Ellen Warmond

Ellen Warmond
	Warmond (1980)
Algemene informatie
Volledige naam	Pietronella Cornelia van Yperen
Geboren	23 september 1930
Geboorteplaats	Rotterdam
Overleden	28 juni 2011
Overlijdensplaats	Kijkduin
Land	Nederland
Beroep	schrijfster
	Dbnl-profiel
Portaal	Literatuur

Ellen Warmond, pseudoniem van Pietronella Cornelia van Yperen, (Rotterdam, 23 september 1930 – Kijkduin, 28 juni 2011) was een Nederlandse dichteres.

Leven

Zij groeide op in Rotterdam en doorliep daar de hbs. Zij volgde vanaf 1946 een balletopleiding en danste tot 1953 in het Rotterdams Ballet Ensemble. Omdat ze daarvan niet kon leven, was ze daarnaast secretaresse op een handelskantoor. Men had daar weinig affiniteit met poëzie en om haar dichtwerk te verbergen koos ze het pseudoniem Ellen Warmond. In 1953 debuteerde zij met een aantal gedichten in het literair tijdschrift Maatstaf. Van 1955 tot 1983 werkte zij bij het Nederlands Letterkundig Museum in Den Haag, de stad waarheen zij in 1968 verhuisde. Zij was de rechterhand van hoofdconservator Gerrit Borgers en werkte ook nog enkele jaren onder diens opvolger Anton Korteweg. Ze schreef naast haar dichtwerk ook veel secundaire literatuur. Zij werkte mee aan de eerste dertien Schrijversprentenboeken die door het Letterkundig Museum in samenwerking met uitgeverij De Bezige Bij werden gepubliceerd.

Zij bewoonde in haar laatste jaren een flat in Kijkduin en overleed na een langdurig ziekbed op 80-jarige leeftijd.

Werk

Ellen Warmond heeft een groot aantal dichtbundels op haar naam staan, maar schreef ook een roman (Paspoort voor niemandsland, 1961) en verhalen (Eeuwig duurt het langst, 1961, en Van kwaad tot erger, 1968).

In haar overwegend sombere poëzie, met een ingetogen taalgebruik vol personificaties, is ook plaats voor afstandelijkheid en ironie. Centraal staat de existentialistische confrontatie met de tijd, die bij de mens gevoelens van vervreemding, leegte, eenzaamheid en angst veroorzaakt. Sommigen herkennen in haar werk de melancholie van vrouwen voor wie de grote feministische doorbraak nooit gekomen is. Terugkerende literaire motieven zijn vlammen en glasscherven, die verwijzen naar de angst die zij als tienjarige onderging bij het bombardement op Rotterdam. Ook het motief spiegels komt veel voor. Hoewel zij bijna een generatiegenoot was van de vijftigers, met wie haar thematiek verwant is, is haar werk door de focus op existentiefilosofie een unieke stem binnen deze groep.^[1] Deverwantschap met het werk van Gerrit Achterberg en Hans Lodeizen is eveneens groot.

Ellen Warmond ontving voor haar werk meerdere prijzen:

1953: Reina Prinsen Geerligsprijs voor haar debuutbundel Proeftuin,
1961: Jan Campertprijs voor de bundel Warmte, een woonplaats,
1987: Anna Bijns Prijs voor haar gehele oeuvre.

Gedichten en proza

Proeftuin (Bakker/Daamen, Den Haag 1953), gedichten
Naar men zegt (Bakker, Den Haag 1955), gedichten
Weerszij van een wereld (Bakker/Daamen, Den Haag 1957), gedichten
Eeuwig duurt het langst (Querido, Amsterdam 1961), verhalen
Paspoort voor niemandsland (Querido, Amsterdam 1961), roman
Warmte, een woonplaats (Querido, Amsterdam 1961), gedichten
Het struisvogelreservaat (Querido, Amsterdam 1963), gedichten
De huid als raakvlak (Querido, Amsterdam 1964), gedichten
Testbeeld voor koud klimaat (Querido, Amsterdam 1966), gedichten
Geen bloemen, geen bezoek (Querido, Amsterdam 1968), gedichten
Van kwaad tot erger (Querido, Amsterdam 1968), korte verhalen en literaire schetsen
Mens: een inventaris (Querido, Amsterdam 1969), verzameling eerder gepubliceerde dichtbundels
De groeten aan andersdenkenden (Querido, Amsterdam 1970), gedichten
Saluutschot met knaldemper (Querido, Amsterdam 1972), gedichten
Beestenboel (Querido, Amsterdam 1973), gedichten'voor kinderen
Uitzicht op inzicht (Querido, Amsterdam 1974), gedichten
Implosie (Querido, Amsterdam 1976), gedichten
Gesloten spiegels (Querido, Amsterdam 1979), gedichten
Tegenspeler tijd (Querido, Amsterdam 1979), bloemlezing
Ordening (Querido, Amsterdam 1981), gedichten
Vragen stellen aan de stilte (Querido, Amsterdam 1984), gedichten
Vluchtstroken van de taal (Querido, Amsterdam 1988), gedichten
Persoonsbewijs voor inwoner (Querido, Amsterdam 1991), gedichten
Kaalslag (Querido, Amsterdam 1999), gedichten

Schrijversprentenboeken

Ellen Warmond werkte, met Gerrit Borgers en anderen, mee aan de eerste 13 delen in de serie Schrijvers prentenboek van het Letterkundig Museum:

A. Roland Holst. ’s-Gravenhage 1958. Tweede druk 1963. Derde druk 1968. Vierde, herziene druk 1983.
S. Vestdijk. ’s-Gravenhage 1958. Tweede druk 1962. Derde druk 1968. Vierde, herziene druk 1983.
J. Greshoff. ’s-Gravenhage 1959. Tweede druk 1963.
H. Marsman. ’s-Gravenhage 1960. Tweede druk 1963. Derde druk 1980.
Menno ter Braak. ’s-Gravenhage 1961. Tweede druk 1980.
J. Slauerhoff. ’s-Gravenhage 1961. Tweede druk 1965. Derde druk 1980.
Pierre Kemp. ’s-Gravenhage 1961.
Anna Blaman. ’s-Gravenhage 1962. Tweede druk 1966.
Louis Couperus. ’s-Gravenhage 1963. Tweede druk 1965. Derde druk 1980.
De beweging van vijftig. ’s-Gravenhage 1965. Tweede druk 1972.
Herman Heijermans. ’s-Gravenhage 1964.
Herman Gorter. ’s-Gravenhage 1966.
E. du Perron. ’s-Gravenhage 1969. Tweede druk 1980.

Secundaire literatuur

Maaike Meijer: De lust tot lezen. Nederlandse dichteressen en het literaire systeem. Sara/Van Gennep, Amsterdam 1988
Truusje van de Kamp: Scheppen in de luwte van de taal. Over Ellen Warmond. In: Margriet Prinssen en Lucie Th. Vermij: Schrijfsters in de jaren vijftig. Sara/Van Gennep, Amsterdam 1991
Trudy van Wijk: De huid vanzelfsprekend bewonen. Literair existentialisme en mystiek bij Ellen Warmond (dissertatie). Universitaire Pers Maastricht, 2003

Externe link

Ellen Warmond bij de Digitale Bibliotheek voor de Nederlandse Letteren (dbnl)

Bronnen, noten en/of referenties

↑ Het juryrapport: de verdrongen auteur. Literatuurmuseum. Geraadpleegd op 15 maart 2024.

[1] Het juryrapport: de verdrongen auteur. Literatuurmuseum. Geraadpleegd op 15 maart 2024.

[1]