Blokdruk
Blokdruk is een druktechniek afkomstig uit China. Een boek dat op een dergelijke wijze is vervaardigd, wordt een blokboek genoemd.
De praktijk is waarschijnlijk ongeveer tweeduizend jaar oud. Het oudst bekende voorbeeld, de Dharani Sutra van onbevlekte zuiverheid en licht dateert waarschijnlijk van rond 750 en werd gevonden in een stoepa bij Kyongyu in Korea, dat eertijds de hoofdstad van het koninkrijk Silla was. Het oudste gedateerde voorbeeld uit China, de Diamantsoetra, stamt uit 868 (bewaard in het British Museum). De blokdruk werd in China sterk ontwikkeld tijdens de T'ang-dynastie (618-907). Onder de late T'ang-keizer Ming Tsung 926-933 kwam de techniek in algemeen gebruik.[1]
De eerste stap in blokdruk is de productie van het oorspronkelijke document. Dit wordt gelegd op een groot, houten blok en omgekeerd. Daarna snijden vaklieden de tekst of afbeeldingen in het blok. Het blok kan nu met inkt worden behandeld en in een drukpers worden gebruikt om duplicaten van het origineel te maken.
Voordeel van het blokdrukproces is de grotere artistieke vrijheid dan bij andere drukmethoden. Afdrukkende blokken zijn daarentegen niet erg duurzaam en verslechteren snel bij gebruik.
De techniek vond in Europa pas in de eerste helft van de 15e eeuw zijn toepassing. Rond 1455 werd in West-Europa het drukproces met losse letters in gebruik genomen. De blokdruk werd alleen nog gebruikt voor de weergave van afbeeldingen.
| Geschiedenis van de boekdrukkunst | |
|---|---|
| Blokdruk | 200 v.Chr. |
| Losse letters | 1040 |
| Drukpers | 1453 |
| Ets | ca. 1515 |
| Mezzotint | 1642 |
| Aquatint | 1772 |
| Lithografie | 1796 |
| Chromolithografie | 1837 |
| Rotatiepers | 1843 |
| Stencil | 1869 |
| Offsetdruk | 1875 |
| Loodzetten | 1884 |
| Mimeograaf | 1886 |
| Fotokopieerapparaat | 1907 |
| Zeefdruk | 1910 |
| Matrijzendruk | 1923 |
| Xerografie | 1938 |
| Fotozetwerk | 1949 |
| Inkjetprinter | 1951 |
| Kleurstofsublimatiedruk | 1957 |
| Matrixprinter | 1968 |
| Laserprinter | 1969 |
| Thermoprinter | ca. 1972 |
| 3D-printer | 1984 |
| Digitale printer | 1993 |
Zie ook
-
Blokboek, 1460-1470, Biblia pauperum -
Illustratie uit een dodendans uit 1455-1458 -
Gesneden houtblokken voor de productie van boeken in het Tibetaanse klooster Sera
- ↑ Encyclopedia of Library and Information Science. Van Allen Kent, Harold Lancour. 1977, CRC Press.