. De bereikte gebiedswinst is slechts gering.
* [[2 juli|2]] - De [[Russische Rijk|Russische]] generaal [[Alexei Evert]] valt aan nabij [[Baranavitsjy]], om zo te voorkomen dat de Duitsers meer troepen zuidwaarts kunnen sturen om te helpen het [[Broesilov-offensief]] te stoppen. De aanval is een mislukking.
* [[2 juli|2]] - De [[Russische Rijk|Russische]] generaal [[Alexei Evert]] valt aan nabij [[Baranavitsjy]], om zo te voorkomen dat de Duitsers meer troepen zuidwaarts kunnen sturen om te helpen het [[Broesilovoffensief]] te stoppen. De aanval is een mislukking.
* [[4 juli|4]] - Het [[Broesilov-offensief]], dat enkele dagen halt heeft gehouden, wordt opnieuw ingezet, met de bedoeling [[Lviv|Lemberg]] in te nemen.
* [[4 juli|4]] - Het [[Broesilovoffensief]], dat enkele dagen halt heeft gehouden, wordt opnieuw ingezet, met de bedoeling [[Lviv|Lemberg]] in te nemen.
* 4 - Einde van de [[Slag bij Mekka]]. De [[Arabische opstand]]elingen veroveren [[Mekka]] op het [[Ottomaanse Rijk]].
* 4 - Einde van de [[Slag bij Mekka]]. De [[Arabische opstand]]elingen veroveren [[Mekka]] op het [[Ottomaanse Rijk]].
* [[17 juli|17]] - Het [[Uruguayaans voetbalelftal]] wint in Argentinië de eerste [[Copa America]].
* [[17 juli|17]] - Het [[Uruguayaans voetbalelftal (mannen)|Uruguayaans voetbalelftal]] wint in Argentinië de eerste [[Copa America]].
* [[19 juli|19]]-[[20 juli|20]] - Vandaag vindt de [[Slag bij Fromelles]] (Noord Frankrijk) plaats, waarbij meer dan 5000 Australische soldaten sneuvelen.
* [[19 juli|19]]-[[20 juli|20]] - Vandaag vindt de [[Slag bij Fromelles]] (Noord Frankrijk) plaats, waarbij meer dan 5000 Australische soldaten sneuvelen.


Regel 139: Regel 142:
* [[15 september|15]] - [[Sven Hedin]] voltooit zijn ontdekkingsreis van zes maanden door [[Syrië]], [[Mesopotamië]] en [[Arabië]].
* [[15 september|15]] - [[Sven Hedin]] voltooit zijn ontdekkingsreis van zes maanden door [[Syrië]], [[Mesopotamië]] en [[Arabië]].
* [[15 september|15]] - Voor het eerst worden [[tank (voertuig)|tanks]] ingezet op een slagveld. Tijdens de [[Slag aan de Somme]] zetten de Britten 49 [[Mark I]]-tanks in. Van de 36 die werkelijk de frontlijn bereiken zijn de meeste binnen korte tijd uitgeschakeld.
* [[15 september|15]] - Voor het eerst worden [[tank (voertuig)|tanks]] ingezet op een slagveld. Tijdens de [[Slag aan de Somme]] zetten de Britten 49 [[Mark I]]-tanks in. Van de 36 die werkelijk de frontlijn bereiken zijn de meeste binnen korte tijd uitgeschakeld.
* 15 - Eerste verschijning van de Britse editie van [[Vogue (tijdschrift)|Vogue]].
* [[16 september|16]] - Drie vliegmachines van het Nederlandse leger landen op het vliegkamp [[Schiphol]], dat daarmee in gebruik wordt genomen.
* [[16 september|16]] - Drie vliegmachines van het Nederlandse leger landen op het vliegkamp [[Schiphol]], dat daarmee in gebruik wordt genomen.
* [[19 september|19]] - Onder leiding van de Belgische generaal [[Charles Tombeur]] verovert de [[Force Publique]], [[Slag bij Tabora|Tabora]] in [[Tanzania]], het toenmalige [[Duits-Oost-Afrika]].
* 16 - In [[Erwin (Tennessee)]] wordt de olifant [[Mary (olifant)|Mary]] opgehangen.
* [[19 september|19]] - Onder leiding van de Belgische generaal [[Charles Tombeur]] veroverde de [[Force Publique]], [[Slag bij Tabora|Tabora]] in [[Tanzania]], het toenmalige [[Duits-Oost-Afrika]].
* [[september]] - In de Amerikaanse stad [[Memphis (Tennessee)|Memphis]] gaat de kruidenier Clarence Saunders zijn levensmiddelen wegens personeelstekort voorverpakt en geprijsd aanbieden. Hij introduceert zo het systeem van [[zelfbediening]].
* [[september]] - In de Amerikaanse stad [[Memphis (Tennessee)|Memphis]] gaat de kruidenier Clarence Saunders zijn levensmiddelen wegens personeelstekort voorverpakt en geprijsd aanbieden. Hij introduceert zo het systeem van [[zelfbediening]].


