Naar inhoud springen

Achalgori (plaats): verschil tussen versies

Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie
Interactief door geschiedenis bladeren
← Oudere bewerking
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
VisueelWikitekst
1 (onbereikbare) link(s) aangepast en 0 gemarkeerd als onbereikbaar) #IABot (v2.0.8.9
k Fix code(s)
 
(8 tussenliggende versies door 3 gebruikers niet weergegeven)
Regel 9: Regel 9:
| defactostaat = Republiek [[Zuid-Ossetië]]
| defactostaat = Republiek [[Zuid-Ossetië]]
| rajon = [[Achalgori (gemeente)|Leningor]]
| rajon = [[Achalgori (gemeente)|Leningor]]
| algemeen2 = 1960
⚫
| inwoners = {{verlies}} 1.033 {{refn|name=rsocensus15}}
| algemeennaam2 = [[nederzetting met stedelijk karakter|Daba]] sinds
⚫
| inwoners = {{verlies}} 1.033 {{Refn|name=rsocensus15}}
| meetjaar = 2015
| meetjaar = 2015
| hoogte = 820
| hoogte = 820
| lat_deg = 42
| lat_min = 07
| lat_sec = 28
| lat_dir = N
| lon_deg = 44
| lon_min = 28
| lon_sec = 59
| lon_dir = E
| image = Akhalgori aerial.jpg
| image = Akhalgori aerial.jpg
| caption = Achalgori (2017)
| caption = Achalgori (2017)
}}
}}
'''Achalgori''' ([[Georgisch]]: {{lang|ka|ახალგორი}}; [[Russisch]]: {{lang|ru|Ахалгори}}) of '''Leningor''' ([[Ossetisch]]:{{lang|os|Ленингор}}; [[Georgisch]]: {{lang|ka|ლენინგორი}}, ''Leningori''; [[Russisch]]: {{lang|ru|Ленингори}}, ''Leningori'') is een '[[nederzetting met stedelijk karakter]]' (''daba'') in het zuidoosten van de [[Georgië|Georgische]] afscheidingsregio [[Zuid-Ossetië]] en is het administratief-bestuurlijk centrum van het Zuid-Osseetse district [[Achalgori (gemeente)|Leningor]]. Voor de Georgische autoriteiten ligt Achalgori in de regio [[Sjida Kartli]]. Het had 1.033 inwoners volgens de Zuid-Osseetse volkstelling van 2015.{{refn|name=rsocensus15}} Achalgori ligt op een hoogte van ongeveer 820 meter boven zeeniveau aan de voet van het [[Lomisigebergte]] op de linkeroever van de [[Ksani (rivier)|Ksani]], een linkerzijrivier van de [[Koera (rivier in Transkaukasië)|Mtkvari]].
'''Achalgori''' ([[Georgisch]]: {{lang|ka|ახალგორი}}; [[Russisch]]: {{lang|ru|Ахалгори}}) of '''Leningor''' ([[Ossetisch]]:{{lang|os|Ленингор}}; [[Georgisch]]: {{lang|ka|ლენინგორი}}, ''Leningori''; [[Russisch]]: {{lang|ru|Ленингори}}, ''Leningori'') is een '[[nederzetting met stedelijk karakter]]' in het zuidoosten van de [[Georgië|Georgische]] afscheidingsregio [[Zuid-Ossetië]] met 1.033 inwoners (2015).{{Refn|name=rsocensus15}} Het is het bestuurlijk centrum van het Zuid-Osseetse district [[Achalgori (gemeente)|Leningor]] alsmede van de Georgische ''[[de jure]]'' gemeente [[Achalgori (gemeente)|Achalgori]].
Voor de Georgische autoriteiten ligt Achalgori in de regio [[Mtscheta-Mtianeti]]. Achalgori ligt op een hoogte van ongeveer 820 meter boven zeeniveau aan de voet van het [[Lomisigebergte]] op de linkeroever van de [[Ksani (rivier)|Ksani]], een linkerzijrivier van de [[Koera (rivier in Transkaukasië)|Mtkvari]]. Achalgori is het centrum van de Georgische gemeenschap in Zuid-Ossetië.