Regel 148: Regel 151:
* [[5 oktober|5]] - Alle onroerend goed in bezit van [[Armeniërs]] in het [[Ottomaanse Rijk]] wordt geconfisqueerd.
* [[5 oktober|5]] - Alle onroerend goed in bezit van [[Armeniërs]] in het [[Ottomaanse Rijk]] wordt geconfisqueerd.
* [[7 oktober|7]] - Oprichting van de [[PUEM|Provinciale Utrechtse Elektriciteits Maatschappij]].
* [[7 oktober|7]] - Oprichting van de [[PUEM|Provinciale Utrechtse Elektriciteits Maatschappij]].
* [[8 oktober|6]] - In het Britse leger wordt de verplichting tot het dragen van een [[Snor (haargroei)|snor]] afgeschaft.<ref>[http://babel.hathitrust.org/cgi/pt?id=wu.89099963852;view=1up;seq=295 Annals of an active life, pagina 258]</ref>
* [[8 oktober|6]] - In het Britse leger wordt de verplichting tot het dragen van een [[Snor (haargroei)|snor]] afgeschaft.<ref>[https://babel.hathitrust.org/cgi/pt?id=wu.89099963852;view=1up;seq=295 Annals of an active life, pagina 258]. [https://web.archive.org/web/20201112001403/https://babel.hathitrust.org/cgi/pt?id=wu.89099963852;view=1up;seq=295 Gearchiveerd] op 12 november 2020.</ref>
* [[10 oktober|10]]-[[12 oktober|12]] - Zevende gevecht aan het [[Isonzofront]].
* [[10 oktober|10]]-[[12 oktober|12]] - Zevende gevecht aan het [[Isonzofront]].
* [[13 oktober|13]] - De [[Duitse Rijk|Duitsers]] hebben de [[Roemenië|Roemenen]] tot binnen de grenzen van Roemenië teruggedrongen.
* [[13 oktober|13]] - De [[Duitse Rijk|Duitsers]] hebben de [[Roemenië|Roemenen]] tot binnen de grenzen van Roemenië teruggedrongen.
Regel 171: Regel 174:
* [[30 november|30]] - In [[Boedapest]] wordt [[keizer]] [[Karel I van Oostenrijk]] en zijn gemalin [[Zita van Bourbon-Parma]] met de [[Stefanskroon]] tot [[Koning (titel)|koning]] en [[Koningin (titel)|koningin]] van [[Hongarije]] gekroond.
* [[30 november|30]] - In [[Boedapest]] wordt [[keizer]] [[Karel I van Oostenrijk]] en zijn gemalin [[Zita van Bourbon-Parma]] met de [[Stefanskroon]] tot [[Koning (titel)|koning]] en [[Koningin (titel)|koningin]] van [[Hongarije]] gekroond.
* Britse, Franse en Italiaanse troepen landen in [[Piraeus (stad)|Piraeus]] en trekken op naar [[Athene (stad)|Athene]], maar moeten zich terugtrekken na aanvallen door de troepen van koning [[Constantijn I van Griekenland|Constantijn I]], die zich verzet tegen de Griekse steun voor de Entente.
* Britse, Franse en Italiaanse troepen landen in [[Piraeus (stad)|Piraeus]] en trekken op naar [[Athene (stad)|Athene]], maar moeten zich terugtrekken na aanvallen door de troepen van koning [[Constantijn I van Griekenland|Constantijn I]], die zich verzet tegen de Griekse steun voor de Entente.
* november - Wegens de voedselschaarste wordt in Berlijn [[Eenheidsworst|Einheitswurst]] geïntroduceerd.


;december
;december
Regel 196: Regel 200:
* ([[Italië]]) - De macro-econoom en socioloog [[Vilfredo Pareto]] publiceert zijn driedelige ''Trattato di sociologia generale''.
* ([[Italië]]) - De macro-econoom en socioloog [[Vilfredo Pareto]] publiceert zijn driedelige ''Trattato di sociologia generale''.
* De eerste zwarte hoogleraar van de [[Universiteit van Fort Hare]] in de [[Unie van Zuid-Afrika]] is [[Davidson Don Tengo Jabavu]]. Hij gaat talen doceren.
* De eerste zwarte hoogleraar van de [[Universiteit van Fort Hare]] in de [[Unie van Zuid-Afrika]] is [[Davidson Don Tengo Jabavu]]. Hij gaat talen doceren.
* ([[Nederland]]) - Het [[Scheepvaarthuis (Amsterdam)|Scheepvaarthuis]] in [[Amsterdam]] komt gereed. Het is het eerste gebouw in de stijl van de [[Amsterdamse School (bouwstijl)|Amsterdamse School]].


== Beeldende kunst ==
== Beeldende kunst ==
Regel 206: Regel 209:
== Bouwkunst ==
== Bouwkunst ==
<gallery>
<gallery>
Bestand:Robert van 't Hoff Henny House.jpg|''[[Villa Henny]]'', Huis ter Heide (1916) [[Robert van 't Hoff]]
Bestand:Robert van 't Hoff Henny House.jpg|''[[Villa Van 't Hoff|Villa Henny]]'', Huis ter Heide (1916) [[Robert van 't Hoff]]
</gallery>
</gallery>


Regel 232: Regel 235:
*[[26 september]]: [[Frank Bridge]]s ''[[Twee oude Engelse liederen]]'' voor strijkorkest
*[[26 september]]: [[Frank Bridge]]s ''[[Twee oude Engelse liederen]]'' voor strijkorkest
*[[19 november]]: [[Johan Halvorsen]]: muziek bij ''[[Les caprices de Marianne]]''
*[[19 november]]: [[Johan Halvorsen]]: muziek bij ''[[Les caprices de Marianne]]''
*[[28 november]]: [[Kurt Atterberg]]s ''[[Symfonie nr. 3 (Atterberg)|Symfonie nr. 3]]
*[[28 november]]: [[Kurt Atterberg]]s ''[[Symfonie nr. 3 (Atterberg)|Symfonie nr. 3]]''
*[[5 december]]: [[Arnold Bax]]' ''[[Moy Mell]]''
*[[5 december]]: [[Arnold Bax]]' ''[[Moy Mell]]''