== Geschiedenis ==
== Geschiedenis ==
[[Bestand:Palace of Prince Eristov in Akhal-Gori (A).jpg|miniatuur|links|Paleis van de Eristavi van Ksani]]
[[Bestand:Palace of Prince Eristov in Akhal-Gori (A).jpg|miniatuur|links|Paleis van de Eristavi van Ksani]]
De naam Achalgori is afgeleid van de Georgische woorden voor "nieuw" ({{lang|ka|ახალი}}, ''achali'') en "heuvel" of "berg" ({{lang|ka|გორა}}, ''gora''), en moet worden gelezen als ''Nieuw [[Gori]]''. In de omgeving zijn prehistorische vondsten gedaan uit het [[neolithicum]] van menselijke bewoning, en er zijn rijke grafschatten uit de vroege middeleeuwen opgegraven. Achalgori was vanaf de [[late middeleeuwen]] een belangrijke gefortificeerde plaats in het [[hertogdom Ksani]] (''saeristavo''), dat in [[1569]] door [[Simon I van Kartli|Simon I]] van [[Kartli]] ingelijfd werd. In de [[17e eeuw|17e]] en [[18e eeuw]] was Achalgori een belangrijke handelsplaats in het hertogdom.<ref>{{Citeer web | url=http://www.nplg.gov.ge/gwdict/index.php?a=term&d=25&t=147 | titel=Topoarchaeologisch woordenboek van Kartli - Achalgori | bezochtdatum=2022-06-26 | werk=National Parliamentary Library of Georgia | taal=ka }}</ref> Al in de late middeleeuwen had Achalgori een gemengd Armeens-Georgische bevolking, dat in latere eeuwen zo bleef. In de [[19e eeuw|19e]] en begin [[20e eeuw]]] was Achalgori dominant Armeense plaats geworden. Achalgori werd in 1922 ondanks de historische Georgische en Armeense bevolking toch in de [[Zuid-Ossetische Autonome Oblast]] opgenomen.
De naam Achalgori is afgeleid van de Georgische woorden voor "nieuw" ({{lang|ka|ახალი}}, ''achali'') en "heuvel" of "berg" ({{lang|ka|გორა}}, ''gora''), en moet worden gelezen als ''Nieuw [[Gori]]''. In de omgeving zijn prehistorische vondsten gedaan uit het [[neolithicum]] van menselijke bewoning, en er zijn rijke grafschatten uit de vroege middeleeuwen opgegraven.


Medio 1935 werd Achalgori vernoemd naar [[Vladimir Lenin]] en kreeg het de naam Leningori.<ref name=achalgori>{{Citeer web | url=http://www.nplg.gov.ge/gwdict/index.php?a=term&d=14&t=19832 |titel=Achalgori - Universeel Encyclopedisch Woordenboek | bezochtdatum=2022-06-26 | werk=National Parliamentary Library of Georgia | taal=ka}}</ref> Tijdens de industrialisatie onder het [[Sovjet-Unie|Sovjetregime]] kwamen er wijn- en vruchtensapfabrieken, en een filiaal van de naaifabriek van Tbilisi.<ref>{{Citeer web | url=http://bse.sci-lib.com/article069512.html | titel=Definition of "Leningori" |werk=Great Soviet Encyclopedia, 3rd edition 1969–1978 | bezochtdatum=2022-06-26 | taal=ru }}</ref> In 1960 werd Leningori een '[[nederzetting met stedelijk karakter]]' ([[Georgisch]]: {{lang|ka|დაბა}}, ''daba''), <ref name=achalgori /> en medio 1991 veranderden de Georgische autoriteiten in een golf van de-Sovjetisering de naam terug in Achalgori. De Zuid-Ossetische ''[[de facto]]'' autoriteiten houden echter de naam Leningor aan.
Achalgori was vanaf de [[late middeleeuwen]] een belangrijke gefortificeerde plaats in het [[hertogdom Ksani]] (''saeristavo''), dat in [[1569]] door [[Simon I van Kartli|Simon I]] van [[Koninkrijk Kartlië|Kartlië]] ingelijfd werd. In de [[17e eeuw|17e]] en [[18e eeuw]] was Achalgori een belangrijke handelsplaats in het hertogdom.<ref>{{Citeer web | url=http://www.nplg.gov.ge/gwdict/index.php?a=term&d=25&t=147 | titel=Topoarchaeologisch woordenboek van Kartli - Achalgori | bezochtdatum=2022-06-26 | werk=National Parliamentary Library of Georgia | taal=ka}}</ref> Al in de late middeleeuwen had Achalgori een gemengd Armeens-Georgische bevolking, dat in latere eeuwen zo bleef. In de [[19e eeuw|19e]] en begin [[20e eeuw]] had Achalgori een Armeense meerderheid. Achalgori werd in 1922 ondanks de Georgische en Armeense bevolking toch in de [[Zuid-Ossetische Autonome Oblast]] opgenomen.


Rond 1935 werd Achalgori vernoemd naar [[Vladimir Lenin]] en kreeg het de naam Leningor(i).<ref name="achalgori">{{Citeer web | url=http://www.nplg.gov.ge/gwdict/index.php?a=term&d=14&t=19832 |titel=Achalgori - Universeel Encyclopedisch Woordenboek | bezochtdatum=2022-06-26 | werk=National Parliamentary Library of Georgia | taal=ka}}</ref> Tijdens de industrialisatie onder het [[Sovjet-Unie|Sovjetregime]] kwamen er wijn- en vruchtensapfabrieken, en een filiaal van de naaifabriek van Tbilisi.<ref>{{Citeer web | url=http://bse.sci-lib.com/article069512.html | titel=Definition of "Leningori" |werk=Great Soviet Encyclopedia, 3rd edition 1969–1978 | bezochtdatum=2022-06-26 | taal=ru |archiefurl=https://web.archive.org/web/20230331062900/http://bse.sci-lib.com/article069512.html|archiefdatum=2023-03-31}}</ref> In 1960 werd Leningor een '[[nederzetting met stedelijk karakter]]' ([[Georgisch]]: {{lang|ka|დაბა}}, ''daba'').<ref name="achalgori" /> In 1991 werd bij het de-Sovjetiseren van toponiemen de naam Achalgori hersteld door de Georgische autoriteiten. De Zuid-Ossetische ''[[de facto]]'' autoriteiten hielden de naam Leningor aan.
⚫
Na de [[Oorlog in Zuid-Ossetië (1991-1992)|burgeroorlog in 1991-1992]] bleven de Georgische autoriteiten het gezag houden over Achalgori. Het stadje bleef tijdens de verschillende episodes van oplopende spanningen en geweld in het [[Georgisch-Ossetisch conflict]] betrekkelijk buiten schot, mede door de lastige bereikbaarheid vanuit de Ossetisch bevolkte gebieden en de afgelegen ligging ten opzichte van de conflicthaarden rond [[Tschinvali]]. De [[Oorlog in Zuid-Ossetië (2008)|Russisch-Georgische oorlog]] in 2008 betekende echter wel het einde van de Georgische controle over Achalgori en een gedeeltelijke uitvlucht van de bevolking. De achtergebleven Georgische gemeenschap leeft sindsdien in moeilijke omstandigheden met door de jaren steeds verder ingeperkte burgerrechten, zoals taal en reizen naar Georgisch gecontroleerd gebied voor onderwijs, medische zorg of sociaal bezoek. Dit leidt in toenemende mate tot humanitaire noodkreten uit Achalgori en omgeving.<ref>{{Citeer web |url=https://oc-media.org/humanitarian-situation-in-akhalgori-ekhtremely-alarming/ |titel=Humanitarian situation in Akhalgori ‘extremely alarming’ | werk=OC Media | datum=2020-04-16 | bezochtdatum=2022-06-26 |taal=en}}</ref> Mede hierdoor verlaten meer Achalgori-Georgiërs het gebied, en met name nadat de Zuid-Osseetse autoriteiten het 'Familie Hereniging Programma' zijn gestart waarin het vertrekkers afstand laat nemen van bezit in Zuid-Ossetië en hen enig recht op terugkeer ontneemt.<ref>{{Citeer web |url=https://www.democracyresearch.org/eng/468/ |titel=Local population leaves Akhalgori | werk=Democracy Research Institute | datum=2020-11-27 | bezochtdatum=2022-05-17 |taal=en}}</ref>