== Geboren ==
== Geboren ==
<!-- FAMILIENAAM OP ALFABETISCHE VOLGORDE, INDIEN OP DEZELFDE DAG GEBOREN -->
<!-- FAMILIENAAM OP ALFABETISCHE VOLGORDE, INDIEN OP DEZELFDE DAG GEBOREN -->
=== januari ===
[[Bestand:Gerrit Schulte 1964.jpg|thumb|150px|[[Gerrit Schulte]]<br />7 januari]]
[[Bestand:Gerrit Schulte 1964.jpg|thumb|150px|[[Gerrit Schulte]]<br />7 januari]]
* [[1 januari|1]] - [[Giacomo Neri]], Italiaans voetballer (overleden [[2010]])
[[Bestand:Toon_kortooms_markt_deurne_2010.jpg|thumb|150px|[[Toon Kortooms]]<br />23 februari]]
[[Bestand:Christian B. Anfinsen, NIH portrait, 1950s.jpg |thumb|150px|[[Christian Anfinsen]]<br />26 maart]]
[[Bestand:Peter Knegjens (1974).jpg|thumb|150px|[[Peter Knegjens]]<br />1 april]]
[[Bestand:Ferruccio Lamborghini.jpg|thumb|150px|[[Ferruccio Lamborghini]]<br />28 april]]
[[Bestand:João Havelange.jpg|thumb|150px|[[João Havelange]]<br />8 mei]]
[[Bestand:Bert Haanstra.jpg|thumb|150px|[[Bert Haanstra]]<br />31 mei]]
[[Bestand:Olivia de Havilland in Captain Blood trailer.JPG|thumb|150px|[[Olivia de Havilland]]<br />1 juli]]
[[Bestand:Reg Varney (1972).jpg|thumb|150px|[[Reg Varney]]<br />11 juli]]
[[Bestand:Ko van Dijk.png|thumb|150px|[[Ko van Dijk jr.]]<br />25 juli]]
[[Bestand:Jose M Moreno 1941.jpeg|thumb|150px|[[José Manuel Moreno]]<br />3 augustus]]
[[Bestand:Roald Dahl (1982).jpg|thumb|150px|[[Roald Dahl]]<br />13 september]]
[[Bestand:Jeanne Roos.png|thumb|150px|[[Jeanne Roos]]<br />12 oktober]]
[[Bestand:Kirk Douglas Tonight Show guest host 1975.JPG|thumb|150px|[[Kirk Douglas]]<br />9 december]]
[[Bestand:Cabaretiers, portretten, boeken, schrijvers, Bestanddeelnr 932-5441.jpg|thumb|150px|[[Toon Hermans]]<br />17 december]]

=== januari ===
* [[1 januari|1]] - [[Jesús Echevarria]], Spaans-Baskisch beeldhouwer (overleden [[2009]])
* 1 - [[Giacomo Neri]], Italiaans voetballer (overleden [[2010]])
*[[3 januari|3]] - [[Kees van Moorsel (kunstenaar)|Kees van Moorsel]], Nederlands kunstenaar (overleden [[1981]])
*[[3 januari|3]] - [[Kees van Moorsel (kunstenaar)|Kees van Moorsel]], Nederlands kunstenaar (overleden [[1981]])
* [[5 januari|5]] - [[Maup Caransa]], Nederlands ondernemer en onroerend goedhandelaar (overleden [[2009]])
* [[5 januari|5]] - [[Maup Caransa]], Nederlands ondernemer en onroerend goedhandelaar (overleden [[2009]])
Regel 263: Regel 250:
* [[10 januari|10]] - [[Sune Karl Bergström]], Zweeds biochemicus en [[Nobelprijs]]winnaar (overleden [[2004]])
* [[10 januari|10]] - [[Sune Karl Bergström]], Zweeds biochemicus en [[Nobelprijs]]winnaar (overleden [[2004]])
* [[13 januari|13]] - [[Liselotte Landbeck]], Oostenrijks-Belgische kunst- en langebaanschaatsster (overleden [[2013]])
* [[13 januari|13]] - [[Liselotte Landbeck]], Oostenrijks-Belgische kunst- en langebaanschaatsster (overleden [[2013]])
* [[15 januari|15]] - [[Christel Peters]], Duits actrice (overleden [[2009]])
* [[15 januari|15]] - [[Heleen Pimentel]], Nederlands actrice (overleden [[2008]])
* 15 - [[Heleen Pimentel]], Nederlands actrice (overleden [[2008]])
* 15 - [[Trefossa|Henri Frans de Ziel]] (Trefossa), Surinaams dichter (overleden [[1975]])
* 15 - [[Trefossa|Henri Frans de Ziel]] (Trefossa), Surinaams dichter (overleden [[1975]])
* 16 -[[Femy Efftink]] Verzetsstrijder en schakel in het ontstaan van de [[April-meistakingen]]
* 16 -[[Femy Efftink]] Verzetsstrijder en schakel in het ontstaan van de [[April-meistakingen]] (overleden 2013)
* [[18 januari|18]] - [[Rudolf Vleeskruijer]], Nederlands taalkundige (overleden [[1966]])
* [[18 januari|18]] - [[Rudolf Vleeskruijer]], Nederlands taalkundige (overleden [[1966]])
* [[19 januari|19]] - [[Maria Gevaert]], Belgisch politica en bestuurster (overleden [[1983]])
* [[19 januari|19]] - [[Maria Gevaert]], Belgisch politica en bestuurster (overleden [[1983]])
* [[20 januari|20]] - [[Johan Adolf Pengel]], Surinaams politicus (overleden [[1970]])
* [[20 januari|20]] - [[Johan Adolf Pengel]], Surinaams politicus (overleden [[1970]])
* [[21 januari|21]] - [[Pietro Rava]], Italiaans voetballer (overleden [[2006]])
* [[21 januari|21]] - [[Pietro Rava]], Italiaans voetballer (overleden [[2006]])
* 21 - [[Félix Sienra]], Uruguayaans zeiler (overleden [[2023]])
* [[23 januari|23]] - [[Lex Horn]], Nederlands kunstenaar (overleden [[1968]])
* [[23 januari|23]] - [[Lex Horn]], Nederlands kunstenaar (overleden [[1968]])
* [[24 januari|24]] - [[Sam Maloof]], Amerikaans meubelontwerper (overleden [[2009]])
* [[24 januari|24]] - [[Sam Maloof]], Amerikaans meubelontwerper (overleden [[2009]])
Regel 276: Regel 263:


=== februari ===
=== februari ===
[[Bestand:Toon_kortooms_markt_deurne_2010.jpg|thumb|150px|[[Toon Kortooms]]<br />23 februari]]
* [[1 februari|1]] - [[Bruce Gordon]], Amerikaans acteur (overleden [[2011]])
* [[1 februari|1]] - [[Bruce Gordon]], Amerikaans acteur (overleden [[2011]])
* [[3 februari|3]] - [[Stoffel van Viegen]], Nederlands organist (overleden [[1988]])
* [[3 februari|3]] - [[Stoffel van Viegen]], Nederlands organist (overleden [[1988]])
* [[7 februari|7]] - [[Mladen Veža]], Kroatisch kunstschilder (overleden [[2010]])
* [[12 februari|12]] - [[Fritz Kahlenberg]], Nederlands fotograaf en verzetsstrijder (overleden [[1996]])
* [[12 februari|12]] - [[Fritz Kahlenberg]], Nederlands fotograaf en verzetsstrijder (overleden [[1996]])
* 12 - [[Damián Iguacén Borau]], Spaans bisschop (overleden [[2020]])
* 12 - [[Damián Iguacén Borau]], Spaans bisschop (overleden [[2020]])
Regel 294: Regel 281:


=== maart ===
=== maart ===
[[Bestand:Christian B. Anfinsen, NIH portrait, 1950s.jpg |thumb|150px|[[Christian Anfinsen]]<br />26 maart]]
* [[1 maart|1]] - [[Bernardo Gandulla]], Argentijns voetballer (overleden [[1999]])
* [[1 maart|1]] - [[Bernardo Gandulla]], Argentijns voetballer (overleden [[1999]])
* [[3 maart|3]] - [[Paul Halmos]], Hongaars-Amerikaans wiskundige en statisticus (overleden [[2006]])
* [[3 maart|3]] - [[Paul Halmos]], Hongaars-Amerikaans wiskundige en statisticus (overleden [[2006]])
* [[4 maart|4]] - [[Hans Eysenck]], Brits psycholoog (overleden [[1997]])
* [[4 maart|4]] - [[Hans Eysenck]], Brits psycholoog (overleden [[1997]])
* 4 - [[Eugène Roosegaarde Bisschop]], Nederlands pianist (overleden [[1999]])
* [[8 maart|8]] - [[Jeanette Campbell]], Argentijnse zwemster (overleden [[2003]])
* [[8 maart|8]] - [[Jeanette Campbell]], Argentijnse zwemster (overleden [[2003]])
* [[8 maart|8]] - [[Manuel van Loggem]], Nederlands psycholoog en schrijver (overleden [[1998]])
* [[8 maart|8]] - [[Manuel van Loggem]], Nederlands psycholoog en schrijver (overleden [[1998]])
Regel 312: Regel 301:
* [[22 maart|22]] - [[Joop van Elsen]], Nederlands militair, politicus en verzetsstrijder (overleden [[2006]])
* [[22 maart|22]] - [[Joop van Elsen]], Nederlands militair, politicus en verzetsstrijder (overleden [[2006]])
* [[23 maart|23]] - [[Harkishan Singh Surjeet]], Indiaas politicus (overleden [[2008]])
* [[23 maart|23]] - [[Harkishan Singh Surjeet]], Indiaas politicus (overleden [[2008]])
* [[26 maart|26]] - [[Mort Abrahams]], Amerikaans film- en televisieproducent (overleden [[2009]])
* [[26 maart|26]] - [[Christian Anfinsen]], Amerikaans biochemicus en Nobelprijswinnaar (overleden [[1995]])
* 26 - [[Christian Anfinsen]], Amerikaans biochemicus en Nobelprijswinnaar (overleden [[1995]])
* [[27 maart|27]] - [[Lulof Heetjans]], Nederlands voetballer (overleden [[1998]])
* [[27 maart|27]] - [[Lulof Heetjans]], Nederlands voetballer (overleden [[1998]])
* [[29 maart|29]] - [[Grigori Fedotov]], Sovjet-voetballer (overleden [[1957]])
* [[29 maart|29]] - [[Grigori Fedotov]], Sovjet-voetballer (overleden [[1957]])
Regel 319: Regel 307:


=== april ===
=== april ===
[[Bestand:Ferruccio Lamborghini.jpg|thumb|150px|[[Ferruccio Lamborghini]]<br />28 april]]
* [[1 april|1]] - [[Peter Knegjens]], Nederlands sportverslaggever, presentator en reclamemaker (overleden [[1996]])
* [[1 april|1]] - [[Peter Knegjens]], Nederlands sportverslaggever, presentator en reclamemaker (overleden [[1996]])
* 1 - [[Max Nord]], Nederlands dichter, journalist en letterkundige (overleden [[2008]])
* 1 - [[Max Nord]], Nederlands dichter, journalist en letterkundige (overleden [[2008]])
Regel 324: Regel 313:
* [[4 april|4]] - [[Robert Charpentier]], Frans wielrenner (overleden [[1966]])
* [[4 april|4]] - [[Robert Charpentier]], Frans wielrenner (overleden [[1966]])
* [[5 april|5]] - [[Gregory Peck]], Amerikaans acteur (overleden [[2003]])
* [[5 april|5]] - [[Gregory Peck]], Amerikaans acteur (overleden [[2003]])
* [[7 april|7]] - [[Edith Templeton]], Tsjechisch-Brits schrijfster (overleden [[2006]])
* [[9 april|9]] - [[Phil Medley]], Amerikaans songwriter (overleden [[1997]])
* [[9 april|9]] - [[Phil Medley]], Amerikaans songwriter (overleden [[1997]])
* [[12 april|12]] - [[Beverly Cleary]], Amerikaans kinderboekenschrijfster (overleden [[2021]])
* [[12 april|12]] - [[Beverly Cleary]], Amerikaans kinderboekenschrijfster (overleden [[2021]])
Regel 330: Regel 320:
* [[17 april|17]] - [[Helenio Herrera]], Argentijns voetbalcoach (overleden [[1997]])
* [[17 april|17]] - [[Helenio Herrera]], Argentijns voetbalcoach (overleden [[1997]])
* [[18 april|18]] - [[Sybren de Groot]], Nederlands natuurkundige en hoogleraar (overleden [[1994]])
* [[18 april|18]] - [[Sybren de Groot]], Nederlands natuurkundige en hoogleraar (overleden [[1994]])
* [[19 april|19]] - [[Vernon Presley]], Amerikaans zanger, vader van [[Elvis Presley]] (overleden [[1979]])
* [[22 april|22]] - [[Yehudi Menuhin]], Amerikaans violist (overleden [[1999]])
* [[22 april|22]] - [[Yehudi Menuhin]], Amerikaans violist (overleden [[1999]])
* [[28 april|28]] - [[Ferruccio Lamborghini]], Italiaans autofabrikant (overleden [[1993]])
* [[28 april|28]] - [[Ferruccio Lamborghini]], Italiaans autofabrikant (overleden [[1993]])
Regel 336: Regel 325:


=== mei ===
=== mei ===
[[Bestand:Bert Haanstra.jpg|thumb|150px|[[Bert Haanstra]]<br />31 mei]]
* [[1 mei|1]] - [[Glenn Ford]], Canadees-Amerikaans acteur (overleden [[2006]])
* [[8 mei|8]] - [[João Havelange]], Braziliaans sportbestuurder (overleden [[2016]])
* [[8 mei|8]] - [[João Havelange]], Braziliaans sportbestuurder (overleden [[2016]])
* [[11 mei|11]] - [[Camilo José Cela]], Spaans schrijver (overleden [[2002]])
* [[11 mei|11]] - [[Camilo José Cela]], Spaans schrijver (overleden [[2002]])
Regel 351: Regel 342:


=== juni ===
=== juni ===
* [[2 juni|2]] - [[Jos Cleber]], Nederlands dirigent, componist en programmamaker (overleden [[1999]])
* [[1 juni|1]] - [[Bert Poels]], Nederlands verzetsstrijder (overleden [[2007]])
* [[2 juni|2]] - [[Hank Beenders]], Nederlands-Amerikaans basketballer (overleden [[2003]])
* 2 - [[Jos Cleber]], Nederlands dirigent, componist en programmamaker (overleden [[1999]])
* 2 - [[Leo de Hartogh]], Nederlands acteur (overleden [[2007]])
* 2 - [[Leo de Hartogh]], Nederlands acteur (overleden [[2007]])
* [[4 juni|4]] - [[John Basilone]], Amerikaans militair (overleden [[1945]])
* [[4 juni|4]] - [[John Basilone]], Amerikaans militair (overleden [[1945]])
Regel 373: Regel 366:


=== juli ===
=== juli ===
[[Bestand:Olivia de Havilland in Captain Blood trailer.JPG|thumb|150px|[[Olivia de Havilland]]<br />1 juli]]
[[Bestand:Reg Varney (1972).jpg|thumb|150px|[[Reg Varney]]<br />11 juli]]
* [[1 juli|1]] - [[Olivia de Havilland]], Amerikaans actrice (overleden [[2020]])
* [[1 juli|1]] - [[Olivia de Havilland]], Amerikaans actrice (overleden [[2020]])
* [[4 juli|4]] - [[Iva Toguri D'Aquino]], Japans-Amerikaans radiopresentatrice ([[Tokyo Rose]], overleden [[2006]])
* [[4 juli|4]] - [[Iva Toguri D'Aquino]], Japans-Amerikaans radiopresentatrice ([[Tokyo Rose]], overleden [[2006]])
* [[5 juli|5]] - [[Lívia Rév]], Hongaars pianiste (overleden [[2018]])
* [[5 juli|5]] - [[Lívia Rév]], Hongaars pianiste (overleden [[2018]])
* [[7 juli|7]] - [[Jeff Rodyns]], Belgisch violist en dirigent (overleden [[1997]])
* [[8 juli|8]] - [[Jean Rouverol]], Amerikaans actrice, auteur en scenarioschrijver (overleden [[2017]])
* [[8 juli|8]] - [[Jean Rouverol]], Amerikaans actrice, auteur en scenarioschrijver (overleden [[2017]])
* [[9 juli|9]] - [[Edward Heath]], Brits politicus (overleden [[2005]])
* [[9 juli|9]] - [[Edward Heath]], Brits politicus (overleden [[2005]])
Regel 391: Regel 387:


=== augustus ===
=== augustus ===
[[Bestand:Jose M Moreno 1941.jpeg|thumb|150px|[[José Manuel Moreno]]<br />3 augustus]]
* [[1 augustus|1]] - [[Fiorenzo Angelini]], Italiaans kardinaal (overleden [[2014]])
* [[1 augustus|1]] - [[Fiorenzo Angelini]], Italiaans kardinaal (overleden [[2014]])
* [[3 augustus|3]] - [[Ben Moerkoert]], Nederlands vliegenier (overleden [[2007]])
* [[3 augustus|3]] - [[Ben Moerkoert]], Nederlands vliegenier (overleden [[2007]])
Regel 397: Regel 394:
*[[6 augustus|6]] - [[Erik Nilsson]], Zweeds voetballer (overleden [[1995]])
*[[6 augustus|6]] - [[Erik Nilsson]], Zweeds voetballer (overleden [[1995]])
* 6 - [[Dom Mintoff]], Maltees politicus (overleden [[2012]])
* 6 - [[Dom Mintoff]], Maltees politicus (overleden [[2012]])
* [[7 augustus|7]] - [[R.W.A. Thurkow]], Surinaams politicus en bestuurder (overleden [[1968]])
* [[7 augustus|7]] - [[R.W.A. Thurkow|Rudolf Thurkow]], Surinaams politicus en bestuurder (overleden [[1968]])
* [[8 augustus|8]] - [[F.R.M. Meltzer]], Nederlands burgemeester van Bunnik (overleden [[1995]])
* [[8 augustus|8]] - [[F.R.M. Meltzer|Frank Meltzer]], Nederlands burgemeester (overleden [[1995]])
* [[9 augustus|9]] - [[Manea Mănescu]], Roemeens premier (overleden [[2009]])
* [[9 augustus|9]] - [[Manea Mănescu]], Roemeens premier (overleden [[2009]])
* [[11 augustus|11]] - [[William Coors]], Amerikaans bierbrouwer (overleden [[2018]])
* [[11 augustus|11]] - [[William Coors]], Amerikaans bierbrouwer (overleden [[2018]])
Regel 412: Regel 409:
* [[27 augustus|27]] - [[Thomas Bijleveld]], Nederlands burgemeester (overleden [[1996]])
* [[27 augustus|27]] - [[Thomas Bijleveld]], Nederlands burgemeester (overleden [[1996]])
* 27 - [[Halet Çambel]], Turks archeologe (overleden [[2014]])
* 27 - [[Halet Çambel]], Turks archeologe (overleden [[2014]])
* 27 - [[Martha Raye]], Amerikaans actrice (overleden [[1994]])
* 27 - [[:en:Martha Raye|Martha Raye]], Amerikaans actrice (overleden [[1994]])
* 27 - [[Robert Van Eenaeme]], Belgisch wielrenner (overleden [[1953]])
* 27 - [[Robert Van Eenaeme]], Belgisch wielrenner (overleden [[1953]])
* [[29 augustus|29]] - [[Leo Horn]], Nederlands voetbalscheidsrechter (overleden [[1995]])
* [[29 augustus|29]] - [[Leo Horn]], Nederlands voetbalscheidsrechter (overleden [[1995]])
* [[31 augustus|31]] - [[Everett Lee]], Amerikaans dirigent (overleden [[2022]])