=== Georgisch-Osseets conflict ===
⚫
Na de [[Oorlog in Zuid-Ossetië (1991-1992)|burgeroorlog in 1991-1992]] behielden de Georgische autoriteiten het gezag over Achalgori. Het bleef tijdens periodiek oplopende spanningen en geweld in het [[Georgisch-Ossetisch conflict]] betrekkelijk buiten schot. De [[Russisch-Georgische Oorlog]] in 2008 betekende het einde van de Georgische controle over Achalgori en had een gedeeltelijke uittocht van de bevolking tot gevolg. De achtergebleven Georgische gemeenschap heeft sindsdien te maken met verder ingeperkte burgerrechten, zoals taalrechten en het reizen naar Georgisch gecontroleerd gebied voor onderwijs, medische zorg of sociaal bezoek.<ref>{{Citeer web |url=https://oc-media.org/humanitarian-situation-in-akhalgori-ekhtremely-alarming/ |titel=Humanitarian situation in Akhalgori ‘extremely alarming’ | werk=OC Media | datum=2020-04-16 | bezochtdatum=2022-06-26 |taal=en|archiefurl=https://web.archive.org/web/20220626210947/https://oc-media.org/humanitarian-situation-in-akhalgori-ekhtremely-alarming/|archiefdatum=2022-06-26}}</ref>

De situatie leidde tot het vertrek van etnisch Georgiërs uit de stad en het gebied, hiertoe gestimuleerd door de Zuid-Osseetse autoriteiten en hun 'Familie Hereniging Programma'. Met dit programma worden Georgiërs verleidt tot vertrek naar Georgisch gecontroleerd gebied, waarbij ze dan afstand moeten doen van onroerend bezit in Zuid-Ossetië en recht op terugkeer.<ref>{{Citeer web |url=https://www.democracyresearch.org/eng/468/ |titel=Local population leaves Akhalgori | werk=Democracy Research Institute | datum=2020-11-27 | bezochtdatum=2022-05-17 |taal=en|archiefurl=https://web.archive.org/web/20220516173322/https://www.democracyresearch.org/eng/468/|archiefdatum=2022-05-16}}</ref>


== Demografie ==
== Demografie ==
Volgens de volkstelling van 2015 door Zuid-Ossetië uitgevoerd had Achalgori / Leningor 1.033 inwoners.{{refn|name=rsocensus15}} De etnische samenstelling is niet bekend: Zuid-Ossetië publiceert deze gegevens niet op plaats niveau, maar zal in meerderheid uit [[Georgiërs]] bestaan. Achalgori is het centrum van de overgebleven Georgische gemeenschap in Zuid-Ossetie, en 56% van de inwoners in het district is Georgisch. Achalgori was eerder een dominant Armeens bevolkte stad.
Volgens de volkstelling van 2015 door Zuid-Ossetië uitgevoerd had Achalgori / Leningor 1.033 inwoners.{{Refn|name=rsocensus15}} De etnische samenstelling is niet bekend: Zuid-Ossetië publiceert deze gegevens niet op plaatsniveau, maar zal in meerderheid uit [[Georgiërs]] bestaan. Achalgori is het centrum van de overgebleven Georgische gemeenschap in Zuid-Ossetie, en 56% van de inwoners in het district is Georgisch. Achalgori was eerder een dominant Armeens bevolkte stad.
{| class="wikitable" style="text-align:right"
{| class="wikitable" style="text-align:right;font-size:90%;"
! colspan=10 | Bevolking van Achalgori / Leningor
! colspan="10" | Bevolking van Achalgori / Leningor
|-
|-
! Jaar
! Jaar
| 1886 || 1923 || 1939 || 1959 || 1970 || 1979 || 1989 || 2002 || 2015
! 1886 || 1923 || 1939 || 1959 || 1970 || 1979 || 1989 || 2002 || 2015
|-
|-
! Aantal
! Aantal
| 634 || {{winst}} 640 || {{winst}} 1.413 || {{winst}} 1.573 || {{winst}} 1.917 || {{winst}} 2.216 || {{winst}} 2.705 || {{verlies}} 2.449 || {{verlies}} 1.033
| 634 || {{winst}} 640 || {{winst}} 1.413 || {{winst}} 1.573 || {{winst}} 1.917 || {{winst}} 2.216 || {{winst}} 2.705 || {{verlies}} 2.449 || {{verlies}} 1.033
|-
|-
|colspan=10 |
|colspan="10" |
|-
|-
! [[Georgiërs]]
! [[Georgiërs]]
| 9,5 % || 15,5 % || 23,6 % || - || 48,3 % || 60,1 % || 61,0 % || 83,6 % || -
| 9,5 % || 15,5 % || 23,6 % || - || 48,3 % || 60,1 % || 61,0 % || 83,6 % || -
|-
|-
! [[Osseten]]
! [[Osseten]]
| 0,1 % || 0 % || 33,1 % || - || 31,7 % || 31,5 % || 32,3 % || 14,7 % || -
| 0,1 % || 0 % || 33,1 % || - || 31,7 % || 31,5 % || 32,3 % || 14,7 % || -
|-
|-
! [[Armeniërs]]
! [[Armeniërs in Georgië|Armeniërs]]
| 90,4 % || 84,4 % || 40,1 % || - || 18,3 % || 6,7 % || 5,0 % || 1,1 % || -
| 90,4 % || 84,4 % || 40,1 % || - || 18,3 % || 6,7 % || 5,0 % || 1,1 % || -
|-
|-
|colspan=10 class="wikitable" style="align:left;text-align:left;background-color:#eaecf0"|Verantwoording data: 1886,<ref name="etnokavkaz">{{Citeer web | url=http://www.ethno-kavkaz.narod.ru/ksani1886.html | titel=Historische bevolkingsdata Zuid-Ossetië 1886 Ksani district | bezochtdatum=2022-06-25 | werk=Ethno Kavkaz | taal=ru }}</ref> 1923,<ref name="etn1923">{{Citeer web | url=http://pop-stat.mashke.org/georgia-ethnic1923.htm | titel=Ethnic composition of Georgia 1923 | bezochtdatum=2022-06-10 | werk=Population Statistics Eastern Europe and former USSR | taal=en }}</ref> 1939-1989,<ref name="etn1989">{{Citeer web | url=http://www.sojcc.ru/rights/75.html | titel=Census Tschinvali District | datum=2008-02-16 | bezochtdatum=2022-06-10 | werk=South Ossetian part of the Joint Control Commission | taal=ru | archiefdatum=2012-03-21 | archiefurl=https://web.archive.org/web/20120321034431/http://www.sojcc.ru/rights/75.html | dodeurl=unfit }}</ref><ref name="etnSO">{{Citeer web | url=https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/3/33/Results_of_All-Union_Censuses_in_South_Ossetian_Autonomous_Oblast.pdf | titel=Results of All-Union Censuses in South Ossetian Autonomous Oblast |datum=2020-01-08 | bezochtdatum=2022-06-10 | werk=National Statistics Office of Georgia | taal=ka }}</ref> etnische samenstelling 1970, 1979, 2002.<ref name="popstatmaskhe" >{{Citeer web | url=http://pop-stat.mashke.org/ | titel=Etnic composition of Georgia 1970, 1979, 2002 | bezochtdatum=2022-06-26 | werk=Population Statistics Eastern Europe and former USSR | taal=en }}</ref> Zuid-Osseetse volkstelling 2015.{{refn|name=rsocensus15|Census 2015, Tabel 1.3, pagina 14-16.<ref name=ugostat2015>{{Citeer web |url=https://ugosstat.ru/itogi-vseobshhey-perepisi-naseleniya-respubliki-yuzhnaya-osetiya-2015-goda/ |titel=Resultaten van de algemene volkstelling 2015 |uitgever=Departement van Staatsstatistieken van de Republiek Zuid-Ossetië |bezochtdatum=2022-06-10 |taal=ru}}</ref> Deze statistieken worden niet door Georgië erkend.}}
|colspan="10" class="wikitable" style="align:left;text-align:left;background-color:#eaecf0"|Verantwoording data: 1886,<ref name="etnokavkaz">{{Citeer web | url=https://www.ethno-kavkaz.narod.ru/ksani1886.html | titel=Historische bevolkingsdata Zuid-Ossetië 1886 Ksani district | bezochtdatum=2022-06-25 | werk=Ethno Kavkaz | taal=ru}}</ref> 1923,<ref name="etn1923">{{Citeer web | url=http://pop-stat.mashke.org/georgia-ethnic-loc1923.htm | titel=Ethnic composition of Georgia 1923 | bezochtdatum=2022-06-10 | werk=Population Statistics Eastern Europe and former USSR | taal=en |archiefurl=https://web.archive.org/web/20220531020520/http://pop-stat.mashke.org/|archiefdatum=2022-05-31}}</ref> 1939-1989,<ref name="etn1989">{{Citeer web | url=http://www.sojcc.ru/rights/75.html | titel=Census Tschinvali District | datum=2008-02-16 | bezochtdatum=2022-06-10 | werk=South Ossetian part of the Joint Control Commission | taal=ru | archiefdatum=2012-03-21 | archiefurl=https://web.archive.org/web/20120321034431/http://www.sojcc.ru/rights/75.html | dodeurl=unfit}}</ref><ref name="etnSO">{{Citeer web | url=https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/3/33/Results_of_All-Union_Censuses_in_South_Ossetian_Autonomous_Oblast.pdf | titel=Results of All-Union Censuses in South Ossetian Autonomous Oblast |datum=2020-01-08 | bezochtdatum=2022-06-10 | werk=National Statistics Office of Georgia | taal=ka}}</ref> etnische samenstelling 1970, 1979, 2002.<ref name="popstatmaskhe">{{Citeer web | url=http://pop-stat.mashke.org/ | titel=Etnic composition of Georgia 1970, 1979, 2002 | bezochtdatum=2022-06-26 | werk=Population Statistics Eastern Europe and former USSR | taal=en}}</ref> Zuid-Osseetse volkstelling 2015.{{Refn|name=rsocensus15|Zuid-Osseetse census 2015, Tabel 1.3, pagina 14-16.<ref name="ugostat2015">{{Citeer web |url=https://ugosstat.ru/itogi-vseobshhey-perepisi-naseleniya-respubliki-yuzhnaya-osetiya-2015-goda/ |titel=Resultaten van de algemene volkstelling 2015 |uitgever=Departement van Staatsstatistieken van de Republiek Zuid-Ossetië |bezochtdatum=2022-06-10 |taal=ru}}</ref> Deze statistieken worden niet door Georgië erkend.}}
|}
|}