=== september ===
=== september ===
[[Bestand:Roald Dahl (1982).jpg|thumb|150px|[[Roald Dahl]]<br />13 september]]
* [[3 september|3]] - [[Trigger Alpert]], Amerikaans jazz-contrabassist (overleden [[2013]])
* [[3 september|3]] - [[Trigger Alpert]], Amerikaans jazz-contrabassist (overleden [[2013]])
* 3 - [[Dolf Kloek]], Nederlands schrijver van streekromans (overleden [[2012]])
* 3 - [[Dolf Kloek]], Nederlands schrijver van streekromans (overleden [[2012]])
Regel 424: Regel 423:
* 12 - [[Ebe Yoder]], Amerikaans autocoureur (overleden [[1995]])
* 12 - [[Ebe Yoder]], Amerikaans autocoureur (overleden [[1995]])
* [[13 september|13]] - [[Roald Dahl]], Brits schrijver (overleden [[1990]])
* [[13 september|13]] - [[Roald Dahl]], Brits schrijver (overleden [[1990]])
* [[14 september|14]] - [[Luis Corvalán]], Chileens politicus (overleden [[2010]])
* [[15 september|15]] - [[Margaret Lockwood]], Engels actrice (overleden [[1990]])
* [[15 september|15]] - [[Olga Lepesjinskaja]], Russisch ballerina (overleden [[2008]])
* 15 - [[Margaret Lockwood]], Engels actrice (overleden [[1990]])
* [[17 september|17]] - [[Mary Stewart (schrijfster)|Mary Stewart]], Engels schrijfster (overleden [[2014]])
* [[17 september|17]] - [[Mary Stewart (schrijfster)|Mary Stewart]], Engels schrijfster (overleden [[2014]])
* [[18 september|18]] - [[Tin Dekkers]], Nederlands bokser (overleden [[2005]])
* [[18 september|18]] - [[Tin Dekkers]], Nederlands bokser (overleden [[2005]])
Regel 437: Regel 434:


=== oktober ===
=== oktober ===
[[Bestand:Jeanne Roos.png|thumb|150px|[[Jeanne Roos]]<br />12 oktober]]
* [[3 oktober|3]] - [[Arnold Deraeymaeker]], Belgisch voetballer en voetbaltrainer (overleden [[1987]])
* [[3 oktober|3]] - [[Arnold Deraeymaeker]], Belgisch voetballer en voetbaltrainer (overleden [[1987]])
* 3 - [[James Herriot]], Engels schrijver en dierenarts (overleden [[1995]])
* 3 - [[James Herriot]], Engels schrijver en dierenarts (overleden [[1995]])
Regel 448: Regel 446:
* 15 - [[Piet Roubos]], Nederlands verzetsstrijder (overleden [[2008]])
* 15 - [[Piet Roubos]], Nederlands verzetsstrijder (overleden [[2008]])
* [[19 oktober|19]] - [[Jean Dausset]], Frans immunoloog en Nobelprijswinnaar (overleden [[2009]])
* [[19 oktober|19]] - [[Jean Dausset]], Frans immunoloog en Nobelprijswinnaar (overleden [[2009]])
* [[24 oktober|24]] - [[Janny Brandes-Brilleslijper]], Nederlands Joods verzetsstrijder en overlever van de Holocaust
* [[21 oktober|21]] - [[James Brockway]], Engels dichter, criticus en vertaler (overleden [[2000]])
* [[24 oktober|24]] - [[Janny Brandes-Brilleslijper]], Nederlands Joods verzetsstrijder en overlever van de Holocaust (overleden [[2003]])
* [[26 oktober|26]] - [[François Mitterrand]], president van Frankrijk (overleden [[1996]])
* [[26 oktober|26]] - [[François Mitterrand]], president van Frankrijk (overleden [[1996]])
* [[30 oktober|30]] - [[Anton Cerer]], Sloveens-Joegoslavisch zwemmer (overleden [[2006]])
* [[30 oktober|30]] - [[Anton Cerer]], Sloveens-Joegoslavisch zwemmer (overleden [[2006]])
Regel 454: Regel 453:


=== november ===
=== november ===
* [[2 november|2]] - [[Adriaan van Wijngaarden]], Nederlands wiskundige en informaticus (overleden [[1987]])
* [[4 november|4]] - [[Lo Hartog van Banda]], Nederlands schrijver, striptekenaar en bedenker van [[TiTa Tovenaar (1972-1974)|Ti-ta-tovenaar]] (overleden [[2006]])
* [[4 november|4]] - [[Lo Hartog van Banda]], Nederlands schrijver, striptekenaar en bedenker van [[TiTa Tovenaar (1972-1974)|Ti-ta-tovenaar]] (overleden [[2006]])
* 4 - [[Walter Cronkite]], Amerikaans televisiepresentator (overleden [[2009]])
* 4 - [[Walter Cronkite]], Amerikaans televisiepresentator (overleden [[2009]])
Regel 464: Regel 464:
* [[25 november|25]] - [[William J. Pomeroy]], Amerikaans schrijver en politiek activist (overleden [[2009]])
* [[25 november|25]] - [[William J. Pomeroy]], Amerikaans schrijver en politiek activist (overleden [[2009]])
* [[28 november|28]] - [[Lilian Baels]], Belgisch prinses (overleden [[2002]])
* [[28 november|28]] - [[Lilian Baels]], Belgisch prinses (overleden [[2002]])
* [[30 november|30]] - [[Andrée de Jongh]], Belgische verzetsstrijdster (overleden [[2007]])
* [[30 november|30]] - [[Andrée De Jongh]], Belgische verzetsstrijdster (overleden [[2007]])
* 30 - [[Richard Gedopt]], Belgisch voetballer (overleden [[2012]])
* 30 - [[Richard Gedopt]], Belgisch voetballer (overleden [[2012]])