== Bezienswaardigheden ==
[[Bestand:ქსნის ერისთავების სასახლე ახალგორში.jpg|miniatuur|Paleis van de Eristavi van Ksani]]
Achalgori is niet regulier toegankelijk vanaf centraal gecontroleerd Georgië, maar kent desalniettemin een historische bezienswaardigheid: het paleis van de Eristavi van Ksani.


== Vervoer ==
== Vervoer ==
De Georgische [[Lijst van Georgische hoofdwegen#1-50|nationale route Sh28]] is vanaf Georgisch gecontroleerd gebied de toegangsweg naar Achalgori, die begint als afslag van de [[S1 (Georgië)|S1]] ([[Europese weg 60|E60]]). Dit is tevens centrale weg in het district stroomopwaarts langs de [[Ksani]] rivier tot het dorp [[Largvisi]]. Er is echter geen regulier doorgaand verkeer mogelijk over de feitelijke Zuid-Osseetse grens naar Georgisch gecontroleerd gebied. De controlepost in de weg net ten zuiden van Achalgori is sinds september 2019 vrijwel permanent gesloten, op een enkele uitzondering na omgeven met speciale regels.<ref>{{Citeer web |url=https://civil.ge/archives/496229 |titel=Tskhinvali Opens Crossing Points for Lomisoba Festival | werk=Civil Georgia | datum=2022-06-15 | bezochtdatum=2022-06-19 |taal=en}}</ref>Vanaf Achalgori is een rechtstreekse verbinding van 62 kilometer met hoofdstad [[Tschinvali]], door het [[Charoelagebergte]].
De Georgische [[Lijst van Georgische hoofdwegen#1-50|nationale route Sh28]] is vanaf Georgisch gecontroleerd gebied de toegangsweg naar Achalgori, die begint als afslag van de [[S1 (Georgië)|S1]] ([[Europese weg 60|E60]]). Dit is tevens centrale weg in het district stroomopwaarts langs de [[Ksani]] rivier tot het dorp [[Largvisi]]. Er is echter geen regulier doorgaand verkeer mogelijk over de feitelijke Zuid-Osseetse grens. De controlepost in de weg net ten zuiden van Achalgori wordt sinds september 2019 vrijwel permanent gesloten gehouden door de Zuid-Osseetse zijde, op een enkele uitzondering na omgeven met speciale regels.<ref>{{Citeer web |url=https://civil.ge/archives/496229 |titel=Tskhinvali Opens Crossing Points for Lomisoba Festival | werk=Civil Georgia | datum=2022-06-15 | bezochtdatum=2022-06-19 |taal=en}}</ref> Vanaf Achalgori is een rechtstreekse verbinding van 62 kilometer met hoofdstad [[Tschinvali]], door het [[Charoelagebergte]].