=== december ===
=== december ===
[[Bestand:Cabaretiers, portretten, boeken, schrijvers, Bestanddeelnr 932-5441.jpg|thumb|150px|[[Toon Hermans]]<br />17 december]]
* [[3 december|3]] - [[Joop Portengen]], Nederlands liedschrijver (overleden [[1981]])
* [[3 december|3]] - [[Joop Portengen]], Nederlands liedschrijver (overleden [[1981]])
* [[5 december|5]] - [[Veronika Doedarova]], Russisch dirigente (overleden [[2009]])
* [[5 december|5]] - [[Veronika Doedarova]], Russisch dirigente (overleden [[2009]])
Regel 482: Regel 483:
* [[17 december|17]] - [[Toon Hermans]], Nederlands cabaretier, zanger en dichter (overleden [[2000]])
* [[17 december|17]] - [[Toon Hermans]], Nederlands cabaretier, zanger en dichter (overleden [[2000]])
* [[18 december|18]] - [[Betty Grable]], Amerikaans actrice (overleden [[1973]])
* [[18 december|18]] - [[Betty Grable]], Amerikaans actrice (overleden [[1973]])
* [[21 december|21]] - [[Maurice Chappaz]], Zwitsers schrijver (overleden [[2009]])
* [[21 december|21]] - [[:en:Maurice Chappaz|Maurice Chappaz]], Zwitsers schrijver (overleden [[2009]])
* [[23 december|23]] - [[Dino Risi]], Italiaans filmregisseur (overleden [[2008]])
* [[23 december|23]] - [[Dino Risi]], Italiaans filmregisseur (overleden [[2008]])
* [[29 december|29]] - [[Tony Bonadies]], Amerikaans autocoureur (overleden [[1964]])
* [[29 december|29]] - [[Tony Bonadies]], Amerikaans autocoureur (overleden [[1964]])
Regel 491: Regel 492:
* [[Kostas Papahristos]], Grieks acteur (overleden [[1996]])
* [[Kostas Papahristos]], Grieks acteur (overleden [[1996]])
* [[Bram Roth]], Nederlands beeldhouwer (overleden [[1995]])
* [[Bram Roth]], Nederlands beeldhouwer (overleden [[1995]])
* [[Les Taylor]], Amerikaans componist, muziekpedagoog en dirigent
* [[Joseph Xu Zhixuan]], Chinees bisschop (overleden [[2008]])


== Overleden ==
== Overleden ==
<!-- FAMILIENAAM OP ALFABETISCHE VOLGORDE, INDIEN OP DEZELFDE DAG OVERLEDEN -->
<!-- FAMILIENAAM OP ALFABETISCHE VOLGORDE, INDIEN OP DEZELFDE DAG OVERLEDEN -->
[[Bestand:AletrinoVeth.jpg|thumb|[[Arnold Aletrino]]<br />overleden 17 januari]]
[[Bestand:Portret_van_Arnold_Aletrino.jpg|thumb|180px|[[Arnold Aletrino]]<br />overleden 17 januari]]
[[Bestand:Іван Франко (cropped).jpg|thumb|180px|[[Ivan Franko]] <br />overleden 28 mei]]
;januari
;januari
* [[15 januari|15]] - [[Modest Tsjaikovski]] (65), Russisch dramaturg
* [[17 januari|17]] - [[Arnold Aletrino]] (57), Nederlands schrijver en arts
* [[17 januari|17]] - [[Arnold Aletrino]] (57), Nederlands schrijver en arts


Regel 509: Regel 510:
;maart
;maart
* [[3 maart|3]] - [[George Huntington]] (65), Amerikaans huisarts
* [[3 maart|3]] - [[George Huntington]] (65), Amerikaans huisarts
* [[4 maart|4]] - [[Franz Marc]] (36), Duits expressionistisch kunstschilder
* [[4 maart|4]] - [[Amelia Bauerle]] (42), Brits kunstschilder, illustrator en etser
* 4 - [[Franz Marc]] (36), Duits expressionistisch kunstschilder
* [[19 maart|19]] - [[Vasili Soerikov]] (68), Russisch kunstschilder
* [[19 maart|19]] - [[Vasili Soerikov]] (68), Russisch kunstschilder


Regel 518: Regel 520:
* [[14 mei|14]] - [[William Stanley Jr.]] (57), Amerikaans uitvinder en elektrotechnicus
* [[14 mei|14]] - [[William Stanley Jr.]] (57), Amerikaans uitvinder en elektrotechnicus
* [[25 mei|25]] - [[Jane Dieulafoy]] (64), Frans archeoloog, ontdekkingsreiziger en schrijver
* [[25 mei|25]] - [[Jane Dieulafoy]] (64), Frans archeoloog, ontdekkingsreiziger en schrijver
* [[28 mei|28]] - [[Ivan Franko]] (59), Oekraïens schrijver en filosoof


;juni
;juni
* [[2 juni|2]] - [[Jack Cornwell (marinier)|Jack Cornwell]], Brits marinier
* [[5 juni|5]] - [[Horatio Kitchener]] (65), Brits veldmaarschalk
* [[5 juni|5]] - [[Horatio Kitchener]] (65), Brits veldmaarschalk
* [[12 juni|12]] - [[Silvanus Thompson]] (64), Brits natuurkundige, elektrotechnicus en auteur
* [[12 juni|12]] - [[Silvanus Thompson]] (64), Brits natuurkundige, elektrotechnicus en auteur
Regel 542: Regel 544:


;september
;september
* [[11 september|11]] - [[Uranie Alphonsine Colin-Libour]] (84), Frans kunstschilder
* [[13 september|13]] - [[Karl Hanssen]] (26), Duits voetballer
* [[13 september|13]] - [[Karl Hanssen]] (26), Duits voetballer
* [[14 september|14]] - [[Pierre Duhem]] (55), Frans wetenschapshistoricus
* [[14 september|14]] - [[Pierre Duhem]] (55), Frans wetenschapshistoricus
Regel 567: Regel 570:
* [[15 december|15]] - [[Marie Adrien Perk]] (82), Nederlands predikant en schrijver
* [[15 december|15]] - [[Marie Adrien Perk]] (82), Nederlands predikant en schrijver
* [[20 december|20]] - [[Henry Wallis]] (86), Engels kunstschilder
* [[20 december|20]] - [[Henry Wallis]] (86), Engels kunstschilder
* [[29 december|29]] - [[Alexander von Benckendorff (diplomaat)|Alexander von Benckendorff]] (67), diplomaat
* [[28 december|28]] - [[Eduard Strauss]] (81), Oostenrijks componist en dirigent
* [[29 december|29]] - [[Alexander von Benckendorff (diplomaat)|Alexander von Benckendorff]] (67), Russisch graaf en diplomaat
* [[30 december|30]] (17 december Juliaans) - [[Grigori Raspoetin]] (47), Russisch monnik en politiek adviseur
* [[30 december|30]] (17 december Juliaans) - [[Grigori Raspoetin]] (47), Russisch monnik en politiek adviseur

;datum onbekend
* [[Modest Tsjaikovski]] (65), Russisch dramaturg


== Weerextremen in België ==
== Weerextremen in België ==

Huidige versie van 7 jun 2024 om 22:45

1916
Eeuwen: 19e eeuw · 20e eeuw · 21e eeuw
Decennia: 1900-1909 · 1910-1919 · 1920-1929
Jaren: << · < · 1915 · 1916 · 1917 · > · >>
Maanden: jan · feb · mrt · apr · mei · jun
jul · aug · sep · okt · nov · dec
Jaartelling in verschillende culturen
Ab urbe condita: 2669 MMDCLXIX
Armeense jaartelling: 1365 – 1366
ԹՎ ՌՅԿԵ – ՌՅԿԶ
Chinese jaartelling: 4612 – 4613
壬卯 – 癸辰
Christelijke jaartelling: 1916 MCMXVI
Ethiopische jaartelling: 1908 – 1909
Hebreeuwse jaartelling: 5676 – 5677
Hindoekalenders:
- Vikram Samvat 1971 – 1972
- Shaka Samvat 1838 – 1839
- Kali yuga 5017 – 5018
Iraanse jaartelling: 1294 – 1295
۱۲۹۴ – ۱۲۹۵
Islamitische jaartelling: 1334 – 1335
١٣٣٥ – ١٣٣٤
Maçonnieke jaartelling: 5915 – 5916
1916 naar onderwerp
Lijst van landen
Auto's
Film
Sport (categorie)
Juliaanse kalender van 1916
Overgangskalenders:
Bulgarije
Gregoriaanse kalender van 1916

Het jaar 1916 is een jaartal volgens de christelijke jaartelling.

Gebeurtenissen

[bewerken | brontekst bewerken]
januari
februari
maart
Loopgravenoorlog in het westen
april
mei
juni
juli
augustus
september
  • 10 - In Turku loopt de Fin Einari Anttila een wereldrecord op de 2000 meter: 5'36,2".
  • 13 - In Erwin (Tennessee) wordt de circusolifant Mary aan een kraan opgehangen omdat ze een nieuwe oppasser heeft vertrapt. De executie vindt plaats onder massale publieke belangstelling.
  • 14 - De kunstenaarsvereniging Die Münchener Secession opent ter ere van de 4 maart bij Verdun gesneuvelde kunstenaar Franz Marc een expositie van zijn werken.
  • 15 - Sven Hedin voltooit zijn ontdekkingsreis van zes maanden door Syrië, Mesopotamië en Arabië.
  • 15 - Voor het eerst worden tanks ingezet op een slagveld. Tijdens de Slag aan de Somme zetten de Britten 49 Mark I-tanks in. Van de 36 die werkelijk de frontlijn bereiken zijn de meeste binnen korte tijd uitgeschakeld.
  • 15 - Eerste verschijning van de Britse editie van Vogue.
  • 16 - Drie vliegmachines van het Nederlandse leger landen op het vliegkamp Schiphol, dat daarmee in gebruik wordt genomen.
  • 19 - Onder leiding van de Belgische generaal Charles Tombeur verovert de Force Publique, Tabora in Tanzania, het toenmalige Duits-Oost-Afrika.
  • september - In de Amerikaanse stad Memphis gaat de kruidenier Clarence Saunders zijn levensmiddelen wegens personeelstekort voorverpakt en geprijsd aanbieden. Hij introduceert zo het systeem van zelfbediening.
oktober
november
december
zonder datum

Beeldende kunst

[bewerken | brontekst bewerken]
Zie Film in 1916 voor het hoofdartikel over dit onderwerp.
Gerrit Schulte
7 januari
Toon Kortooms
23 februari
Christian Anfinsen
26 maart
Ferruccio Lamborghini
28 april
Bert Haanstra
31 mei
Olivia de Havilland
1 juli
Reg Varney
11 juli
José Manuel Moreno
3 augustus
Roald Dahl
13 september
Jeanne Roos
12 oktober
Toon Hermans
17 december

datum onbekend

[bewerken | brontekst bewerken]
Arnold Aletrino
overleden 17 januari
Ivan Franko
overleden 28 mei
januari
februari
maart
april
mei
juni
juli
augustus
september
oktober
november
december

Weerextremen in België

[bewerken | brontekst bewerken]
  • winter: Winter met hoogst aantal neerslagdagen: 74 (normaal 55,2).
  • 22 mei:Hagelbuien veroorzaken belangrijke schade in de streek rond Brussel.
  • 20 juni: Koudste juni-decade van de eeuw: gemiddelde temperatuur: 10,2 °C in Ukkel.
  • juni: Juni met hoogst aantal neerslagdagen: 26 (normaal 15).
  • 13 augustus: Tussen 19 juli en 13 augustus slechts 1 mm neerslag in Ukkel, gespreid over verschillende dagen.
  • 29 augustus: 63 mm neerslag in Brugge.
  • 31 december: Natste december-decade van de eeuw: totale neerslaghoeveelheid van 93,7 mm in Ukkel.

Bron: KMI Gegevens Ukkel 1901-2003 met aanvullingen

Zie de categorie 1916 van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.