== Zie ook ==
== Zie ook ==
{{Commonscatklein|Akhalgori}}
* [[Provisionele Territoriale Eenheid Zuid-Ossetië]]
* [[Provisionele Territoriale Eenheid Zuid-Ossetië]]
* [[Zuid-Ossetië]]
* [[Zuid-Ossetië]]


== Referenties ==
== Referenties ==
{{Appendix|2=
{{Appendix}}
{{References||4}}
{{Commonscat}}
⚫
{{Coor title dms|42|07|28|N|44|28|59|E|type:city}}
}}


⚫
{{Coor title dms|42|07|28|N|44|28|59|E|type:city}}
[[Categorie:Mtscheta-Mtianeti]]
[[Categorie:Mtscheta-Mtianeti]]
[[Categorie:Daba in Georgië]]
[[Categorie:Daba in Georgië]]

Huidige versie van 17 jul 2024 om 16:20

Achalgori / Leningor
Ленингор
ახალგორი
Daba in de jure Georgië Vlag van Georgië
Daba in de facto Zuid-Ossetië Vlag van Zuid-Ossetië
Situering
De jure PTE Zuid-Ossetië
Regio Mtscheta-Mtianeti
Gemeente Achalgori
De facto Republiek Zuid-Ossetië
Rajon Leningor
Coördinaten 42°7'28"NB, 44°28'59"OL
Algemeen
Inwoners Gedaald 1.033 [1]
Hoogte 820 m
Daba sinds 1960
Website Officiële website
Foto's
Achalgori (2017)
Achalgori (2017)
Portaal  Portaalicoon   Georgië

Achalgori (Georgisch: ახალგორი; Russisch: Ахалгори) of Leningor (Ossetisch:Ленингор; Georgisch: ლენინგორი, Leningori; Russisch: Ленингори, Leningori) is een 'nederzetting met stedelijk karakter' in het zuidoosten van de Georgische afscheidingsregio Zuid-Ossetië met 1.033 inwoners (2015).[1] Het is het bestuurlijk centrum van het Zuid-Osseetse district Leningor alsmede van de Georgische de jure gemeente Achalgori.

Voor de Georgische autoriteiten ligt Achalgori in de regio Mtscheta-Mtianeti. Achalgori ligt op een hoogte van ongeveer 820 meter boven zeeniveau aan de voet van het Lomisigebergte op de linkeroever van de Ksani, een linkerzijrivier van de Mtkvari. Achalgori is het centrum van de Georgische gemeenschap in Zuid-Ossetië.

Geschiedenis

[bewerken | brontekst bewerken]
Paleis van de Eristavi van Ksani

De naam Achalgori is afgeleid van de Georgische woorden voor "nieuw" (ახალი, achali) en "heuvel" of "berg" (გორა, gora), en moet worden gelezen als Nieuw Gori. In de omgeving zijn prehistorische vondsten gedaan uit het neolithicum van menselijke bewoning, en er zijn rijke grafschatten uit de vroege middeleeuwen opgegraven.

Achalgori was vanaf de late middeleeuwen een belangrijke gefortificeerde plaats in het hertogdom Ksani (saeristavo), dat in 1569 door Simon I van Kartlië ingelijfd werd. In de 17e en 18e eeuw was Achalgori een belangrijke handelsplaats in het hertogdom.[2] Al in de late middeleeuwen had Achalgori een gemengd Armeens-Georgische bevolking, dat in latere eeuwen zo bleef. In de 19e en begin 20e eeuw had Achalgori een Armeense meerderheid. Achalgori werd in 1922 ondanks de Georgische en Armeense bevolking toch in de Zuid-Ossetische Autonome Oblast opgenomen.

Rond 1935 werd Achalgori vernoemd naar Vladimir Lenin en kreeg het de naam Leningor(i).[3] Tijdens de industrialisatie onder het Sovjetregime kwamen er wijn- en vruchtensapfabrieken, en een filiaal van de naaifabriek van Tbilisi.[4] In 1960 werd Leningor een 'nederzetting met stedelijk karakter' (Georgisch: დაბა, daba).[3] In 1991 werd bij het de-Sovjetiseren van toponiemen de naam Achalgori hersteld door de Georgische autoriteiten. De Zuid-Ossetische de facto autoriteiten hielden de naam Leningor aan.

Georgisch-Osseets conflict

[bewerken | brontekst bewerken]

Na de burgeroorlog in 1991-1992 behielden de Georgische autoriteiten het gezag over Achalgori. Het bleef tijdens periodiek oplopende spanningen en geweld in het Georgisch-Ossetisch conflict betrekkelijk buiten schot. De Russisch-Georgische Oorlog in 2008 betekende het einde van de Georgische controle over Achalgori en had een gedeeltelijke uittocht van de bevolking tot gevolg. De achtergebleven Georgische gemeenschap heeft sindsdien te maken met verder ingeperkte burgerrechten, zoals taalrechten en het reizen naar Georgisch gecontroleerd gebied voor onderwijs, medische zorg of sociaal bezoek.[5]

De situatie leidde tot het vertrek van etnisch Georgiërs uit de stad en het gebied, hiertoe gestimuleerd door de Zuid-Osseetse autoriteiten en hun 'Familie Hereniging Programma'. Met dit programma worden Georgiërs verleidt tot vertrek naar Georgisch gecontroleerd gebied, waarbij ze dan afstand moeten doen van onroerend bezit in Zuid-Ossetië en recht op terugkeer.[6]

Demografie

[bewerken | brontekst bewerken]

Volgens de volkstelling van 2015 door Zuid-Ossetië uitgevoerd had Achalgori / Leningor 1.033 inwoners.[1] De etnische samenstelling is niet bekend: Zuid-Ossetië publiceert deze gegevens niet op plaatsniveau, maar zal in meerderheid uit Georgiërs bestaan. Achalgori is het centrum van de overgebleven Georgische gemeenschap in Zuid-Ossetie, en 56% van de inwoners in het district is Georgisch. Achalgori was eerder een dominant Armeens bevolkte stad.

Bevolking van Achalgori / Leningor
Jaar 1886 1923 1939 1959 1970 1979 1989 2002 2015
Aantal 634 Gestegen 640 Gestegen 1.413 Gestegen 1.573 Gestegen 1.917 Gestegen 2.216 Gestegen 2.705 Gedaald 2.449 Gedaald 1.033
Georgiërs 9,5 % 15,5 % 23,6 % - 48,3 % 60,1 % 61,0 % 83,6 % -
Osseten 0,1 % 0 % 33,1 % - 31,7 % 31,5 % 32,3 % 14,7 % -
Armeniërs 90,4 % 84,4 % 40,1 % - 18,3 % 6,7 % 5,0 % 1,1 % -
Verantwoording data: 1886,[7] 1923,[8] 1939-1989,[9][10] etnische samenstelling 1970, 1979, 2002.[11] Zuid-Osseetse volkstelling 2015.[1]

Bezienswaardigheden

[bewerken | brontekst bewerken]
Paleis van de Eristavi van Ksani

Achalgori is niet regulier toegankelijk vanaf centraal gecontroleerd Georgië, maar kent desalniettemin een historische bezienswaardigheid: het paleis van de Eristavi van Ksani.

Vervoer

[bewerken | brontekst bewerken]

De Georgische nationale route Sh28 is vanaf Georgisch gecontroleerd gebied de toegangsweg naar Achalgori, die begint als afslag van de S1 (E60). Dit is tevens centrale weg in het district stroomopwaarts langs de Ksani rivier tot het dorp Largvisi. Er is echter geen regulier doorgaand verkeer mogelijk over de feitelijke Zuid-Osseetse grens. De controlepost in de weg net ten zuiden van Achalgori wordt sinds september 2019 vrijwel permanent gesloten gehouden door de Zuid-Osseetse zijde, op een enkele uitzondering na omgeven met speciale regels.[13] Vanaf Achalgori is een rechtstreekse verbinding van 62 kilometer met hoofdstad Tschinvali, door het Charoelagebergte.

Zie ook

[bewerken | brontekst bewerken]

Referenties

[bewerken | brontekst bewerken]
Zie de categorie Akhalgori van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.

Overgenomen van "https://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Achalgori_(plaats)&oldid=67836846"